26.9.16

ΝΙΚΟΥ ΤΣΕΜΑΝΗ: Η ομορφιά της Καστοριάς


ΟΔΟΣ 28.4.2016 | 833

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΟΛΕΙΣ όμορφες, πόλεις λιγότερο όμορφες. Η Καστοριά γεννήθηκε μια πόλη όμορφη. Σαν κάποιος καλλιτέχνης θεός να ζωγράφισε μια λίμνη, να σχεδίασε αρμονικά τα βουνά γύρω της να έπλασε μια χερσόνησο στη καρδιά της λίμνης, να φύτεψε πλατάνια και καλάμια γύρω της και να είπε: εδώ χτίστε μια πόλη που όσα χρόνια και αν περάσουν πάντα ωραία θάναι.

ΛΙΓΕΣ ΕΙΝΑΙ οι πόλεις στον κόσμο που διατήρησαν την ομορφιά τους στο πέρασμα του χρόνου, που ανασυγκροτήθηκαν συντεταγμένα μετά από πολέμους, οικονομικούς ή τεκτονικούς σεισμούς, που πολέμησαν με επιτυχία αλλόθρησκους στρατηλάτες, που κράτησαν τα ήθη και τα έθιμα τους, που δεν άφησαν το χρήμα και την κερδοσκοπία να καταστρέψουν την παραδοσιακή τους κληρονομιά.

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ πόλεις μετά τον πόλεμο παραδόθηκαν δυστυχώς στις δυνάμεις της κερδοσκοπίας και τα ιστορικά τους κέντρα ισοπεδώθηκαν. Η Ελλάδα βρέθηκε στην πρωτοπορία της παγκόσμιας μεταπολεμικής παραγωγής οικιστικής ασχήμιας.

Η ΚΑΣΤΟΡΙΑ μας δεν γλύτωσε από αυτήν την γενικευμένη ανοργάνωτη, και κακόγουστη οικιστική ανάπτυξη που απλώθηκε στον ελληνικό χώρο. Καί όμως παρά τις καταστροφές, παρά τα εμφανή σημάδια κακοποίησης, η ομορφιά της πόλης άντεξε. Η σιλουέτα της, η κορμοστασιά της, η όψη της προς τον μακεδονικό ουρανό, έμειναν αναλλοίωτες στο πέρασμα του χρόνου.

ΟΙ ΣΤΕΓΕΣ των πολυκατοικιών δείχνουν ακόμη σήμερα ένα ενιαίο όμορφο οικιστικό σύνολο. Πολλά αρχοντικά στο Ντολτσό και το Απόζαρι που γλύτωσαν την καταστροφή είναι έτοιμα να ανακαινισθούν για να σώσουν την χαμένη τιμή της ιστορικής πόλης. Οι βυζαντινές της εκκλησίες αποτελούν ύμνους για τον πολιτισμό της ανθρωπότητας.

Η ΛΙΜΝΗ είναι πάντα εκεί, πρόθυμη να καθρεφτίζει μαγικά την ωραία πόλη. Οι κύκνοι και οι πάπιες ανάμεσα στα καλάμια με τα ροζ ράμφη τους δεν αφήνουν στον επισκέπτη πολλά περιθώρια για κριτική και γκρίνια.

ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ χρόνια κάναμε συχνά ολιγοήμερες εκδρομές από Αθήνα στην Καστοριά. Κάθε φορά που πλησιάζαμε την πόλη με το αυτοκίνητο έκανα την ίδιες ερωτήσεις στην αρχιτέκτονα γυναίκα μου.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ που μπορεί να κάνει την πόλη αυτή ακόμη πιο όμορφη; Πως μπορεί να αποκτήσει και η Καστοριά το δικό της εικαστικό σύμβολο, την δικιά της γοργόνα όπως η Κοπεγχάγη; Ποιος χώρος μπορεί να γίνει ένα πολιτιστικό σημείο αναφοράς που θα αναδείξει την πόλη;

ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΟΥ με έπιανε μια αδικαιολόγητη κρίση ζήλειας. Γιατί άλλες πόλεις να έχουν ένα δικό τους διάσημο σημείο αναφοράς: Η Αθήνα τον Παρθενώνα της, το Παρίσι τον Πύργο του Άιφελ, το Σύδνεϋ την Όπερα, η Αλεξάνδρεια την μοντέρνα βιβλιοθήκη της, το Ρίο ντε Τζανέϊρο το άγαλμα του Χριστού; Γιατί η Καστοριά να μην έχει το δικό της πολιτιστικό μνημείο αναφοράς (landmark);

ΣΕ ΜΙΑ ΕΠΙΣΚΕΨΗ στην Όπερα του Σύδνεϋ, ένα από τα πιο διάσημα σύγχρονα landmark του κόσμου και καθώς έβλεπα την όμορφη πόλη να καθρεφτίζεται στα νερά του λιμανιού η ζήλεια μου αυτή έγινε έμμονη ιδέα.

ΣΕ ΚΑΘΕ ΤΑΞΙΔΙ ψάχναμε εδώ και εκεί χωρίς επιτυχία, ένα απροσδιόριστο χώρο, μια ιδέα που θα αναδείκνυε την Καστοριά. Ένα ήταν σίγουρο ότι το σημείο που ψάχναμε έπρεπε να είναι πάνω στη λίμνη, η ομορφιά της πόλης έπρεπε να καθρεφτίζεται στο νερό.

ΜΙΑ ΗΛΙΟΛΟΥΣΤΗ μέρα περπατώντας στην όχθη της λίμνης βρεθήκαμε σε ένα χώρο με κωπηλατικές βάρκες και αποθήκες. Πίσω από ένα παλιό μακρύ κτίριο με στέγη σταματήσαμε. Η θέα της πόλης από το σημείο αυτό ήταν θεϊκή. Έβαλα φωνές χαράς. Αυτό ήταν το σημείο που ψάχναμε. Έβγαλα την φωτογραφική μου μηχανή και τράβηξα δεκάδες φωτογραφίες πορτραίτα της πόλης από το σημείο αυτό σαν να ήθελα να αποδείξω ότι η ομορφιά πού έβλεπα ήταν αληθινή.

ΕΜΑΘΑ γρήγορα ότι το σημείο αυτό ήταν το παλιό στρατόπεδο Μηχανικού του Στρατού, ότι σήμερα ανήκει στον Δήμο Καστοριάς και ότι οι αποθήκες εκεί χρησιμοποιούνται σαν αποθηκευτικός χώρος από τους κωπηλάτες της πόλης.




ΣΙΓΟΥΡΟΣ ότι έχω ανακαλύψει τον χώρο που μπορεί να χτιστεί το landmark της πόλης έτρεξα στον τότε δήμαρχο κ. Χατζησυμεωνίδη, την αντιδήμαρχο πολιτισμού κ Μισκία και στους τεχνικούς του Δήμου και με παραδείγματα, φωτογραφίες και ενθουσιασμό τους περιέγραψα τις σκέψεις μου.

ΜΕ ΑΚΟΥΣΑΝ με προσοχή, έδειχναν άνθρωποι που έχουν την ικανότητα και την φαντασία να καταλάβουν τα βασικά αρχιτεκτονικά στοιχεία μιας τέτοιας πρότασης. Η άποψη τους ήταν ιδιαίτερα θετική αλλά δυστυχώς όλοι μου είπαν ότι ήταν πολύ αργά.

ΣΤΗΝ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ περιοχή μου εξήγησαν πάνω και κάτω από τον παραλιακό δρόμο στις ιδιοκτησίες του Δήμου είχαν ήδη δρομολογηθεί δεσμευτικές αποφάσεις αξιοποίησης από το δημοτικό συμβούλιο χρηματοδοτούμενες από τα ΕΣΠΑ και δεν υπήρχε δυνατότητα τροποποίησης των συγκεκριμένων επιλογών. Στεναχωρήθηκα.




ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ πέρασαν, για διάφορους λόγους τα τότε σχέδια αξιοποίησης των δημοτικών αυτών ιδιοκτησιών ματαιώθηκαν οριστικά. Οι αποφάσεις για την αξιοποίηση του χώρου στο παλιό στρατόπεδο έμαθα ότι ήταν πάλι στο σημείο μηδέν. Οι ελπίδες μου αναπτερώθηκαν.

ΜΙΛΗΣΑ ξανά με εκπροσώπους πολιτιστικών συλλόγων, και φίλους της Καστοριάς για την ιδέα δημιουργίας ενός πολυχώρου στο σημείο αυτό που θα συνδυάζει αθλητικές με πολιτιστικές εγκαταστάσεις και δέχθηκαν την πρόταση με ενθουσιασμό.

ΜΙΛΗΣΑ με εκπροσώπους της κωπηλατικής κοινότητας της πόλης για τις δυνατότητες εκσυγχρονισμού των εκεί ναυταθλητικών εγκαταστάσεων κατά τα πρότυπα της Λουκέρνης στην Ελβετία που σε συνδυασμό με έργα εκκίνησης και τερματισμού των σκαφών σε άλλα σημεία της λίμνης μπορεί να αναδείξει την Καστοριά σε μόνιμο ολυμπιακό αθλητικό κέντρο τέλεσης κωπηλατικών αγώνων.

ΜΙΛΗΣΑ με τον φίλο μου τον Λάζαρο Κλετσίδη, αυτόν τον αιώνια ερωτευμένο με την λίμνη και χειροκρότησε την ιδέα με μεγάλη χαρά από εκεί μακριά που είναι. Μίλησα με Καστοριανούς της διασποράς που δηλώνουν και αυτοί έτοιμοι να συμμετάσχουν σε ένα τέτοιο μεγαλόπνοο έργο.

ΜΙΛΗΣΑ με εκπροσώπους της νεοεκλεγμένης δημοτική αρχής που πρόθυμα με βοήθησαν στην συλλογή πολεοδομικής φύσεως πληροφοριών για τον χώρο αυτό. Από όλες τις πλευρές τα μηνύματα είναι ενθαρρυντικά.

Η ΠΡΟΤΑΣΗ είναι συγκεκριμένη, σε χώρο έκτασης 34.128 μ2 ιδιοκτησίας του Δήμου Καστοριάς στο Ο.Τ 313 του αναθεωρημένου σχεδίου της πόλης να δημιουργηθεί ένα πολιτιστικό μνημείο-πολυχώρος ανάδειξης της ομορφιάς της πόλης παράλληλα και ταυτόχρονα με .ένα κέντρο κωπηλασίας διεθνών προδιαγραφών.




ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΦΑΝΕΣ ότι οι τεχνικές, οργανωτικές, και χρηματοδοτικές δυσκολίες μια τέτοιας πρότασης είναι τεράστιες. Ένα έργο που στοχεύει σε μεγάλη προστιθέμενη για την πόλη αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική αξία δεν μπορεί να υλοποιηθεί πάρα μόνο μέσα από την διενέργεια ενός διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού όπου οι καλλίτεροι παγκοσμίως αρχιτέκτονες θα έχουν την ευκαιρία να ανταγωνισθούν για να αναδείξουν την ομορφιά της πόλης.

Η ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ενός τέτοιου διεθνούς διαγωνισμού που παράλληλα ανοίγει τις ευρωπαϊκές πόρτες για την χρηματοδότηση του έργου είναι μια μεγάλη πρόκληση.

ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΟΥΝ πολλοί μήνες σκληρής εργασίας, επιτροπές τεχνοκρατών, γεωτεχνικές μελέτες, μεταφορά τεχνογνωσίας από διεθνή κωπηλατικά κέντρα, τεχνοοικονομική συνδρομή από πόλεις που έχουν διεξάγει παρόμοιους διεθνείς διαγωνισμούς, και πολλές προκαταρκτικές ειδικές μελέτες για να προσδιορισθούν με ακρίβεια τα μεγέθη, οι χρήσεις, οι οικονομικοί παράμετροι και όροι του διαγωνισμού αυτού.

Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ Ανέστης Αγγελής, ο αντιδήμαρχος πολιτισμού Λεωνίδας Παπαδημητρίου και ο αντιδήμαρχος έργων Κοτούλας Δημήτριος, είμαι σίγουρος ότι θα θελήσουν να μελετήσουν την πρόταση αυτή σταθμίζοντας όλα τα δεδομένα, τις δυσκολίες και τις προοπτικές για το μέλλον της πόλης.

Η ΟΜΟΦΩΝΗ αποδοχή και στήριξη όλων των παρατάξεων του δημοτικού συμβουλίου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την κατασκευή ενός έργου τέτοιας εμβέλειας και μεγάλης χρονικής διάρκειας.

ΙΣΩΣ ΗΡΘΕ η ώρα η τοπική αυτοδιοίκηση της Καστοριάς, συμπολίτευση και αντιπολίτευση, να κάνουν το μεγάλο άλμα και να συμφωνήσουν από κοινού για ένα πρωτοποριακό έργο ανάδειξης της πόλης που για πρώτη φορά στον κόσμο θα ενώσει αθλητικές και πολιτιστικές χρήσεις με ενωτικό στοιχείο τα νερά της λίμνης.

ΙΣΩΣ ΗΡΘΕ η ώρα η Καστοριά να αποκτήσει το δικό της σύγχρονο πολιτιστικό μνημείο αναφοράς (landmark) που θα την κάνει διάσημη στον κόσμο όλο. Οι δυσκολίες είναι μεγάλες αλλά όχι ανυπέρβλητες.

Η ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ανήκει στην σημερινή δημοτική αρχή. Εμείς όλοι οι φίλοι και λάτρεις της Καστοριάς ήμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε με γνώσεις, πρωτοβουλίες, και όλες τις δυνάμεις μας για να καθρεφτίσει η ομορφιά της Καστοριάς στα νερά της λίμνης.


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 28 Απριλίου 2016, αρ. φύλλου 833. Οι φωτογραφίες προέρχονται από το google map, τον κ. Βασίλειο Τσεμάνη, από άγνωστο του google κ. Πέτρο Σαριπανίδη.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ