ΙΩΑΝΝΗ ΣΚΟΡΔΑ: Αγαπητή ΟΔΟΣ

Η αντιπεριφερειάρχης Καστοριάς διασκεδάζει με συνοδεία βορειοβαλκάνιων οργανοπαικτών κυρίως με ελληνικούς σκοπούς. «Πάλι καλά» σιγοψιθύρισαν ορισμένοι από τους οποίους σαφώς και δεν μπορεί να διαχωρίσει κανείς την θέση του. Κάτω, το επίσημο τουριστικό φυλλάδιο της Αντιπεριφέρειας Καστοριάς, παρουσιάζει μια γυναικεία αμφίεση, προφανώς βουλγάρικη, ως Καστοριανή ενδυμασία και μάλιστα της πόλης της Καστοριάς. Χωρίς καμμιά διευκρίνιση για το εάν αφορούσε στο απώτατο παρελθόν τις ελάχιστες Βουλγάρες της περιοχής και όχι τον γενικό πληθυσμό ή την ευρύτερη βαλκανική ενδοχώρα.

«Έχουν βάλει αρκετά το χεράκι τους προς αυτήν την κατεύθυνση» υποστηρίζουν κάποιοι, από τους οποίους πώς μπορεί να διαχωρίσει την θέση του κανείς, όταν τους αντικρίζουν να περιφέρονται με σκόρδα, τηγάνια, γκιούμια, φαλλούς και κισσούς.

Με την κορύφωση του τριήμερου καρναβαλιού, έλαβε τέλος το εορταστικό δωδεκαήμερο, όπως συνηθίζεται να αποκαλείται η συγκεκριμένη περίοδος του έτους για την πόλη της Καστοριάς αλλά και τους περιφερειακούς οικισμούς. Και μετά από αυτό θα μπορούσαν να αποτυπωθούν ορισμένα –σχεδόν ασφαλή– συμπεράσματα, όπως αυτά έγιναν αντιληπτά από την πλειοψηφία όσων τα παρακολούθησαν διακριτικά ή και εμπράκτως.

Προσπερνώντας την πολυσυζητημένη –κατά τα φαινόμενα–σπάταλη πολιτική της δημοτικής αρχής του κ. Κορεντσίδη όπως αυτή αποτυπώνεται μέσω της Διαύγειας  για την περάτωση του πολυδιαφημισμένου προγράμματος "8 με 8" [υπενθυμίζεται ότι η στήλη "Το Σκάκι" (σχετικά "εδώ"), σύμφωνα με τα στοιχεία της Διαύγειας, τα υπολόγισε στο ποσό των 265.244,20€!], στην Καστοριά για ακόμη μια φορά έκαναν την εμφάνιση τους ορισμένες εξόφθαλμες αδυναμίες. Τόσο σε θέματα καίριων υποδομών που να μπορούν να υποστηρίξουν την προσέλευση τουριστών και επισκεπτών όπως αυτή αναμένεται τις συγκεκριμένες μέρες, όσο και του πείσματος ορισμένων αμφιλεγόμενων –μετά την χρόνια πολιτισμική τους δράση– κύκλων να συνταχθούν με την αμιγώς τοπική παράδοση του καρναβαλιού.

Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που θριαμβολογούσαν καθ’ όλη την διάρκεια των εορτών για την προσέλευση τουριστών στην πόλη της Καστοριάς, ξεχνώντας προφανώς πως και κατά το παρελθόν η Καστοριά «είχε βουλιάξει από κόσμο», σύμφωνα με το σύνηθες δημοσιογραφικό κλισέ. Και εμφανώς επηρεασμένοι από το τουριστικό vertigo ευλογούσαν κατά κύριο λόγο τα γένια της συγκεκριμένης δημοτικής αρχής και το πόσο καλά τα κατάφερε. Ενδεχομένως να είναι και έτσι, μπορεί όμως και όχι.

Καθώς όλοι όσοι αναφέρθηκαν στην συγκεκριμένη τουριστική επιτυχία (;) αγνόησαν πως θα μπορούσε να είναι ακόμα μεγαλύτερη αν υπήρχε στο δυναμικό των καταλυμάτων το πάλαι ποτέ εμβληματικό ξενοδοχείο Τσάμης αλλά και με κάποιον τρόπο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί εκ νέου ακόμη ένα ξενοδοχείο στην είσοδο της λεωφόρου Κύκνων.

Διότι, ναι μεν τα ιδιόκτητα διαμερίσματα και κατοικίες που ενδεχομένως χρησιμοποιήθηκαν μέσω των γνωστών πλατφόρμων ενοικίασης να βοήθησαν προς αυτήν την κατεύθυνση, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τον αριθμό τουριστών και επισκεπτών όπως θα το έκαναν τα δύο προαναφερθέντα παρελθόντα ξενοδοχεία. Και σε αυτό το σημείο, πιθανόν να εντοπίζεται μία από τις βασικότερες απουσίες ουσιαστικών υποδομών.

Μία δεύτερη καταφανέστατη απουσία ουσιαστικής υποδομής είναι οι θέσεις στάθμευσης, ιδίως τις συγκεκριμένες ημέρες κατά τις οποίες καταρχήν η πόλη της Καστοριάς δέχεται τις μεγαλύτερες πιέσεις από την άφιξη τουριστών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, τα οχήματα να διπλοπαρκάρονται –στην καλύτερη των περιπτώσεων– κάνοντας την οδηγική ζωή των υπολοίπων πραγματικά αφόρητη. Σε αυτήν την κατάσταση ενδεχομένως να οδήγησε και η ελλιπής αστυνόμευση σε σχέση με τον αριθμό των οχημάτων, αλλά φαντάζει να μην είναι της παρούσης. Καθώς αν υπήρχαν αρκετές θέσεις παρκινγκ να μην γινόταν καμία αναφορά.

Ένα άλλο περιστατικό που οδήγησε στην ενίσχυση της άποψης περί παντελούς έλλειψης ουσιαστικών υποδομών, ήταν η παρουσία αρκετών αυτοκινούμενων τροχόσπιτων στο χώρο –ελεγχόμενης μάλιστα– στάθμευσης που βρίσκεται μπροστά από το κτήριο της Αντιπεριφέρειας (πρώην διοικητήριο). Τώρα, πώς ορισμένοι θέλουν να προαχθεί η Καστοριά σε τόπο εναλλακτικού τουρισμού –όπως αρέσει σε ορισμένους να τον αποκαλούν– χωρίς την ύπαρξη ολοκληρωμένου σταθμού κάμπινγκ, αυτοί και η πολιτική τους νοοτροπία το γνωρίζουν. Γιατί στα μάτια μου τουλάχιστον, αν η διαμονή σε τροχόσπιτα δεν είναι κάποιο είδος εναλλακτικού τουρισμού, τότε τι μπορεί να θεωρηθεί ως τέτοιος;

Καθώς, όσοι ουσιαστικά είχαν την ατυχία να επισκεφτούν την Καστοριά μέσω του συγκεκριμένου τρόπου διαμονής, διαπίστωσαν πως δεν μπόρεσαν να εξυπηρετήσουν τις βασικές τους ανάγκες στο παραμικρό. Καλό θα ήταν λοιπόν να ρωτήσουν οι υπεύθυνοι της αντιδημαρχίας Τουρισμού τι καθεστώς επικρατεί στην λίμνη Κόμο που τόσο έχει μνημονευθεί και φαντάζει αρκετά πιθανό να πάρουν αρκετές καλές ιδέες ώστε να τις αξιοποιήσουν σε μικρότερο βαθμό για την πόλη της Καστοριάς.

Δοθείσης αφορμής η αναφορά στο κτήριο της Αντιπεριφέρειας, θα έπρεπε να γίνει αναφορά για την εντύπωση που προκάλεσε στην πλειοψηφία των πολιτών η εικόνα της αντιπεριφερειάρχη κ. Δέσποινας Κοζατσάνη (φωτογραφία) να χορεύει με συνοδεία βορειοβαλκάνιων οργανοπαικτών κυρίως ελληνικούς σκοπούς. «Πάλι καλά» σιγοψιθύρισαν ορισμένοι από τους οποίους σαφώς και δεν μπορεί να διαχωρίσει κανείς την θέση του.

Στον αντίποδα όταν η αντιπεριφερειάρχης Καστοριάς μαζί με το υπαλληλικό προσωπικό της Αντιπεριφέρειας διασκεδάζουν στην πρόχειρη γουρουνοχαρά που διοργάνωσαν στον αύλειο χώρο του κτηρίου υπό τους ήχους της άγνωστης βαλκανικής jazz απόδοσης ελληνικών σκοπών, τότε δεν θα πρέπει να περιμένει κανείς νοσταλγικά οποιαδήποτε στροφή στην αμιγώς ελληνική απόδοση των τοπικών ακουσμάτων. «Χάθηκαν οι ελληνικές ορχήστρες;» αναρωτήθηκαν ορισμένοι, με τους οποίους δύσκολα κανείς θα διαφωνούσε.

Όταν λοιπόν η εικόνα που δίνουν ορισμένοι από τους αιρετούς είναι όπως η συγκεκριμένη, τότε φαντάζει σχεδόν απίθανο να μην την ακολουθήσουν και αρκετοί άλλοι, οι οποίοι ή δεν έχουν την κατάλληλη γνώση της ελληνικής μουσικής παράδοσης ή απλά βολεύονται με τις συγκεκριμένες σλαβόφωνες ορχήστρες ικανοποιώντας προσωπικές τους φιλοδοξίες (;) εξυπηρετώντας παράλληλα άθελα τους αλλότρια. Αν και στην πλειοψηφία των συγκεκριμένων περιπτώσεων, κάπου πάει η σκέψη των περισσοτέρων.

Ο δήμαρχος Άργους Ορεστικού σέρνει τον χορό στην παρέλαση των αργείτικων ραγκουτσαριών (συγγνώμη, αργείτικων καρναβαλιών), και ακολουθεί ο δήμαρχος Καστοριάς που λίγες ημέρες αργότερα θα σύρει τον χορό στην παρέλαση των καστοριανών καρναβαλιών (συγγνώμη, καστοριανών ραγκουτσαριών).

* * *

Και μιας που ο λόγος γίνεται για την Αντιπεριφέρεια, δεν πρέπει να ξεφύγει της κριτικής και η σχέση ανανέωσης που έχει παρατηρηθεί με έναν συγκεκριμένο σύλλογο, ο οποίος χρόνο με τον χρόνο έχει βαλθεί να επιβεβαιώσει πως απλά καπηλεύεται για τους δικούς του σκοπούς το όνομα ίσως της ιστορικότερης ονομασίας μιας καστοριανής συνοικίας. Και φυσικά ο λόγος γίνεται για τον σύλλογο "Τσαρσί", ο οποίος κάθε χρόνο φαίνεται να παρασύρεται σε μουσικά ατοπήματα μέσω ενός φεστιβάλ που διοργανώνει από το 2015.

Και η αναφερθείσα χρονολογία μόνο τυχαία δεν φαίνεται να είναι. Καθώς οι περισσότεροι θυμούνται ποιοι ηγούνταν εκείνη την εποχή της αντιπεριφέρειας Καστοριάς. «Έχουν βάλει αρκετά το χεράκι τους προς αυτήν την κατεύθυνση» υποστηρίζουν κάποιοι, από τους οποίους πώς μπορεί να διαχωρίσει την θέση του κανείς, όταν τους αντικρίζουν να περιφέρονται με σκόρδα, τηγάνια, γκιούμια, φαλλούς και κισσούς.

Εικόνες που σίγουρα δεν παραπέμπουν στις αστικές καρναβαλικές ενδυμασίες προηγούμενων δεκαετιών, αλλά περισσότερο αναπαράγουν βορειο-βαλκανικά ενδυματολογικά έθιμα αγγίζοντας τα όρια της γραφικότητας. Και τα συγκεκριμένα άτομα φαίνεται πως ανήκουν και αυτά στον ευρύτερο κύκλο των αποκλειστικών "καθηγητάδων" της τοπικής ιστορίας, όπως ο Μπάμπης. «Σιγά μην σκίσουν κανέναν πόντο της αστικής παράδοσης» υποστηρίζουν κάποιοι από τους οποίους είναι δύσκολο να διαφωνήσει κανείς.

Και σε όλα τα παραπάνω, έρχεται να προστεθεί κάποιου είδους άτυπου καθεστώτος ανανέωσης της συνεργασίας της Αντιπεριφέρειας Καστοριάς με τον συγκεκριμένο σύλλογο χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις. Ο οποίος σύλλογος κατάφερε την φετινή χρονιά να εκπλήξει δυσάρεστα όσους τουρίστες και λάτρεις της βαλκανικής jazz και της σλαβικής παράδοσης θέλησαν να παρακολουθήσουν το συγκεκριμένο φεστιβάλ. Τι το "τσαρσινό" σκαρφίστηκαν αυτοί οι πολιτισμικοί εκπρόσωποι;

Έστησαν το συλλογικό τους ταμειάκι και απαιτούσαν 5 ευρώ για την είσοδο (!) των επισκεπτών στην πλατεία Κουμπελίδικης που χρηματοδοτήθηκε εξολοκλήρου από την Αντιπεριφέρεια. Καλό αγαπητή ΟΔΟΣ; «Επιχειρηματικά μυαλά είναι οι άνθρωποι, όχι τίποτα κορόιδα» υποστηρίζουν κάποιοι και προσπαθεί κανένας να βρει μια καλή δικαιολογία και να διαχωρίσει την θέση του. Μάταια όμως. «Και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο» είπαν κάποιοι άλλοι με τους οποίους συμφώνησαν οι περισσότεροι.

Έτσι, όσο αυτοί –οι ίδιοι και οι ίδιοι– κύκλοι θα δημιουργούν ΜΚΟ με στόχο την «διατήρηση» των αστικών εθίμων και παραδόσεων κατά τω δοκούν, υπάρχουν και κάποιοι άλλοι που δημιούργησαν έναν νεοσύστατο σύλλογο, έχοντας για την ώρα των αγνότερων των προθέσεων για να σώσουν ό,τι μπορεί να σωθεί από το καστοριανό καρναβάλι. Όπως και κάποιοι άλλοι, μέχρι πρότινος χειροκροτητές των «ραγκουτσαριών» και της άποψης πως «η μουσική ενώνει και δεν χωρίζει» που συνειδητοποιούν έστω και αργά πως είναι οι δύο βασικοί πυλώνες που διαστρεβλώνουν ό,τι οι ίδιοι έζησαν νεότεροι και απέχει πολύ από το αυθεντικό καστοριανό καρναβάλι. Και αυτά μπορεί να γίνουν η αφορμή για την στροφή του τοπικού εθίμου στις αστικές ρίζες του παρελθόντος, παραγκωνίζοντας τις ξιπασμένες φιλοδοξίες του καθενός. Και εδώ που τα λέμε, μπράβο τους.

Ιωάννης Σκόρδας

iskord@hotmail.com

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 12 Ιανουαρίου 2023, αρ. φύλλου 1157.