Ελάχιστη συμβολή στη φετινή τεράστια επέτειο...
Ο Πέρσης βασιλιάς Δαρείος ήταν που είχε βάλει έναν δούλο να του θυμίζει βράδυ και πρωί να μην ξεχάσει να τιμωρήσει τους Αθηναίους, που είχαν βοηθήσει τις ιωνικές πόλεις να επαναστατήσουν εναντίον του. Έχει μείνει στην Ιστορία το «δέσποτα μέμνησο των Αθηναίων» – βασιλιά μου, θυμήσου τους Αθηναίους. Ούτε ο Δαρείος ούτε ο διάδοχός του Ξέρξης ξέχασαν τους Αθηναίους. Γι’ αυτό εκστράτευσαν κι όχι μία μόνο φορά εναντίον τους. Μόνο που δεν τα κατάφεραν.
Και φέτος, όχι μόνο εμείς οι Έλληνες, αλλά και άλλα κράτη γιορτάζουν τα 2.500 χρόνια από τους νικηφόρους μας αγώνες εναντίον τους: Σαλαμίνα και Θερμοπύλες, αξεχώριστα λαμπρός κι ο Μαραθώνας κι ας έλαμψε μια δεκαετία νωρίτερα∙ τόσο λαμπρός και τόσο αξεχώριστα, ώστε μπορεί άνετα να μπλέξει όποιος παλέψει να βρει ποια από τις δυο νίκες, του Μαραθώνα ή της Σαλαμίνας, είναι η σημαντικότερη.
Γιατί και για τις δύο γράφτηκαν και συνεχίζουν να γράφονται βιβλία, ξένων κυρίως συγγραφέων∙ απλώς γιατί οι νίκες αυτές δεν έσωσαν μόνον εμάς τους Έλληνες, αλλά έσωσαν την Ευρώπη και όλο τον δυτικό κόσμο από τους χρυσοφόρους και πολυπληθείς Μήδους. Αν τότε νικούσαν οι Πέρσες, η μορφή του σημερινού κόσμου θα ήταν σήμερα πολύ αλλιώτικη από αυτήν που γνωρίζουμε.
Αυτά ξέρουμε όλοι, σ’ αυτά αρκούμαστε και ξεμπερδεύουμε με το προς τους ηρωικούς μας προγόνους χρέος, που και τα μικρά παιδιά παπαγαλίζουν, κάνοντάς μας ν’ αμφιβάλλουμε για το πόσο καλά καταλαβαίνουν αυτό που τα ίδια λένε για τους προγόνους μας, οι οποίοι «πολέμησαν για να ‘μαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι»…
Η αλήθεια, δυστυχώς, είναι πως ο σημερινός Έλληνας ξεχνάει εύκολα. Κι όσο απομακρύνεται χρονικά από το ιστορικό γεγονός τόσο η λήθη που το σκεπάζει γίνεται πιο πηχτή κι αδιαπέραστη και η αδιαφορία μεγαλύτερη. Οπότε, ούτε το πόσα λίγα ξέρουμε οι περισσότεροι για τα τεράστια αυτά γεγονότα που άλλαξαν την Ιστορία του κόσμου μας κάνει εντύπωση ούτε καν συνειδητοποιούμε την έλλειψη -τι κρίμα!...
Να ευχαριστήσω, λοιπόν, και προσωπικά τον μαθητή μας Θάνο Παρουσάκη για το παλιό του βιβλίο που χάρισε στη Σχολική μας Βιβλιοθήκη: «ο γίγαντας της Σαλαμίνας», του πολυβραβευμένου μας συγγραφέα Χάρη Σακελλαρίου(1923-2007), βιβλίο για παιδιά και νέους που κέρδισε το πρώτο βραβείο παιδικής λογοτεχνίας της Μπολόνια. Τον ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου ‘δωσε να μάθω κάτι περισσότερο από τα πολύ λίγα που γνώριζα ήδη για τα συγκεκριμένα γεγονότα.
Και, ρισκάροντας να σας κάνω να χαμογελάσετε εσείς που γνωρίζετε περισσότερα κι αφού ευχαριστήσω, έστω και μετά τον θάνατό του, τον Χ.Σακελλαρίου, που διάβασε αρχαίες πηγές κι έγραψε, για να τα βρούμε πανεύκολα εμείς μπροστά μας, να ‘ρθουμε σε επαφή μαζί τους, να βγούμε κερδισμένοι, αντιγράφω τον επίλογο του βιβλίου, για να τον μοιραστώ μαζί σας (πράγμα που δε θα έκανα με τίποτε, αν το βιβλίο δεν είχε εξαντληθεί κι είχαμε τη δυνατότητα να το προμηθευτούμε και να το διαβάσουμε ολόκληρο, μικροί και μεγάλοι:
«Λίγοι άνθρωποι ξεκίνησαν από τόσο χαμηλά, από την αφάνεια και την ασημότητα, και χωρίς άλλα εφόδια, με μόνη την ατσαλένια τους θέληση και τις ατομικές τους αρετές και ικανότητες, έφτασαν τόσο ψηλά, ώστε και τις τύχες της πατρίδας τους να διευθύνουν και να γνωρίσουν τη δόξα σ’ όλη της τη θαμπωτική λαμπρότητα, όσο ο Θεμιστοκλής.
Λίγοι αγάπησαν τη δόξα με τόσο πάθος και την κυνήγησαν με τόση επιμονή και τόσο πείσμα όσο εκείνος. Λίγοι επίσης είδανε, όπως αυτός, πάνω απ’ όλα, πάνω από τ’ ατομικά συμφέροντα και τις φιλοδοξίες, πάνω απ’ τις μικρότητες και τις μεμψιμοιρίες της καθημερινής ζωής, το μόνο, το μεγάλο, το πλατύτερο, το γενικό συμφέρον, το συμφέρον της πατρίδας τους.
Η ζωή του αποτελεί μια τιτάνια προσπάθεια, έναν αδιάκοπο κι αδυσώπητο αγώνα να υψωθεί ο ίδιος και να υψώσει και τους γύρω του στο ύψος των περιστάσεων. Να τους κάνει να δουν με τα δικά του τα γεμάτα οξυδέρκεια μάτια μακριά, στο άδηλο και σκοτεινό μέλλον. Να τους κάνει θαρραλέους κι αποφασιστικούς, έτοιμους να φτάσουν σ’ οποιαδήποτε θυσία για χάρη του γενικού συμφέροντος.
«Ο Θεμιστοκλής» γράφει ο Θουκυδίδης «ήταν άνθρωπος με λαμπρότατα δείγματα μεγαλοφυΐας κι είναι για τούτο άξιος θαυμασμού πιο πολύ από κάθε άλλον. Μυαλωμένος από φυσικού του, χωρίς μεγάλη προηγούμενη ή μεταγενέστερη πνευματική καλλιέργεια, μπορούσε, ύστερ’ από σύντομη σκέψη, να εκφέρει ορθότατη κρίση για τα άμεσα ζητήματα και πρόβλεπε τα μέλλοντα σ’ όλες τους τις λεπτομέρειες καλύτερα απ’ όλους τους άλλους, ξεχωρίζοντας ποιο είναι το συμφέρον και ποιο το βλαβερό... Γενικά, ήταν πολύ ικανός στο να βρίσκει την πιο σωστή λύση, χωρίς πολλή μελέτη, με τη μεγαλοφυΐα του και μόνο».
Και μπορεί ν’ αποτελέσει ένα σπουδαίο κεφάλαιο χρηστομάθειας η ζωή του μεγάλου αυτού τέκνου της Αθήνας. Διδάσκοντας στους νέους πως για τον άνθρωπο που έχει ισχυρή θέληση κανένα εμπόδιο δεν είναι τόσο μεγάλο ώστε να μην μπορεί να υπερνικηθεί. Οδηγώντας τους μεγάλους να μην παρασέρνονται από τα ταπεινά μικροσυμφέροντα, τα πάθη, τις μωροφιλοδοξίες και τους εγωισμούς, αλλά βλέποντας μακριά, στο γενικό συμφέρον, ν’ αναγνωρίζουν και την αξία των άλλων κι όλοι μαζί να δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους και να διαθέτουν τις δυνάμεις τους για το μεγάλο, το ανώτερο, το γενικό καλό».
Πόσο συγκλονιστική η μορφή του! Ο Θεμιστοκλής ήταν ένας πολιτικός με σπάνια προτερήματα κι αρετές δυσεύρετες και τότε και προπαντός τώρα. Η περίπτωσή του αξίζει και πρέπει να μελετηθεί απ’ όλους τους πολιτικούς, που κρατούν την «τύχη» της μικρής και της μεγάλης πατρίδας μας στα χέρια τους. Μελετώντας τον, το συναίσθημα που αναπόφευκτα νιώθει κανείς είναι σίγουρα ο θαυμασμός.
Το συναίσθημα όμως που θα ωφελούσε πολύ να νιώσει αυτός που διοικεί είναι η έμπνευση. Αυτή και μόνο θα μπορούσε να μας οδηγήσει, όχι σε εκθαμβωτικά λαμπερές στιγμές του κοινού μας βίου -αυτές θα προϋπέθεταν αρετές παρόμοιες με του μεγάλου αυτού Έλληνα-, αλλά στιγμές που απλώς θα επέτρεπαν σε όσους μας διοικούν να μπορούν να συνδέουν με το όνομά τους τη λέξη «πολιτικός»…
Έλληνα, μέμνησο, λοιπόν, των ηρώων του Γένους σου από των αρχαιοτάτων χρόνων! Μόνο έτσι τιμάς τη ρίζα σου κι έχεις ελπίδες να γίνεις αυτό που λέει το ίδιο το όνομά σου∙ μόνο έτσι θα ξαναποκτήσεις τη λάμψη του ήλιου, στην οποία χρωστάς το λαμπερό όνομά σου…
Φωτογραφία: Το ακρόπρωρο του πλοίου "Θεμιστοκλής" του ναύαρχου Ιάκωβου Τομπάζη. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 11 Ιουνίου 2020, αρ. φύλλου 1034
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.