Κρατικά βραβεία λογοτεχνίας

Από το τμήμα Γραμμάτων, Βιβλίου & Ψηφιακού Περιεχομένου της διεύθυνσης Εφαρμογής Πολιτιστικής Πολιτικής της γενικής διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού του υπουργείου Πολιτισμού ανακοινώθηκαν τα Κρατικά βραβεία λογοτεχνίας 2016, που αφορούν εκδόσεις έτους 2015, στα οποία κατέληξε η επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας από τον «βραχύ κατάλογο» των υποψήφιων προς βράβευση έργων.

Μεγάλο βραβείο γραμμάτων

Απονέμεται ομόφωνα στον Βασίλη Βασιλικό για το σύνολο του έργου του.

Κρατικό βραβείο μυθιστορήματος
Απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Θεόδωρο Γρηγοριάδη, για το έργο του με τίτλο «Ζωή μεθόρια», εκδ. Πατάκη.

Κρατικό βραβείο διηγήματος - νουβέλας
Απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Ηλία Παπαμόσχο για το έργο του με τίτλο «Η αλεπού της σκάλας και άλλες ιστορίες», εκδ. Κίχλη.

Κρατικό βραβείο ποίησης
Απονέμεται ομόφωνα εξ ημισείας στον Δημήτρη Αγγελή για το έργο του με τίτλο «Ένα ελάφι δακρύζει πάνω στο κρεβάτι μου», εκδ. Πόλις και στη Σοφία Κολοτούρου για το έργο της με τίτλο «Η τρίτη γενιά», εκδ. Τυπωθήτω.

Κρατικό βραβείο δοκιμίου - κριτικής
Απονέμεται ομόφωνα στον Σταύρο Ζουμπουλάκη για το έργο του με τίτλο «Υπό το φως του μυθιστορήματος», εκδ. Πόλις.

Κρατικό βραβείο μαρτυρίας - βιογραφίας - χρονικού - ταξιδιωτικής λογοτεχνίας
Απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Γιώργο Βέη για το έργο του με τίτλο «Παντού Μαρτυρίες, μεταμορφώσεις», εκδ. Κέδρος.

Κρατικό βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα
Απονέμεται ομόφωνα εξ ημισείας στην Γεωργίου Βασιλεία για το έργο της με τίτλο «Η έκτη μέρα», εκδ. Γαβριηλίδης και στον Χρήστο Κολτσίδα για το έργο του με τίτλο «Τα ορεινά», εκδ. Μελάνι.

Κρατικό ειδικό βραβείο σε λογοτέχνη του οποίου το βιβλίο προάγει σημαντικά το διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα
Απονέμεται κατά πλειοψηφία στην Σοφία Νικολαΐδου για το έργο της με τίτλο «Καλά και σήμερα», εκδ. Μεταίχμιο.


Το σκεπτικό της απόφασης:

Το μεγάλο βραβείο γραμμάτων για τη συνολική προσφορά του έργου του στο λογοτεχνικό και στο ευρύτερο πολιτισμικό πεδίο απονεμήθηκε ομοφώνως στον Βασίλη Βασιλικό. Ο Βασίλης Βασιλικός, γεννημένος στην Καβάλα το 1934 και με σπουδές κινηματογράφου στη Νέα Υόρκη, είναι ένας συγγραφέας που εμφανίστηκε αρκετά πρώιμα στα γράμματα με το βιβλίο του Η διήγηση του Ιάσονα. Στα χρόνια που ακολούθησαν τα βιβλία του πάντοτε έκαναν ιδιαίτερη αίσθηση και ήταν πάντα σε γόνιμο διάλογο με την ευρωπαϊκή και την αμερικανική λογοτεχνία. Πέρα από την νεανική τριλογία του Το φύλλο, το Πηγάδι και Το αγγέλιασμα, ο Βασιλικός είναι ο συγγραφέας του μυθιστορηματικού χρονικού Ζ, όπου αναπαρέστησε με μεγάλη αφηγηματική δεινότητα τη δολοφονία του βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη το 1963. Το Ζ με την μεταφορά του στον κινηματογράφο από τον Κώστα Γαβρά έκανε πολύ γνωστό τον συγγραφέα σε όλο τον κόσμο. Με την αυτοεξορία του σε χώρες της Ευρώπης μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1967 έγινε ένας από τους διαχρονικά πιο γνωστούς ΄Ελληνες συγγραφείς, ενώ τα βιβλία του μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες. Εκτός από το καθεαυτό συγγραφικό του έργο που εξακολουθεί έως σήμερα να είναι δραστικό, ο Βασιλικός ανέπτυξε και έντονη πολιτισμική δράση από δημόσιες θέσεις που κατά καιρούς είχε: στην ελληνική τηλεόραση, ως εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Unesco, ως Πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων και ως δημιουργός της πολύχρονης τηλεοπτικής εκπομπής Άξιον εστί. ΄Έχοντας υπόψη της όλα τα πλούσια και σημαντικά στοιχεία του έργου και της ενγένει προσφοράς του, η Επιτροπή αποφάσισε ομόφωνα να τον τιμήσει με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων. 

Το βραβείο διηγήματος απονεμήθηκε κατά πλειοψηφία στον Ηλία Παπαμόσχο για το βιβλίο του με τίτλο Η αλεπού της σκάλας και άλλες ιστορίες, εκ. Κίχλη. Ο Παπαμόσχος με τρόπο λιτό, κοφτό, σχεδόν λαχανιαστό, καταπιάνεται με θέματα παραδοσιακά της διηγηματογραφίας. Πράγματα απλά και ευτελή με τον ιδιαίτερο λόγο του Παπαμόσχου μεγαλώνουν και απλώνουν ως εκεί που φτάνει η φαντασία του αναγνώστη. Όλα τα διηγήματα της συλλογής ισότιμα σε αφηγηματική δύναμη προσφέρουν αφορμές για προβληματισμό.Από τα άλλα βιβλία διηγημάτων συζητήθηκε και συμμετείχε στην ψηφοφορία το βιβλίο της Έλενας Μαρούτσου, Οι χυδαίες ορχιδέες, εκδ. Κίχλη. Ιστορίες που, είτε ομολογούν είτε υπαινίσσονται το θέμα της σεξουαλικότητας, ορίζουν ένα θεματικό σύνολο αρμονικά δουλεμένο με ωραίο λόγο και εύστροφο χειρισμό της γλώσσας.Μοιάζουν όμως να επαναλαμβάνονται πράγμα που αποδυναμώνει κάποιες από τις ιστορίες αυτές. 

Η σύνθεση της Κριτικής Επιτροπής

Αλέξης Ζήρας, συγγραφέας, πρόεδρος. Γιώργος Ανδρειωμένος, καθηγητής του τμήματος Φιλολογίας της σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών και Πολιτισμικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, μέλος ΔΕΠ, αντιπρόεδρος. Δημήτρης Καργιώτης, αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, μέλος ΔΕΠ. Έλλη Λεμονίδου, επίκουρη καθηγήτρια του τμήματος διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών, του Πανεπιστημίου Πατρών, μέλος ΔΕΠ. Μαρία Σκιαδαρέση, συγγραφέας. Πόλυ Χατζημανωλάκη, κριτικός λογοτεχνίας. Γιάννης Τσίρμπας, συγγραφέας. Λάμπρος Σκουζάκης, κριτικός λογοτεχνίας. Νένα Κοκκινάκη, κριτικός λογοτεχνίας.

Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:

• Τελετή απονομής των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων
• ΝΩΝΤΑ ΤΣΙΓΚΑ: "Και με φως και με θάνατον ακαταπαύστως..."
• Βραχείες λίστες των κρατικών βραβείων λογοτεχνίας για το 2016
• Βιβλίο: «Η αλεπού της σκάλας κι άλλες ιστορίες»
• ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗ: Εστιάζοντας στο ελάχιστο
• MAKH ΑΝΔΡΑΝΟΠΟΥΛΟΥ: Η αλεπού της αθανασίας
• ΜΙΧΑΛΗ ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΥ: Η αλεπού της σκάλας του Ηλία Παπαμόσχου
• ΗΛΙΑ ΠΑΠΑΜΟΣΧΟΥ: Η γαλανή σαγήνη
• ΗΛΙΑ ΒΟΥΪΤΣΗ: Ηλίας Παπαμόσχος
• ΜΠΕΣΣΗ ΜΙΧΑΗΛ: Ο γυιος της Ρεγγίνας

Φωτογραφία: Νώντα Τσίγκα.