ΟΔΟΣ: Run Lola Run

 

ΟΔΟΣ 19.5.2022 | 1125

Πόλη χωρίς πνευματικό κέντρο ή εκθεσιακό χώρο για την τέχνη είναι αδύνατο να προκόψει. Πόλη στην οποία, μια επίσκεψη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποδεικνύει πως συνήθως η επικαιρότητά της, εξαντλείται στις πανηγύρεις των ιερών ναών και τις φωτογραφήσεις των «επισήμων» με τον κλήρο ή τα κεντρικά κομματικά πρόσωπα, δεν έχει ακόμη πολύ χρόνο ελπίδας.

Ύστερα από τρία χρόνια (2019) τo Run Greece, που αποτελεί μια πρωτοβουλία αγώνων πόλης που ανήκει στον ΣΕΓΑΣ και υλοποιεί σε ελληνικές πόλεις σε συνεργασία με την τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση, διεξήχθη στην Καστοριά. Αυτό συνέβη την περασμένη Κυριακή 14 Μαΐου 2022, αποτελώντας γεγονός το οποίο στάθηκε αφορμή για να πλημμυρίσουν στην Καστοριά οι παραλιακές ζώνες, τα εστιατόρια και οι καφετέριες για την ακρίβεια, όπως και τα ξενοδοχεία από συμμετέχοντες, επισκέπτες και θεατές. Η υπόλοιπη πόλη στα ενδότερά της, έμεινε περίπου ανέγγιχτη από τα κύματα της κινητικότητας. Και αυτή είναι μια κατάσταση που με τις κρατούσες νοοτροπίες φαντάζει για την ώρα δύσκολα αντιστρέψιμη. 

Και επειδή οι τοπικοί ιθύνοντες, αναφερόμενοι στην διοργάνωση που είχε ικανοποιητική επιτυχία, με τον ισχυρισμό ότι το Run Greece «επέστρεψε» στην Καστοριά, έμμεσα την παρουσιάζουν —ούτε λίγο ούτε πολύ—σαν δικό τους κατόρθωμα, πρέπει να καταστεί σαφές ότι ο ΣΕΓΑΣ είναι αυτός που αποφασίζει το πού (πόλη) και πότε (χρόνο). Και πως για τον λόγο αυτό η Καστοριά, δεν είναι κάποια μοναδική πόλη για τους αγώνες. Για παράδειγμα, το 2022, η πραγματοποίησή τους ξεκίνησε από το Ηράκλειο Κρήτης στις 10 Απριλίου, ακολούθησε η Καστοριά την περασμένη Κυριακή και η συνέχεια θα είναι στην Αλεξανδρούπολη (25 Σεπτεμβρίου) στα Ιωάννινα, την Πάτρα και την Λάρισα (στις 2 και στις 9 Οκτωβρίου 2022). 

Οι κουμανταδόροι της περιοχής, δεν έχουν και πολλά να αποδείξουν. Εκτός ίσως από την προσωπική οικονομική τους καταξίωση, τον βιοπορισμό τους, με όλα τα μέσα. Γι' αυτό και αδιαφορούν συστηματικά. Και συμμαχούν σιωπηλά ή και απροκάλυπτα με όλους τους κρατούντες. Ανεξαιρέτως κόμματος ή βαθμού ανικανότητας. Είτε εκλέγονται δημοκρατικά, στο πλαίσιο του πλουραλισμού. Είτε εκλέγονται παμψηφεί με αντίπαλο τον εαυτό τους ή το είδωλο τους.

Με αφορμή και το ότι και σε λίγες ημέρες (26-29 Μαΐου) θα διεξαχθεί το 9ο Rally offroad στο Άργος Ορεστικό, μία επιτυχία που σίγουρα αφορά στις προσπάθειες της τοπικής αυτοδιοίκησης (με τον δήμο Άργους Ορεστικού να έχει έτοιμο και νέο κτήριο για την διοργάνωση) και συνεπώς αναμένεται να επαναληφθούν τα περίπου ίδια από άποψη προσέλευσης κόσμου και επισκεπτών απ’ όλη την Ελλάδα, και όχι μόνο, είναι ανάγκη οι εμπειρίες να αποτελέσουν μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία. Ώστε να συνειδητοποιήσουν στην πολιτική και τοπική εκλεγμένη ελίτ της Καστοριάς και μαζί της οι παράγοντες που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη και ενημερώνουν τους πολίτες —σε πολλές περιπτώσεις με παραμόρφωση της επικαιρότητας και το αζημίωτο— το ποιες ακριβώς είναι οι δυνατότητες και οι προοπτικές.

Και το πώς ακριβώς θα μπορούσε να εξελιχθεί η ευρύτερη περιοχή της Καστοριάς, ίσως και ολόκληρου του νομού εάν αποκτούσε μόνιμες δομές. Εάν εκτός από το ρεύμα των περιστασιακών επισκεπτών, εξασφαλιζόταν για την περιοχή ένας σταθερός λόγος, μια τουλάχιστον για τον καθένα αιτία επίσκεψης: Μνημεία, σχολές ανώτατης εκπαίδευσης, ιδρύματα, πνευματικό κέντρο, εκθεσιακοί χώροι, συνέδρια, μουσεία, εκκλησίες. Θα μπορούσαν όλα αυτά να είναι πόλος έλξης ετήσιας διάρκειας. 

Όμως για την ώρα η Καστοριά και πιο συγκεκριμένα η πόλη, ακόμη και για την περιστασιακή τουριστική της ανάπτυξη βασίζεται αποκλειστικά σε δομές που υπάρχουν χάρη και μόνο στην ιστορία των παλιών της κατοίκων. Αυτή είναι μια αλήθεια, που κάποιοι δεν θέλουν να την παραδεχθούν. Ειδικά όσοι βιοπορίζονται από τον παραγοντισμό παντός καιρού και κάθε κόμματος. Διαπιστωμένα πετυχαίνοντας συμμαχίες, μερικές φορές μάλιστα πέρα από κάθε προσδοκία, προπηλακίζουν φραστικά οποιονδήποτε υπερασπίζεται ρομαντικά —χωρίς δική του ιδιοτέλεια ή νομίζει ότι το κάνει τέλος πάντων, την ιστορική ακρίβεια σε ό,τι αφορά την πόλη, τις λεπτομέρειες και τις παραδόσεις της. Κάποιες δικές του εξιδανικεύσεις που τον κρατούν στην Καστοριά και δεν την έχει εγκαταλείψει σαν τα παιδιά άλλων, ούτε εξαγοράζει την παραμονή του με συναλλαγές. 

Ακόμη και για τα πιο απλά θέματα παρεμβαίνουν και τελικά αποπροσανατολίζουν τον διάλογο: Αντί να ασκήσουν κριτική στις ανεπάρκειες αυτών που εκλέγονται και αδρανούν, λακτίζουν τους απλούς πολίτες. Επιτρέποντας τους ανίκανους της Καστοριάς να διαιωνίζουν το πολιτικό είδος τους και τους άλλους να τρίβουν τα χέρια τους κάνοντας δουλειές.

Όσοι βιοπορίζονται από τον παραγοντισμό παντός καιρού και κάθε κόμματος παρεμβαίνουν στο διαδίκτυο και τελικά αποπροσανατολίζουν τον διάλογο. Αντί να ασκήσουν κριτική στις ανεπάρκειες αυτών που εκλέγονται και αδρανούν, λακτίζουν τους απλούς πολίτες, επιτρέποντας τους ανίκανους της Καστοριάς να διαιωνίζουν το πολιτικό είδος τους και τους άλλους να τρίβουν τα χέρια τους κάνοντας δουλειές.

Και ενώ την ίδια στιγμή οι νέες φουρνιές των κατοίκων της πόλης και της ευρύτερης περιοχής, για την ώρα τουλάχιστον, για να μην αναφερθούν πρώτα τα απολύτως αρνητικά, δεν έχουν να δείξουν και πολλά θετικά πράγματα. Για να γίνει πιο κατανοητό: βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες, εικόνες και λατρευτικά σκεύη, τα τείχη, τα παλιά αξιόλογα διατηρητέα (μερικά από τα οποία εντυπωσιάζουν ακόμη και σήμερα για το μέγεθος και την αίγλη που προδίδουν), τα έθιμα με πρώτο το καρναβάλι της Καστοριάς, η γαστρονομία ακόμη και τα όμορφα άλση της πόλης ως και οι στίχοι με τα πλατάνια που σώθηκαν στους δρόμους, μηδέ της ίδιας της γούνας εξαιρούμενης, είναι επιτεύγματα των παλιών κατοίκων της Καστοριάς. Και ακόμη με αυτά επιβιώνει η πόλη αλλά και θησαυρίζουν οι ίδιοι.

Αν δεν υπήρχε ο γύρος της λίμνης για παράδειγμα και η διαδρομή με τα βαθύσκιωτα πλατάνια, που προσπαθούν να βρουν τρόπους να εξολοθρεύσουν οι εκάστοτε ιθύνοντες, είναι εντελώς αμφίβολο εάν διοργανώνονταν ποτέ ακόμη και το Run Greece.

Βέβαια υπάρχουν και άλλες δομές, όπως αναφέρεται για παράδειγμα το βυζαντινό μουσείο και το ενυδρείο, όπως και το σπήλαιο του Δράκου. Αλλά και αυτά ανήκουν στον ύστατο κύκλο μιας τελευταίας δημιουργικής περιόδου που πρόβαλε τα φυσικά χαρακτηριστικά και τις δημιουργίες των προηγούμενων. 

Τώρα ακόμη και αυτά που υπήρχαν, ερημώνουν ή καταρρέουν ή και καταργούνται (για παράδειγμα το Πνευματικό Κέντρο). Αφήνοντας παγερά αδιάφορους όσους θα άξιζε να βοηθήσουν με την γνώση και την κριτική τους να γίνει επιτέλους κάτι. Πόλη χωρίς πνευματικό κέντρο ή εκθεσιακό χώρο για την τέχνη είναι αδύνατο να προκόψει. Πόλη στην οποία, μια επίσκεψη (σερφάρισμα) στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποδεικνύει πως συνήθως η επικαιρότητά της, εξαντλείται στις πανηγύρεις των ιερών ναών και τις φωτογραφήσεις των «επισήμων» με τον κλήρο ή τα κεντρικά κομματικά πρόσωπα, δεν έχει ακόμη πολύ χρόνο ελπίδας. 

Στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι κουμανταδόροι της περιοχής, που είναι οι σύγχρονοι συμπολίτες, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται «παλιοί» αλλά και νέοι, δεν έχουν και πολλά να αποδείξουν. Εκτός ίσως από την προσωπική οικονομική τους καταξίωση, τον βιοπορισμό τους, με όλα τα μέσα. 

Πλατεία Δαβάκη

Γι’ αυτό και αδιαφορούν συστηματικά. Και συμμαχούν σιωπηλά ή και απροκάλυπτα με όλους τους κρατούντες. Ανεξαιρέτως κόμματος ή βαθμού ανικανότητας. Είτε εκλέγονται δημοκρατικά στο πλαίσιο του πλουραλισμού. Είτε εκλέγονται παμψηφεί με αντίπαλο τον εαυτό τους ή το είδωλό τους. 

Και σε αυτή την κατεύθυνση, τα ΜΜΕ διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο. Τα ελάχιστα που διάκεινται κριτικά, και επιμένουν να παρουσιάζουν στην ιστορία που συνεχίζει να γράφεται με τις αδυναμίες της πόλης, της περιοχής και τις προτεραιότητες που θα έπρεπε να θέσουν οι ιθύνοντες. Και τα άλλα, της αυλής των κολάκων. Που αντί να φωνάξουν «Run» (τρέχα) Καστοριά, αρκούνται στο «Να Λόλα ένα δένδρο». 

Run Lola Run | Τρέξε Λόλα Τρέξε είναι ο τίτλος κινηματογραφικής ταινίας (1998) του Τομ Τίκβερ, Με πλοκή στο Βερολίνο της δεκαετίας του 1990, της πρώτης ελεύθερης δεκαετίας δηλαδή μετά την πτώση του Τείχους, όταν ο νεαρός Μάνι χάνει στο τρένο τα 100.000 μάρκα που πρέπει να επιστρέψει στο λαθρέμπορο. Απελπισμένος παίρνει τηλέφωνο την φίλη του Λόλα η οποία θα κάνει τα πάντα για να τον βοηθήσει. Ακολουθεί το ανελέητο κυνηγητό διάρκειας 20 λεπτών για την ανεύρεση των χρημάτων ―σε τρεις διαφορετικές εκδοχές. Κάπως έτσι είναι και στην Καστοριά...

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 19 Μαΐου 2022, αρ. φύλλου 1125.

Σχετικά: 

• Run-Gun