Λόγος & αντίλογος

Το μετόχι Μαυριωτίσσης και ο σπουδαίος ρόλος του για την Καστοριά

Η Μαυριώτισσα, το μετόχι των Αγίων Αναργύρων, είναι το χωνευτήρι των περισσοτέρων επισκεπτών μας, ύστερα από την πρώτη στάση τους στην λεωφόρο Κύκνων. Όλοι θα περάσουν από τον χώρο αυτό, γιατί η πρόσβασή τους στο κέντρο της πόλεως είναι αδύνατη με τα μεγάλα λεωφορεία που χρησιμοποιούν για τις μετακινήσεις τους. Η φυσική ομορφιά του τοπίου και η βαριά ιστορική κληρονομιά της βυζαντινής ζωής των χιλίων χρόνων, όπως το μαρτυρούν τα εκκλησιαστικά κτήρια, τα οποία μαγεύουν και προκαλούν τον θαυμασμό.
Ως γνωστόν, η Καστοριά με τον μεγάλο αριθμό των βυζαντινών (65) εκκλησιών, και τα τρίπτυχα τείχη της, είναι η τρίτη πόλις εκπρόσωπος του βυζαντίου, ύστερα από την Κωνσταντινούπολη και την Θεσσαλονίκη.
Λοιπόν θεωρούμεθα πολύ τυχεροί που κατοικούμε στον χώρο αυτό.
Ιδιαίτερα η Μαυριώτισσα με την διπλή σημασία της, είναι το μουσείο της πόλεως, γιατί από την μια μεριά, οι εκκλησίες με τις μοναδικές τοιχογραφίες, την λεπτή ζωγραφική τέχνη, την μεγάλη ιστορική τους χρονική παρουσία, και από την άλλη το ανακαινισμένο αρχοντικό που φανερώνει την ζωή των κατοίκων της πόλεως ανά τους αιώνες και την οικονομική τους δραστηριότητα.
Δυστυχώς το αρχοντικό περιήλθε στην χρήση της εκκλησίας, άγνωστο πώς, και σήμερα δεν είναι επισκέψιμο, οπότε δεν εκπληροί τον ρόλο τους ως αρχοντικό, δείγμα της Καστοριάς.  Χρησιμοποιείται ως hotel των εκάστοτε καλόγηρων και βρίσκεται μακράν της αποστολής του. Υπάρχει χώρος για την διαμονή των ιερωμένων με όλες τις σημερινές ανέσεις.
Φυσικά οι αρμόδιοι δήμος-εκκλησία που διαχειρίζονται αυτόν τον χώρο, έχουν και την ευθύνη για την καλή εξυπηρέτηση των επισκεπτών, αλλοδαπών, πολλών επιστημόνων, οι οποίοι έρχονται για επιστημονικές εργασίες, απλούς επισκέπτες, τουρίστες κάθε ηλικίας και ιδιότητος, ντόπιους και εγχώριους διερχομένους και τα σχολεία της χώρας που έρχονται για τις καθιερωμένες εκδρομές τους. Και εκτός αυτών έχουμε και τους αποκλειστικούς πελάτες της γούνας, οι οποίοι έρχονται καθημερινά με τα ξένα και ελληνικά πρακτορεία.
Αυτό το πλήθος που αναφέραμε ανέρχεται σε πολλές χιλιάδες τον χρόνο δεν είναι υπερβολή. Δυστυχώς όμως, γι’ αυτούς δεν προσφέρονται οι πιο αναγκαίες ανθρώπινες υπηρεσίες, κυρίως οι δύο βασικές, της ενημερώσεως και της εκτονώσεως της φυσικής ανάγκης.
Πρώτον απουσιάζει η ενημέρωση: ο ξεναγός και ότι άλλο (έντυπα) σχετικό γύρω από την πόλη και τον νομό ο οποίος με τις πρόσφατες ανασκαφές και τα παλαιολιθικά ευρήματα, τα απολιθωμένα δάση κλπ, συγκρίνεται με τους πιο ιστορικούς και αναβαθμισμένους χώρους της πατρίδος μας. Αλλού βρίσκουν μια πέτρα ή ένα κολωνάκι και γύρω από αυτά αναβαθμίζονται σε χώρους υψηλής αρχαιολογικής σημασίας: Ήρθε η ώρα να τοποθετηθούν δύο ξεναγοί επίσημοι, πρωί-απόγευμα με πλήρη γνώση του ιστορικού ολόκληρου του νομού.
Να απελευθερωθεί το αρχοντικό της Μαυριωτίσσης και να γίνει επισκέψιμο, για να έχουν οι διερχόμενοι πλήρη ενημέρωση. Μάλιστα δε η παρουσία των ιερωμένων να είναι διακριτική και μικρή σε αριθμό γιατί πρόκειται για μουσείο, το οποίο μόνο του αναδύει και εκπέμπει τον θαυμασμό και τον σεβασμό.
Το δεύτερο και με την πιο ανθρώπινη δύσκολη σωματική ανάγκη το αφοδευτήριο σε προσβάσιμο χώρο επιβάλλεται να γίνει το συντομότερο, γιατί δεν υποφέρεται. Αφού οι ταλαίπωροι γευματίσουν στα εστιατόρια της πόλεως, καταλήγουν στην Μαυριώτισσα. Δύο, τρία και τέσσερα λεωφορεία, επιβατικά αυτοκίνητα κλπ συγχρόνως 200 ίσως και περισσότεροι επισκέπτες κάθε ηλικίας από μικρούς μέχρι μεγάλους, οι οποίοι πολλοί από αυτούς, σε στιγμή σωματικής ανάγκης, να αναζητούν το αποχωρητήριο που δεν υπάρχει χρόνια, και μέσα στην θολούρα, να ακούγονται βρισιές και κατάρες προς πάσα κατεύθυνση.
Είμεθα τακτικοί επισκέπτες του χώρου αυτού λόγω αθλήσεως και ντρεπόμαστε για τα περιστατικά, τα πολλά και οδυνηρά που βλέπουμε και κρυβόμαστε, γιατί νιώθουμε και συμπονούμε τους παθόντες, που υγραίνονται τα ρούχα τους. Πώς να περιγράψουμε πιο παραστατικά τα πράγματα…. Εδώ αγαπητοί χάνεται η καλή εντύπωση για την σχηματισθείσα ως τότε, και ακούγονται βρισιές. Λοιπόν γιατί να δυσφημίζεται η πόλις από τους άρχοντές της και να μην διαφημίζεται; Γι’ αυτό γίνονται με όποιο τρόπο άρχοντες; Αυτό δεν σας τιμά…
Και θα πρέπει το συντομότερο χρονικό διάστημα να λυθεί το πρόβλημα, όχι με τις βρωμούσες βιολογικές καμπίνες αλλά με καλά αφοδευτήρια.
Και μια παράκληση. Γυρίστε καμιά φορά και σε αυτά τα μέρη, να δείτε με τα μάτια σας τι λείπει και προς την λίμνη μεριά τι άλλο ξεβράζει.
Ένας χώρος είναι η Μαυριώτισσα που μας ξεντροπιάζει. Βάλτε το χέρι σας. Δεν χρειάζεται να μου απαντήσετε, αν δεν σας άρεσε αυτή η γραφή. Να απαντήσετε όμως σύντομα με έργα. Το χρωστάτε στην πόλη για το μεγαλείο της.

Με εκτίμηση

Ο περιπατητής 

Ν. Πρώϊος

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 13 Ιουνίου 2013 αρ. φύλλου 696