13.12.12

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΔΟΥΦΛΙΑ: Αλεξιάς



"ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΙΑ ΛΙΜΝΗ
Η ΛΕΓΟΜΕΝΗ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ"

Ας δούμε τι γράφει στην "Αλεξιάδα" για τις οχυρώσεις της Καστοριάς η Άννα Κομνηνή. Η κόρη του Αλεξίου Κομνηνού είναι αυτή που μας δίνει πολλές πληροφορίες για την Καστοριά του 1083 μ.Χ. όταν τα αυτοκρατορικά στρατεύματα πήγαν εκεί ήλθαν στην πολιτεία της λίμνης να διώξουν τους Νορμανδούς και να ελευθερώσουν την πρωτεύουσα πόλη της Άνω Μακεδονίας.

«...Όπως έχει αναφερθεί πιο πάνω (γράφει η Άννα Κομνηνή) ο Βρυέννιος κατείχε την Καστορία. Ο αυτοκράτορας αποφασισμένος να τον διώξει από εκεί, ανακαταλαμβάνοντας την πόλη, κάλεσε πάλι κοντά του τους στρατιώτες του κι αφού τους εξόπλισε με ισχυρότατα όπλα, κατάλληλα για τειχομαχία και για μάχες ή μικροσυμπλοκές έξω από τα τείχη, πήρε την άγουσα προς το φρούριο.
Ιδού πως είναι η τοποθεσία:
Υπάρχει μία λίμνη η λεγόμενη της Καστορίας, μέσα στην οποία μπαίνει μία προεξοχή της στεριάς, που διευρύνεται στην άκρη της καταλήγοντας σε πετρώδη λόφο. Γύρω από την προεξοχή είναι οικοδομημένοι πύργοι και μεσοπύργια εν είδη φρουρίου, το οποίο και ονομάζεται Καστορία».

"ΠΥΡΓΟΙ ΚΑΙ ΜΕΣΟΠΥΡΓΙΑ
ΩΚΟΔΟΜΗΝΤΑΙ"

Ας συνεχίσουμε λίγο με την Άννα Κομνηνή και με την "Αλεξιάδα" της. Έχει ενδιαφέρον για τα κάστρα της Καστοριάς να δώσουμε ολόκληρο το κείμενο που αφορά αυτήν την πολιορκία. Μέσα απ' αυτήν την διήγηση φαίνεται όλο το οχυρωματικό σύστημα της πολιτείας και παρουσιάζεται σχεδόν ως απόρθητον.

«Περί δε το τράχηλον
και πύργοι και μεσοπύργια ωκοδόμηνται,
κάστρον δίκην διόπερ και Καστορία ονομάζεται».

Αποδίδοντας το κείμενο σε νεοελληνική μετάφραση, συνεχίζουμε:

«Όταν έφτασε εκεί ο αυτοκράτορας, θεώρησε σκόπιμο να επιχειρήσει αρχικά επίθεση με ελεπόλεις κατά των πύργων και μεσοπυργίων. Επειδή δεν υπήρχε άλλος τρόπος να πλησιάσουν οι στρατιώτες τα τείχη, παρά ξεκινώντας από κάποιο ορμητήριο, πρώτα έστησε το στρατόπεδό του κι έπειτα κατασκεύασε ξύλινους πύργους και τους έδεσε μεταξύ τους με σιδερένιες αλυσίδες. Εξορμώντας απ' αυτούς, σαν από κάποιο φρούριο, έδινε τις μάχες κατά των Κελτών.

Τις ελεπόλεις και τα πετροβόλα μηχανήματα τα τοποθέτησαν έξω από το τείχος κι άρχισε να μάχεται νύχτα και μέρα ώσπου προξένησε ρωγμές στον περίβολο του τείχους. Επειδή όμως οι πολιορκημένοι αντιστέκονταν σθεναρά, καθώς δεν μπορούσε να επιτύχει τον σκοπό του, πήρε μία απόφαση γενναία και συνάμα συνετή».


Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ

Για να δούμε την απόφαση του Αλεξίου Κομνηνού, όπως μας την περιγράφει η κόρη του:

«Θέλησε (ο πατέρας μου) να μπάσει μερικούς γενναίους στην λίμνη επιβιβάζοντάς τους σε πλοία και να πλήξει τους Κέλτες από δύο μεριές, από την στεριά και από την λίμνη. Πλοία όμως δεν είχε κι έτσι φόρτωσε μερικές βάρκες σαν αμάξια και τις έριξεστην λίμνη από ένα μικρό μόλο...
Επιβίβασε στις βάρκες τον Γεώργιο Παλαιολόγο με μία ομάδα επίλεκτων πολεμιστών και τον πρόσταξε να αποβιβασθεί στους πρόποδες του λόφου, παραγγέλνοντάς του, μόλις θα έβλεπε το συμφωνημένο σύνθημα, για να τραβήξει προς την κορυφή των λόφων, στα νώτα των εχθρών. Του είπε ν' ακολουθήσει τον πιο ασύχναστο, αλλά και συντομότερο δρόμο. Όταν θα έβλεπε ότι ο αυτοκράτορας είχε αρχίσει την μάχη από την στεριά , να σπεύσει κι αυτός μ' όλες του τις δυνάμεις, ώστε οι εχθροί, μη μπορώντας να πολεμούν συγχρόνως σε δύο μέρη, να χαλαρώσουν την ένταση της μάχης στο ένα απ' τα δύο κι έτσι να καταστεί εύκολη στο σημείο εκείνο, η νίκη των Ρωμιών (Ελλήνων)».

Έχει μία γλαφυρότητα η περιγραφή της απελευθέρωσης της Καστοριάς από τους Νορμανδούς, ένα χρονικό που μας δίνει η Άννα Κομνηνή για τον Αλέξιο Α', τον πατέρα της. Όλο αυτό το κόλπο, όλο αυτό το στρατήγημα από την λίμνη και το βουνό, ήταν η παράκαμψη των ισχυρών οχυρώσεων του ισθμού και του λαιμού της Καστοριάς.

ΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ
ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ
ΑΛΛΑΞΑΝ

Όλο το χρονικό της Άννας Κομνηνής είναι μία αναφορά στα ισχυρά τείχη, στης Καστοριάς το κάστρον. Ας συνεχίσουμε μ' αυτό το χρονικό.

«Ο Γεώργιος Παλαιολόγος πράγματι πήγε τις βάρκες στους πρόποδες του εν λόγω λόφου και στάθηκε εκεί οπλισμένος. Προηγουμένως είχε τοποθετήσει στο ύψωμα ένα φρούριο με σκοπό μόλις δει το (αυτοκρατορικό) σύνθημα να του το διαβιβάσει αμέσως.
Χάραξε πια η μέρα όταν οι στρατιώτες του αυτοκράτορα αλάλαξαν και όρμησαν από την στεριά στην μάχη εναντίον των Λατίνων. Ο φρουρός είδε το σύνθημα και ειδοποίησε αμέσως τον Παλαιολόγο. Αυτοστιγμεί εκείνος βρέθηκε με τους δικούς του στην κορυφή του λόφου και παρατάχθηκε έτοιμος για μάχη.
Ο Βρυέννιος που έβλεπε τους πολιορκητές έξω από τα τείχη και τον Παλαιολόγο να στέκεται απειλητικός στο άλλο μέρος ούτε τότε δεν είπε να παραδοθεί, αλλά πρόσταξε τους κόμητες ν' αντιπαραταχθούν με

Η Άννα Κομνηνή κάνει την καλύτερη περιγραφή των κάστρων της Καστοριάς, τα οποία και τα θεωρεί απόρθητα. Αυτή η αναφορά, το στρατήγημα του Αλεξίου και το ίδιο το πολεμικό γεγονός, αφορούσε την διάσπαση από τους Έλληνες των οχυρώσεων του λαιμού.

Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Ο ΑΥΛΩΝΑΣ

Όταν οι Λατίνοι είδαν την εις βάρος τους κατάσταση έχασαν το ηθικό τους. Να πως συνεχίζει την περιγραφή η Άννα Κομνηνή:

«Οι κόμητες του φέρθηκαν (του Βρυεννίου) με αναίδεια.
-Βλέπεις το ένα κακό φέρνει το άλλο, του είπαν μερικοί.
-Έχει λοιπόν ο καθένας το δικαίωμα να επιδιώξει την σωτηρία του. Άλλο να προσχωρήσει στον αυτοκράτορα και άλλος να πάρει τον δρόμο της επιστροφής προς την πατρίδα του.
Κι αυτά τα λόγια τα έκαναν πράξη.
Ζήτησαν από τον αυτοκράτορα να στήσει μία σημαία κοντά στον ναό του μεγαλομάρτυρα Γεωργίου και μία άλλη στον δρόμο προς τον Αυλώνα.
Του είπαν:
-Όσοι από μας θέλουν να υπηρετήσουν την μεγαλειότητά σου θα κατευθυνθούν στην σημαία κοντά στον Άγιο Γεώργιο.
Όσοι θέλουν να επιστρέψουν στις πατρίδες τους, θα πάνε στην σημαία που βρίσκεται στον δρόμο του Αυλώνα. Και λέγοντας αυτά, προσχώρησαν παρευθύς στον αυτοκράτορα».
Οκτώβριος 1083 μ.Χ.

Εδώ τελειώνει την διήγησή της η Άννα Κομνηνή, βεβαιώνοντας όλους τους νεώτερους ιστορικούς αναλυτές ότι η Καστοριά ήταν η πολιτεία των κάστρων και κατείχε πρωτεύουσα θέση στην Άνω Μακεδονία.

ΜΙΚΡΟ ΣΧΟΛΙΟ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΕΙΑ
ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ

Θα ήθελα τώρα να κάνω ένα γενικότερο σχόλιο, ένα σχόλιο που αφορά τον πολιτισμικό στίγμα εκείνης της εποχής.
Η περίοδος των Κομνηνών και η περίοδος και των Παλαιολόγων ήταν καθοριστική για την είσοδο της Καστοριάς και της Άνω Μακεδονίας στην εποχή του σύγχρονου ελληνισμού.
Η πολιτεία της λίμνης -ας μου επιτραπεί ένας παραλληλισμός- έπαιξε στην Άνω Μακεδονία, τον ρόλο που έπαιξε ο Μυστράς στην Πελοπόννησο και στην νότια Ελλάδα.

Εδώ στην Καστοριά γίνεται ένα θαύμα:
Γίνεται ένας αγώνας, ένας πόλεμος ανάμεσα στον γηρασμένο μεσαιωνικό ελληνισμό και στην νεωτερικότητα, στο νεώτερο πνεύμα των καιρών εκείνων. Κι αυτός ο αγώνας γίνεται μέσα από πολλές περιπέτειες, από πολύπλοκες πολιτισμικές εκφάνσεις και δίνει το φως στην πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία, όπως θα δούμε στην επόμενη ενότητα αυτών εδώ των κειμένων.

Θα δούμε πολλά πράγματα και πολλά θαύματα που έγιναν στην λαμπρή ιδιαίτερη πατρίδα μας. Θα δούμε την βλοσυρότητα και τον εικονογραφικό φανατισμό να ξεπερνιούνται και την θέση τους να παίρνουν ωραίες μορφές στις τοιχογραφίες και τις φορητές εικόνες που ατενίζουν τον πιστό με γλυκύτητα και κατανόηση.
Η Καστοριά, ευρισκόμενη στο κέντρο της Άνω Μακεδονίας, στο δυτικό άκρο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, γίνεται φυτώριο της νέας τέχνης, η οποία είναι ορμητική, φωτεινή κι επαναστατική και η ακτινοβολία της απλώνεται προς όλες τις κατευθύνσεις.

Σε πολλά μνημεία της Καστοριάς της εποχής εκείνης, στον Ταξιάρχη, στον Άγιο Ανδρέα, στον Άγιο Στέφανο, μπορεί κανείς να παρακολουθήσει την εμφάνιση αυτής της πρωτοποριακής τέχνης. Αλλά ο Άγιος Αθανάσιος της Μητροπόλεως είναι ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα σημεία αναφοράς της. Οι ωραίοι ξανθοί άγιοι, σαν νέοι Απόλλωνες, με το φιλικό τους βλέμμα, αντιπροσωπεύουν όχι πλέον την άρνηση της ζωής, αλλά την κατάφαση. Είναι ανθρώπινες αξίες, περιβεβλημένες το φωτοστέφανο της εξιδανίκευσης, που θα αποτελέσουν αργότερα τις θεμελιώδεις αρχές της ευρωπαϊκής αναγέννησης. Η εποχή αυτή μπολιάζει τον αρχαίο ελληνικό ρυθμό, την αγιότητα της ύστερης αρχαιότητας και της μέσης εποχής, με τον ρυθμό της νέας εποχής, μίας εποχής που γίνεται αφετηρία της γέννησης του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Ενός πολιτισμού με συστατικό στοιχείο την ελευθερία και την χαρά της ζωής.

"ΤΕΙΧΗ ΜΟΝΟΝ
ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΞΗΡΑΝ"

Ας γυρίσουμε όμως στης Καστοριάς το κάστρον.
Η Άννα Κομνηνή στην "Αλεξιάδα" της, αρκετούς αιώνες μετά από τον Προκόπιο, τονίζει ότι μόνο στον λαιμό της χερσονήσου υπήρχαν πύργοι και μεσοπύργια, συγκροτώντας την μορφή του κάστρου.
Στο ίδιο συμπέρασμα και με βάση το κείμενο της Άννας Κομνηνής φαίνεται να καταλήγει κι ο Αντώνιος Κεραμόπουλος, ο οποίος μας λέει:
«Ώστε είχε (τότε) τείχη μόνο προς την ξηράν επί του τραχήλου της χερσονήσου». Το ίδιο βεβαιώνει κι ιστοριοδίφης Παντελής Τσαμίσης: «Η χερσόνησος στεφανούται υπό του έμπροσθεν αυτής τείχους και όπισθεν υπό αποτόμων βράχων ασφαλεστέρων και αυτών των τειχών».

Από την ανακατάληψη της Καστοριάς από τον Αλέξιο Α' Κομνηνό, το φθινόπωρο του 1083, άρχισε για την πόλη ένα διάστημα μακροχρόνιας ειρήνης κι ευημερίας. Οι αυθέντες της, δηλαδή οι βυζαντινοί στρατηγοί-διοικητές, φροντίζοντας τις οχυρώσεις της απέκρουαν κάθε επιδρομή και κάθε λεηλασία. Οι Νορμανδοί ξαναπέρασαν από την Καστοριά τον Δεκέμβριο του 1096, αλλά οι Καστοριανοί αρνήθηκαν να τους φιλοξενήσουν.



Σχετικά κείμενα:

21 σχόλια:

  1. Αναγνωστης13/12/12

    Δεν είχω διαβάσει το βιβλίο της Κομνηνή ΄΄Αλεξιάς'' με έχει συνεπάρη η όλη ιστορία.
    Πού μπορώ να βρώ το Βιβλίο αυτό;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος13/12/12

    Αλεξιάς


    Βιβλία Α΄-ΙΕ΄

    Άννα Κομνηνή
    μετάφραση: Αλόη Σιδέρη

    Άγρα, 2005
    332 σελ.
    ISBN 960-325-336-7, ISBN-13 978-960-325-336-5, [Κυκλοφορεί]
    Τιμή € 32,45

    Νώντας Τσίγκας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Η «Αλεξιάς» στο πρωτότυπο ελληνικό κείμενο εδώ:

    http://el.wikisource.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%AC%CF%82

    Στην αγγλική εδώ:

    http://origin-rh.web.fordham.edu/Halsall/basis/AnnaComnena-Alexiad00.asp

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αναγνωστης13/12/12

    Σας ευχαριστώ και τους δύο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Τασούλης ο ηλεκτρολόγος13/12/12

    Κύριον Επαμεινώνδα Τσίγκα, Ενταύθα

    Να μου ζήσεις, φίλε, που βγάζεις αληθινό το όνομά σου ! Επ' άμεινον λοιπόν, δηλαδή προς το καλύτερο!
    Και μάς λύνεις ένα πρόβλημα και η δημοσίευσή σου εμφανίζεται αρχικά ως "Ανώνυμος" ( ! )
    Καλώς όρισες στην παρέα !
    Βέβαια είμαστε ιδιόρρυθμοι, αλλά πιστεύω να τα πάμε καλά.
    Εμένα δεν προβλέπω να με γνωρίσεις ποτέ από κοντά, γιατί είμαι στην ξενιτειά, αλλά έχει τόσα άλλα καλά παιδιά ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ανώνυμος13/12/12

    Η παρούσα παρέα της Οδού, είναι απόρροια ψεκάσματος! Δεν αιτιολογείται διαφορετικά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ανώνυμος13/12/12

    Πως την πάτησες φίλε Νοντα σάν αγράμματος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ανώνυμος13/12/12

    Νομίζω ορισμένοι στον ΞΥΠΝΙΟ ΟΝΕΙΡΕΥΟΝΤΑΙ.
    Την απορία επισκέπτη στης σελίδα έλυσα (τόκανε κι ο Π.Μ. και με πιό οικονομικό τρόπο) και έπειδη δεν είχα προχειρο το ID για την πρόσβαση πληκτρολογησα ως "ανώνυμος". Αλλα επειδή έχω πάθος με τη δημοσιότητα (για την ακρίβεια τρελλαίνουμαι-με συνεπαίρνει πως να σας το πω) ενυπογράφως το καταχώρησα. Ούτε γνωριμίες όμως ούτε παρέα με αγνωστους κι ανωνυμους επιθυμώ να κάνω. Παρά μόνο με επωνύμους -επισημους -και υψηλά ιστάμενους.
    Άρα ποιός την έχει πατήσει;
    Οσο για τους αεροψεκασμους ξεχάστε το! Δεν κινδυνέυει κανεις. Ένα ευχέλαιο όμως σας χρειάζεται μια και σας "μαγάρισα" το -κατ' αποκλειστικότητα / μονότερμα- σπίτι των σχολιασμών...

    Και πάλι ενυπογράφως και με θάρρος
    Νωντας Τσίγκας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ανώνυμος13/12/12

    Τώρα... "πεισθήκαμε" ...
    Ευπρόσδεκτο το ευχέλαιο - εσύ θα συμμετέχεις ;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Athena13/12/12

    Για τον κόπο του κυρίου Δούφλια κανένα σχόλιο ακόμη ;
    Ξεφύγαμε πάλι !

    Προσωπικά πάντως, θεωρώ αξιέπαινη την εργασία του, μέσα στην ξηρασία που μάς ταλαιπωρεί. Εκτός από τη Λογοτεχνία, καλό είναι να στρεφόμαστε και στην Ιστορία και όχι μόνο αυστηρά "επιστημονικά" (που δεν είναι κακό), αλλά κι από μεράκι και φιλότιμο... Συγχαίρω !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Ο Κωνσταντίνος Δούφλιας ανήκει σ’ εκείνο το ισχνό ποσοτικά -μα πολύτιμο ποιοτικά- συνάφι των ανθρώπων που επιτρέπουν τα τελευταία χρόνια την πατρίδα να επιπλέει ακόμα. Θέλω να πω πως ανήκει στους γηγενείς οπλίτες της πένας -μικρής ίσως εμπορευσιμότητας και άρα αναγνωστικής εμβέλειας- που αποτελούν όμως τμήμα των θεμελίων της γενέθλιας γης, που την κρατούν όρθια και δεν την αφήνουν να σωριαστεί άψυχη απέναντι στα σημεία των καιρών.
    ………………………………………………………………….
    (…) Κώστα Δούφλια σε ονομάζω… Ψευδοκαλλισθένη επαρχίας Ορεστίδος και Κελέτρου της νεώτερης εποχής!
    Και το κάνω με κάθε επίγνωση και φόβο Θεού αυτό που ξεστομίζω. Γιατί ένιωσα πως ξέρεις ν’ ακούς, γιατί αφουγκράζεσαι μυστικά τα χώματα και τα νερά που τρέχουν ορμητικά μέσα τους. Επειδή αγαπάς μέχρι παραφοράς τον τόπο σου. Επειδή στα σημεία των καιρών δεν μένεις αδιάφορος κι ανησυχείς. Επειδή δεν κουράζεσαι ποτέ. Κι από το δικό σου μετερίζι με όπλο τη γραφίδα -όπλο αμυντικό απέναντι στη φθορά και μέσο υπεράσπισης της ψυχής σου-αγωνίζεσαι τον αγώνα που ετάχθης.

    *Απόσπασμα από την δική μου κατάθεση στην παρουσίαση του βιβλίου του Κ. Δούφλια «O Kαστοριεύς Μεγαλέξανδρος» (Θεσσαλονίκη, Κυριακή 17 Μαΐου 2009, αίθουσα Ομοσπονδίας Δυτικομακεδονικών Σωματείων)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Ανώνυμος15/12/12

    ssss σσσσ σσσσούΤ!!!
    Κάνουμε ευχέλαιο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Ανώνυμος15/12/12

    http://www.youtube.com/watch?v=ECt27fYuPno

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Ανώνυμος15/12/12

    Ευλόγησον.
    Να είσαι καλά, μ'έκανες και γέλασα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Ανώνυμος16/12/12

    Εεεε, έχει κι η ησυχία την πλάκα της...
    Του Κυρίου δεηθώμεν!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Ανώνυμος16/12/12

    Κύριε ελέησον !
    Έχουμε κι άλλες δουλειές να κάνουμε. Ετοιμασίες για Χριστούγεννα... Μη φοβού! Επικοινωνούμε νοερά και καρδιακά τώρα!
    (ε ρε τί κατάφερε μια Άννα Κομνηνή...)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Θεοφανώ16/12/12

    Μια χαρά! Τώρα Χριστιανοί κάνουμε και απόδειπνο! Σσσσσσσσσσστ !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Ανώνυμος16/12/12

    Καλά, σε κατηχητικό βρισκόμαστε εδώ μέσα;
    Η κυρία Λουκά λείπει!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Ανώνυμος16/12/12

    Έχεις χάσει επεισόδια φίλε! Αυτή τώρα ψάχνει γαμπρό. Άστην στην καλή ώρα και μη μάς συγκρίνεις μαζί της, τώρα που πάμε να ανεβάσουμε τον πήχυ...
    Μη ταρασσέσθω υμών η καρδία. Έλα στην παρέα μας. Έλα όπως είσαι !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Ανώνυμος16/12/12

    (...) "Νάσου κι ο αρχάγγελος με μια μεγάλη φούρια
    κι απ΄ τα ντουμάνια τα πολλά τον έπιασε μαστούρα

    Μου λέει άκου χριστιανέ δεν είναι αμαρτία
    που μπήκες μες στην εκκλησιά να κάνεις λιτανεία"

    ("Η Λιτανεία του μάγκα", Β. Τσιτσάνης)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Ανώνυμος17/12/12

    http://www.youtube.com/watch?v=ozw-OOUjfoA
    Αυτό εννοείς 19?

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ