Είμαστε σε κάποια παιδαγωγική σχολή. Η καθηγήτρια έχει ζητήσει από τους φοιτητές της να σχηματίσουν ομάδες τετραμελείς και, αφού διαλέξουν ένα θέμα και, στη συνέχεια, αφού προηγουμένως το θέσουν υπόψη της, να δουλέψουν την εργασία τους, που είναι η ετοιμασία μιας σχολικής γιορτής.
Τα δύο από τα τέσσερα κορίτσια που αποτελούν μία ομάδα, χωρίς να έχουν συνεννοηθεί προηγουμένως μεταξύ τους, ανακοινώνουν στην καθηγήτριά τους το θέμα που διάλεξαν να δουλέψουν:
«Κυρία… η δική μας ομάδα θα ετοιμάσει μια γιορτή για το Μακεδονικό Αγώνα.»
Αλλά η κυρία καθηγήτρια δε συμφώνησε.
Ακολουθούν τα άλλα δύο κορίτσια της ίδιας ομάδας, που εξακολουθούν να μην έχουν συνεννοηθεί με τα άλλα. Έχουν, εντελώς συμπτωματικά και αυθόρμητα, διαλέξει το ίδιο θέμα. Αλλά, καθόλου συμπτωματικά, παίρνουν την ίδια ακριβώς απάντηση και την ίδια αποτροπή. Και τα κορίτσια αναγκάζονται να καταργήσουν τη θέλησή τους και την επιλογή τους και συμμορφώνονται, γιατί καθηγήτρια είναι αυτή και τα κορίτσια πρέπει να περάσουν το μάθημά της, για να τελειώσουν τις σπουδές τους και να δουλέψουν.
Το περιστατικό που ακολουθεί το έζησα η ίδια, ανήμερα Πρωτομαγιά:
Μία μεγάλη ομάδα επισκεπτών-90 στον αριθμό- επισκέπτονται στο τριήμερο της Πρωτομαγιάς την περιοχή μας. Πρόκειται για μέλη του Εμπορικού Συλλόγου του Βόλου, ένα «στοχευμένο γκρουπ», όπως αποκαλεί την ομάδα ο ταξιδιωτικός πράκτορας, που τυχαίνει να είναι οικογενειακός μας φίλος. Και τους αποκαλεί έτσι, γιατί ξέρει ή καταλαβαίνει πως οι συγκεκριμένοι άνθρωποι θέλουν να μάθουν και άλλα, επιπλέον πράγματα, για τους τόπους που επισκέπτονται, γιατί απλώς θέλουν να τους γνωρίσουν όσο γίνεται καλύτερα. Οπότε, βρέθηκα να κάνω μαζί τους τον περίπλου στη λίμνη μας το απόγευμα της Πρωτομαγιάς και «επιστρατεύτηκα» για να τους πω κάποια παραπάνω πράγματα για την Καστοριά μας, που, έτσι κι αλλιώς, κάθε φορά που την τριγυρνάω στο πλάι ανθρώπων που την επισκέπτονται για πρώτη φορά, νιώθω να την ερωτεύομαι ξανά από την αρχή.
Χάρη στους συγκεκριμένους ταξιδιώτες, έζησα μια συγκλονιστική Πρωτομαγιά. Τη συγκλονιστικότερη της ζωής μου! Πέρασα μαζί τους ένα δίωρο γεμάτο υπέροχες αποκαλύψεις. Και απροσδόκητες. Οι οποίες αποκαλύψεις ξεκίνησαν, όταν μια κυρία καλοβαλμένη και χαμογελαστή έθεσε το πρώτο της ερώτημα, σχετικά με την προέλευση της ονομασίας του Δήμου Ίωνος Δραγούμη. Μετά την εξήγηση μας αποκάλυψε πως έχει διαβάσει όλα όσα έγραψε ο δικός μας-και ταυτόχρονα όλων των Ελλήνων- Ίων, αλλά και όλα όσα έγραψαν άλλοι γι’ αυτόν. Εννοείται πως τα λεγόμενά της το αποδείκνυαν περίτρανα.
Ακολουθεί μια δεύτερη αποκάλυψη. Λέγοντας διάφορα για τον τόπο μας- είναι αρκετή η διάρκεια του περίπλου, βλέπετε- και μιλώντας για τις σπουδαίες βυζαντινές μας εικόνες, ανέφερα το όνομα του Λουκά Σαμαρά. Ξαφνιάστηκα, λοιπόν, πολύ ευχάριστα, όταν διαπίστωσα πως ένας νέος άντρας από την ομάδα τον γνώριζε καλά.
Και οι αποκαλύψεις συνεχίζονται. Κάποια στιγμή πήρε το λόγο ένας άλλος κύριος και άρχισε να αναφέρεται με λεπτομέρειες που προσωπικά δε θυμόμουν στα Πηχεωνικά. Ταυτόχρονα έκανε αναφορές και στο Μακεδονικό Αγώνα που ακολούθησε. Ζήτησα συγγνώμη που είχα ξεχάσει εντελώς να αναφερθώ και, αφού εισέπραξε τα συγχαρητήρια που του άξιζαν και τις ευχαριστίες μου για την υπενθύμιση, πήρα τη σκυτάλη του λόγου και συνέχισα. Τότε ήταν που δέχτηκα το παράπονο ενός κυρίου:
«Δεν είπατε, όμως, και κάτι για τον καπετάν-Γαρέφη, που πολέμησε στο πλευρό του Παλικαριού. Είναι ο παππούς της γυναίκας μου, που είναι εδώ.»
Κι οι ερωτήσεις βροχή∙ αν είναι μακριά το σπίτι όπου σκοτώθηκε ο Μελάς, αν είναι σε καλή κατάσταση, γιατί δε γίνεται ένα μουσείο του Μακεδονικού Αγώνα στην Καστοριά (το ξέρω πως δε με πιστεύετε, αλλά, ούτε βαλτοί να ήταν και ούτε να με γνώριζαν καλά, δε θα έκαναν όλες αυτές τις ερωτήσεις…)
Τρελάθηκα. Συγκλονίστηκα. Τελικά υπάρχουν και ωραίοι Έλληνες και δεν είναι λίγοι. Δεν είναι όλοι μες στη σαχλαμάρα και την ελαφρότητα. Υπάρχουν και πολλοί που ενδιαφέρονται για τα ουσιαστικά και για τα ωραία. Γνώρισα πολλούς μαζί εκείνο το απόγευμα. Τους χάρηκα όλους. Έζησα πρωτομαγιάτικα στιγμές συγκλονιστικές που ξέρω πως δεν πρόκειται να ξεχάσω…
Περιέγραψα λίγο πιο πάνω δύο περιστατικά τελείως αντίθετα μεταξύ τους. Το ένα στο χώρο όπου σπουδάζουν οι αυριανοί (αυτό δεν είναι σχήμα λόγου) δάσκαλοι των παιδιών μας. Το άλλο ένα περιστατικό της καθημερινότητας και της ζωής. Η μεταξύ τους διάσταση τεράστια. Θυμήθηκα τα ίσια και με γενναιότητα ειπωμένα λόγια-κάποιοι τα εξέλαβαν ως αστείο, γιατί αυτό τους συνέφερε να κάνουν- του κ. Ν. Μέρτζου στην παρουσίαση του βιβλίου κάποιου πανεπιστημιακού:
«Λοιπόν, εσείς οι πανεπιστημιακοί, έχετε χάσει την επαφή σας με το λαό. Κάνετε πολλά πράγματα, αλλά τα μοιράζεστε μόνο μεταξύ σας. Τίποτ’ απ’ αυτά που κάνετε δε φτάνει στο λαό. Να το ξέρετε…»
Όχι, δεν έχω σκοπό να μειώσω ούτε τους πανεπιστημιακούς ούτε το έργο τους. Αλλά, ενίοτε, δεν είναι σε διάσταση μονάχα με το λαό. Στην περίπτωση που σας ανέφερα στην αρχή η συγκεκριμένη καθηγήτρια είναι σε διάσταση και με το λόγο του Βενιζέλου «Ο Μακεδονικός Αγών επιβάλλουν λόγοι εθνικοί να γίνει το Ευαγγέλιον της Ελληνικής Φυλής».
Κι ευτυχώς αυτή η Φυλή, με άλλα λόγια ο λαός μας, μπορεί να μη διαθέτει τις φοβερές περγαμηνές, διαθέτει όμως καρδιά και ευαισθησία και κεραίες τεντωμένες και επαγρυπνεί σε θέματα που η ίδια ξέρει καλύτερα από τους ειδικούς πόσο σοβαρά είναι. Θα βεβαιωθείτε πως έτσι είναι τα πράγματα, αν ρίξετε μια ματιά γύρω σας, και δείτε την επιφυλακτικότητα με την οποία αντιμετωπίζουν πια τους εκπροσώπους της κάθε μορφής εξουσίας.
Ανάμεσα στις άλλες και της πνευματικής…
Υποσημείωση πρώτη: Ο Ευγένιος Σπαθάρης, ο μεγάλος μας καραγκιοζοπαίχτης, «ο πιο γλυκός, ο πιο ευγενικός άνθρωπος, η λαϊκή αριστοκρατία αυτοπροσώπως», όπως είπαν γι’ αυτόν με αφορμή τον πολύ πρόσφατο θάνατό του, δήλωνε όταν ζούσε:
«Αγαπάω πιο πολύ τα έργα από την Ελληνική Επανάσταση. Τα ζωγράφιζα και τα έπαιζα πολύ ως παραστάσεις, γιατί τα ήθελε ο κόσμος».
Υποσημείωση δεύτερη: Ήταν η πρώτη σκέψη που έκανα- χωρίς να είμαι πολιτικός και να αποφασίζω, αλλά έχω και το δικαίωμα και την υποχρέωση να σκέφτομαι, έτσι δεν είναι;- όταν απέκτησε η λίμνη μας τα δυο της καράβια: να υπάρχει πάντα ξεναγός και, στα ταξίδια ομάδων επισκεπτών μας μ’ αυτά, να τους ξεναγεί, όπως γίνεται στους άλλους ταξιδιωτικούς προορισμούς σε άλλα μέρη της γης όπου συμβαίνει το αυτονόητο, απλώς γιατί εκεί οι άρχοντες παλεύουν αρχικά για τα εντελώς αυτονόητα-αυτά που σε μας λείπουν- και μετά βάζουν πλώρη για την επίτευξη των δυσκολότερων, ακόμη και αυτών που σ’ εμάς φαίνονται ουτοπίες…
Υποσημείωση τρίτη: Για πολλά πολλά χρόνια εκεί στην περίφημη Μαυριώτισσα, μόλις έμπαινε κανείς στην εκκλησία, υπήρχε μια μικρή κορνίζα, όπου γράφονταν τα πιο σημαντικά στοιχεία γύρω από το μνημείο∙ πληροφορίες που βοηθούσαν να καταλαβαίνει ο επισκέπτης σε πόσο σημαντικό μνημείο βρίσκεται. Στο τέλος του μικρού αυτού κειμένου στην κορνίζα ήταν γραμμένη και μια απαγόρευση∙ η απαγόρευση να ξεναγεί όποιος δεν ανήκει στο σωματείο των ξεναγών.
Ένα από τα πολλά ερωτήματα που σχετίζονται με το γεμάτο προβλήματα συγκεκριμένο θέμα είναι έστω αυτό: πού βρίσκεται αυτή η μικρή κορνίζα που έκανε, έστω εν σπέρματι, τη δουλειά του ξεναγού που είναι δυσεύρετος; Πού έχει πάει, πού έχει εξαφανιστεί και δεν επανέρχεται στη θέση της, ώστε να «αναπληρώσει» τον ξεναγό που, κατά πώς φαίνεται, θα εξακολουθεί να είναι δυσεύρετος σε έναν τόπο που έχει τελείως θεωρητικά στηρίξει πολλές-αν όχι όλες- τις ελπίδες του για οικονομική ανάκαμψη στον τουρισμό, αλλά πρακτικά δείχνει να μην κάνει το ελάχιστο να πετύχει το παραμικρό;
Σε έναν τόπο που συνεχίζει να μην πράττει το εντελώς αυτονόητο, όπως το συνηθίζει άλλωστε…
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 21.5.2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.