Από όλο το 2010, όμως, θα έχω να θυμάμαι δύο τελείως συγκεκριμένες νύχτες, δύο νύχτες που με οδήγησαν ξάγρυπνη ως το πρωί και οι δύο για τον ίδιο ακριβώς λόγο: για την τιμή που τελείως αναπάντεχα κάποιοι μου έκαναν. Και με ξαγρύπνησε, τόσο μεγάλη που ένιωθα πως ήταν για τους δικούς μου ώμους…
Η πρώτη από τις δύο αυτές νύχτες ήταν ακριβώς σαράντα μέρες μετά που χάσαμε τόσο ξαφνικά τον πατέρα μου. Τότε ήταν που χτύπησε το τηλέφωνο του πατρικού μου σπιτιού και μια σεβάσμια κυρία μου ζήτησε να με δει. Ήταν μια γυναίκα που όχι μονάχα έβλεπα για πρώτη φορά, αλλά ούτε είχα ακούσει ποτέ το όνομά της. Όταν συναντήθηκα μαζί της στο σπίτι της, άνοιξε ένα συρτάρι, έβγαλε ένα φάκελο και μου τον ακούμπησε στα χέρια, ζητώντας μου να διαχειριστώ εν λευκώ και όπως εγώ νομίζω καλύτερα το ποσό των 3.000 ευρώ που αυτός περιείχε.
Όλη νύχτα δεν έκλεισα μάτι. Ο πατέρας μου δε ζούσε πια κι αυτή η παντελώς άγνωστή μου κυρία, που είχε προλάβει να με κατατοπίσει πως έτσι ακριβώς γινόταν με τον πατέρα μου, μου έδειξε αυτήν την τεράστια εμπιστοσύνη. Δεν το χωρούσε ο νους μου πώς αυτή η γυναίκα εμπιστεύτηκε ένα πρόσωπο που έβλεπε για πρώτη φορά στη ζωή της, εμένα. Ένιωσα αμέτρητη ταραχή για τη βαρύτατη κληρονομιά που μου άφησε ο πατέρας μου: ήταν τόση η εμπιστοσύνη που του είχαν (αυτή δεν ήταν η μόνη περίπτωση, ήξερα και άλλες), τόσο απόλυτη, ώστε πέρασε ατόφια και σ’ ένα άγνωστό τους πρόσωπο, τελείως όμως ξένο, το δικό μου.
Κάτι παρόμοιο, κάπως έτσι ένιωσα και τη νύχτα που διαδέχτηκε τη μέρα που η ΟΔΟΣ δημοσίευσε τα πρόσωπα 2010. Κι έμεινα όλη νύχτα ξάγρυπνη, όχι τόσο από την τιμή, όσο από την ευθύνη την από αυτήν την τιμή προερχόμενη. Γιατί αυτό είχα στο νου μου κάθε φορά που άκουγα πως κάπου τιμούσαν κάποιον –κατά κανόνα με πλακέτα, αυτό είναι πολύ της μόδας σήμερα- την ευθύνη του που μεγάλωνε σκεφτόμουν∙ την ευθύνη του όχι μόνον απέναντι σ’ αυτούς που τον τιμούσαν, αλλ’ απέναντι σε όλους. Αυτό σκεφτόμουν πάντοτε, αυτή η σκέψη τριγύριζε στο μυαλό μου και όλη τη νύχτα μετά τα πρόσωπα 2010 και δε μ’ άφησε να κλείσω μάτι.
Βλέπετε, δεν ξέρω ακριβώς το πώς μου προέκυψε αυτό, αλλά έχω μια αδυναμία στην έννοια της ευθύνης. Και όχι μόνον όσον αφορά τους μικρούς μου μαθητές, αφού το ξέρω πως τα παιδιά που είναι υπεύθυνα θα γίνουν, μεγαλώνοντας, υπεύθυνοι πολίτες μιας Πατρίδας που οι λιγότεροί της πολίτες ξεχωρίζουν για την υπευθυνότητα και τη συνέπειά τους. Και ξέρω ακόμα πως αυτή η Πατρίδα θα ήταν σε πολύ καλύτερη μοίρα, αν αυτοί που την υπηρετούν σε οποιαδήποτε θέση, από την υψηλότερη, εκείνη των αρχηγών, ως τη χαμηλότερη, εκτελούσαν με υπευθυνότητα και συνέπεια (όχι περισσή, αλλά τη δέουσα) απλώς το καθήκον τους απέναντι σ’ αυτήν και στο κοινωνικό σύνολο. Απλώς αυτό.
Δυστυχώς όμως… Δεν ψιθυρίζεται πια, αλλά «κραυγάζεται» πως κάθε άλλο παρά έτσι λειτουργούν τα πράγματα. Οπότε, το ζητούμενο είναι πια το στοιχειώδες: κάνε το χρέος σου όπως τ’ ορκίστηκες όταν το αναλάμβανες, κάνε το όπως το υπαγορεύουν οι κανονισμοί και οι κανόνες, κάνε το για να τ’ αξίζεις τα χρήματα που το κοινωνικό σύνολο ακριβώς γι’ αυτό σου παρέχει και άσε τα παραπάνω, τα περισσότερα σ’ αυτούς που μπορούν. Άσε τα σ’ αυτούς για τους οποίους έγραψε ο Καντ:
«Ο άνθρωπος, για να είναι πραγματικά ελεύθερος, οφείλει να επιλέξει ένα χρέος που δεν του το επιβάλλει ούτε ο Θεός ούτε η φύση ούτε ο κοινωνικός περίγυρος. Πρέπει να επιλέξει μόνος του».
Αλλά κάνε το και καθώς ο Καζαντζάκης υποδεικνύει:
«Ν’ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω…».
Πίστεψε αυτό που ο Ντοστογιέφσκι διακηρύσσει:
«Όλοι οι άνθρωποι είναι υπεύθυνοι και εγώ πιο πολύ απ’ τους άλλους».
Και ενέργησε σε όλη σου τη ζωή όπως ακριβώς ενεργούσε ο δικός μας, ο αγαπημένος μας, ο Ίων Δραγούμης:
«Ο καθένας πρέπει να φαντάζεται πως αυτός πρέπει να σώσει το έθνος του. Να μην κοιτάζει τι κάνουν οι άλλοι και να φαντάζεται ότι αυτός έχει το μεγάλο χρέος της σωτηρίας».
Αφιερώνεται σε όσους με τίμησαν με την ψήφο τους, μεγαλώνοντας την
απέναντι σε όλους ευθύνη μου…
Ευχαριστώντας τους πολύ κι ας μου κλέψαν τον ύπνο…
Υ.Γ.: Θα ήταν μεγάλη παράλειψη να μην ευχαριστήσω δημοσίως
και τον εκδότη της ΟΔΟΥ για το πραγματικά ωραίο κείμενο
με τον πολύ ωραίο τίτλο που μου αφιέρωσε…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.