Β.Π. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ: Το μέγα υπέρ της δημοσίας υγείας Ευχέλαιον

O χώρος απόθεσης των αμιαντοποτισμένων αδρανών υλικών, ένα βουνό κατηφορικό που φαίνεται από την άλλη άκρη του νομού (όπως το σινικό τείχος από τη σελήνη) έχει καλυφθεί με δέντρα που υπόσχονται ν’ αναζωογονήσουν το πεθαμένο, θλιβερό τοπίο (με 1 ευρώ τ’ αγόρασε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση για να το απολυμάνει και να το αποκαταστήσει). Ίσως και να θυμίζει τα γερασμένα, εγκαταλειμμένα εργοστάσια ή τα επικίνδυνα τοπία ερήμωσης γύρω από το Τσέρνομπιλ, μέρες Μεγάλες που είναι, αλλά χωρίς και ημερολογιακές συμπτώσεις.
Το εργοστάσιο με το ατέλειωτο μπετόν, βασιλικά έξοδα θα χρειαστούν να κατεδαφιστεί υγιεινά χωρίς να βλάψει κανέναν και να γεμίσει τον τόπο με τον αμίαντο που πότισε το μεδούλι του, λέει ο Θδρς, που ξέρει απ’ αυτά, με τον οποίο οδεύουμε εκ νέου για το μεγάλο Ευχέλαίο, Μ. Τετάρτη απόγευμα στη Μονή Ζιδανίου. Η εξώπορτα ανοιχτή, περασμένες οι απαγορευτικές 4 μ.μ. Ψυχή στον περίβολο, αλλά το αρχονταρίκι ανοιχτό. Self service παρασκευής και προσφοράς ο καφές, το νερό και το λουκούμι. Στο κιόσκι δωρεά από τους καβαλάρηδες Κοζάνης και άλλων χωριών, περνούμε την ώρα μέχρι να σημάνουν οι καμπάνες στο καμπαναριό, κι αυτές προσφορά των καβαλάρηδων (μα τι ιππείς είναι αυτοί!). Παραδίπλα μας κοιμάται ο τάφος του μοναχού ηγουμένου Φιλάρετου (+1989) από το Αγιο Μύρο Κρήτης -του ρήμαξε ο αμίαντος τα πνευμόνια- επ’ ελπίδι αναστάσεως, δηλαδή μη λησμονήσεώς του. Αλίμονο, του ήδη απολησμονηθέντος αφού χρέος της ζωής είναι να ξεχνιούνται αυτοί για να συνεχίζεται Αυτή. Αρα όχι «Καλότυχοι οι νεκροί που λησμονάνε» του Λ. Μαβίλη αλλά καλότυχοι οι ζωντανοί, όσοι εν ζωή δεν λησμονιούνται.

Ο ιερομόναχος Ιλαρίων που κάθε βράδυ διεξέρχεται τα χρέη της Μ. Εβδομάδας εκεί, φτάνει στην ώρα του (5 η έναρξη), αλλά φλυαρεί επί μακρόν έξωθεν του περιβόλου με τους λογείς πόνους του...Η μοναχή Θεοπίστη, ηγουμένη του εαυτού της και της μητρός της (κοσμικής όμως) μας χαιρετά, θροΐζουσα σκιά, και χτυπά το σήμαντρο ενάρξεως, ενώ η σύζυγος του ψάλτη, ψάλτρια κι αυτή, τραβά της καμπάνας το σχοινί.

Όλα αρχίζουν όπως κάθε χρόνο «σεμνά και ταπεινά». Τι αηδία πλέον έκφραση...
Γκρεμίστηκε ο παλιός πρόναος για να γίνει ακόμα πιο εντυπωσιακός (ματαιότητες κανονικές δηλαδή αλλά δεν μας πέφτει λόγος). Το μέγα ευχέλαιο έχει προφανώς μια ατομική πρόθεση αφού διαβάζεται και τελείται υπέρ συγκεκριμένου ατόμου (πάσχοντος συνήθως) στην υγεία σωματικά ή ψυχικά. Γι’ αυτό στις ευχές που παρεμβάλλονται στα 7 Ευαγγέλια (με το «Τω καιρώ εκείνω» που αρχίζουν, ανάβει κι ένα κερί από τη δέσμη τους, τη χωμένη στο πιάτο με το αλεύρι), υπάρχει στα χαρτιά με κόκκινο η δεικτική αντωνυμία τόνδε που γράφεται όμως αναλόγως (τάδε τόνδε, τούδε κ.α.) για να μπει το όνομα του υπέρ ου το ευχέλαιο. Ποτέ στον πληθυντικό. Όμως αυτό της Μ. Τετάρτης μας αφορά όλους.

Οι έντυπες παρακλήσεις, χαρτάκια «υπέρ υγείας» ήταν δυσανάλογα των παρόντων, ραβασάκια προς τον υπέρτατο Αγαπημένο για τους επίγειους ομοιόβαθμους πληθυντικούς μας αριθμούς, καταλογάδην, κατεβασιές τρυφερότητας, με το βαπτιστικό εν έκαστον το αγαπημένο πρόσωπο άνευ επιθέτου. Αυτός γνωρίζει φυσικά όλους. Κάτι σαν τ’ ανεπίδοτα γράμματα, τα ελλείψει παραλήπτη ή αυτά με ανεπαρκή διεύθυνση, τα οποία όμως σου δημιουργούν μια γλυκιά προσδοκία κι αν μη τι άλλο αυτό είναι ένα κρίσιμο έλλειμμα την σήμερον.

Διάβαζε καλλικέλαδα ο ιερομόναχος, σεγοντάριζε λιανοκέλαδα (τι το ήθελε η ευλογημένη;) μοναχή όπως κι ο ψάλτης και η ακολουθία τραβούσε το δρόμο της. Όμως σε κάθε ευχή, αφού περί ασθενείας επρόκειτο, αιτούνταν η προστασία από «πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν». Ο ιερέας κατάπινε την αμφίσημη και λίαν δυσάρεστη σήμερα λέξη, ως να κατάπινε ιδρώτα κροκοδείλου, άλλοτε δε την έπνιγε όπως πνίγουν τα τυφλά γατάκια οι καλοί μας ζωόφιλοι. Η έμφυτη (και σωματικά) σεμνότης του, του απαγόρευε να διαβάζει λέξεις που κατάντησαν του δρόμου και ψωμοτύρι του κεντρικού πεζοδρόμου της πόλεως και των παράπλευρων αυτού σοκακίων, άσχετα αν είναι γραμμένες και στα Ευαγγέλια (θεόπνευστα) ή στους ψαλμούς και τις ευχές. Ομως μπορεί στην καθομιλουμένη μας ζωή (κυρίως πολιτική) να μας δέρνει μεγάλη μ..., γενικώς κι ειδικώς, εν τούτοις η λέξη στην αρχαία της ουσία και στην εκκλησιαστική πολυπληθή παρουσία, έχει σχέση με την μαλακότητα, τρυφερότητα και επί ανθρώπων την εκθήλυνση, μαλθακότητα, θηλυπρέπεια, συνάμα δε και ατονία.

Κατά τα άλλα το ευχέλαιο διεξήχθη όπως κάθε χρόνο κανονικά. Εχρίσθημεν με μπατονέτες που καθαρίζουν τ’ αυτιά, με λάδι από το φως της καντήλας στο μέτωπα και στα χέρια, όχι στις παλάμες κι ανάλαφροι απήλθαμε.

Επιστρέψαμε στην πόλη ηγιασμένοι λαδοπόντικες.

Ομως:

«Με τι βιασύνη προχωρεί ο Ιησούς
εφέτος
Προς την Ανάσταση...
Παραμερίζοντας πανέρια τεράστια
γιομάτα βιολέτες
σπρώχνει τους αέναους
παπάδες
τινάζει νευρικά προς τα πίσω
τη μαλλούρα του
το γεγονός είν’ ολοφάνερο:
βαρέθηκε.»
Νίκος Καρούζος (εννοείται)

ΥΓ.1. Τη μέρα και την ώρα που στους ναούς διαβάζονταν ευλαβώς το μέγα Ευχέλαιο -λίγο πριν την ακολουθία της Αλειψάσης τον Κύριο («Υπέρ την πόρνη αγαθέ...») με μύρο άσωτο σε σημείο να ενοχληθεί ο ταμίας Ιούδας (ο τότε Υπουργός Οικονομικών κ.λπ.), κι ο κάθε Ιούδας δηλαδή, για τη σπατάλη, μια πράξη αγάπης -πάντα σπάταλη άλλως θλιβερή φαίνεται- κι ανθρώπινη από γυναίκα ξεφωνημένη προς άνδρα Αφώνητον), σιωπηλό πλήθος σαν κάτι να περίμενε στην κεντρική πλατεία της πόλεως μας, βορειοδυτικά της λύπης. Διαμαρτύρονταν για τα οικεία χάλια της δημόσιας υγείας. Λαός αυθόρμητα συναθροισθείς –άνευ κομματικών εκκλήσεων ούτε καν του λίαν ορθόδοξου ΠΑΜΕ που διαχειρίζεται εργολαβικά τις δημόσιες κινητοποιήσεις, αλλά μόνον των αγαθών μελών του), μετά την έκκληση των Facebooker’s του τόπου. Το πρόσωπο της τοπικής (αλλά και γενικά μην γελιόμαστε) δημόσιας υγείας έχει τα χαρακτηριστικά αυτών που διαχειρίστηκαν τον τόπο. Επειδή αυτή είναι συγκεκριμένο υλικό μέγεθος και πολιτική πράξη και όχι ηθικολογία και μεταφυσική πλησμονή, έχει και καθορισμένους πρωταγωνιστές: τον απλό κόσμο αλίμονο, που δεν μπορεί να διαφύγει από τη θαλπωρή και τη «θαλπωρή» της και εκείνους τους διαχειριστές της επί μισθώ, δόξα, αντιμισθία, αρπαγή κ.λπ. Νομάρχες, δήμαρχοι, βουλευτές, υπουργοί, διαμεσολαβητές, πωλητές, προσωπικό του μικρού μας υγειονομικού τόπου και τρόπου• μικροεξουσίες δηλαδή ξεπουλημένες πάντα στο συμφέρον και την ιδιοτέλεια της μεγάλης κεντρικής εξουσίας από την οποία προσδοκούν κανονικά προσωπικά οφέλη γι’ αυτό και προδίδουν τον κόσμο και τις προσδοκίες του, για να μη φέρουν σε δύσκολη θέση τους εκάστοτε κρατούντες, απαιτούντες με άγριο τρόπο μέτρα και σταθμά για τον τόπο και τους ανθρώπους τους. Τώρα κάνουν και τους έκπληκτους κι ανησυχούντες. Φαρισαίοι και Γραμματείς υποκριτές κανονικοί και ουαί τους!. Αλλά αυτούς διαλέξαμε για να μας φροντίσουν και σ’ αυτό. Είναι το πρόσωπό μας. Δίνουν μάλιστα συνεντεύξεις τύπου. Τι φοβερή πράξη αντίδρασης! («Δώσε μου σαν ενθύμιο τον ορισμό της εξουσίας/Ως προς εμένα η εξαχρείωση του χτήνους». Ν. Καρούζος από τη «Νεολιθική νυχτωδία στην Κροστάνδη»). Παραφύλαγαν όλοι αυτοί στο σιωπηλό συλλαλητήριο ένοχοι εκ προθέσεως ή αμελείας (δεν έχει σημασία αφού αυτοί λένε ότι στην πολιτική το αποτέλεσμα μετράει), ακόμη κι αυτός ο ερίτιμος κ. Ρούλης Κκλδς αυτόκλητος πρέσβης της οικολογικής κ.λπ. τοπικής μας αιθεροβαμοσύνης στον ΟΗΕ κι όποιου άλλου στον κόσμο παρόμοιου οργανισμού, στον οποίο φτάνει η χάρη του συνεχώς (μάλλον της μέσω του διαδικτύου παρουσίας του!).
Το σιωπηλό κι ευγενικό κίνημα («Η σιωπηλή άνοιξη») με τον κόκκινο σταυρό δε φτάνει. Το κακό πρέπει να χτυπηθεί στο σταυρό ακόμα και στα τυφλά. Αντί ευχέλαιο το φραγγέλλιο των ημερών επί των εμπόρων της δημόσιας υγείας και των μεταπρατών αυτής σε κέρδος προσωπικό, ιδιοτελές, κομματικό, πολιτικό. Να πονέσει το όλο σύστημα. Αλλά ποιό είναι αυτό; Είμαστε κι εμείς που το διαιωνίζουμε. Πρώτοι εμείς λοιπόν να πονέσουμε, μήπως έτσι και μας συμπονέσει η ιστορία.

Υ.Γ. 2 Δι’ ευχών του αγίου Νίκου Καρούζου ημών!... Η Κροστάνδη, έστω και στην ιστορική της λυπημένη ατυχία, δείχνει το δρόμο.