27.11.25

ΟΔΟΣ: Νικηφόροι έφηβοι

 

ODOS newspaper of Kastoria
ΟΔΟΣ 7.11.2024 | 1247


100 χρόνια μετά την γενναία απόφαση να εορτάζονται στην Ελλάδα από την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου μαζί με όλο τον ιδίως δυτικό κόσμο (κάτι που σήμερα φαντάζει αυτονόητο και κατακλύζει με χαρά τους πάντες, ενώ το αντίθετο θα ήταν απλά αδιανόητο), η κινητικότητα και στο ζήτημα του κοινού εορτασμού του Πάσχα κερδίζει έδαφος και χαλαρώνει την δογματική πίεση της ολοφάνερα οπισθοδρομικής Ανατολής. Που υπηρετεί τους κρατικούς ιμπεριαλιστικούς στόχους της παραφροσύνης.


Τις προηγούμενες ημέρες η παγκόσμια κοινότητα πληροφορούνταν ότι ο έως πολύ πρόσφατα, θεωρούμενος προστάτης της Ορθοδοξίας συνεπώς και της Ελλάδας, ο... θεματοφύλακας των εθνικών πόθων για την «απελευθέρωση» της Κωνσταντινούπολης και την επαναλειτουργία της Αγίας Σοφίας ως εκκλησίας, Βλαδίμηρος Πούτιν, έφερνε στην Ευρώπη στρατεύματα του παρανοϊκού καθεστώτος της Βόρειας Κορέας και του συμμάχου του Κίμ, για να... σκοτώσουν μαζί και άλλες πολλές χιλιάδες αθώων Ουκρανών. Διεξάγοντας για περισσότερα από 2,5 τώρα χρόνια τον δολοφονικό, καθαρά ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην Ουκρανία. Πάντα σε συνεργασία με την Τουρκία του Ερντογάν φυσικά.

Αντίστοιχα, τις προηγούμενες επίσης ημέρες ο συμπολεμιστής του στην... «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» Τσετσένος και ακραίος μουσουλμάνος Ραμζάν Καντίροφ, για μια ακόμη φορά υποσχόταν ότι θα συντρίψουν μαζί την Ουκρανία, με την φράση «μας δάγκωσαν, θα τους καταστρέψουμε», μετά την αμυντική επίθεση της Ουκρανίας με drone σε στρατιωτική εγκατάσταση των Τσετσένων.

Τις ίδιες ημέρες, η Καστοριά, πόλη που βρέθηκε στο απόγειο της κοινωνικής, πληθυσμιακής, οικονομικής και πνευματικής ακμής της αποκλειστικά στα χρόνια ευμάρειας της δυτικής γουνεμπορίας, αξιοποίησε μια καλή και χρήσιμη ευκαιρία. Ώστε να γυρίσει σελίδα στην ιστορία της. Και όλα αυτά κοντά στις ημέρες των επετείων της 28ης Οκτωβρίου, της 11ης Νοεμβρίου και του Μακεδονικού Αγώνα, που κατά κάποιο τρόπο σχετίζονται μεταξύ τους. Σε μια περιοχή στην οποία διεξάγεται η προπαγάνδα των αμετανόητων από τα Σκόπια, που υποκινούνται επίσης από την Ρωσία, την Τουρκία και τα άλλα παιδιά. 


ODOS newspaper of Kastoria
ΟΔΟΣ 7.11.2024 | 1247 | σ.3


Η Καστοριά, πόλη που βρέθηκε στο απόγειο της κοινωνικής, πληθυσμιακής, οικονομικής και πνευματικής ακμής της αποκλειστικά στα χρόνια ευμάρειας της δυτικής γουνεμπορίας, αξιοποίησε μια καλή και χρήσιμη ευκαιρία. Ώστε να γυρίσει σελίδα στην ιστορία της. 


* * *

Για την ΟΔΟ, σε αυτή την εποχή που είναι κρίσιμη, η Καστοριά είχε την ευκαιρία. Ιδίως για το λόγο ότι στο γύρισμα της σελίδας συμμετείχαν παιδιά και έφηβοι. Που έγιναν δέκτες θετικών μηνυμάτων και σημειολογιών –σε μια Καστοριά που φθίνει και μικραίνει. Έγιναν δυναμικοί φορείς θετικών αναμνήσεων. Σαν κι αυτές τις αναμνήσεις που είχαν να εμφανιστούν στην Καστοριά από τα μέσα της δεκαετίας του 1980. Από την περίοδο μετά την οποία ξεκίνησε και η κρίση της γούνας και η παρακμή. Διότι συμπίπτει περιέργως η παρακμή της Καστοριάς με την λήξη του Ψυχρού Πολέμου και την απελευθέρωση των Σλάβων, από τον κομμουνισμό. 

Στο πλαίσιο αυτό της ταραγμένης ευρύτερης περιοχής, μια επετειακή εκδήλωση που διοργανώθηκε από την ίδια την Ιερά Μητρόπολη Καστοριάς, αποδεικνύεται ότι αποτελεί κατά κάποιο τρόπο ένα σημαντικό βήμα στην ορθή ερμηνευτική προσέγγιση της έννοιας της «καθ’ ημάς Ανατολής». Που αναφέρεται και περιγράφει την Ελλάδα. Και που σίγουρα δεν ταυτίζεται με την Ανατολή των πιο πάνω εγκληματιών, δυναστών και των κρατών τους. Αντίθετα διαφοροποιείται ολοφάνερα απ’ αυτή. 

Και η θετική ψηφίδα τοποθετήθηκε στο πλαίσιο των πρόσφατων εορτασμών για την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940 και της Αγίας Σκέπης. Μιας και το βράδυ της παραμονής της εθνικής επετείου, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση μέσα στον χώρο του ναού του Αγίου Νικάνορος στην περιοχή της Χλόης. Στην οποία εκδήλωση συμμετείχαν παιδικές χορωδίες όπως και ενηλίκων από συλλόγους της Καστοριάς, ευρύτερα της περιοχής και της περιφέρειας της Μητρόπολης Καστοριάς. 


ODOS newspaper of Kastoria
ΟΔΟΣ 7.11.2024 | 1247 | σ.4


Kοντά στις ημέρες των επετείων της 28ης Οκτωβρίου, της 11ης Νοεμβρίου και του Μακεδονικού Αγώνα, που κατά κάποιο τρόπο σχετίζονται μεταξύ τους. Σε μια περιοχή στην οποία διεξάγεται η προπαγάνδα των αμετανόητων από τα Σκόπια, που υποκινούνται επίσης από την Ρωσία, την Τουρκία και τα άλλα παιδιά. 


* * *

Η εκδήλωση περιλάμβανε παρουσίαση και ερμηνεία επετειακών τραγουδιών μέσα από τα ιστορικά γεγονότα του ΟΧΙ, κάτι που έγινε με την διεύθυνση της κ. Ναταλίας Σέροβα, «μεταφέροντας το πυκνό ακροατήριο με συγκινητικό τρόπο στα χρόνια του έπους του 1940», όπως ανακοινώθηκε. Την έκλεισε δε ο ίδιος ο μητροπολίτης Καστοριάς κ. Καλλίνικος, ο οποίος εξέφρασε χαρά, συγκίνηση και ικανοποίηση για την μεγάλη πρόοδο της παιδικής Χορωδίας που δημιουργήθηκε πέρυσι. Ταυτόχρονα με την ευκαιρία κάλεσε τους ακροατές, τους παρόντες και τους παρακολουθούντες από τα μέσα επικοινωνίας, να βοηθήσουν στην αγορά αρμονίου για το Κέντρο Νεότητας. 

Ταυτόχρονα τόνισε το γεγονός και αναφέρθηκε στο ότι η μουσική εκδήλωση φιλοξενήθηκε κάτω από τους θόλους του ναού και ενώπιον της εικόνας της «Κυρίας Θεοτόκου, και αυτό ήταν αρμονικό και δίκαιο, διότι τα παιδιά ύμνησαν την Παναγία, η οποία ήταν και στον πόλεμο και παρακαλούμε να παραμένει πάντα η Αγία Σκέπη του Έθνους μας, και διότι τραγούδησαν την πίστη και τις αρετές των στρατιωτών μας που αμύνθηκαν της Ρωμηοσύνης, δηλαδή της Ελληνορθοδόξου Παραδόσεώς μας». 

Επρόκειτο για μια εκδήλωση όντως «επική» όπως αναφέρθηκε σε δελτίο τύπου της Ιερά Μητρόπολης Καστοριάς. Και προφανώς είναι επική· όπως και προφανώς με αυτή έγινε ένα σημαντικό βήμα. Διότι πέρα από το γεγονός ότι για μια ακόμη φορά υπογράμμισε την μεγάλη έλλειψη χώρων εκδηλώσεων στην πόλη, για την ΟΔΟ αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα. Που γίνεται με την χρήση ιερών ναών και για εκδηλώσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν στο εσωτερικό τους, με προσεκτικά επιλεγμένη κοσμική μουσική. Όπως συμβαίνει σε όλο τον υπόλοιπο, τουλάχιστον τον δυτικό κόσμο, πάντοτε και ιδίως σε μεγάλες γιορτές Χριστουγέννων και Πάσχα.


ΟΔΟΣ εφημερίδα της Καστοριάς
ΟΔΟΣ 7.11.2024 | 1247 | σ.5


Οι Βυζαντινοί διέδωσαν το "όργανο" στην Δυτική Ευρώπη το 757 μΧ ως δώρο από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Κοπρώνυμο στον αυτοκράτορα των Φράγκων Πεπίνο τον Βραχύ, δηλαδή τον πατέρα του Καρλομάγνου. Λίγο αργότερα, το 812 μΧ, οι βυζαντινοί χάρισαν και ένα δεύτερο "όργανο" στον ίδιο τον Καρλομάγνο που θεωρείται ένας από τους πατέρες της ενωμένης Ευρώπης στην οποία μετέχει η Ελλάδα. 


* * *

Στην εκδήλωση στον Άγιο Νικάνορα είχε τοποθετηθεί μάλιστα και ένα αρμόνιο. Γεγονός που είναι πολύ σημαντικό. Που επίσης ήταν όμορφο και εντυπωσιακό, αφού οι ήχοι του μουσικού αυτού οργάνου πλημμυρίζουν και ζεσταίνουν καρδιές. Η δε πρόσκληση για την συμβολή για την αγορά αρμονίου που αποτελεί είδος μουσικού οργάνου, αποδεικνύει ότι στην Καστοριά σε ζητήματα τέτοια και της παράλληλης δράσης για την μουσική παιδεία και καλλιέργεια, ίσως και να μπορεί να πνέει ένας άλλος αέρας. 

Και μιας ο λόγος για το αρμόνιο, ταιριάζει να αναφερθεί ότι στην Καστοριά, κάπου στις εποχές του 1970, σε επετείους και μεγάλες δοξολογίες, συμμετείχε και η κοσμική χορωδία της Καστοριάς, υπό τον αείμνηστο καθηγητή-μουσικοδιδάσκαλο Βασίλειο Δόϊκο με την συνοδεία αρμονίου. 

Να τονιστεί ακόμη για όσους αποδίδουν στο αρμόνιο την «ρετσινιά» του δυτικού ρωμαιοκαθολικού προτύπου, ότι αντίθετα απ’ ό,τι νομίζουν οι περισσότεροι, το εκκλησιαστικό όργανο που έχει ενσωματώσει η Καθολική Εκκλησία στις λειτουργίες της, έχει τις ρίζες του στο παλαιότερο αρχαιοελληνικό πνευστό όργανο. Που έφερε το όνομα "ύδραυλις". Μετά τους αρχαίους Έλληνες, το πρωτοπόρο αυτό ακουστικό και τεχνολογικό κατασκεύασμα ταξίδεψε και υιοθετήθηκε πρόθυμα από πολλούς, φτάνοντας αρχικά στους Ρωμαίους και έπειτα στο χριστιανικό Βυζάντιο. 

Τον 7ο και 8ο αιώνα η "ύδραυλις" μετονομάστηκε στο Βυζάντιο πλέον σε "όργανο" και άκμαζε σε όλα τα μεγάλα κέντρα παραγωγής του, προπαντός δε στην Κωνσταντινούπολη, όπου η Βυζαντινή Αυτοκρατορία ανύψωσε το "όργανο" σε σημαντικό όργανο για τις αυτοκρατορικές τελετές. Αυτό το έφερε επίσης κοντά στους εορτασμούς της Εκκλησίας.

Οι Βυζαντινοί είναι που το διέδωσαν στην Δυτική Ευρώπη, μέσω της αποστολής ενός "οργάνου" το 757 μΧ ως δώρο από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Κοπρώνυμο στον αυτοκράτορα των Φράγκων Πεπίνο τον Βραχύ, δηλαδή τον πατέρα του Καρλομάγνου. Λίγο αργότερα, το 812 μΧ, οι βυζαντινοί χάρισαν και ένα δεύτερο "όργανο" στον ίδιο τον Καρλομάγνο που θεωρείται ένας από τους πατέρες της ενωμένης Ευρώπης στην οποία μετέχει η Ελλάδα. 

Στην συνέχεια τον 10ο αιώνα κατασκευάστηκε με έξοδα της εκκλησίας το αγγλικό εκκλησιαστικό όργανο του Γουίντσεστερ με ασυνήθιστα μεγάλο μέγεθος. Τον 14ο–15ο αιώνα το εκκλησιαστικό όργανο συνεχίζει να εξελίσσεται αποκτώντας περισσότερες σειρές αυλών, περισσότερες από μια σειρά πλήκτρα και πλήκτρα ποδιού. Έτσι εξ αρχής το εκκλησιαστικό όργανο ήταν εν μέρει συνυφασμένο με τη χρήση του στην εκκλησία ως συνοδευτικό όργανο της υμνωδίας κατά τις διάφορες ιεροτελεστίες.

Παράλληλα χρησιμοποιήθηκε και για κοσμική χρήση, όπως στο Βυζάντιο, για να συνοδεύει τραγούδια στις γιορτές και εν γένει για την ψυχαγωγία. Ακολούθως η υπόθεση πήρε τον δρόμο της ενώ η Βυζαντινή Αυτοκρατορία διαμελίστηκε και τελικά κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς. Παραμένοντας η Ελλάδα για περίπου έως 500 χρόνια υπόδουλη, με τις ευχές της Ρωσίας, στην Υψηλή Πύλη. Και δεν απελευθερώθηκε παρά μόνο όταν ένα κύμα φιλελληνισμού διαδόθηκε στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Εν τω μεταξύ τον 17ο-18ο αιώνα στην Δυτική Ευρώπη το εκκλησιαστικό όργανο έγινε αναπόσπαστο μέρος της εκκλησίας, κερδίζοντας την προτίμηση μεγάλων συνθετών της εποχής, όπως των Μπαχ και Χαίντελ. 


ODOS newspaper of Kastoria


Στο πλαίσιο αυτό της ταραγμένης ευρύτερης περιοχής, μια επετειακή εκδήλωση που διοργανώθηκε από την ίδια την Ιερά Μητρόπολη Καστοριάς, αποδεικνύεται ότι αποτελεί κατά κάποιο τρόπο ένα σημαντικό βήμα στην ορθή ερμηνευτική προσέγγιση της έννοιας της «καθ’ ημάς Ανατολής». Και που σίγουρα δεν ταυτίζεται με την Ανατολή των εγκληματιών, δυναστών και των κρατών τους. 


* * *

Έτσι, σε μια εποχή και περίοδο σαν την σημερινή, 100 χρόνια μετά την γενναία απόφαση να εορτάζονται στην Ελλάδα από την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου μαζί με όλο τον ιδίως δυτικό κόσμο (κάτι που σήμερα φαντάζει αυτονόητο και κατακλύζει με χαρά τους πάντες, ενώ το αντίθετο θα ήταν απλά αδιανόητο), η κινητικότητα και στο ζήτημα του κοινού εορτασμού του Πάσχα κερδίζει έδαφος και χαλαρώνει την δογματική πίεση της ολοφάνερα οπισθοδρομικής Ανατολής. Που υπηρετεί τους κρατικούς ιμπεριαλιστικούς στόχους της παραφροσύνης. 

Μιας Ανατολής, κάτω από την μπότα της Ρωσίας που επιμένει να αρνείται την ορθότητα του Γρηγοριανού ημερολογίου για το Πάσχα και τα Χριστούγεννα, επειδή το καθιέρωσε πάπας. Ενώ δεν διστάζει να υποστηρίζει φανατικά το Ιουλιανό ημερολόγιο, που είναι ειδωλολατρικό και προφανώς ξεπερασμένο, πόσο μάλλον που σύμφωνα με αυτό, το 2570 φερ’ ειπείν, οι ορθόδοξοι θα γιορτάσουν το Πάσχα την 1η Ιουνίου, ενώ οι καθολικοί με το Γρηγοριανό την 11η Απριλίου. 

Με αυτά τα δεδομένα, το βήμα προόδου έγινε σε μια πόλη σαν την Καστοριά, που το έμβλημα του δήμου της είναι η Παναγία Κουμπελίδικη, ένας μικρός αρχαίος βυζαντινός ναός, στις σωζόμενες τοιχογραφίες του οποίου υπάρχει η ζωγραφική αναπαράσταση της ανθρωπόμορφης Αγίας Τριάδας στο σύνολό της. Με τον Θεό, το Χριστό και το Άγιο Πνεύμα να αποδεικνύει ότι στην Καστοριά, δεκάδες αιώνες προηγουμένως, δεν υπήρχαν τα αντιδυτικά ταμπού που σήμερα την μαραζώνουν. Εκδηλώσεις και πρωτοβουλίες που φέρνουν την Καστοριά σ’ αυτό που ήταν, είναι σε κάθε περίπτωση και αξίζει να κρίνονται ως θετικές και ελπιδοφόρες.


Φωτογραφίες:
Στον δρόμο από την Ελλάδα προς την Ιταλία:"Νικηφόρος έφηβος", σπάνιο ορειχάλκινο άγαλμα του 3ου αιώνα πΧ. Ανακαλύφθηκε τυχαία στα δίχτυα μιας ιταλικής μηχανότρατας, το καλοκαίρι του 1964 στην θάλασσα ανοικτά του Φάνο, λίγο πιο βόρεια από την Ανκόνα της Ιταλίας, προερχόμενο κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους από την Ελλάδα. Το 1968 το ανώτατο δικαστήριο της Ιταλίας αποφάσισε ότι δεν υπήρχαν στοιχεία, που να αποδείκνυαν ότι το άγαλμα ανήκε στο ιταλικό κράτος, παρότι οι ψαράδες ξεφόρτωσαν το χάλκινο άγαλμα σε ιταλικό έδαφος το δικαστήριο απεφάνθη ότι η πρόσκαιρη παραμονή του στην Ιταλία δεν σήμανε ότι ο "Έφηβος" μεταμορφώθηκε σε μέρος της ιταλικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Ιταλοί έμποροι τέχνης το αγόρασαν από τους ψαράδες στην τιμή των 5.600 δολαρίων. Το Μουσείο Γκετύ του Λος Άντζελες στην συνέχεια, το αγόρασε από γερμανό έμπορο τέχνης στην Βρετανία, για σχεδόν 4 εκατομμύρια δολάρια το 1977 και έκτοτε εκτίθεται στο μουσείο του ιδρύματος, παρ’ όλο που συνεχίζει να το διεκδικεί η Ιταλία. Το εξαιρετικό άγαλμα, δεν είναι αντίγραφο και αποδίδεται στον Λύσσιππο (390-300 πΧ) ή σε μαθητή του. Ο Jiri Frel το 1982 εξέτασε το άγαλμα και το συνέδεσε με νικητή αθλητή ή νεαρό πρίγκιπα του οποίου η γενεαλογία σχετίζεται με τον Μέγα Αλέξανδρο, ωστόσο αυτή η θεωρία δεν επικράτησε. [Περισσότερα για το άγαλμα "εδώ"].
Ο Άγιος Μηνάς σε τοιχογραφία της Παναγίας Κουμπελίδικης στην Καστοριά. 
Meister des Bartholomäus-Altars (1475-1510). Η Αγία Σεσίλια, προστάτιδα της μουσικής, κρατά ένα όργανο χειρός (portative) στο Τέμπλο (π. 1500/1505) της Αγίας Τράπεζας του ναού του Αγίου Βαρθολομαίου στο Μόναχο Γερμανίας (λεπτομέρεια). Παλαιά Πινακοθήκη Μονάχου.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 7 Νοεμβρίου 2024, αρ. φύλλου 1247.


Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ