ΣΙΜΟΥ ΑΝΔΡΟΝΙΔΗ: Για τον δεύτερο γύρο των γαλλικών βουλευτικών εκλογών

 

Στο δεύτερο γύρο των Γαλλικών βουλευτικών εκλογών που διεξήχθη την Κυριακή 7 Ιουλίου, σχεδόν έναν μήνα μετά τις ευρωεκλογές, επήλθε η εκλογική ανατροπή (δεν θα μιλήσουμε για «εκλογικό σεισμό», για να παραπέμψουμε στους Γιάννη Βούλγαρη και Ηλία Νικολακόπουλο) [1].

Το ‘Νέο Λαϊκό Μέτωπο’, είναι αυτό που έκοψε πρώτο το νήμα της εκλογικής αναμέτρησης, αφήνοντας στη δεύτερη θέση την Μακρονική συμμαχία ‘Μαζί’ [2] (αυτή ήσαν η πραγματική έκπληξη των Γαλλικών βουλευτικών εκλογών) και στην τρίτη θέση το μέχρι προσφάτως πρώτο, κόμμα της ‘Εθνικής Συσπείρωσης’. 

Σε αυτό το πλαίσιο, δύναται να αναφέρουμε πως ο βασικότερος λόγος για μία τέτοια εξέλιξη ή αλλιώς, για μία τέτοια ανατροπή, είναι η συγκρότηση του περίφημου ‘δημοκρατικού μετώπου’ εν όψει δευτέρου γύρου, εκεί όπου ουκ ολίγοι υποψήφιοι είτε της Μακρονικής συμμαχίας είτε του ‘Νέου Λαϊκού Μετώπου’ αποσύρθηκαν από τον δεύτερο εκλογικό γύρο, προκειμένου να δώσουν την ευκαιρία στον υποψήφιο εκείνο που βρισκόταν σε πλεονεκτικότερη θέση, να διεκδικήσει επί ίσοις όροις την πρωτιά απέναντι στον υποψήφιο της ‘Εθνικής Συσπείρωσης’.

Αυτή η συμμαχία που δεν ήσαν άτυπη (παρά τις επιφυλάξεις της ηγετικής ομάδας του ‘Μαζί’), και περιόρισε το περιθώριο κινήσεων των υποψηφίων της ‘Εθνικής Συσπείρωσης’, και απέκλεισε την πρόσβαση τους σε μία μεγάλη δεξαμενή ψηφοφόρων, όπως ήσαν αυτοί του ‘Νέου Λαϊκού Μετώπου’. 

Αρκετούς εκ των οποίων θα μπορούσαν να δελεάσουν διατυπώνοντας έναν λαϊκιστικό πολιτικό λόγο με σαφείς αιχμές κατά του Γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν [3]. Ένας δεύτερος και βασικός λόγος που ερμηνεύει αυτή την αρνητική εξέλιξη για το κόμμα της Μαρίν Λεπέν, είναι η παρέμβαση του Πουτινικού, αυταρχικού καθεστώτος την εβδομάδα μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου γύρου των βουλευτικών εκλογών.

Η έμμεση υποστήριξη που προσέφερε στην ‘Εθνική Συσπείρωση’ [4] ενεργοποίησε άμεσα και δραστικά όλους τους φιλοδυτικούς και φιλευρωπαίους ψηφοφόρους, οι οποίοι, όντας τρομαγμένοι από το ενδεχόμενο εκλογής πρωθυπουργό από ένα ‘φιλορωσικό’ πολιτικό κόμμα, έσπευσαν στις κάλπες για να το καταψηφίσουν. 

Θεωρητικώ τω τρόπω, θα επισημάνουμε πως ενεργοποιήθηκε εκ νέου το ρήγμα που είχε προκύψει στις Γαλλικές προεδρικές εκλογές του 2022, μεταξύ μίας φιλοδυτικής και φιλευρωπαϊκής συμμαχίας που τάχθηκε ανοιχτά υπέρ του Γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν και των υπέρμαχων του ‘Γαλλικού εξαιρετισμού’ που αντιμετώπιζαν με συγκατάβαση το Πουτινικό καθεστώς και την Ρωσία και υποστήριξαν την τότε υποψήφια για την προεδρία της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας, Μαρίν Λεπέν. 

Και ανοίγοντας μία μικρή παρένθεση στην ανάλυση μας, θα πούμε πως το μεγάλο πρόβλημα για την Λεπενική ‘Εθνική Συσπείρωση’, πρόβλημα που εμφανίσθηκε και στον β’ γύρο των Γαλλικών βουλευτικών εκλογών, δεν είναι άλλο από το ό,τι διαφαίνεται πως η εκλογική επιρροή του κόμματος έχει όρια.

Όρια τα οποία δεν μπορεί να υπερβεί, με αποτέλεσμα να στερείται, την κρίσιμη στιγμή, της δυναμικής εκείνης (για την «ελλοχεύουσα δυναμική» [5] τέτοιου τύπου κομμάτων έχουν κάνει λόγο οι Βασιλική Γεωργιάδου & Λαμπρινή Ρόρη), που θα του επιτρέψει είτε να εκλέξει πρωθυπουργό είτε και πρόεδρο της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Η ύπαρξη ορίων που δεν μπορεί να υπερβεί, δεν του επιτρέπουν να απευθυνθεί και να διεισδύσει σε νέες εκλογικές δεξαμενές. 

Και εδώ ακριβώς έγκειται η μεγαλύτερη επιτυχία του ‘δημοκρατικού ή του ρεπουμπλικανικού μετώπου’. Που δεν είναι άλλη από το γεγονός πως έχει την κρίσιμη στιγμή μπορεί και περιορίζει αισθητά την δυναμική που φαίνεται πως μπορεί να αποκτήσει η ‘Εθνική Συσπείρωση’. 

Και, ένας τρίτος λόγος, έχει να κάνει με την υψηλή συμμετοχή που καταγράφηκε και στο δεύτερο γύρο των Γαλλικών βουλευτικών εκλογών. Πολλοί (μεταξύ αυτών και νέοι) έσπευσαν στις κάλπες προκειμένου να εμποδίσουν την άνοδο της ‘Εθνικής Συσπείρωσης’ στην εξουσία, καταψηφίζοντας τους υποψηφίους τους, στο εγκάρσιο σημείο όπου προτίμησαν το να προκύψει πολιτική αστάθεια την επομένη των εκλογών, από το να κυβερνήσει η ‘Εθνική Συσπείρωση’. 

Η οποία βέβαια, εξακολουθεί να είναι το κυρίαρχο πολιτικό κόμμα, ακόμη και αν δεν λάβει μέρος, όπως αναμένεται, στις διεργασίες για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτή την στιγμή για τον Γάλλο πρόεδρο ακούει στο όνομα ‘Ζαν-Λικ Μελανσόν’ ο οποίος τρέφει μεγάλες φιλοδοξίες. Αν όχι για τον ίδιο, τουλάχιστον για το κόμμα του. Κάτι που σημαίνει πως είναι πολύ πιθανό να επιμείνει στο να επιλεγεί πρωθυπουργός που να προέρχεται από την ‘Ανυπότακτη Γαλλία’ [6].

* * *

1. Βλέπε σχετικά, Βούλγαρης, Γιάννης., & Νικολακόπουλος, Ηλίας., ‘2012: Ο διπλός εκλογικός σεισμός,’ Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα, 2014. Και δεν μπορούμε να κάνουμε λόγο για «εκλογικό σεισμό», παρά την ανατροπή που έλαβε χώρα, διότι η ‘Εθνική Συσπείρωση’ του διδύμου Μαρίν Λεπέν - Ζορντάν Μπαρντελά, εξακολουθεί να διατηρεί τις δυνάμεις του. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε πως η ισχυρή εκλογική του επιρροή καταγράφηκε ευκρινέστερα στον πρώτο γύρο των Γαλλικών βουλευτικών εκλογών, όταν και δεν υπήρξαν συμμαχίες μεταξύ των υπολοίπων κομμάτων και κυρίως μεταξύ της Μακρονικής συμμαχίας και του Αριστερού ‘Νέου Λαϊκού Μετώπου’. Δεύτερον, το κόμμα του Γάλλου προέδρου επ’ ουδενί δεν καταποντίστηκε όπως άκριτα προέβλεπαν ορισμένοι αναλυτές. Αντιθέτως, διατήρησε δυνάμεις, γεγονός που του επιτρέπει να διαδραματίσει ρόλο την επόμενη ημέρα. Τρίτον, η λαϊκιστική και ριζοσπαστική, αντιδυτική ‘Ανυπότακτη Γαλλία’ του Ζαν-Λικ Μελανσόν, δεν φαίνεται να ξεχωρίζει αισθητά επί των υπολοίπων κομμάτων που συναποτελούν το ‘Νέο Λαϊκό Μέτωπο’ και κυρίως από το Σοσιαλιστικό κόμμα του Ραφαέλ Γκλισμάν.

2. Το Μακρονικό κόμμα αφενός μεν είχε εφεδρείες να ενεργοποιήσει, και, αφετέρου δε, κάτι σημαντικότερο: «Δυναμική ηγεσία» (το δίδυμο Εμμανουέλ Μακρόν-Γκαμπριέλ Ατάλ), σύμφωνα με την εύστοχη διατύπωση της Κατερίνας Λαμπρινού και του Γιάννη Μπαλαμπανίδη, η οποία δεν κάμφθηκε ούτε για μία στιγμή από το κακό εκλογικό αποτέλεσμα τόσο των ευρωπαϊκών εκλογών όσο και του πρώτου γύρου των Γαλλικών βουλευτικών εκλογών. Και απέναντι στις αντιφατικές εν πολλοίς δηλώσεις του διδύμου Μαρίν Λεπέν-Ζορντάν Μπαρντελά και της έλλειψης ηγέτη στο ‘Νέο Λαϊκό Μέτωπο,’ η «δυναμική» ηγετική ομάδα του Μακρονικού ‘Μαζί’ ξεχώρισε εύκολα. Βλέπε σχετικά, Λαμπρινού, Κατερίνα., & Μπαλαμπανίδης, Γιάννης., ‘Ο ασταθής μετασχηματισμός της Ελληνικής Κεντροαριστεράς,’ στο: Βούλγαρης, Γιάννης., & Νικολακόπουλος, Ηλίας., ‘2012: Ο διπλός εκλογικός σεισμός…ό.π.

3. Το θετικό για την ‘Εθνική Συσπείρωση’, παρ’ όλη την αρνητική εξέλιξη, είναι πως ο δείκτης της «κομματικής ταύτισης» παραμένει υψηλός, κατά την ανάλυση της Ευτυχίας Τεπέρογλου & και του Μάνου Τσατσάνη, με ό,τι συνεπάγεται κάτι τέτοιο για το μέλλον. Και ειδικά για τις Γαλλικές προεδρικές εκλογές του 2027. Εμβαθύνοντας περισσότερο στην ανάλυση μας, θα υποστηρίξουμε πως η ρητορική περί ‘ανίερης συμμαχίας μεταξύ Μακρόν και Άκρας Αριστεράς,’ βοηθά το κόμμα από το να μην πέσει στην ‘παγίδα’ της εσωστρέφειας, λόγω της απώλειας της πρώτης θέσης στο δεύτερο γύρο των Γαλλικών προεδρικών εκλογών. Η ‘Εθνική Συσπείρωση’ υπέστη πολιτική και ιδεολογική ‘ζημία,’ όχι όμως τόσο μεγάλη ώστε να μπορεί να γίνει λόγος για ‘στρατηγική ήττα και καταβαράθρωση της ‘Ακροδεξιάς.’ Βλέπε σχετικά, Τεπέρογλου, Ευτυχία., & Τσατσάνης, Μάνος., ‘Η επίσπευση ενός αργού θανάτου. Κομματικές ταυτίσεις και το τέλος του δικομματισμού,’ στο: Βούλγαρης, Γιάννης., & Νικολακόπουλος, Ηλίας., ‘2012: Ο διπλός εκλογικός σεισμός…ό.π.

4. Η επικεφαλής της ‘Εθνικής Συσπείρωσης’ έκανε εμφανείς προσπάθειες να αποστασιοποιηθεί σταδιακά από το Πουτινικό καθεστώς και από τις επιλογές του, υποστηρίζοντας πως η Γαλλία θα εξακολουθήσει να προσφέρει βοήθεια στην εμπόλεμη Ουκρανία.

5. Βλέπε σχετικά, Γεωργιάδου, Βασιλική., & Ρόρη, Λαμπρινή., ‘Η Άκρα Δεξιά στη μεταμνημονιακή εποχή: Κίνητρα ψήφου, διαθεσιμότητα και ελλοχεύουσα δυναμική,’ στο: Αρανίτου, Βάλια., Γεωργιάδου, Βασιλική., & Τσατσάνης, Μάνος., (επιμ.), ‘Η εκλογική συμπεριφορά των Ελλήνων. Ανάμεσα στα μνημόνια και την πανδημία. Στάσεις, αντιλήψεις, στοιχίσεις και αποστοιχίσεις,’ Εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα, 2022. Σαφώς, κινούμενοι θεωρητικά, θα τονίσουμε πως λόγο στην αρνητική, για την ‘Εθνική Συσπείρωση’ εξέλιξη, διαδραμάτισε και η απειρία του υποψήφιου πρωθυπουργού Ζορντάν Μπαρντελά, ο οποίος δεν θεωρήθηκε ικανός και έτοιμος, από πολλούς ψηφοφόρους, να αναλάβει την πρωθυπουργία της χώρας. Ή αλλιώς, να ασκήσει εξουσία.

6 Η αντοχή και δη η εκλογική αντοχή που επιδεικνύει το συγκεκριμένο λαϊκιστικό κόμμα καθίσταται αξιοσημείωτη. Και ένα από τα χαρακτηριστικά που έχει το Γαλλικό κομματικό-πολιτικό σύστημα έτσι όπως έχει συγκροτηθεί μετά τις προεδρικές και τις βουλευτικές εκλογές του 2022, δεν είναι άλλο από το ό,τι η ‘Ανυπότακτη Γαλλία,’ παρά την εν γένει φυσιογνωμία της, θεωρείται από ουκ ολίγους ψηφοφόρους ως το ‘μόνο αποτελεσματικό αντίβαρο’ στην ‘επέλαση’ της ‘Εθνικής Συσπείρωσης’. Έχουμε φθάσει στο σημείο όπου η επιθετική ρητορική Μελανσόν κατά του ‘κατεστημένου’ και των Γαλλικών ‘ελίτ’, κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών να μην ‘τρομάζει’ Γάλλους ψηφοφόρους. Ή αλλιώς, να τους ‘τρομάζει’ λιγότερο από την ρητορική της Μαρίν Λεπέν.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 20 Ιουνίου 2024, αρ. φύλλου 1230.