ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΣΕΜΑΝΗ: Μια γεω-στρατηγική ανάλυση του μακεδονικού προβλήματος [II]

Τι έχει αλλάξει τόσο ριζικά στις μέρες που ζούμε για να φέρνουμε στο μυαλό μας, έστω και στην μακρινή Καστοριά, τα σύνορά μας και την προστασία τους; Το μεταναστευτικό σίγουρα. Μετανάστες. Πρόσφυγες. Χιλιάδες νεκροί. Φανταστείτε απελπισία. Έβρος, Νησιά, Κρήτη και Κύπρος ίσως αύριο. Δεν έχει τελειώσει αυτή η μάχη. Επηρεάζεται όλη η Ευρώπη αρνητικά σε πολιτικό επίπεδο. Το βλέπουμε στις εκλογές τους. Θα το δούμε και στην Ελλάδα. Αναγκαίο κακό ίσως, αλλά κακό που ζητά λύση. Όχι στρατό τύπου Ηνωμένες Πολιτείες με το Μεξικό. Αλλά σίγουρα ενίσχυση στην Frontex, στο λιμενικού μας, στους συνοριοφύλακες μας. Αναδιοργάνωση χρειάζεται όλη η Ελλάδα σε αυτό το θέμα.

Σήμερα γεω-στρατηγικά έχουν αλλάξει πολλά. Πέρα από το μεταναστευτικό. Το «άδειασμα» της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής στην Μεσόγειο. Αλίμονο εάν δεν πάρουμε μέτρα. Ξέρουμε από μετανάστες και πρόσφυγες στην Ελλάδα. Δεχθήκαμε χιλιάδες στο παρελθόν. Στείλαμε εκατοντάδες χιλιάδες και εμείς στο εξωτερικό. Όλη η Καστοριά έχει στενάξει από αυτό. Η νεότερη Ελλάδα με την σημερινή οικονομική της κρίση περνάει δύσκολες στιγμές. Τεράστιο θέμα οι Έλληνες που φεύγουν, ακόμα μεγαλύτερο και επείγον η ψήφος της διασποράς. Η επάνοδός τους.

Τελικά η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας έπαιξε και παίζει ρόλο στο Μακεδονικό. Αλβανία, Βουλγαρία, Σερβία, αλλάξαν χάρτη. Περισσότερο η Αλβανία, λιγότερο η Βουλγαρία ή και καθόλου, η Σερβία που πρακτικώς ακρωτηριάστηκε.

Συμφωνίες, διαφωνίες, τα κατάλοιπα του ψυχρού πολέμου στην Νότιο Ανατολική Ευρώπη. Όλα από την αρχή σχεδόν. Συνθήκες ξαναγράφονται. Νέες υποσχέσεις δίνονται. Η διεθνής διπλωματία πηγαινο-έρχεται στην περιοχή μας με αγωνία. Πόλεμοι καιροφυλακτούν. Σαν τον εμφύλιο της Γιουγκοσλαβίας κυρίως μεταξύ της Σερβίας και της Κροατίας. Συνεχίζεται το πρόβλημα στην Βοσνία Ερζεγοβίνη, μην ξεχνάμε την Σεμπρενίτσα. Στον βορρά του Κοσσόβου με την Μιτροβίτσα. Την πολύ νότια αλβανο-κρατούμενη Σερβία, εκεί κοντά που γεννήθηκε ο Άγιος Κωνσταντίνος. Αργότερα θα έρθει, πολύ φοβάμαι, θεωρητικά και η Ρουμανία με την Μολδαβία. Η Ουγγαρία με την «Τρανσυλβανία». Μακάρι να έχω λάθος. Γεω-στρατηγικά πάντως δεν είμαστε και πολύ μακριά. Δύο βήματα απέχουμε. Πόση σιγουριά να μας έχει απομείνει; Γι’ αυτό είμαστε σήμερα εδώ. Για να δώσουμε κουράγιο ο ένας στον άλλον. Δηλαδή εσείς σε εμένα!

Δεν είναι λίγες οι πολιτικές αλλαγές που βιώσαμε στην Ευρώπη του 2018. Ζούμε μια εποχή που Έλληνας διπλωμάτης επιπέδου αποκάλεσε περίοδο ψυχράς ειρήνης. Έξυπνος όρος. Και έχει δίκιο. Απομένει σε εμάς να την θερμάνουμε. Θα γίνει και αυτό αλλά θέλει προσπάθεια και καιρό, και μυαλό πολύ από όλους μας.

Ας ανοίξουμε τώρα τα μάτια μας. Να ξαναλειτουργήσουμε την μνήμη μας. Το ΝΑΤΟ πολεμάει στο Αφγανιστάν. Έλληνες αξιωματικοί υπηρετούν στο Κόσοβο. Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν σκόρπιο στρατό σχεδόν ογδόντα χιλιάδες στην Αφρική αλλά και στην Κύπρο και τις είδε σε πόσα άλλα μέρη. Η Σομαλία είναι χωρισμένη ήδη σε δυο τρία κομμάτια. Φλέγεται. Το ίδιο και η υπό Σαχάρια Αφρική. Στη Νιγηρία, στο Νίγηρα, το Τσαντ, παντού. Πειρατές βγαίνουν στα ανοιχτά. Σαν τα Εξάρχεια στην Αθήνα κάθε δεύτερο βράδυ. Σαν τους παλιούς πειρατές στην Μεσόγειο τύπου Μπαρμπαρόσα. Στις Αραβικές θάλασσες, την ανατολική και δυτική Αφρική, την Ινδονησία. Την θάλασσα της Κίνας. Και έπειτα νομίζουμε ότι μόνο εμείς έχουμε προβλήματα με τους γείτονές μας!

Έχουμε και άλλα γεώ-στρατηγικά νέα στην γειτονιά μας. Η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε αλλά η Ρωσία του Πούτιν έχει κάνει μια δυναμική στρατιωτική επανεμφάνιση. Στην Συρία, στην Κριμαία, στην Ουκρανία, στον Καύκασο ίσως και στην μακρινή Σιβηρία για να μην πω στον Βόρειο παγωμένο ωκεανό. Έχουμε και τα τελευταία θρησκευτικά νέα της Ορθοδοξίας στην Ουκρανία με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ύψιστα καλό ιεράρχη, να είναι υπό πίεση από πολιτικούς και την Ρωσία. Έχουμε και την Κίνα με τους μουσουλμάνους Ουϊγούρους στο Σίνγκγιανγκ και το Θιβέτ της. Έχουμε και μια τουρκόφωνη κεντρική Ασία. Το Καζακστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Τουρκμενιστάν, το «Κουρδιστάν», το Κιργιστάν, το Τατζικιστάν με τους σιίτες του. Το ίδιο το Ιράν – την Περσία.

Τι σημαίνουν όλα αυτά για το Μακεδονικό μέτωπο τους μέλλοντος; Τι θα γίνει τελικά; Δύσκολο να παρακολουθεί κανείς επι καθημερινής βάσεως τις γεω-στρατηγικές αλλαγές που συντελούνται σε όλο τον κόσμο. Πολύ περισσότερο εάν είναι ένας απλός γιατρός!

Καλές οι συμφωνίες, οι ανταλλαγές επισκέψεων, οι εναγκαλισμοί και τα φιλιά με τους γείτονές μας και οι σκηνοθεσίες τύπου Θεόδωρου Αγγελόπουλου, αλλά πρέπει να τρέξουμε και την αντικειμενική αλήθεια. Εδώ οι γείτονες μας έχουν κάνει πρόοδο. Έχουν καταλάβει πολλά από τα λάθη τους. Το αεροδρόμιο. Οι αυτοκινητόδρομοι. Τα αγάλματα στους δρόμους. Σιγά σιγά αλλάζουν και το Σύνταγμά τους. Το ονοματολογικό. Να δούμε τι θα κάνουμε και εμείς γι αυτούς;

Γεγονός παραμένει ότι οι Ρώσοι έχουν πυρηνικά υποβρύχια με πυραύλους στην Ανατολική Μεσόγειο. Βάσεις στην Συρία αεροπορικές και στρατιωτικές. Έχουν φτάσει στην Λιβύη. Οι πύραυλοί τους από την Κασπία φτάνουν στην Κύπρο, εάν θέλουνε. Στην καρδιά της Ευρώπης. Όλα έχουν αλλάξει τελευταία. Το Ιράν είναι στον Λίβανο για τα καλά. Οι Σαουδάραβες χτυπούν τα αδέλφια τους στην Υεμένη. Την Αίγυπτο την ζούμε από κοντά!

Τα Αμερικανικά αεροπλανοφόρα ξανά γύρισαν στην Μεσόγειο. Στην Σούδα. Σύντομα ίσως τα δούμε και στο Φάληρο σαν την παλιά δεκαετία του 50. Το Ισραήλ εξοπλίζετε όλο και περισσότερο με αεροσκάφη F35, Drones, Patriot για άμυνα. Κινδυνεύει. Με το ιστορικό του δίκαιο φοβάται. Οι εφιάλτες τύπου Ναζί ξανά φουντώνουν μέσα του και οι Αμερικανοί με την υπερβολική τους δύναμη και την ηγεσία του νέου τους Προέδρου αντιδρούν, με την μεταφορά της πρεσβείας τους στην Ιερουσαλήμ και νέες υπογραφές στρατιωτικής συνεργασίας. Μαθαίνω ότι ελληνικά υποβρύχια συνοδεύουν αμερικανικά πλοία επιφανείας στα νερά της Κύπρου. Κοντά στις αγγλικές βάσεις. Μπορεί και όχι. Ο νέος άξονας Αίγυπτος, Ισραήλ, Κύπρος, Ελλάς, Βαλκάνια, άραγε θα λειτουργήσει;

Να μην συνεχίσω. Χάσαμε το Μακεδονικό! Τι την ήθελα την γεω-στρατηγική ανάλυση και εγώ. Ξεκίνησα από τα παλιά. Να δούμε τι θα απογίνουμε με τα καινούργια. Δεν μας φτάνουν όλα αυτά έχουμε και το ξανα-ξύπνημα της Τουρκίας. Το μουσουλμανικό τόξο στα Βαλκάνια. Τα παλιά οθωμανικά «καλά»! Τον Νταβούτογλου και τον Ερντογάν. Διαβάστε το βιβλίο του πρώτου.

Καιρός να ελαφρύνω λίγο την συζήτηση πολιτιστικά. Θυμήθηκα ότι η Καστοριά έχει εκκρεμότητα με τον Μεντρεσέ της και το μοναδικό της τζαμί που σώζεται και τα οθωμανικά κτίσματα του στρατοπέδου Μαθιουδάκη. Πρέπει να τα αποκαταστήσει η νεότερη Ελλάδα, η Μακεδονία μας, η Καστοριά. Να τελειώνουμε και με αυτά. Είναι κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Δεν χρειάζονται πολλά λεφτά ή μυστικά κονδύλια, όπως κάνει η Τουρκία με την αναστήλωση οθωμανικών μνημείων στα Βαλκάνια, τα παλιά της βιλαέτια, όπως το Μοναστήρι, τα Σκόπια, τα Τίρανα, το Κόσσοβο, την Βοσνία.
Τι άλλο κάνει η σημερινή Τουρκία; Αγοράζει ρωσικούς πυραύλους S400. Ιταλικές τορπιλακάτους και κορβέτες, και αντιτορπιλικά, και φρεγάτες, και υποβρύχια, και αποβατικά σκάφη, και αεροπλάνα F35. Φτιάχνει πολεμικά εργοστάσια. Φορτηγά αυτοκίνητα στρατού. Έχει πλοία έρευνας για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στην θάλασσα. Δυναμώνει στρατιωτικά. Πολιτικά. Απομακρύνεται από την Ευρώπη κοινοβουλευτικά και πλησιάζει τους μουσουλμάνους ανά τον κόσμο. Ξανά γυρίζει στην εποχή που η Κωνσταντινούπολη -Istanbul- ήταν η κορυφή του σουνιτικού Ισλάμ, μετά το χαλιφάτο της Βαγδάτης.

Νιώθω την συμπεριφορά της Τουρκίας. Σαν να παίζει η γάτα με το ποντίκι. Διεκδικεί εκ νέου πατροπαράδοτες θαλάσσιες ελληνικές γραμμές, θεσμοθετημένες από προηγούμενες συνθήκες και πολέμους. Διεκδικεί σοβαρή παρουσία στα Βαλκάνια. Κυρίως στην Αλβανία. Θέλει προσοχή. Πολύ προσοχή.

Εδώ ξανά μπαίνει το Μακεδονικό. Βλέπω από τώρα ότι μας χρειάζεται μια θρησκευτική συμπαράταξη με τους βόρειους γείτονές μας. Να βοηθήσει και το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως με τον πανάξιο Βαρθολομαίο και το Άγιο Όρος. Και φυσικά η Εκκλησία της Ελλάδος με τις μητροπόλεις της. Ξεπεράστηκε η Εξαρχία του παρελθόντος. Χριστιανισμός είναι αυτός.

Πολιτιστικά έχουμε πολλά ακόμα να δούμε και να κάνουμε στην Ελληνική Μακεδονία. Η πρόοδος σε αυτά της Καστοριάς είναι εμφανής για όποιον ξέρει. Γνωστές οι Βυζαντινές και οι μετα-Βυζαντινές της εκκλησίες. Το νέο στην πράξη Βυζαντινό μουσείο της, δίπλα στο παλιό σπίτι που γεννήθηκα. Κάνω έκκληση να γίνει τάχιστα το Ξενία ξενοδοχείο ή πολιτιστικό κέντρο επιπέδου. Έχει τις προδιαγραφές, αφού κοπούν μερικά δέντρα για να φανεί και πάλι η λίμνη.
Μια δύο ακόμα ιδέες να προσθέσω εδώ. Α) Να κατοχυρωθούν σαν εθνικά πάρκα ο Γράμμος και το Βίτσι (national parks). Β) Πιστεύω ότι πρέπει να χτιστεί ένα νέο Ιατρικό κέντρο – Νοσοκομείο στις πεδιάδες του Άργους Ορεστικού, για να είναι δίπλα σε εθνικούς δρόμους και το αεροδρόμιο του Άργους, που θα πρέπει να μεγαλώσει και να μπει στο δίκτυο της Aegean. Να γίνει ένα αεροδρόμιο υψηλών προδιαγραφών για Charters, Private planes, Drones, ελικόπτερα κτλ. Δίπλα στην οροσειρά του Γράμμου, την βόρεια Πίνδο, την νότιο Αλβανία. Σε απόσταση αναπνοής από την Εγνατία. Το νοσοκομείο αυτό θα πρέπει να έχει εξωτερικά ιατρεία που να λάμπουν, σχολές νοσοκομειακές, κατοικίες ιατρών, πρότυπες μονάδες εντατικής θεραπείας ακόμα και βάση για ασθενοφόρα ελικόπτερα στην υπηρεσία των πασχόντων. Είναι και αυτό πολιτισμός.

Η Αυστρία διδάσκει σε αυτά. Έχουν καλύτερη μέριμνα στις μετακινήσεις τους ακόμα και οι… αγελάδες τους με μεταφορικά ελικόπτερα προς τις κτηνιατρικές τους μονάδες. Και όλα αυτά με πολύ λιγότερα λεφτά από ότι ξοδεύουμε εδώ. Αξίζει να το ψάξουμε. Χρήματα θα βρεθούν, η διασπορά θα συντρέξει, όπως παλιά με τους ΑΧΕΠΑ στην Θεσσαλονίκη και στην Τρίπολη.

- σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι -

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 22 Νοεμβρίου 2018, αρ. φύλλου 961

Σχετικά:

• ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΣΕΜΑΝΗ: Μια γεω-στρατηγική ανάλυση του μακεδονικού προβλήματος [I]
• ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΣΕΜΑΝΗ: Μια γεω-στρατηγική ανάλυση του μακεδονικού προβλήματος [III]
• Λόγος & Αντίλογος [Ν. Πρώϊος]
• Λόγος & Αντίλογος [Β. Τσεμάνης]
• Λόγος & Αντίλογος [Ν.Πρώιος 2]