Μία από τις δυσκολότερες των προκλήσεων που καλείται να αντιμετωπίσει η ανθρώπινη φύση μας είναι εκείνη της εξεύρεσης του σημείου ισορροπίας μεταξύ του άπειρου πλήθους των επιθυμιών και του πεπερασμένου πλήθους των αναγκών της. Αν και δεν είναι σίγουρο ότι κάτι τέτοιο αποτελεί το κλειδί για την ευτυχία είναι αναμφίβολα μία καλή συνταγή για την απόκτηση ενός ίσως σημαντικότερου στις μέρες μας αγαθού, αυτού της ψυχικής ηρεμίας.
Υπάρχει μία κατηγορία συνανθρώπων μας για τους οποίους η ισορροπία αυτή αποτελεί προϋπόθεση επιβίωσης. Πρόκειται για τα άτομα με ειδικές ανάγκες καθώς και τους γονείς, συγγενείς και φίλους τους. Τα σημαντικότερα όπλα στην καθημερινή τους άνιση μάχη είναι η ρεαλιστική σκέψη και η ελπίδα. Όπλα τα οποία καλούνται να χρησιμοποιούν με εξαιρετικά μεγάλη προσοχή και σε στρατηγικά επιλεγμένα σημεία της κάθε μάχης.
Ψημένοι στη φωτιά αυτού του πολέμου πέρα από βαθιές ουλές αποκτούν και μία αξιοθαύμαστη ικανότητα να εστιάζουν στο ουσιώδες. Οσφρίζονται το αναληθές, βλέπουν μέσα και πέρα από τα προσωπεία, ξεχωρίζουν άμεσα την πυγμή απ' το θράσος, την ειλικρινή πρόθεση απ' την ανέξοδη υπόσχεση. Μαθαίνουν να εντοπίζουν και να συλλέγουν με κλειστά μάτια την παραμικρή σταγόνα βοήθειας. Περιττό βέβαια θα ήταν να επισημανθεί ότι η όλη διαδικασία είναι ασύλληπτα ενεργοβόρα. Το ίδιο το πρόβλημα ανεβοκατεβάζει το θυμικό σε απάνθρωπους ρυθμούς. Υπάρχει ανάγκη για αποκούμπι, για ένα σταθερό, υγιές κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ο προσωπικός αγώνας θα φαντάζει λιγότερο μοναχικός και τρομακτικός.
Τι γίνεται όμως στην πράξη; Σε τι είδους βοήθεια μπορούν να προσβλέπουν γενικότερα στη χώρα μας και ειδικότερα στην τοπική μας κοινωνία; Η απάντηση δεν είναι καθόλου ευχάριστη όσον αφορά στις υποδομές. Σε μία πρόσφατη επίσκεψή του στην πόλη μας, διακεκριμένος εδικός της ψυχικής υγείας, μίλησε για "μεσαίωνα" υποδομών, ενεργοποίησης και ενημέρωσης. Δεν είναι της στιγμής όμως να εστιάσουμε την προσοχή μας σε αυτό το παράδοξο για τα στάνταρντ μίας σύγχρονης κοινωνίας φαινόμενο, κυρίως επειδή η πραγματικότητα αυτή είναι λίγο πολύ γνωστή σε όλους και σε σχέση με άλλες συνιστώσες του κοινού βίου. Άλλωστε εκείνοι που ζουν το πρόβλημα είναι θέλοντας και μη μαχητές και προσπαθούν να αναπληρώσουν οι ίδιοι το όποιο έλλειμμα.
Εκείνο όμως που είναι αβάσταχτο και αποκαρδιωτικό συνάμα είναι να διεξάγουν τον αγώνα τους αυτό μέσα σ' ένα κλίμα παγερής απάθειας απέναντι στην σοβαρότητα του θέματος. Η λογική του "μακριά από μας" έχει πρωτίστως ψυχολογικό αντίκτυπο στους "αδυνάτους". Κάποιοι οργίζονται και πεισμώνουν. Η πλειοψηφία απογοητεύεται. Παρακολουθώντας τον τοπικό τύπο και τηλεόραση, η πολύ μεγαλύτερη απ' όσο είναι κοινώς θεωρούμενο κοινότητα των "αναξιοπαθούντων" βλέπει τους τοπικούς κοινωνικούς πυρήνες να ομφαλοσκοπούν, να προσπαθούν πολλάκις να πολεμήσουν την πλήξη και την αμηχανία τους επινοώντας αντιπαραθέσεις, να φωνασκούν, να δημιουργούν εντυπώσεις να μεγαλοσχημονούν και να ανάγουν σε μείζον το ήσσον. Αναμφίβολα συζητώνται και σημαντικά θέματα. Τυγχάνουν όμως της ίδιας προβολής; Αν η απάντηση βρίσκεται στο ότι δεν "πουλάνε" τότε η ανησυχία θα πρέπει άμεσα να γενικευθεί.
Είναι σίγουρο ότι ο καθένας ανάγει σε μέγιστο το προσωπικό του πρόβλημα και δυσκολεύεται έως αδυνατεί να αντιληφθεί ότι υπάρχει και απόλυτο μέτρο σύγκρισης της σοβαρότητας των προβλημάτων. Τουλάχιστον μέχρις ότου κάποιο ανάλογης σοβαρότητας πρόβλημα χτυπήσει την πόρτα του. Θα πρέπει συλλογικά να προβληματιστούμε για την ελαφρότητα που μας περιβάλλει κυρίως επειδή οι αντοχές της κοινωνίας είναι μικρότερες απ' όσο θέλουμε να πιστεύουμε.
Συνεστιαζόμενοι λοιπόν στα πλαστικά τραπέζια των επιχορηγούμενων "πολιτιστικών" εκδηλώσεων ή καθήμενοι αναπαυτικά στον καναπέ μας πριν την επόμενη προκατασκευασμένη μιντιακή αντιπαράθεση, ας αναλογιστούμε όλοι μας για την εικόνα που εκπέμπουμε όσον αφορά τις προτεραιότητές μας ως κοινωνία. Και ας αναλογιστούν και οι άρχοντές μας πριν επικαλεστούν ανεπάρκεια πόρων, τι είναι εκείνο που κερδίζει και εν τέλει δεσμεύει έναν ψηφοφόρο. Ο κορεσμός της πείνας για άρτο και θεάματα ή η ουσιαστική συμβολή στην επίλυση των βασανιστικών προβλημάτων του;
Υπάρχει μία κατηγορία συνανθρώπων μας για τους οποίους η ισορροπία αυτή αποτελεί προϋπόθεση επιβίωσης. Πρόκειται για τα άτομα με ειδικές ανάγκες καθώς και τους γονείς, συγγενείς και φίλους τους. Τα σημαντικότερα όπλα στην καθημερινή τους άνιση μάχη είναι η ρεαλιστική σκέψη και η ελπίδα. Όπλα τα οποία καλούνται να χρησιμοποιούν με εξαιρετικά μεγάλη προσοχή και σε στρατηγικά επιλεγμένα σημεία της κάθε μάχης.
Ψημένοι στη φωτιά αυτού του πολέμου πέρα από βαθιές ουλές αποκτούν και μία αξιοθαύμαστη ικανότητα να εστιάζουν στο ουσιώδες. Οσφρίζονται το αναληθές, βλέπουν μέσα και πέρα από τα προσωπεία, ξεχωρίζουν άμεσα την πυγμή απ' το θράσος, την ειλικρινή πρόθεση απ' την ανέξοδη υπόσχεση. Μαθαίνουν να εντοπίζουν και να συλλέγουν με κλειστά μάτια την παραμικρή σταγόνα βοήθειας. Περιττό βέβαια θα ήταν να επισημανθεί ότι η όλη διαδικασία είναι ασύλληπτα ενεργοβόρα. Το ίδιο το πρόβλημα ανεβοκατεβάζει το θυμικό σε απάνθρωπους ρυθμούς. Υπάρχει ανάγκη για αποκούμπι, για ένα σταθερό, υγιές κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ο προσωπικός αγώνας θα φαντάζει λιγότερο μοναχικός και τρομακτικός.
Τι γίνεται όμως στην πράξη; Σε τι είδους βοήθεια μπορούν να προσβλέπουν γενικότερα στη χώρα μας και ειδικότερα στην τοπική μας κοινωνία; Η απάντηση δεν είναι καθόλου ευχάριστη όσον αφορά στις υποδομές. Σε μία πρόσφατη επίσκεψή του στην πόλη μας, διακεκριμένος εδικός της ψυχικής υγείας, μίλησε για "μεσαίωνα" υποδομών, ενεργοποίησης και ενημέρωσης. Δεν είναι της στιγμής όμως να εστιάσουμε την προσοχή μας σε αυτό το παράδοξο για τα στάνταρντ μίας σύγχρονης κοινωνίας φαινόμενο, κυρίως επειδή η πραγματικότητα αυτή είναι λίγο πολύ γνωστή σε όλους και σε σχέση με άλλες συνιστώσες του κοινού βίου. Άλλωστε εκείνοι που ζουν το πρόβλημα είναι θέλοντας και μη μαχητές και προσπαθούν να αναπληρώσουν οι ίδιοι το όποιο έλλειμμα.
Εκείνο όμως που είναι αβάσταχτο και αποκαρδιωτικό συνάμα είναι να διεξάγουν τον αγώνα τους αυτό μέσα σ' ένα κλίμα παγερής απάθειας απέναντι στην σοβαρότητα του θέματος. Η λογική του "μακριά από μας" έχει πρωτίστως ψυχολογικό αντίκτυπο στους "αδυνάτους". Κάποιοι οργίζονται και πεισμώνουν. Η πλειοψηφία απογοητεύεται. Παρακολουθώντας τον τοπικό τύπο και τηλεόραση, η πολύ μεγαλύτερη απ' όσο είναι κοινώς θεωρούμενο κοινότητα των "αναξιοπαθούντων" βλέπει τους τοπικούς κοινωνικούς πυρήνες να ομφαλοσκοπούν, να προσπαθούν πολλάκις να πολεμήσουν την πλήξη και την αμηχανία τους επινοώντας αντιπαραθέσεις, να φωνασκούν, να δημιουργούν εντυπώσεις να μεγαλοσχημονούν και να ανάγουν σε μείζον το ήσσον. Αναμφίβολα συζητώνται και σημαντικά θέματα. Τυγχάνουν όμως της ίδιας προβολής; Αν η απάντηση βρίσκεται στο ότι δεν "πουλάνε" τότε η ανησυχία θα πρέπει άμεσα να γενικευθεί.
Είναι σίγουρο ότι ο καθένας ανάγει σε μέγιστο το προσωπικό του πρόβλημα και δυσκολεύεται έως αδυνατεί να αντιληφθεί ότι υπάρχει και απόλυτο μέτρο σύγκρισης της σοβαρότητας των προβλημάτων. Τουλάχιστον μέχρις ότου κάποιο ανάλογης σοβαρότητας πρόβλημα χτυπήσει την πόρτα του. Θα πρέπει συλλογικά να προβληματιστούμε για την ελαφρότητα που μας περιβάλλει κυρίως επειδή οι αντοχές της κοινωνίας είναι μικρότερες απ' όσο θέλουμε να πιστεύουμε.
Συνεστιαζόμενοι λοιπόν στα πλαστικά τραπέζια των επιχορηγούμενων "πολιτιστικών" εκδηλώσεων ή καθήμενοι αναπαυτικά στον καναπέ μας πριν την επόμενη προκατασκευασμένη μιντιακή αντιπαράθεση, ας αναλογιστούμε όλοι μας για την εικόνα που εκπέμπουμε όσον αφορά τις προτεραιότητές μας ως κοινωνία. Και ας αναλογιστούν και οι άρχοντές μας πριν επικαλεστούν ανεπάρκεια πόρων, τι είναι εκείνο που κερδίζει και εν τέλει δεσμεύει έναν ψηφοφόρο. Ο κορεσμός της πείνας για άρτο και θεάματα ή η ουσιαστική συμβολή στην επίλυση των βασανιστικών προβλημάτων του;
Οι Tαραντίνοι Διασκεδάζουν
"Θέατρα πλήρη, πανταχόθεν μουσική.
εδώ κραιπάλη και ασέλγεια, κ' εκεί
αθλητικοί αγώνες και σοφιστικοί.
Του Διονύσου τ' άγαλμα κοσμεί αμάραντος
στέφανος. Μία κώχη γης δεν μένει άρραντος
σπονδών. Διασκεδάζουν οι αστοί του Τάραντος.
Aλλ' απ' αυτά απέρχοντ' οι Συγκλητικοί
και σκυθρωποί πολλά οργίλα ομιλούν.
Κ' εκάστη τόγα φεύγουσα βαρβαρική
φαίνεται νέφος καταιγίδα απειλούν."
"Θέατρα πλήρη, πανταχόθεν μουσική.
εδώ κραιπάλη και ασέλγεια, κ' εκεί
αθλητικοί αγώνες και σοφιστικοί.
Του Διονύσου τ' άγαλμα κοσμεί αμάραντος
στέφανος. Μία κώχη γης δεν μένει άρραντος
σπονδών. Διασκεδάζουν οι αστοί του Τάραντος.
Aλλ' απ' αυτά απέρχοντ' οι Συγκλητικοί
και σκυθρωποί πολλά οργίλα ομιλούν.
Κ' εκάστη τόγα φεύγουσα βαρβαρική
φαίνεται νέφος καταιγίδα απειλούν."
Από τα Αποκηρυγμένα του Κ.Καβάφη, Ίκαρος 1983
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.