ΕΛΕΝΗΣ ΚΩΣΤΕΑ: Φιλοσοφικο-αισθητική κριτική βιβλίου

 

Ξεκινώντας απ’ το ύφος των διηγημάτων του Γιώργου Παπαγιαννάκη με τίτλο "Ο δρόμος στα σύννεφα", που δεν είναι άλλο απ’ το ακριβό άρωμα των σικάτων σοκολαταρί των μοσχομύριστων Ελβετικών πόλεων ή ενός Φράιμπουργκ, της Ρήγα Φεραίου της Βιέννης, των θαλασσόβρεχτων στενών της Βενετίας, Στρασβούργου ή Μπρυζ κ.τ.λ. και προχωρώντας επί του θέματος, θα πω, πως το καθένα απ’ τα δέκα διηγήματα καταπιάνεται με ζωτικής σημασίας ανθρώπινο ζήτημα, έχοντας εσωτερική συνοχή, παρά το διαφορετικό περιεχόμενο, όπως άλλωστε συνδέονται συνολικά οι αξίες. 

Έτσι η Θυσία του δέντρου και του κοριτσιού, θα πρόσθετα, σε μια στροφή της κανονικότητας ή ο καλός θάνατος του Μαριονετοποιητή, ο δρόμος προς την Ελευθερία, τ’ ανώτερου αυτού αγαθού ζωής, διότι όπως είναι γνωστό χωρίς την ελευθερία του πνεύματος και της βούλησης αδυνατούμε να κατακτήσουμε στην Χεγγελιανή γνωστική λειτουργία την αλήθεια των πραγμάτων κι απομένουμε ντιλετάντες, μισοί, ανεπαρκείς και δυστυχισμένοι σε τελική ανάλυση. 

Απ’ τον εξαίσιο ευτυχισμένο κήπο της πληρότητας, χαράς με το πέρασμα ως άρνηση σ’ ένα σχεδόν λαγούμι του Τίποτα, διανύοντας την ατέλειωτη γκρίζα έρημο προς την υπέρβαση της επαναλαμβανόμενης άρνησης, σύμφωνα με την νομοτέλεια της διπλής άρνησης, ο συγγραφέας οδηγεί, τονίζοντας την αξία της ελπίδας, στην λύτρωση τον ήρωα του και μαζί του βιώνουμε και οι αναγνώστες την κάθαρση.

Το απόλυτο κακό, που μας απασχολεί στο διήγημα της Βασίλισσας και του στρατιώτη, παρμένο απ’ τη ζωή, επίκαιρο, που διαφεντεύει και ξεπατώνει τόσων και τόσων τα ριζικά, όταν τυφλοί, χρόνια συναπτά προχωράμε με την ψευδαίσθηση του Καλού με κίνδυνο να καταλήξουμε ντονκιχώτιδες, βέβαια ο στρατιώτης γλυτώνει μ’ ένα θάνατο στο πεδίο της μάχης, νέος και έστω με ιδανικά σε συντριβή απ’ τις εκμυστηρεύσεις της κακιάς εξουσίας, της Βασίλισσας. Μα οφείλουμε να πάμε ένα βήμα μπρός, ώστε να επιβληθούμε του Κακού, βασικό Εγελιανό κριτήριο ορθότητας της αληθινής τέχνης.

Ή η θαυμαστή δύναμη, το δίχως άλλο θείας έμπνευσης στο διήγημα της Απόδρασης πάνω στο Λευκό Άρμα, που δεν είναι άλλη απ’ τη Σωτήρια Ποίηση! Γιατί όταν βιώνουμε την σκληρή ανάγκη στα σιδερόφραχτα δάχτυλα των αδιεξόδων, έρχεται η καλλιτεχνική δημιουργία, μαγικό ραβδί, να λευτερώσει, δώσει φτερά, συνέχεια, υπέρβαση. 

Σ’ άλλο διήγημα πάλι το ιδεώδες της Γνώσης με την επαγωγή και αναγωγή, οι κτίστες, που οικοδομούν, που δηλώνει την δυσκολία του γιγνώσκειν, το ζόρι, την διαφορετική προσέγγιση και το θριαμβευτικό αποτέλεσμα του έργου. Ή ,σαν φτάσουμε στην τελική γραμμή, ολοκληρώνοντας, μπρος στην Πύλη του Αϊ Πέτρου, άλλοι πέφτουν στα βάραθρα, καταποντίζονται, άλλοι από πάστα καλή με τους εκπληκτικούς εφοδιασμένοι απ’ την τύχη τους δασκάλους, επίσης μοναδικό για τη ζωή πράμα, ο άξιος Δάσκαλος, Ευτυχισμένοι φτερουγίζουν στα ζαφειρένια ουράνια με τα φτερά της πίστης. 

Άξιος χειριστής, ο κατ' εκπαίδευση Χημικός μηχανικός Παπαγιαννάκης, των καλλιτεχνικών μορφών, διέπρεψε με το λογοτεχνικό έργο του "Ο δρόμος στα σύννεφα", τον οποίο είχα την τύχη να γνωρίσω, παραβρισκόμενη κι απολαμβάνοντας τη δημιουργική συζήτηση στην συγκινητική βραδιά παρουσίασης του Βιβλίου αυτού στο Ενυδρείο Καστοριάς στις 2.12.2023 μαζί με πλήθος συμπολιτών.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 1 Φεβρουαρίου 2024, αρ. φύλλου 1210. 

Φωτογραφία: fouit.gr