30.8.08

ΟΔΟΣ: Εικόνες

Η εικόνα που παρουσιάζει ο εσωτερικός παραλίμνιος της Καστοριάς (γνωστός και ως «γύρος της λίμνης») αλλά και το βουνό του Αγίου Αθανασίου που αποτελεί την εξοχή της ορεινής χερσονήσου στην λίμνη της Καστοριάς, ήταν απογοητευτική. Παντού αυτοφυή άγρια χόρτα, τα πιο πολλά ξερά, να κλείνουν τους δρόμους, να δυσχεραίνουν την μετακίνηση πεζών και οχημάτων αλλά και να αποτελούν αιτίες από τις οποίες θα μπορούσε να προκληθεί μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή, ακόμη και από τυχαία γεγονότα, όπως πυρκαγιά από ένα τσιγάρο.

Η αλήθεια είναι ότι οι δήθεν έριδες σε σχέση με την κυριότητα και την δικαιοδοσία του βουνού και του παραλίμνιου δρόμου, μεταξύ Δήμου Καστοριάς και κρατικών φορέων, θολώνουν κάπως την κατάσταση, με αποτέλεσμα να επικρατεί αμφιβολία για την ονομαστική ευθύνη των περιοχών αυτών. Όμως, οι έριδες αυτές γίνονται απλώς για να τις θυμούνται οι εκατέρωθεν θερμόαιμοι αρμόδιοι και όχι για την διαχείριση των χώρων, μια και στην Καστοριά, η εγκατάλειψη και η αδιαφορία γι’ αυτούς (όπως και για τους περισσότερους άλλους που δεν είναι δίπλα σε εμπορικά καταστήματα) είναι ολοφάνερη και ανησυχητική. Επομένως οι λεονταρισμοί και οι φιλονικίες μεταξύ Δήμου και άλλων φορέων για την διεκδίκησή τους είναι μάλλον υποκριτικοί και γίνονται για το θεαθήναι και τα δάκρυα για την κατάσταση τους, είναι δάκρυα κροκοδείλια.

Τα δύο τελευταία χρόνια μάλιστα, στην περιοχή της σπηλιάς του Δράκου (περιοχή Αγίου Νικολάου κάτω από το Γενικό Νομαρχιακό Νοσοκομείο) όπου έχουν γίνει υπερβολικές παραβιάσεις του περιβάλλοντος και του χώρου, με κοπές μεγάλων πλατάνων και εκβραχισμούς για την δημιουργία άπλετων χώρων στάθμευσης οχημάτων για τις… αναμενόμενες ουρές των τουριστών που θα έρχονται απ΄ όλο τον κόσμο για να θαυμάσουν την άγνωστη μοναδικότητα του σπηλαίου, έχουν επιβαρύνει σημαντικά πολύ την κατάσταση.

Παρά το γεγονός ότι πίσω από την δενδροσειρά των πλατανιών, από την πλευρά του βουνού κατασκευάστηκε ένα μονοπάτι (που δεν χωρά περισσότερο 1 ενήλικο) ωστόσο και αυτό, βυθισμένο στα αυτοφυή χόρτα, την σκόνη και τα χώματα, έχει υπαχθεί και υποτοαχθεί «αρμονικά» σε ένα «εικαστικό» σύνολο χόρτων, μπαζών, βράχων, σκόνης, χόρτων και ξερών κλαδιών που απαρτίζουν την σημερινή εικόνα του εσωτερικού παραλίμνιου.

Όλα αυτά, προκαλούν εύλογα ερωτηματικά για τις πραγματικές αιτίες καθώς και για τα πιθανά κίνητρα αυτών που έχουν την ευθύνη της περισσευμένης εγκατάλειψης. Πρόκειται για αμέλεια, ανικανότητα, αδιαφορία, ή για συνειδητή διαδικασία υποβάθμισης μιας διαδρομής 8 χιλιομέτρων που διατηρεί την ιδιαίτερη φυσική ομορφιά του τοπίου -χειμώνα καλοκαίρι; Μιας διαδρομής που φιλοξενεί μνημεία και αξιοθέατα μερικά από τα οποία έχουν ιδιαίτερη ιστορική αλλά και καλλιτεχνική αξία, όπως η Ιερά Μονή της Μαυρώτισσας αλλά και άλλα, όπως τα «μαγαζιά», τον Άγιο Νικόλαο, την Αγία Κυριακή και άλλα.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, η κατάσταση συνδέεται με την παρουσία στην ευρύτερη περιοχή του Νοσοκομείου, το οποίο ως γνωστό προκαλεί ρίγη αντιρρήσεων σε όσους δεν μπορούν να συνηθίσουν την γεωγραφική του θέση στα «παραμέσα» της Καστοριάς. Με αποτέλεσμα να ερεθίζει η θέση αυτή τα τοπικιστικά, αναχρονιστικά αντανακλαστικά αυτών που επιδιώκουν με κάθε μέσο, τίμημα και τρόπο να το μεταφέρουν (οπουδήποτε) αλλού, αρκεί να είναι μακριά από την πόλη.

Ίσως πάλι το γεγονός ότι ο δρόμος αυτός αρχίζει από την καρδιά της παραδοσιακής Καστοριάς και καταλήγει στο Απόζαρι, που τελεί σε ένα ιδιόρρυθμο εμπάργκο, να εξηγεί την ουσία των βαθύτερων αιτίων και κινήτρων για την κατάσταση ερήμωσης που παρουσιάζει μια από τις περιφημότερες περιπατητικές διαδρομές που μπορεί να συναντήσει κανείς σε ελληνική πόλη. Δεν είναι λίγοι οι συμπολίτες που παρατηρούν ότι όχι μόνο στον γύρο της λίμνης με τα έργα στην σπηλιά και τον Άγιο Νικόλαο, αλλά και στην πλατεία Ομονοίας όπου καρκινοβατεί η ανακατασκευή της πλατείας, επικρατεί και πάλι η σύμπτωση, τα «έργα» που δεν τελειώνουν ποτέ, αν και υποτίθεται ότι εξαγγέλθηκαν για να προσφέρουν στην αναβάθμιση, οδήγησαν σε ακόμη πιο ζοφερή υποβάθμιση τις ευρύτερες περιοχές τους.

Οι παρατηρήσεις αυτές έχουν μια άλλη αξία, αν συσχετισθούν με την πεποίθηση ότι τα ίδια ακριβώς συνέβησαν με αφορμή την έδρα της πανεπιστημιακής σχολής, ή την ιδέα δημιουργίας αρχαιολογικού μουσείου, πινακοθήκης, δημοτικού θεάτρου ή κτηρίου πολιτιστικών χρήσεων μέσα στην Καστοριά. Καθ’ ότι αμέσως μετά, ξεκίνησε για όλες αυτές τις περιοχές της πόλης μια ιδιόρρυθμη περίοδος και διαδικασία αποδόμησης, αποψίλωσης, ερήμωσης και εγκατάλειψης.

Με την πλάστιγγα να γέρνει πια προς την «πλαστική» Καστοριά των παραλιών, ελάχιστοι είναι πια οι κάτοικοι της Καστοριάς και φυσικά οι περιηγητές (τουρίστες) που επισκέπτονται ή γνωρίζουν σημαντικά μνημεία όπως η Παναγία Κουμπελίδικη, οι Άγιοι Ανάργυροι, η ΙΜ Μαυρώτισσας, τα βυζαντινά τείχη, το βυζαντινό Μουσείο, τα υπολείμματα των τειχών της πελασγικής εποχής στο βουνό, το τέμενος (τζαμί) που ήταν προηγούμενα εκκλησία, και ακόμη πιο πριν αρχαίος ναός, κοκ.

Γνωρίζουν όμως όλοι την εικόνα μιας επιφανειακής Καστοριάς, που εξαντλείται στις παραλίες της, ή έστω το πολύ ως τις παρυφές των γειτονικών χωριών και συνοικισμών που προσφέρουν θέα προς την πόλη. Τίποτε άλλο και τίποτε περισσότερο.

Στο πλαίσιο αυτό, εξηγείται η μελαγχολία που προκαλεί η εικόνα της προχωρημένης αδιαφορίας και εγκατάλειψης και του βουνού της Καστοριάς, αλλά και του εσωτερικού παραλιμνίου, που σε συνδυασμό με την μολυσμένη λίμνη, από θαύματα φυσικής ομορφιάς, έφθασαν να συναποτελούν το ανυπόφορο άθροισμα, μιας σαφούς, απερίφραστης και ίσως καθόλου τυχαίας εγκατάλειψης. Μεγάλοι άθλοι, ιστορικές ευθύνες.

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 31.7.2008]

ΟΔΟΣ: Βαρόμετρο πολιτισμού

Το αίσθημα της ασφάλειας και ο σεβασμός στους ανθρώπους, αλλά και σε μικρά ζώα, ή ιδιόκτητα πράγματα οικιακής χρήσης που για κάποιους λόγους είναι εκτεθειμένα σε αφύλακτους χώρους είναι το βαρόμετρο του πολιτισμού κάθε κοινωνίας, όπως και της Καστοριάς.
Αντίθετα όπου παρατηρούνται -κατά την διάρκεια της νύκτας συνήθως- κρούσματα βάνδαλης συμπεριφοράς και ξεσπάσματος πάνω σε πράγματα, ή σε οικιακά ζώα, εκεί οι πολιτισμικοί δείκτες, κτυπούν κόκκινο.

Στην οδό Μητροπόλεως, οι υπεύθυνοι εμπορικού καταστήματος, είχαν τοποθετήσει μπροστά στην βιτρίνα της επιχείρησής τους, δύο μεγάλες γλάστρες από πηλό, (πιθάρια) με φυτά, που χάριζαν στην πρόσοψη του καταστήματος και της περιοχής, μια αξιοσημείωτη νότα καλογουστιάς, σαν κι’ αυτές που άφθονες συναντά κανείς οπουδήποτε, ειδικά εκτός Ελλάδας, αλλά εξαιρετικά σπάνια στην Καστοριά.
Πριν μερικές ημέρες όμως, άγνωστοι, βρήκαν την ευκαιρία να επιδείξουν το «θάρρος» και την «τόλμη» τους στο ένα από τα δύο πιθάρια και τα κατέστρεψαν με αποτέλεσμα ένα αποκαρδιωτικό θέαμα.

Η σύμπτωση είναι ότι κάτι αντίστοιχο, είχε συμβεί και πριν μερικά χρόνια, σε αντίστοιχη επιχείρηση, σε λίγες δεκάδες μέτρα απόσταση στην πλατεία Δαβάκη, όπου και εκεί άγνωστοι πάντα, κατέστρεψαν πιθάρια από εμπορικό κατάστημα, με αποτέλεσμα ο υπεύθυνος του καταστήματος να απογοητευθεί όπως ήταν φυσικό και να μην επιχειρήσει έκτοτε να εκθέσει στον κίνδυνο βανδαλισμού και λεηλασιών μια ιδέα, που συνέβαλε στην αισθητική.
Κανένα απ’ αυτά τα περιστατικά δεν σημειώθηκε σε περίοδο καρναβαλιών, οπότε λόγω της υπερβολικής κατανάλωσης οινοπνευματωδών έχουν παρατηρηθεί αντίστοιχα κρούσματα απρεπών πράξεων.

Όμως το νέο αυτό περιστατικό ξεσπάσματος πάνω σε πιθάρια που κοσμούσαν τον χώρο και το περιβάλλον, αποδεικνύει για μια ακόμη φορά το απογοητευτικά χαμηλό επίπεδο πολιτιστικής ανοχής, εγγύησης και ασφάλειας διακοσμητικών αντικειμένων που η τοπική κοινωνία δεν έχει συνηθίσει. Και προφανώς, δεν συγχωρεί.
Όπως ήταν αναμενόμενο, και στο νέο αυτό περιστατικό, ο υπεύθυνος του καταστήματος, απομάκρυνε άρον-άρον τα πειστήρια μιας όμορφης ιδέας, που δεν ανέχεται το πασίγνωστο και ένδοξο… ελληνικό φιλότιμο.


[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 3.7.2008]

ΗΛΙΑ ΠΑΠΑΜΟΣΧΟΥ: Παραλλαγές πάνω σ’ ένα θέμα αμετάθετο

Time is a fake healer anyhow.
MALCOLM LOWRY
Under the volcano

1

Άκουγα το This hard land του Bruce Springsteen ξανά και ξανά, εκεί, στο παλιό γουναράδικο του πατέρα μου, που το ‘κανα γραφείο. Ξαπλωμένος στον καναπέ, απολάμβανα την ομορφιά της θλίψης αυτού του τραγουδιού που λέει για όνειρα ματαιωμένα. Ο ήλιος ήταν στη δύση του, περνούσε μες απ’ τις γρίλιες της σιδερένιας τζαμόπορτας κι έπεφτε πάνω στον ασβεστωμένο τοίχο. Στο σουβά, δίπλα απ’ την κλειδωνιά, ήταν κάτι χαρακιές, έπεφταν μέσα οι αχτίδες, ένα ποτάμι το φως, κι εκείνες σαν κοίτες κάποιων τυφλών του παραπόταμων. Ακούγοντας τη μελωδία, έβλεπα μια βάρκα να πλέει σ’ ένα ποτάμι, δίχως διόλου να κουνά, και να πιάνει σε μια όχθη, στην ίδια απ’ την οποία ξεκίνησε, η υγρή άμμος της ήταν γεμάτη χαρακιές απ’ το σύρσιμο βαρκών. Μην μπορώντας να εξηγήσω τούτη την ονειροφαντασιά, κι ενώ οι στερνοί ήχοι του τραγουδιού έσβηναν, οι χαρακιές του τοίχου(σημεία μιας γραφής που χαράχτηκε εκεί για να διαβαστεί), είχαν, ασύνειδα, μέσα μου μετατραπεί σ’ ένα αίνιγμα, που λύθηκε. Ήταν, σαν ένας σπόρος να ‘πεσε πριν χρόνια εκεί, σ’ εκείνα τ’ αυλάκια του ασπροβαμμένου ντουβαριού, και κείνη τη στιγμή να βλάστησε, μες στο, πάντα, εύφορο, με φως ποτισμένο, χώμα της ενατένισης, βλάστημα μιας παλιάς σποράς, απ’ όπου αναφύεται, καρποφορώντας, η ανάμνηση.

Οι χαρακιές ήταν οι νυχιές των σκυλιών, που τις έκαναν απ’ τη λαχτάρα τους, ενόσω αδημονούσαν περιμένοντάς τον πατέρα μου να ξεκλειδώσει την τζαμόπορτα και να τη σπρώξει για να ξεχυθούνε έξω. Ήταν οι χαρακιές εκείνες σαν τις άλλες που φανταζόμουν πως χαράζουν μέσα στο μυαλό οι αναμνήσεις μας, τόσο βαθιές που, κάποιες, απ’ τις σκέψεις μας, λοξοδρομώντας, εκεί μέσα κυλάνε, σε κείνους τους τυφλούς παραπόταμους• ένα δίχτυ μες στο μυαλό μας οι αναμνήσεις πλέκουν και πιάνουνε τις σκέψεις μας.
Συμβαίνει κάτι παράξενο σ’ αυτό το χώρο, μετά από απουσία εβδομάδων, μηνών, οσμίζομαι πάλι τη διαπεραστική μυρωδιά της γούνας κι εκείνη τη βαριά των σκυλιών, κει που ‘λεγα πως χάθηκαν για πάντα, επιστρέφουν• είναι τότε που είμαι μόνο μνήμη, είναι τότε που είμαι σαν ένα ζώο λυπημένο, γιατί μόνο απ’ τον άλλο κόσμο φυσάει.


2

Έχω να πάω χρόνια…, τέσσερα θα ‘ναι. Έπαιξε ρόλο και που μου ‘πε: «Έτσι κι έτσι τον θέλω, και μετά… στα σαράντα μόνο, εξάμηνα και χρόνους δεν θέλω». Ήταν κι ο τρίτος θάνατος στη σειρά, ο θυμός, που ξεκίνησε απ’ τον πρώτο, μέστωσε. Στην αρχή, ήταν για τον εκτελεστή, τότε πίστευα, γι’ αυτό δεν τόλμησα να τα βάλω με τον εντολοδότη. Μετά, που ‘χασα την πίστη μου, και δεν έβλεπα πίσω από το θάνατο τίποτα πέρα από φυσική αναγκαιότητα, κάτι σαν τη λήθη, όπως η αναβολή της λύπης, σκέφτηκα, ήταν ό,τι πρέπει. Δύσκολο είναι να ξεχάσεις, ειδικά όταν δεν πρέπει.

Με τρώει που δεν πάω, για το τι θα πει ο κόσμος, λιγάκι, μια χαζή σκέψη κυρίως, πως έχει κι ο νεκρός ανάγκες, ένα κορμί ζωντανό κι αγαπημένο να κάψει από πάνω του για λίγο, μα είπαμε, είναι ο θυμός κι ένα πείσμα παιδιάστικο που δεν μ’ αφήνει, η άρνηση το χαμό τους να δεχτώ, που δεν αφήνει το κορμί να κοντέψει και ν’ αρπάξει κι αυτό σαν κερί, μα κι απ’ τις δυο μεριές αυτό, και να κάψει γρήγορα απ’ τη μια ποτισμένο πως είναι από φόβο, κι απ’ την άλλη αργά, ποτισμένο πως είναι με λύπη βραδύκαυστη, κι όχι γι’ αυτό λιγότερο βασανιστικά, καθώς όλο σαν να πηγαίνει να σβήσει να κάνει, μ’ εκείνους τους μικρούς εκκωφαντικούς ήχους, που πιότερο απ’ τους μεγάλους σε τρομάζουν, καθώς είναι ποτισμένο τύψη το φυτίλι, τύψη, που σώνεται και μην στερέψει εντελώς το πένθος. Μην πηγαίνοντας, άλλωστε, πιο εύκολα τους ζωντανεύω, ξαναζούν πάλι και πάλι, το τέλος της φυσικής τους ύπαρξης σήμανε την αρχή της φανταστικής τους. Ζωοποιό πένθος η συγγραφή.
Απ’ τα μνήματα προτιμάω τον άλλο τον τόπο, εκείνο που είναι μέσα σου, απ’ τον οποίο δεν έχεις κάνει ρούπι στιγμή, εκεί ψηλά, στο καύκαλο είναι, αθέατη κορφή βουνού αδιάβατου.
«Πήγαινε να τους περιποιηθείς», μου ‘πε κάποια γνωστή, μ’ αυστηρό ύφος, κοιτώντας με υποτιμητικά, μου ‘ρθε να τη σκυλοβρίσω, μα τι θα καταλάβαινε; Μήπως το παραμελημένο μνήμα δεν κάνει κι αυτό τη δουλειά του; Ένα παραπέτασμα είναι, ένα ψέμα που δεν παύει να εξωραΐζει, έστω και ατελώς, την αλήθεια, και που ‘ναι απεριποίητο, καλύτερα, ενώ οι καθαροί, σαν καινούργιες κουρτίνες σ’ ερείπια.

Θα σ’ ωριμάσει αυτό, σκεφτόμουνα παλιά, το πένθος εννοώ, ουδέν κακόν αμιγές καλού, τώρα που πέρασαν τα χρόνια, ξέρω πως, στην ουσία, διόλου δεν μ’ άλλαξε, ό,τι δεν μπορείς να καταλάβεις (κι ο έρωτας, κάποιες φορές) μόνο να σε τρομάξει μπορεί, γι’ αυτό ένα φοβισμένο παιδί είμαι ακόμη, ένας μαθητής αδιάβαστος μέσα σε μια τάξη άδεια, που του ζητά ένας δάσκαλος να λύσει μια άσκηση για να ειρωνευτεί την αδυναμία του, θέλετε πείτε τον θεό, θέλετε πείτε τον θάνατο, ένας βιτσιόζος μαθηματικός είναι πάνω απ’ όλα, ένας σαδιστής που καυλώνει με το ακαριαίο και την ακρίβεια• είναι να πάτε εκδρομή, ακούγονται γέλια στην αυλή, κι αυτός σε κρατάει εκεί, μπρος στον πίνακα, κι είναι κάτι κιμωλίες σαν κοκαλάκια της παλάμης στη βάση του, και ξέρεις, απ’ το τράνταγμα που κλονίζει το κορμί σου όταν τις πιάνεις, πως είναι κομμάτια από κείνους, ξεντυμένα τη σάρκα τους• και δοκιμάζεις έστω μια γραμμή να σύρεις, όμως καμιά αντίσταση δεν βρίσκεις πάνω στο μαυροπίνακα, κι απελπισμένος, τρελαμένος από αγωνία – ο μπάσταρδος γελάει σαν ν’ ακούς κιμωλία να στριγκλίζει – θέλεις, τουλάχιστον, να τις βαρέσεις πάνω στον πίνακα, να βάλεις, έστω, μια τελεία, ν’ αφήσεις κείνη τη λευκή τη βούλα που κάνουν σπάζοντας, όμως αυτές μέσα του, μαζί με το χέρι σου, βυθίζονται, γιατί… ποιος έγραψε ποτέ επάνω στο σκοτάδι;


3

Θυμάμαι που ακροπατώντας πλησίασα στη φυρή πόρτα. Απ’ το άνοιγμα φαίνονταν το κάτω μέρος του κρεβατιού κι ένα κομμάτι του τοίχου. Εσάς δεν σας έβλεπα, άκουγα μόνο το ηδονόχαρο κοντανάσαιμα εκείνου και τη δική σου παραίνεση να μην τελειώσει μέσα σου. Ο ήλιος κατέβαινε αργά το ντουβάρι.
Κρυμμένος πίσω από μια πετσέτα θαύμασα το εφηβικό στήθος σου, το άγουρο καΐσι που σοφίλιαζε τέλεια με της μασχάλης σου την κοιλότητα, τα στήθη σου που κρέμασαν κι άδειασαν, σαν δυο μαραγκιασμένα σύκα οι θηλές, καθώς για μήνες σε θήλασε, σαν αδηφάγο μωρό, ο θάνατος. Έβραζε το στέρνο σου, η ανάσα σου με τρόμαζε, σαν μουγκρητό ακούγονταν, κι όλο τίναζες τα χέρια και τα πόδια, σαν για να διώξεις, σαν για να ξεφύγεις από κάτι, κι έλεγες κάθε τόσο: Μανούλα μου, μανούλα μου!
Η καρδιά μου είναι σαν το μανίκι του κουλού.
Θυμάμαι που κλεινόσουν στο δωμάτιό με τις φίλες σου και λέγατε τα μυστικά σας, που θύμωνα γιατί δεν με εμπιστευόσασταν, και βάραγα την πόρτα, κι έκλαιγα, και ούρλιαζα, και που της στερνής σου κάμαρης τη θύρα ξένοι την κλείσανε.
Με σένα, αδερφή μου, η πληγή πήγε κάτω από τη μνήμη, γι’ αυτό κι όταν δεν σε θυμάμαι πονώ.
Μέσα μου… δεν λιώνεις.

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 24.7.2008]

ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΡΑΠΤΗ: Tο ιρλανδικό δημοψήφισμα και το Δημο-ψήφισμα

Πριν λίγο καιρό η Ευρώπη δοκίμασε άλλη μία ψυχρολουσία με το απορριπτικό αποτέλεσμα του ιρλανδικού δημοψηφίσματος. Έστω και με μικρή συμμετοχή, έστω και με όχι μεγάλη διαφορά οι ιρλανδοί πολίτες ψήφισαν αρνητικά ως προς την έγκριση της Συνθήκης της Λισσαβόνας.
Το αρνητικό αποτέλεσμα του ιρλανδικού δημοψηφίσματος, που θα επαναλαμβανόταν πιθανόν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, συναιρώντας σε ένα βαθμό το λαϊκισμό και τις απλουστεύσεις ακροκινούμενων πολιτικών δυνάμεων, αποδίδεται και στην κακή συγκυρία. Μία συγκυρία που συνδυάζει τη συνεχιζόμενη την τελευταία δεκαετία οικονομική και κοινωνική συμπίεση της ευρωπαϊκής μεσαίας τάξης και τη χρόνια έλλειψη μεταρρυθμίσεων με την τριπλή χρηματοπιστωτική, διατροφική και ενεργειακή κρίση στη παγκόσμια οικονομία.

Ωστόσο δίνει ένα ξεκάθαρο πολιτικό σήμα. Η Ευρώπη δεν πάσχει τόσο από το πολυβόητο έλλειμμα δημοκρατίας αλλά από κούραση και ανία. H έλλειψη του πολιτικού καταλογισμού, της σύγκρουσης των ιδεών και της πολιτικής κινητοποίησης κάνει τους ευρωπαίους να τη βαριούνται και να μη την παίρνουν στα σοβαρά.
Πριν λίγες μέρες το Συμβούλιο Υπουργών Εργασίας συμφώνησε στο σχέδιο Οδηγίας που δυνητικά αυξάνει το εβδομαδιαίο όριο ωρών εργασίας στις 65. Ποιος αναλαμβάνει το πολιτικό κόστος; Kαι οι 27 υπουργοί ή μονάχα εκείνοι που υπερψήφισαν; Kαι σε ποια ακριβώς εκλογική αναμέτρηση;

Aκόμη περισσότερο, ποιος θα αναλάβει να συντάξει τις πολιτικές συμμαχίες για τις οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η Ευρώπη; Tο κατακερματισμένο Συμβούλιο Υπουργών ή η γραφειοκρατία της Κομισιόν; Σε ενιαία πολιτική γραμμή ο Mπράουν, ο Mπερλουσκόνι και ο Θαπατέρο; Ρητορικά ερωτήματα στο μέτρο που πολιτική παράγεται εκεί που υπάρχει ενιαίο πολιτικό διακύβευμα. Που εντείνει τον ανταγωνισμό και οξύνει τις ιδέες. Oι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν εκλεγεί με διαφορετική πολιτική ατζέντα, εκφράζουν διαφορετική πολιτική παράδοση και αισθητική και θα κριθούν σε ασύνδετες μεταξύ τους εκλογικές αναμετρήσεις.

Η πολιτική ευθύνη και η πολιτική κινητοποίηση βρίσκονται στον πυρήνα του δημόσιου χώρου και της δημοκρατίας. Ο πολιτικός ανταγωνισμός γύρω από αυτόν ακριβώς τον πυρήνα αναπτύσσεται και μέσω αυτού προωθούνται οι ιδέες, στοιχίζονται τα πάθη, αναπτύσσονται οι συλλογικότητες και γεννιέται η έμπνευση και μερικές φορές η αλλαγή.

Ακριβώς αυτή η έλλειψη της μη εκλογής των κεντρικών ευρωπαϊκών οργάνων απευθείας από το ευρωπαϊκό δήμο είναι που αναχαιτίζει τις πολιτικές συσπειρώσεις και αποθαρρύνει τις πολιτικές συγκρούσεις. Αυτή ακριβώς εξαλείφει την πολιτική ευθύνη και γελοιοποιεί την επίκληση των πολιτικών αλλαγών. H Ευρώπη καλείται να αποτελέσει απάντηση στο πρόβλημα της κοινωνικής ανασφάλειας και της πολιτικής άπνοιας. Με ποιο τρόπο ωστόσο; Ως συνεταιρισμός συμβιβασμών και μικρο-ρυθμίσεων ή ως η ένωση των ευρωπαίων πολιτών των πολλαπλών ταυτοτήτων και ταυτίσεων που βιώνουν την κοινή ευρωπαϊκή μοίρα;

Δημο-ψήφισμα λοιπόν για τον νέο ευρωπαϊκό Δήμο. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, τη ίδια μέρα με ενιαίο ευρωπαϊκό αποτέλεσμα. "Εσύ είσαι ο λαός της Ευρώπης". Bάζουμε σταυρό στο ναι ή το όχι.

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 24.7.2008]

ΟΔΟΣ: Το γαρ πολύ της παραδόσεως

Όχι. Το σημερινό πρωτοσέλιδο, δεν θα αφιερωθεί στις ιταμές προκλήσεις των Σκοπιανών σε βάρος της Ελλάδος μετά την ανταλλαγή επιστολών που ακολούθησε την προσπάθεια του πρωθυπουργού της FYROM να διευρύνει την ατζέντα των διμερών «εκκρεμοτήτων» εγείροντας θέμα «μακεδονικής μειονότητας» στην Ελλάδα και περιουσιών όσων αυτομόλησαν την περίοδο του Εμφυλίου, επειδή αισθάνονταν «αλλιώς». Ούτε θα ασχοληθεί με τις (για τα κλάματα) προκλήσεις τους, ένθεν και ένθεν των συνόρων κατά την διάρκεια των (δήθεν απλών) πολιτιστικών «πανηγύρεων» κατά την γιορτή του Προφήτη Ηλία την π. Κυριακή 20 Ιουλίου.

Αυτά τα πράγματα δεν είναι σοβαρά. Καθ’ όσον για την Ελλάδα, θέμα εδαφικής ακεραιότητας και εθνικής ασφάλειας δεν τίθεται. Επίσης δεν μπορεί να νοηθεί διπλωματία των πανηγυριών και των «μουσικοχορευτικών παραδόσεων», όπου διαπρέπουν τα γνωστά (στους αφελείς και ρομαντικούς και στην Καστοριά), ως ακούσματά «μας». Να είναι καλά, να τα χαίρονται! Με αυτά τα δεδομένα, μόνο ιλαρότητα προκαλείται από τα βαλκανοειδή συμβάντα των περασμένων ημερών, είτε οφείλονται στους Σκοπιανούς, είτε σε μερικούς θερμόαιμους εθνικιστές μέσα από τα σύνορα.

Απλώς να σημειωθεί ότι ίσως τώρα, να μπορούν να δηλώνουν δικαιωμένοι όσοι, 2-3 χρόνια πριν, ανακαλώντας την πρόσκλησή τους να τελεστεί στον Δήμο Καστοριάς ιστορικό συμπόσιο που θα ανακινούσε ανύπαρκτα προβλήματα, δεν επέτρεψαν την διατύπωση ιστορικού ιδεολογήματος, που σήμερα θα χρησιμοποιούνταν (και αυτό) από τους Σκοπιανούς. Μπορεί να λυπήθηκαν τότε κάποιοι «ιοί», που παντού βλέπουν μειονότητες και παρεμφερείς μιζέριες -ακριβώς όπως τις βλέπουν και οι χαμηλόβαθμοι πράκτορες «φιλικών» στους ίδιους κρατών, αλλά καλύτερα να στεναχωριούνται αυτοί, παρά να νοιώθουν όλοι οι άλλοι ξαφνικά, ξένοι ή και κατακτητές στον τόπο τους.

Ίσως απ’ όλα αυτά, αλλά και την θέα των μεσόκοπων κυριών στην Μελίτη της γείτονος Φλώρινας να χορεύουν γύρω-γύρω όλες με κάτι άσπρα, παραδοσιακά φορέματα, μάλλινες παραδοσιακές κάλτσες, και το συναφές «παραδοσιακό», αλλά και εξαιρετικά εύγλωττο ύφος, να δόθηκε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να αντιληφθούν οι κάθε λογής αρμόδιοι περί τα πολιτιστικά, το πού οδηγεί το γαρ πολύ της παραδόσεως. Πολλώ μάλλον της αυθεντικής.
Και να αποφασίσουν επιτέλους να προτιμούν στο εξής, το παρόν, ή ακόμη καλλίτερα, το μέλλον.

Η ΟΔΟΣ, στο σημερινό της φύλλο, μπορεί να μην σχολιάσει εκτενώς τις φαιδρότητες του Σαββατοκύριακου, αλλά θα μείνει στο θέμα. Θα ασχοληθεί με τις εικόνες ενός θεάματος που όλες τις προηγούμενες ημέρες κυκλοφορούσαν στο διαδίκτυο (Internet), και δεν ήταν αποσπάσματα (φθηνής) τηλεοπτικής παραγωγής, ούτε πρόβες κινηματογραφικής ταινίας. Αντίθετα ήταν απολύτως πραγματικές, ήταν ρεπορτάζ που κατέγραφε τα δρώμενα:
Έξω από ένα χώρο, που θα μπορούσε να είναι χώρος υποδοχής των V.I.P σε ένα οποιοδήποτε (μικρό σχετικά) αεροδρόμιο, και πράγματι ήταν το αεροδρόμιο των Σκοπίων, επικρατούσε συνωστισμός από κόσμο.

Ανάμεσά τους, διέκρινε κανείς, ανθρώπους ντυμένους με κόκκινες χλαμύδες, φορώντας απομιμήσεις περικεφαλαίας (κόκκινες κι’ αυτές). Μερικοί κρατούσαν και ασπίδες, ίσως και ακόντια σαν σάρισες. Ο χώρος ήταν γεμάτος κόκκινες σημαίες με τον ήλιο της Βεργίνας (την πρώτη «σημαία» του κράτους των Σκοπίων μετά την ανεξαρτητοποίησή του από την ευδαίμονα Γιουγκοσλαβία) και όλοι μαζί, φώναζαν «Μακεντόνιγια-Μακεντόνιγια», και κάτι άλλες ιαχές, άγνωστες στους μη γνώστες του αρχαιοπρεπούς ιδιώματος, που όπως εσχάτως μαθαίνει ο κόσμος, χάρη στον Μέγα Αλέξανδρο, έφθασε ως τα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου. Μόνο ο Βουκεφάλας έλειπε από το σκηνικό, αλλά ποιος ξέρει μπορεί να σταυλιζόταν ακόμη το τετράποδο.

Τότε, άνοιξε μια πόρτα και εξήλθε από την αίθουσα V.I.P ένα ζεύγος. Ο άνδρας, κοντού σχετικά αναστήματος, αρκετά σκουρόχρωμος ώστε να είναι εμφανώς Πακιστανός, φυσιογνωμικά θύμιζε τον πρόεδρο Μουσάραφ (του Πακιστάν) ή γνωστό νεοέλληνα καρδιοκατακτητή αοιδό που υμνεί τους νταλκάδες και την εν γένει καψούρα. Η κυρία που τον συνόδευε, φορούσε ενδυμασία πακιστανική με ινδική νοοτροπία και έδειχνε ενθουσιασμένη που πατούσε το πόδι της σε ευρωπαϊκό έδαφος, σε ένα ταξίδι που τα είχε όλα, έστω κι’ αν αυτό ήταν στα Σκόπια. Ήταν τόση η έκφραση ευγνωμοσύνης στο πρόσωπό της, ώστε ήταν φανερό, ότι και βασίλισσα του Σαβά να την έλεγες, αυτή θα το πίστευε αν ήταν all included.

Μόλις είδαν το ζεύγος οι συγκεντρωμένοι, ξεσηκώθηκαν ακόμη περισσότερο. Άρχιζαν να χειροκροτούν και να φωνάζουν «Μακεντόνιγια» «Μακεντόνιγια» ακόμη πιο δυνατά. Να κουνούν τα λάβαρα, τις ασπίδες και τις χλαμύδες και να ζητοκραυγάζουν. Ο ενθουσιασμός ήταν φανερός και τα ρίγη της συγκίνησης δύσκολα συγκρατούσαν τα δάκρια στα μάτια των πιο ευαίσθητων από τους πατριώτες του σκηνικού.

Eπρόκειτο -όπως στα σοβαρά διαδόθηκε στο Internet- για την «επιστροφή» του…. διαδόχου και απογόνου του Μεγάλου Αλεξάνδρου (!!) 2.500 περίπου χρόνια μετά, από τα οροπέδια του Πακιστάν, στην «μητέρα» γη , την «Μακεντόνιγια». Τον ανακάλυψαν οι καλοί Αιγαιάτες Μακεντόνσκι κάπου στα υψίπεδα της κεντρικής Ασίας και τον κάλεσαν με την -σαν άλλη Ρωξάνη- συμβία του, να επισκεφθούν επίσημα την πατρώα και μητρώα γη αυτής της ιστορίας.

Ναι! Υποδέχθηκαν μετά βαϊων, κλάδων και την κατάλληλη σκηνογραφία τον… «νόμιμο» κληρονόμο της Μακεδονικής Δυναστείας και το θέαμα ήταν απίστευτο. Την αυτού Μεγαλειότητα. Ήταν θέαμα ουτοπικό, σουρεαλιστικό, ιλαροτραγικό. Ένα θέμα περίπου εξωγήϊνο, αλλά αληθινό. Πέρα για πέρα γεγονός. Φερμένο από τον Άρη για τους Αρειανούς. Και προκαλούσε γέλια, αλλά μέχρι δακρύων για το επίπεδο σημαντικού μέρους του απλού γειτονικού λαού, που βρίσκεται σε απόσταση μερικών δεκάδων χιλιομέτρων από την Καστοριά, την οποία έχει βαλθεί να απελευθερώσει από τον ελληνικό ζυγό, καλοκαιριάτικα.

Βλέποντας αυτές τις σκηνές, και την πατριωτική καλοσύνη των γειτόνων, φίλος της εφημερίδας σκέφθηκε να θέσει στο τραπέζι της ονοματολογίας, μια σύνθετη ονομασία για το γειτονικό κράτος, που δύσκολα θα αρνούνταν οι παραδοσιακοί φίλοι που διεκδικούν κι΄ αυτοί τα ακούσματά τους, oύτε Nova, ούτε Gorna, ούτε Βόρειο Μακεδονία, αλλά «Ντόμπρα Μακεντόνιγια», όπερ μεθερμηνευόμενο ελληνιστί σημαίνει: «Καλή Μακεντόνιγια». Μέχρι και οι γενοκτόνοι Έλληνες, δύσκολα θα αρνούνταν αυτό το όνομα, στον εσχάτως θερμόπληκτο πρωθυπουργό τους. Οπότε, το Μακεδονία θα έμενε αποκλειστικά στην διάθεση της Ελλάδος.
Regular και εξ αντιδιαστολής, βεβαίως – βεβαίως.

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 24.7.2008]

29.8.08

Β.Π. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ: «Ο Ερως σκέπει την πόλην» μας

Μα τι ερωτικοί άνθρωποι που είναι αυτοί στον Δήμο Κοζάνης! Δεν μπορείς, αν θέλεις, να τους παρακολουθήσεις στις εκδηλώσεις τους, που έχουν ως κεντρικό ζήτημα τις διακλαδώσεις του έρωτα.

Διάβαζα χθες εμφανώς και παρά πόδα των εφημερίδων, σεμνά ορισμένως στις εσωτερικές τους σελίδες ή πολύχρωμα στην προγραμματική σινδονιάδα της φετινής Λασσανειάδας, πως εντός των ημερών, γίνεται επιτόπια διαδήλωση ποίησης και μουσικής, έρωτα και φύσης! Ετούτη τη φορά πρωταγωνιστεί το τμήμα πρασίνου του Δήμου Κοζάνης (στις διαταγές του οποίου υπάγεται και η υπηρεσία περί της ανακομιδής λειψάνων του αγίου Γεωργίου). Το «δρώμενο» (όπως το ονομάζουν οι σφόδρα εγγράμματοι των τοπικών ΜΜΕ), θα διαπραχθεί στον πολύ ωραίο, δημοτικό Κήπο, πρώην 889 ΑΤΧ, ήγουν στρατιωτική μονάδα διαχείρισης αναλώσιμων υλικών (από κει προμηθευόμασταν σάρωθρα, σχοινοκαθαριστήρες, σάπονας, σκελέες, βερνίκια αρβυλών).

- Είπα αρβύλες.

«βγάλε τη στολή σου
βγάλε τις αρβύλες σου
ο έρωτας μας θέλει γυμνούς


τι ειρηνικό πλάσμα που είσαι χωρίς στολή
πόσο ανθρώπινα είναι τα πόδια σου χωρίς αρβύλες-
μυρίζουν βέβαια μα είναι δική σου η μυρωδιά
ενώ οι αρβύλες μυρίζουν σφαγείο

(Ντ. Χρστνπλς)

Αμέσως μετά τη λήξη της εκδήλωσης οι ακροατές, όσοι κι αν είναι αυτοί, κατά ζεύγη θα ανηφορίσουν προς τη γειτονική του Κήπου δασική φύση δια τα περαιτέρω κι εφαρμογή των μόλις πριν διδαχθέντων.
Μας έχουν κάπως ζαλίσει τον και στον έρωτα, αλλά δεν πειράζει, οι του Δήμου, συνεπικουρούμενοι από τους κατ’ εξοχήν αρμοδίους στο είδος αυτό, επιστήμονες και καλλιτέχνες, οι οποίοι έχουν χρεωθεί το αίσθημα-πράξη σχεδόν με 108 (όσοι υπηρέτησαν την πατρίδα γνωρίζουν τον κωδικό) και δεν τολμά έτερος ή εταίρος κανείς, να παρεισφρήσει στα εδάφη ή τα …Τσαϊρια του, πλην βεβαίως του εξόχου ποιητού κ. Ντίνου Χριστιανόπουλου.

ΤΣΑΪΡΑΔΑ

Εδώ δεν είναι τόπος να πλαγιάσουμε
Τ’ αγκάθια τσιμπούν
και τα τριβόλια κολνούν και προδίνουν.
Το λασπωμένο ρέμα, όλο κουνούπι και κακό,
δε μοιάζει τα ολοκάθαρα ρυάκια του χωριού σου.


Εδώ δεν είναι τόπος να ξανάρθουμε.
Εχτισαν κι άλλο σπίτι,
βλέπω φως στο παράθυρο.
Ο χωματόδρομος περνάει σχεδόν δίπλα μας.
Ζευγάρια επιστρέφουν με το μοτοσακό.


Εδώ δεν είναι τόπος να ησυχάσουμε
Αυτό το ρεμπέτικο μου χάλασε όλο το κέφι.
Βουρκώνει το μέσα μου καθώς σ’ αγκαλιάζω.
Μου κάνει κακό ν’ ακούω για τους ξενιτεμούς.


Εδώ δεν είναι τόπος για μας
Ακόμα κι η εξοχή έχει τον τρόπο της να μας πληγώνει.


Είναι μια προσφορά του Δήμου στους δημοπολίτες του, αφού τους εξασκεί επί το λογιότερον, όχι το φυσιολογιότερον, σ’ αυτό το αίσθημα-πράξη.
Όμως, μήπως θα πρέπει να το δουν και λίγο πιο πρακτικά. Να διοργανώσει ας πούμε βραδιές αφιερωμένες στον παραφύση (Η «Παλατινή Ανθολογία» είναι γεμάτη ωραιότατων ποιημάτων) ή στον παρά την φύση έρωτα, (βουκολικόν επί το πλείστον, κι εδώ ο κ. Περεσιάδης και το ποιμενικόν δράμα «Γκόλφω» έχει τον πρώτο λόγο), ή αφού ανακατώνουν και την ποίηση ν’ αφιερωθούν και στον έρωτα ως μοναχική αυτο-ικανο-ποίηση που το πάει και το φέρνει και προς την απόγνωση.

ΕΝΟΣ ΛΕΠΤΟΥ ΣΙΓΗ

Εσεις που βρήκατε τον άνθρωπό σας
κι έχετε ένα χέρι να σας σφίγγει τρυφερά
ένα σώμα ν’ ακουμπάτε την πίκρα σας,
ένα κορμί να υπερασπίζει την έξαψή σας,
κοκκινίσατε άραγε για την τόση ευτυχία σας,
έστω και μια φορά;
είπατε να κρατήσετε ενός λεπτού σιγή
για τους απεγνωσμένους


Ντ. Χριστιανόπουλος


Σκέφτομαι μήπως εδώ θα πήγαινε καλύτερα το ποίημα «Ο θάνατος του Αυνάν» του ανωτέρω.


Πληρώνω ακριβά τη διαστροφή μου
με το θάνατο
Στα φυματικά μου μάτια ποιός
θ’ αναγνώριζε το νέο με το ρόδο στο στήθος
να τριγυρνάει στα μηχανουργεία την ώρα που σχολνούνε οι φάμπρικες,
να μη χάνει παρέλαση για παρέλαση
ή να στριμώχνεται στα γήπεδα
προσμένοντας σα θείο δώρο το συνωστισμό.
Πληρώνω ακριβά τη διαστροφή μου με θάνατο
Τώρα θα πήγαινα κι εγώ να κατοικήσω
στη Γεσέμ
αργότερα θα έπαιρνα μετάθεση για την
πρωτεύουσα,
γκρεμίζοντας όλους τους φράχτες της
αστικής ηθικής για μια στιγμή παραδομού.


Ιωσήφ, γλυκέ μου Ιωσήφ, δόξα κι ομορφιά της Αιγύπτου
συχνά ο θείος Ρουβήν μου μιλούσε για σένα:
«Ην Ιωσήφ καλός τω είδει και ωραίος τη όψει σφόδρα» έλεγε,
κι εγώ που κοσμούσα το καλύβι μου μ’ αυτά
τα παράξενα
ρόδα της ηδυπάθειας, δίχως ηλεκτρικό,
με μόνα τα κηροπήγια,
κι εγώ που αναζητούσα στα μάτια του Βενιαμίν τη ματιά σου
μοιράζοντας την καρδιά μου σε ίσιες δόσεις
τρυφερότητας,
πεθαίνω φορώντας τον άσπιλο χιτώνα σου
σπιλωμένο με
με το αίμα ερίφου το τελευταίο σου καλοκαίρι στη Χαναάν.


Αδελφέ μου Ηρ, σ’ αυτή την εποχή των ισχνών αγελάδων
εμείς δεν έχουμε έναν Ιωσήφ,
δεν υπάρχει για μας Ιωσήφ,
λυτρωτής Ιωσήφ, αφέντης του κορμιού και της σκέψης.
Αδελφέ μου Ηρ, εσύ που ξέρεις γράμματα, γράψ’ του κάτι
για μένα:
όταν ανθίζουν οι πασχαλιές με παιδεύει
η νοσταλγία,
συχνά παίρνω Κάιρο στο ράδιο ν’ ακούσω
τα διαγγέλματά του.
Πεθαίνω φορώντας το σπιλωμένο χιτώνα του-
Η τελευταία που μ’ απόμεινε ηδονή.


Νομίζω πως είναι μια σημαντική παράμετρος του ερωτικού όλου μας, που δεν πρέπει να αγνοεί και μάλιστα επιδεικτικά ο Δήμος Κοζάνης, όστις φροντίζει εκπολιτιστικά τόσο μα τόσο, μετά συγχωρήσεως, τους κοζανίτες του.
Διαφορετικά ξεκίνησα το θέμα αλλιώς μου βγήκε. Πήγα για χλεύη και μου προέκυψε κάπως σαν δράμα.

«Σε πήρα για επισκευή
Κι εσύ με ξεχαρβάλωσες»

Ντ. Χρ.

Σημ.: Τίτλος βιβλίου («Ο Ερως σκέπει την πόλην») του Χρίστου Ζαφείρη για την ερωτική τοπογραφία της Θεσσαλονίκης

Υ.Γ. Ευχαριστώ τους ωραίους «αίτιους» που μ’ έκαναν να χαθώ (και να λυτρωθώ) και πάλι στον μοναχικό άγιο, Ανω Θεσσαλονίκης και προς Σαράντα Εκκλησίες, Ντίνο Χριστιανόπουλο.

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 17.7.2008]



28.8.08

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ ΜΝΑΤΣΑΚΑΝΙΑΝ: Η πολυπόθητή μας ελευθερία

Το κείμενο γράφτηκε για την ημέρα της ανεξαρτησίας της Αρμενίας,
δηλαδή την αποκοπή της από την Ρωσσία


Με μια ιδιαίτερη προσοχή και ευαισθησία, σκάλιζε ο παππούς μου κάτω από κάθε δέντρο, πότιζε τα αυλάκια ανάμεσα στις φασολιές και τις ντοματιές. Μετά, καθόταν κάτω από την μεγάλη γέρικη μουριά να ξαποστάσει και να πάρει μια ανάσα: «Το κλαδί αυτής της μουριάς από την ‘‘χώρα’’1 το έφερα,- μονολογούσε ο παππούς μου, - και τώρα δες τι μεγάλο δέντρο έχει γίνει, τι γλυκιά δροσούλα δίνει.» Και σιγοτραγουδούσε το τραγούδι της ξενιτιάς: «Κελέ2, παιδί μου, σήκω να πάμε στη χώρα μας».

«Παππού, που είναι η «χώρα» σου, τι έχει εκεί και θέλεις τόσο πολύ να πας;»
«Στη χώρα μας είναι το σπίτι μας, είναι τα χωράφια και ο κήπος μας, οι τάφοι των παππούδων μας εκεί ανθίζουν. Οι ιεροί ναοί και οι εκκλησίες μας είναι έρημες και κανείς δεν ανάβει κεριά εκεί. Η καρδιά και η ψυχή μου είναι εκεί. Η ‘‘χώρα’’ είναι η πατρίδα μας, παιδί μου».
«Γιατί υποφέρεις τόσο, παππού; Σήκω μια μέρα να πας να δεις την ‘‘χώρα’’ σου, που επιθύμησες τόσο πολύ, και έλα πάλι πίσω», μες στην παιδική μου αφέλεια προσπαθούσα να παρηγορήσω την παραπονεμένη ψυχή του παππού μου.
« Εε, παιδί μου! Οι δρόμοι είναι κλειστοί, η κυβέρνηση δεν επιτρέπει, δεν έχουμε ανεξαρτησία, ελευθερία για να κάνουμε αυτό που ζητάει η καρδιά μας», με τρεμάμενη φωνή παραπονέθηκε ο παππούς μου.

Μη καταλαβαίνοντας από τα λεγόμενά του τίποτα, έτρεξα στους φίλους μου να παίξω, αφήνοντάς τον μόνο του να παλεύει για την ανεξαρτησία του αρμένικου λαού.
Γρήγορα κύλησαν και πέρασαν τα χρόνια. Και μαζί με αυτά έφυγαν κι ο παππούς μου και οι φίλοι του, που μαζευόταν κάτω από την μουριά μας και μιλούσαν για την ‘‘χώρα’’…
Θυμάμαι, σαν να ήταν σήμερα, που η Αρμενία ξαφνικά αναστατώθηκε, ο λαός επαναστάτησε, ξεσηκώθηκε. Αυτήν την φορά για την απελευθέρωση του Καραμπάχ και για την επανασύνδεσή της με την Αρμενία .
Ξανά πόλεμος, ξανά αίμα, μαυροφορεμένες χήρες, αδελφές, μητέρες, πάλι ορφανά παιδιά, πάλι νύχτες, φωτισμένες μόνο με κεριά, πάλι πείνα, φτώχια, και ανεργία, πολύ ανεργία…
Άλλα όπως και να’ναι , πραγματοποιήθηκε το όνειρό μας, που καρτερούσαμε τόσο πολύ – ο Αρμένιος απέκτησε την ανεξαρτησία και την ελευθέρια του.

Όλοι οι δρόμοι άνοιξαν. Ο πολυπόθητος δρόμος του παππού μου προς την ‘‘χώρα’’ έγινε μια απλή υπόθεση. Κι ο αφελής Αρμένιος, που πάντα θεωρούσε τον εαυτό του από τους εξυπνότερους λαούς, αντιλήφθηκε ότι τον γέλασαν και πάλι. Η μήπως δεν γελάστηκε και η ελευθερία, που απέκτησε, ήταν αληθινή…;
Αλλά μερικοί άνθρωποι επωφελήθηκαν την ασταθή κατάσταση στο κράτος και λειτούργησαν για το συμφέρον τους. Και η ελευθερία, που αποκτήσαμε με αίμα και τόσες στερήσεις, μας έφερε μόνο απογοήτευση, ο λαός έμεινε να πλέει αβοήθητος, σαν ακυβέρνητο καράβι.
Και πάλι οι άνθρωποι πιάσανε το δρόμο της ξενιτιάς για να βρουν ένα κομμάτι ψωμί σε ξένες χώρες… Τι απογοήτευση και τι ταπείνωση…!

Και εμένα με περίμενε η ίδια μοίρα. Τις τελευταίες ημέρες, πριν την άφιξή μου, περπατούσα στους δρόμους του Ερεβάν, στα πάρκα και στις γειτονιές, και σκεφτόμουν, σκεφτόμουν… σαν να ήθελα να βεβαιωθώ για τελευταία φορά, αν πράττω σωστά. Μήπως δεν χρειάζεται να φύγω, ίσως ακόμα δεν είναι αργά, ίσως μπορώ να βρω κι εδώ ένα κομμάτι ψωμί για την επιβίωση των τριών ορφανών μου, ίσως…
Το αίμα χτύπησε στο πρόσωπο μου , όταν είδα την αγαπημένη μου καθηγήτρια σε ένα δρόμο να πουλάει σπόρια. Προσεκτικά κρύφτηκα, για να μην με αναγνωρίσει...
…Αντίο, αγαπημένη μου Αρμενία, αντίο αγαπημένη μου πρωτεύουσα Έρεβαν. Πόσο πολύ σε αγαπούσα και σ’ αγαπώ! Αντίο, «ελεύθερη» Αρμενία…!

Τώρα, εδώ στην Ελλάδα φροντίζω μια κατάκοιτη ηλικιωμένη γυναίκα, που μπορεί να κινεί μόνο το ένα της χέρι. Και με αυτό το χέρι, που και που σκουπίζει τα δάκρυά μου, δίχως να καταλαβαίνει γιατί αυτά όλο τρέχουν και τρέχουν…

Μερικές φορές θυμάμαι των παππού μου. Αγαπημένε μου και αθώε μου παππούλη! Αν μπορούσες μόνο για μια στιγμή να δεις την τόσο πολύ ονειρεμένη ελευθερία και ανεξαρτησία μας. Οι δρόμοι άνοιξαν. Είμαστε ελεύθεροι, είμαστε ανεξάρτητοι. Και δες πού μας πήγε αυτός ο διάπλατα ανοικτός δρόμος, δες πού βρίσκεται η αγαπημένη σου εγγονούλα, και τι κάνει αυτή τώρα.


1. «χώρα» ο παππούς -και οι ξενιτεμένοι σαν κι αυτόν φίλοι του, ονόμαζαν τα μέρη τους, που έμειναν στα χέρια των Τούρκων, μετά από διωγμό και την τελευταία γενοκτονία των Αρμενίων.
2. «κελέ» στα αρμ.- άντε πάμε

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 31.7.2008]

ΟΔΟΣ: Πρωτοβουλία για την λίμνη

Με μια αξιέπαινη πρωτοβουλία που εκτυλίσσεται στο διαδίκτυο, και συγκεκριμένα στην ιστοσελίδα http://www.gopetition.com/online/20522.html, όπου συγκεντρώνονται υπογραφές, ορισμένοι ευαισθητοποιημένοι πολίτες είχαν χρήσιμη ιδέα να κάνουν ευρύτερα γνωστή την έκκληση για την λήψη άμεσων μέτρων για την σωτηρία της λίμνης της Καστοριάς. Με την προσδοκία ότι η ισχύς ενός αιτήματος εξαρτάται από την εμβέλεια του, στο συνοπτικό κείμενο – διακήρυξη, αναφέρονται τα εξής:

«Οι λίμνες της Μακεδονίας αργοπεθαίνουν, πολλές από αυτές όπως η λίμνη της Καστοριάς έχουν φτάσει σε ένα ανυπόφορο σημείο. Εκτός των ιχθύων, πτηνών και άλλων ζώων που ζούσαν και ζουν ακόμη σε αυτήν, οι άνθρωποι που ζουν γύρω της και κυρίως στην πόλη της Καστοριάς τα καλοκαίρια υποφέρουν από την πολλές φορές αβάσταχτη δυσοσμία. Με την συλλογή υπογραφών θέλουμε να διαμαρτυρηθούμε σε όλους τους δημόσιους φορείς,-δήμο-νομαρχία και ομάδες προστασίας-υποτίθεται της λίμνης για την άμεση και δραστική λήψη ουσιαστικών μέτρων προστασία της λίμνης και υγείας των πληθυσμών. Ειδικά η αδιαφορία των τοπικών αρχών εδώ και δεκαετίες είναι σχεδόν απίστευτη για ένα φυσικό χάρισμα που αντί πλέον να είναι χαρά θεού και ανθρώπων, είναι κατάρα και δυστυχία».

Βεβαίως καλά θα ήταν να απαντηθεί με έργα και πράξεις το αίτημα για την λήψη άμεσων μέτρων για την λίμνη, τουλάχιστον από τους φορείς που είναι υπεύθυνοι για την διαχείριση και την κατάστασή της και ιδίως για τον Δήμο Καστοριάς. Όμως σε κάθε περίπτωση η δημόσια έκφραση μιας τέτοιας ανησυχίας, σε μια περιοχή σαν την Καστοριά όπου κυριαρχεί η ματαιοδοξία και η μακαριότητα καταγράφεται ως θετικό βήμα. Δείχνει ότι κάποιοι έστω, παρατηρούν και ενοχλούνται.

Είναι χαρακτηριστικό, ότι τουλάχιστον μέχρις στιγμής, κανείς αρμόδιος δεν συνυπέγραψε το SOS που εκπέμπεται για την λίμνη στο Internet. Φυσικά άφαντοι είναι και όλοι εκείνοι που διδάσκουν στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και οι οποίοι απέστειλαν προ μηνών υβριστική επιστολή στην ΟΔΟ, απαντώντας στην κριτική για την εγκατάλειψη του περιβάλλοντος της Καστοριάς, την υποβάθμισή του και την κατασπατάληση πόρων που προορίζονταν για την λίμνη. Με μόνο κίνητρο τις θεσούλες και τα κεκτημένα.
Απ’ αυτούς κανείς δεν υπογράφει την έκκληση SOS. Θα ζουν προφανώς σε άλλους γαλαξίες, μίζερους και θλιβερούς όσοι νομίζουν ότι η λίμνη μυρίζει, σαπίζει και χάνεται.

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 31.7.2008]

7.8.08

ΟΔΟΣ: Ο προστάτης

Ο Προφήτης Ηλίας. 1180-1200. 
Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς

Την καρδιά του καλοκαιριού, στις 20 Ιουλίου, όταν κορυφώνονται οι ζέστες και τα γουναρικά ως ένδυμα, ως ανάγκη, πολυτέλεια ή τρόπος ζωής, βρίσκονται στις πιο απομακρυσμένες σκέψεις και προτεραιότητες των ανθρώπων στις περισσότερες εύκρατες περιοχές του βορείου ημισφαιρίου, είχαν διαλέξει από τα παλιά κιόλας χρόνια οι γουνοποιοί της Καστοριάς, ώστε ανήμερα του Προφήτη Ηλία που ανακήρυξαν για προστάτη τους, να γιορτάζουν πανηγυρικά για την Γούνα, γουνεργάτες, γουνοποιοί, γουνέμποροι και μεσίτες.

Με τα χρόνια, αναπόφευκτα η γιορτή των γουνοποιών, ειδικά στην περίοδο της μεγάλης ακμής της Γούνας, από την δεκαετία του 1960 έως τα μισά της δεκαετίας του 1980, προσέλαβε πάνδημες διαστάσεις και καθιερώθηκε καθολικά στην πόλη. Μόνο η γιορτή του Αγίου Μηνά, πολιούχου της Καστοριάς μπορούσε να συγκριθεί με αυτή των γουνοποιών.

Τα οξύμωρα και τα περίεργα της υπόθεσης, όπως το γεγονός ότι η γούνα δεν έχει και ιδιαίτερη σημειολογική αναφορά στο κατακαλόκαιρο, ή σε ένα Προφήτη που σχετίζεται με τον ... καυτό ήλιο, δεν προβλημάτισαν ποτέ κανένα. Άλλωστε, κατά κάποιο τρόπο, ανάλογα οξύμωρα υπήρχαν πάντοτε στην Καστοριά, αφού και οι αλιείς -ο δεύτερος σημαντικός παραγωγικός κλάδος της πόλης, γιόρταζαν με μεγάλες και λαμπρές εκδηλώσεις την μνήμη του Αγίου Νικολάου, προστάτη των ναυτικών κυρίως, σε μια περιοχή της Ελλάδος με την μεγαλύτερη απόσταση από την θάλασσα, όπου η σχέση των αλιέων με την (κατά κυριολεξία) ναυτοσύνη, ήταν τα … (κατ’ όνομα) καράβια των αλιέων, δηλαδή τα γνωστά μονόξυλα της λίμνης. Τα οποία, μόνο ως σχήμα οξύμωρο μπορούν να θεωρηθούν για καράβια. Κι΄ όμως η Καστοριά, είναι σίγουρα η πόλη της ηπειρωτικής Ελλάδας, με τις περισσότερες εκκλησίες του Αγίου Νικολάου.

Έτσι λοιπόν, κανείς ποτέ δεν προσπάθησε να αναλύσει (ούτε) τα οξύμωρα της υπόθεσης της Γούνας, ούτε από την οπτική γωνία κάποιων συμπτώσεων ή απλών παραδόσεων. Άλλωστε, το μεγαλύτερο οξύμωρο της υπόθεσης ήταν η ίδια η ακμή της Γούνας, την εποχή που βασίλευαν τα αποκόμματα, δεδομένου ότι οι τεχνίτες της Καστοριάς, παρήγαγαν κομψοτεχνήματα γούνας – με παγκόσμια φήμη – από μικρά κομματάκια γούνας. Που στα μάτια των άλλων, μπορεί να έμοιαζαν με απλά σκουπίδια.

Σήμερα πια, στο Σωτήριο 2008 έτος, μπορεί ο κλάδος της Γούνας να μην έχει καμμιά σχέση με τα αποκόμματα, αλλά δεν έχει σχέση ούτε και με την δύναμη και την αίγλη που αντιπροσώπευε μέχρι 15 χρόνια πριν. Πολύ σύντομα αναμένεται, τα άτομα της νέας γενιάς να αγνοούν εντελώς την λαμπρή ιστορία της γουνοποιΐας. Παρά ταύτα όμως, οι ελάχιστοι γουνοποιοί, είτε γουνεργάτες είτε γουνέμποροι, επιμένουν να γιορτάζουν τα λείψανα ενός ιδιαίτερα ανθηρού παρελθόντος αν και οι λαμπρές εκδηλώσεις προς τιμήν του Προφήτη Ηλία και προστάτη των γουναράδων, μοιάζουν πλέον ως επιμνημόσυνες δεήσεις.

Στις οποίες ως γνωστόν οι πολιτικοί του τόπου, αν θα προσέλθουν θα το πράξουν για καθαρά ψυχολογικούς ή ψηφοθηρικούς λόγους και οπωσδήποτε στο βάθος, οι εκδηλώσεις αυτές είναι κάτι που θα ήθελαν να αποφύγουν. Θα εύχονταν ακόμη, αν είναι δυνατό, ακόμη και να καταργηθούν. Όπως περίπου καταργήθηκαν οι γουνοποιοί, αλλά και οι αλιείς της Καστοριάς, με αποτέλεσμα εδώ και πολλά χρόνια να έχουν περάσει στις αναμνήσεις των (πολύ) μεγαλυτέρων και των αφηγήσεων η λαμπρότητα και η καθολικότητα των γιορτών των ψαράδων τις μέρες του Αγίου Νικολάου. Καθ’ ότι η Καστοριά, μήτε λίμνη, μήτε γούνα έχει πια.

Επιπλέον ο κλάδος των γουνοποιών χαρακτηρίζεται από την εικόνα ενός κόσμου προβληματικών και καταχρεωμένων επιχειρήσεων, οι οποίες είτε φυτοζωούν, είτε επιβιώνουν «αρμονικά» ενταγμένες στο πλαίσιο του γνωστού πολιτικού και πιστωτικού πελατειακού συστήματος. Άλλες πάλι επιχειρήσεις, πέρασαν στα χέρια ελάχιστων που όχι μόνο αντιμετωπίζουν αντίστοιχες (ή και ακόμη δυσμενέστερες) καταστάσεις και προβλήματα απ’ αυτά που αντιμετωπίζει ο συρρικνωμένος κόσμος των μεσαίων, αλλά τα τελευταία χρόνια, έχοντας διαιρεθεί βαθύτατα και χωριστεί σε στρατόπεδα, ομοσπονδίες, εκθέσεις και συνδέσμους, αλλάζοντας επωνυμίες και επιθετικούς προσδιορισμούς για το «όνομα», δεν κάνουν τίποτε περισσότερο από το να υπονομεύουν ο ένας τον άλλο. Και υποδαυλίζουν από κοινού, όσες πιθανότητες ή ελπίδες θα μπορούσε να έχει ο κόσμος της Γούνας και η Καστοριά να ξαναζήσουν λίγες έστω από τις παλιές, καλές μέρες.

Κατά βάθος, ο περισσότερος κόσμος, βλέπει φατριασμένους συμπολίτες, να πέφτουν θύματα των πολιτικών συμπτώσεων και των διαχωριστικών γραμμών των πολιτικών παραγόντων, όπως των βουλευτών ή των κομματικών συσχετισμών, και να δίνουν μάχες εμφυλιοπολεμικές με το πρόσχημα της δικαίωσης των θέσεών τους, ενώ στην πραγματικότητα, παίζουν απλώς το στημένο παιγνίδι των πολιτικών.

Τελευταίο παράδειγμα κακής ανάμειξης σε ένα κόσμο που θα έπρεπε να αποτελεί την προμετωπίδα της ελεύθερης οικονομίας και το άσυλο των κανόνων της Αγοράς, είναι η έμμεση διαπόμπευση πρώην προέδρου του Συνδέσμου Γουνοποιών, με την εν Δήμω περιφορά των διαφωνιών και την επίδειξη των Πραιτωριανών της σημερινής εποχής. Με τις ανοχές της τοπικής βουλευτού (βεβαίως).

Kατά βάση, κανείς δεν γνωρίζει αν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των απόψεων που κατά καιρούς διατυπώνονται ή δήθεν συγκρούονται ή αν όλοι τους, έχοντας προσβληθεί από το σαράκι της εφήμερης προβολής και της δημοσιότητας, προσπαθούν να προσδώσουν στο περιβάλλον της δράσης τους, κοινωνικά χαρακτηριστικά glamourous, με ολίγη ατμόσφαιρα club της Εκάλης.

Καθ’ ότι, οι εκδηλώσεις σαν κι’ αυτές που προγραμματίζονται για τον ερχόμενο Οκτώβριο για τις οποίο ανακοινώθηκε η συμμετοχή του Συνδέσμου σε κοσμικό γκαλά για το «Άσυλο του Παιδιού» σε καζίνο της Θεσσαλονίκης, όχι μόνο δεν παρέχουν προτάσεις ή δεν λύνουν προβλήματα, αλλά αποπροσανατολίζουν. Και δίνουν την ψευδαίσθηση μιας ευμάρειας που δεν υπάρχει, και κυρίως δεν ανήκει σε όσους μπερδεύουν τον Προφήτη Ηλία με τον Άγιο Βασίλη. Γιατί η Καστοριά έχει ανάγκη από λύσεις, προσδοκίες και όραμα για την γούνα και την τοπική οικονομία, και όχι αυτούς που εζήλωσαν τις κοσμικότητες και τις φανφάρες.

Εκτός κι’ αν, συνειδητά κάποιοι, προσπαθούν να οδηγήσουν ακόμη πιο βαθειά στο περιθώριο την ίδια την Καστοριά, την Γούνα και τον κόσμο της, για να την κρατούν δέσμια και ευάλωτη σε πιέσεις και συναλλαγές. Οπότε πράγματι έχει και η Γούνα τον προστάτη της.
Μόνο που δεν είναι Προφήτης.

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 17.7.2008]


Σχετικά κείμενα:

ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ έγραψαν

Λίγους μήνες πριν, τα ΜΜΕ, ασχολήθηκαν διεξοδικά με τα προβλήματα και τις επιπτώσεις από τα ντόπινγκ (αρσιβαριστών και κολυμβητών) και τα ηλιέλαια. Έτσι παρουσιάστηκαν πολλές πλευρές και απόψεις, οι περισσότερες των οποίων απείχαν από τη πραγματικότητα και την αλήθεια. Από την άλλη μεριά, οι εμπλεκόμενοι, προκειμένου να αποφύγουν διώξεις και ποινές, παρουσίαζαν από τη μεριά τους, διάφορες δικαιολογίες και παραστατικά, που δήθεν δικαιολογούσαν αυτούς και την αθωότητά τους.

Ας αρχίσουμε με το ντόπινγκ και την επιστημονική ανάλυση από τοξικολογική πλευρά δεδομένου ότι το ντόπινγκ αποτελεί περιεχόμενο της τοξικολογίας την οποία εδίδαξα επί 35 χρόνια και η διεθνής τοξικολογική εταιρία με εξέλεξε να οργανώσω και προεδρεύσω σε δύο διεθνή τοξικολογικά συνέδρια. Το θέμα παρουσιάσθηκε όταν το τοξικολογικό εργαστήριο της Κολωνίας γνωμάτευε ότι στα ούρα των 11 αρσιβαριστών βρέθηκε η απαγορευμένη μεθυλτριενολόνη, γεγονός που αποτελεί κλασικό παράδειγμα ντόπινγκ. Η δικαιολογία και τα προσκομισθέντα παραστατικά, ομιλούσαν για λάθος της κινέζικης εταιρίας συμπληρωμάτων διατροφής, η οποία, αντί να στείλει αθώα αμινοξέα, έστειλε την μεθυλτριενολόνη, την οποία εισήγαγε έμπορος εκ Λαρίσης και συσκεύασε φαρμακοποιός του Κολωνού. Τόσο ο έμπορος, όσο και ο φαρμακοποιός δεν ζήτησαν εξέταση της πρώτης ύλης, λάθος που έκανε και η ομοσπονδία αρσιβαριστών να μη ζητήσει από το ΓΧΚ ή τα εργαστήρια της ΕΣΚΑΝ ή άλλο κατάλληλο εργαστήριο, να κάνουν πλήρη ανάλυση αυτής (της πρώτης ύλης) για να δουν αν είναι αμινοξέα ή άλλη και ποιάς σύστασης ουσία είναι. Το λάθος τεράστιο. και ανεξήγητο, με μόνη τη δικαιολογία ότι βασίσθηκαν στα παραστατικά! Η δικαιολογία καταπίπτει από τα γεγονότα ότι από την μια μεν μεριά οι δόσεις που δόθηκαν (πολύ μικρή) δεν ήταν για αμινοξέα και από την άλλη, η ίδια ουσία βρέθηκε και σε (στους) κολυμβητές, γεγονός που αποδεικνύει ότι κυκλοφορεί και χορηγείται στους αθλητές μας. Το ότι έδωσαν μικρή δόση σημαίνει ότι, ήξεραν ότι η πρώτη ύλη δεν είναι αμινοξέα, αλλά άλλη, πολύ τοξική ουσία (μεθυλτριενολόνη),διότι η δόση που δόθηκε είναι αναποτελεσματική για αμινοξέα, ενώ αν έδιναν μεγάλη δόση αμινοξέων(2-3 γραμ),θα είχαμε θανάτους εκ δηλητηριάσεως εκ μεθυλτριενολόνης!

Άρα, συμπερασματικά, είτε έχουμε σοβαρή αμέλεια (από τούς δήθεν υπευθύνους, εισαγωγείς, συσκευαστάς κτλ) ελέγχου της πρώτης ύλης, είτε έχουμε χορήγηση απαγορευμένης ουσίας (μεθυλτριενολόνης).Τα άλλα είναι εκτός πραγματικότητας και εκ του πονηρού, κυρίως όμως είναι εκτός επιστημονικής (τοξικολογικής) τεκμηρίωσης και αποδείξεως. Δεν ξέρω αν η έρευνα, που διαξάγεται θα φθάσει μέχρι το κόκαλο (συνήθης έκφρασης των υπευθύνων, χωρίς νόημα και αντίκρυσμα), αλλά κάποτε πρέπει να σοβαρευθούμε και να μην λέμε αναλήθειες, αντιεπιστημονικές δικαιολογίες και κυρίως να μην παίζουμε με την υγεία των ατυχών αθλητών μας, οι οποίοι προφανώς, δεν ήξεραν τίποτε για το παιχνίδι που παίζονταν πίσω από τη πλάτη τους. Ερχόμαστε τώρα στο θέμα του ηλιελαίου που βρέθηκε στη Γαλλία (αρχικά) να έχει επιμολυνθεί και όχι νοθευθεί με ορυκτέλαια (αγνώστου συστάσεως) και το αλέρτ του ευρωπαϊκού ΕΦΕΤ δεν έτυχε σοβαράς αντιμετωπίσεως, διότι αφορούσε ποσότητες ηλιελαίου που μπήκε στη Γαλλία και δεν έλεγε τίποτε για Ελλάδα! Αντί λοιπόν να εκλάβουν την ευρωπαϊκή προειδοποίηση και πιστοποίηση ως καμπανάκι και να ειδοποιήσουν, οι κατά νόμον αρμόδιοι, αμέσως, όλες τις πόρτες εισόδου (τελωνεία, λιμάνια, ΓΧΚ κτλ) να προσέξουν και να μην αφήσουν να μπει ηλιέλαια από την Ουκρανία, πριν ελεχθεί αναλυτικά, άφησαν 15 ημέρες να εισάγεται, συσκευάζεται, κυκλοφορεί κτλ, το επίμαχο ηλιέλαιο στη ελληνική αγορά και να έχει ήδη φθάσει στην κατανάλωση και στα ράφια των σούπερ-μάρκετ! Εκεί εντοπίζονται οι έρευνές μας! Οι υπεύθυνοι μίλησαν πάλι για ολιγωρία, αμέλεια κτλ και ότι (το γνωστό σλόγκαν του συνδρόμου του γραμμοφώνου) η έρευνα θα φθάσει μέχρι το κόκαλο και θα αποδοθούν, αν υπάρχουν, ευθύνες στους φταίχτες, όσο υψηλά και αν βρίσκονται! Από εκεί και πέρα άρχισε να γίνεται το σήριαλ περίεργο και επιστρατεύθηκαν σοβαροί επιστήμονες για να ισχυρισθούν ότι η μικρή πρόσμειξη (1-5 τοις χιλίοις) δεν αποτελεί κίνδυνο δηλητηρίασης και επομένως, δεν κινδυνεύουμε! μην φοβάστε και εμείς έχουμε το νου μας και σας προφυλάσσουμε από κάθε τροφικό κίνδυνο και απειλή. Αυτά βέβαια δεν είναι αποτελέσματα αμέλειας ή άγνοιας, αλλά εγκληματικής ολιγωρίας και ανευθυνότητας διότι τα μέσα υπάρχουν και οι προδιαγραφές, για κάθε περίπτωση μας οδηγούν στο τι θα κάνουμε σε κάθε περίπτωση.

Ο ΕΦΕΤ δημιουργήθηκε (σε εφαρμογή κοινοτικής οδηγίας) πριν από 9 χρόνια, αλλά, ακόμα και τώρα η οργάνωσή του είναι ημιτελής και έχει μόνο 3,5 από τις προβλεπόμενες 13 περιφερειακές διευθύνσεις, ενώ η αλληλοκάλυψη εξακολουθεί να μην αφήνει τον καθένα να κάνει τη δουλειά του. Πέρα από αυτά, η επάνδρωσή του γίνεται με τη γνωστή τακτική αξιολόγηση με τα κομματικά και μόνο κριτήρια, με αποτέλεσμα να μην έχουν κάποιον να τους πεί τι είναι τοξικό και τι όχι. Έτσι, στην προκείμενη περίπτωση του ηλιελαίου, οι θέσεις των δήθεν υπευθύνων είναι ότι δεν είναι μάλλον τοξικό, λόγω της χαμηλής συγκέντρωσης ορυκτελαίου (1-5 τοις χιλίοις, ενώ τα όρια είναι 300 ππμ) και δεν ξέρουν ότι σε υψηλές θερμοκρασίες (που αναπτύσσονται στο τηγάνισμα και είναι πάνω από 250 βαθμούς Κελσίου) σχηματίζονται πολύ τοξικά προϊόντα από τις χημικές διεργασίες (διασπάσεις, οξειδώσεις, συνθέσεις, μεταθέσεις κτλ ) που λαμβάνουν χώρα στις θερμοκρασίες αυτές. Το ΓΧΚ δεν λέει τίποτε επ' αυτού! Ποιος όμως να σκεφθεί αυτές τις λεπτομέρειες και ποιός να διατάξει αμέσως έλεγχο και ανάλυση κάθε εισαγομένου ηλιελαίου από την Ουκρανία; Το αλέρτ στάλθηκε στις 23-4-08 και ο ΕΦΕΤ μας ενεργοποιήθηκε στις 8-5-08 δηλ μετά 15 ημέρες. Δεν βρέθηκε ένας υπάλληλος, έστω και κατώτερος, να εκφράσει την απορία ή τον φόβο του ότι τα εισαχθέντα στην Γαλλία μπορεί να σταλούν και στην Ελλάδα: Τόσο δυσκολονόητο είναι το αυτονόητο εδώ και στους υπευθύνους μας; Εννοείται ότι τη δυνατότητα ανάλυσης έχουν και οι ιδιωτικές εταιρίες εμπορίου ελαίων και κατεργασίες αυτών oι oπoίες δεν ενεργοποιήθηκαν ανάλογα. Συμπερασματικά λοιπόν και εδώ, όπως και στο ντόπινγκ, ενώ έχουμε τρείς ομάδες κρατικών χημικών αναλυτικών εργαστηρίων (ΓΧΚ, ΕΣΚΑΝ, ΕΦ ΕΤ - ΕΟΦ ),πλήρως εξοπλισμένων με αέριο-χρωματογράφους, χρωματογράφους μάζης και υψηλής πίεσης, ατομικής απορρόφησης κτλ, που θα μπορούσαν κάλλιστα να αναλύσουν τις πρώτες ύλες που εισήχθησαν (για τους αρσιβαρίστες και ηλιέλαια) ώστε να έχουμε πραγματική προληπτική ελεγκτική διαδικασία και έτσι να προφυλάσσουμε την υγεία των αθλητών μας και του κοινωνικού συνόλου, εμείς αδιαφορούμε, ολιγωρούμε, απαξιούμε τους επαΐοντες. και περί άλλων τυρβάζουμε.

Με τιμή και εκτίμηση
Αναστάσιος Β.Κοβάτσης
Δρ Χημικός-Υγιεινολόγος και Δρ Ιατρός-Τοξικολόγος
Καθηγητής της Βιοχημείας και Τοξικολογίας του ΑΠΘ

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 17.7.2008]

ΟΔΟΣ: Σε περίοδο ύφεσης

Η επίσημη επίσκεψη του σεβασμ. Μητροπολίτη Καστοριάς κ. Γρηγορίου στην Ι.Μ. Αγίων Αναργύρων την περασμένη Κυριακή και η συλλειτουργία λίγο καιρό μετά και την επίσημη άρση του διαβόητου πια επιτιμίου, που είχε επιβληθεί -με εξοντωτική αυστηρότητα- στον ηγούμενο και μοναχούς της ΙΜ Αγίων Αναργύρων, επισφραγίζει την αξία της γενναιότητας. μακροχρόνια κρίση στις σχέσεις των δύο κληρικών, που σταμάτησε την κοινωνική διχόνοια ακριβώς στο χείλος ενός ιδιότυπου σχίσματος, κρίση που υποδαυλίστηκε από τις κάκιστες επιρροές συμβούλων και κολάκων, και από τα δύο στρατόπεδα, φαίνεται επιτέλους να περνά πια σε περίοδο ύφεσης. Η ενέργεια του Μητροπολίτη συμβάλλει αναμφίβολα στην ενίσχυση ενός κλίματος σύμπνοιας με σεβασμό στην ιεραρχία αλλά και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια των εμπλεκομένων.

Τώρα θα πρέπει να συνεχίσουν οι δυο τους τις προσπάθειες που θα επιτρέψουν να στηθούν και πάλι οι γέφυρες της ενότητας, και να αντισταθούν στις ένθεν και ένθεν Σειρήνες της μεμψιμοιρίας και της καχυποψίας.

Νέοι άνθρωποι στην ηλικία και οι δύο τους, μπορούν να προσφέρουν πολλά στον τόπο, αν ενώσουν τις δυνάμεις τους σε κοινές προσπάθειες, επιδιώκοντας έτσι την ενότητα που αποτελεί αυτονόητη απαίτηση των περισσότερων κατοίκων του νομού. Παρά τις ύβρεις και τις συκοφαντίες που εκτόξευαν αλλήλους τα περιβάλλοντα, ποτέ δεν πίστεψαν ότι υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των δύο κληρικών. Παράλληλα μέσω της ενότητας και της ειλικρίνειας μπορούν και οι ίδιοι να αποκομίσουν πολλά οφέλη. Αρχίζοντας από την αναγνώριση της τιμής που αξίζει σε ανθρώπους με θάρρος, τόλμη και αποφασιστικότητα να αλλάξουν τα πράγματα.

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 10.7.2008]

ΒΙΒΛΙΟ: Μακεδονικές ταυτότητες στο χρόνο

"Μακεδονικές ταυτότητες στο χρόνο: Η διαχρονική τους πορεία" ονομάζεται το νέο βιβλίο που εξέδωσε το Κέντρο Έρευνας Μακεδονικής Ιστορίας και Τεκμηρίωσης (ΚΕΜΙΤ) του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα (ΙΜΜΑ) σε συνεργασία με τις εκδόσεις Πατάκη.

Πρόκειται για τον καρπό ενός τριετούς ερευνητικού προγράμματος που ολοκλήρωσε το ΙΜΜΑ με ιδιωτική χρηματοδότηση, σκοπός του οποίου ήταν όχι να γράψει για μια ακόμη φορά την ιστορία της Μακεδονίας, αλλά να καθορίσει ή να περιγράψει την μακεδονική ταυτότητα και ιδιαιτερότητα στη διάρκεια των αιώνων, τις σχέσεις της με το ελληνικό παρελθόν και παρόν και να απαντήσει σε μια σειρά από ερωτήματα του σήμερα και του αύριο. Υπήρχε χωριστή μακεδονική ταυτότητα κατά το παρελθόν ή αποτελούσε μέρος της ελληνικής ιστορικής και πολιτιστικής ταυτότητας; Πώς εμφανιζόταν ο όρος Μακεδονία και μακεδονικός στους αρχαίους Έλληνες, Ρωμαίους συγγραφείς; Τι σήμαιναν για τους Έλληνες της κλασικής εποχής, την αυτοκρατορική Ρώμη, τους σλαβικούς λαούς οι συγκεκριμένες λέξεις και με ποιο τρόπο τις χρησιμοποιούσαν;

Πώς εμφανιζόταν η Μακεδονία στους χάρτες; Ποια εικόνα είχαν οι Έλληνες το 19ο αι. για τη Μακεδονία και τον πληθυσμό της και ποια τον 20ο αιώνα; Πώς ήταν η θέση των Σλαβόφωνων στην Ελλάδα στο παρελθόν και ποια σήμερα; Πώς αντιλαμβάνεται το ελληνικό κράτος τη μακεδονική ταυτότητα από το 1974 μέχρι σήμερα, και πώς οι Έλληνες ομογενείς; Ποια ήταν η Μακεδονία που ζητούσαν οι Σέρβοι και ποια οι Βούλγαροι; Τι πιστεύουν οι Σλαβομακεδόνες σήμερα για τη Μακεδονία και το παρελθόν της; Τ ί μαθαίνουν τα παιδιά όταν πηγαίνουν σχολείο στη γειτονική χώρα για την εθνική τους ταυτότητα; Ποιες είναι οι νέες εκφάνσεις του Μακεδονικού Ζητήματος; Δηλαδή ποια είναι τα χαρακτηριστικά της σύγκρουσης Ελλήνων και Σλαβομακεδόνων στο Internet και ποιο το αποτέλεσμα; Τι ισχύει στο θέμα της ονοματοδοσίας των κρατών σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και τι προβλήματα μπορούν να ανακύψουν στο μέλλον στο εμπόριο, στα προιόντα και τις υπηρεσίες από την κοινή χρήση του επιθέτου μακεδονικό; ε όλα αυτά τα θέματα κλήθηκαν να δώσουν απαντήσεις 18 επιστήμονες, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας και διακεκριμένοι ερευνητές στο αντικείμενό τους. Κάποιοι έχουν μακρά θητεία και καταξίωση στον κλάδο τους και κάποιοι άλλοι είναι νεότεροι που όμως ήδη έχουν καταθέσει δείγματα της συγγραφικής τους ικανότητας και επιστημονικής επάρκειας. Οι συγγραφείς στηρίχθηκαν στα πορίσματα της έρευνάς τους, στην επιστημονική τους συγκρότηση και επάρκεια, προκειμένου να παρουσιάσουν νέες προσεγγίσεις σε θέματα που τους ενδιαφέρουν ιδιαίτερα ακολουθώντας αυστηρά την επιστημονική μεθοδολογία. Η παρουσίαση του βιβλίου πραγματοποιήθηκε στις 18 Ιουνίου στη Στοά Βιβλίου στην Αθήνα, όπου μίλησαν οι κ.κ. Ντόρα Μπακογιάννη (υπουργός Εξωτερικών), Ευάγγελος Βενιζέλος (καθηγητής ΑΠΘ, βουλευτής ΠαΣοΚ), Ιωάννης Στεφανίδης (αναπληρωτής καθηγητής διπλωματικής ιστορίας ΑΠΘ) και άλλοι.

Ο παρών τόμος που εκδόθηκε με επιμέλεια του Γιάννη Στεφανίδη, του Βλάση Βλασίδη και του Ευάγγελου Κωφού δεν είναι το πρώτο έργο του επιστημονικού κέντρου του Μουσείου που κινείται εκτός των αυστηρών ορίων της ιστορίας. Προηγήθηκαν τα συλλογικά έργα Βασίλης Κ.Γούναρης, Ιάκωβος Δ.Μιχαηλίδης, Γιώργος Β.Αγγελόπουλος, Ταυτότητες στη Μακεδονία, Αθήνα, Παπαζήσης, 1997, Ευάγγελος Κωφός, Βλάσης Βλασίδης, Αθήνα Σκόπια: Η Επτάχρονη Συμβίωση (1995-2002), Αθήνα, Παπαζήσης, 2003 και Βασίλης Κ.Γούναρης, Ιάκωβος Δ.Μιχαηλίδης, Πρόσφυγες στα Βαλκάνια: Μνήμη και ενσωμάτωση, Αθήνα, Πατάκης, 2004.

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 10.7.2008]

ΟΔΟΣ: Οπτασίες μιας άλλης πόλης

Παρουσιάστηκαν την περασμένη εβδομάδα, ως δραματοποιημένο θεατρικό μονόπρακτο, αποσπάσματα από το δημοσιευμένο λογοτεχνικό έργο του καστοριανού συγγραφέα κ. Ηλία Παπαμόσχου. Οι παραστάσεις δόθηκαν στην σάλα του διατηρητέου Ζάχου, όπου εδρεύει το σωματείο «Σπασμένο ρόδι» που είχε την ιδέα και την ευθύνη υλοποίησής της.

Με επιλογές και εναλλαγές από τα αυτοτελή βιογραφικά και ηθογραφικά διηγήματα του λογοτέχνη, που περιλαμβάνονται στις δύο συλλογές του, που εκδόθηκαν και κυκλοφόρησαν πριν μερικά χρόνια από την εκδοτικό οίκο «Κέδρο», με τους τίτλους «Καλό ταξίδι κούκλα μου» και «Και του χρόνου κυνήγια», και οι οποίες τον ανέδειξαν σε πανελλήνιο επίπεδο, το πείραμα ήταν φυσικό να έχει συναρπαστικό χαρακτήρα και αποτέλεσμα.

Η παράσταση επενδύθηκε μουσικά από τις ενδιαφέρουσες μουσικές υποκρούσεις που συνέθεσε ειδικά για τον σκοπό αυτό ο κ. Ιωάννης Ζορμπίδης, ο οποίος ζει και εργάζεται στην Καστοριά. Οι συνθέσεις συνέβαλαν ιδιαίτερα στην ενότητα του θεατρικού λόγου, αφού συνέδεαν με επιτυχία τα αποσπάσματα. Βοήθησαν όμως τους θεατές να μεταβούν σε άλλες συχνότητες, χωρίς τις οποίες δεν θα ήταν εφικτή η συνομιλία της θεατρικής παράστασης με τους ίδιους. Σε μια ενότητα που προέκυπτε -αλλά και αποτελούσε το ζητούμενο- από την χρήση του κατακερματισμού. Το έργο βασίστηκε σε ένα ιδιότυπο μονόλογο-διάλογο της μοναδικής ηθοποιού.

Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε στους θεατές, τουλάχιστον στα περισσότερα στοιχεία της, η εικαστική κινηματογραφική επένδυση “animation” της παράστασης, που ανήκε στον κ. Αναστάσιο Αριστοτέλους, ο οποίος και αυτός ζει και εργάζεται στην Καστοριά. Βοήθησε την παράσταση συνολικά, ώστε να μην περιοριστεί στην λιτή σκηνογραφία (που πάντως ήταν αντιπροσωπευτική στην απόδοση του συγγραφικού πνεύματος), αλλά να διαχέεται και να διευρύνεται. Χωρίς αμφιβολία «μεγάλωσε» το θέαμα, το οδήγησε έξω από τον χώρο, και σε ένα βαθμό έξω από τον τόπο, και φυσικά έξω από τον χρόνο.

Και αυτό, μια και βασικός πυρήνας της θεατρικής απόδοσης του κ. Ηλία Παπαμόσχου είναι οι αναμνήσεις παιδικής ηλικίας και οι σκιές ανθρώπων που έφυγαν από την ζωή και ανήκαν στον (πιο) στενό οικογενειακό περίγυρό του, ή αποκλίνουσες μορφές εμβληματικού χαρακτήρα για την Καστοριά, μιας άλλης εποχής, μορφές που είτε έφυγαν πια από την ζωή, είτε όχι, περισσότερο με οπτασίες μιας άλλης πόλης, παρά με υπαρκτές φιγούρες εγκλωβισμένες στα πλαίσια του συμβιβασμού και της κοινωνικότητας έμοιαζαν.

Η πολύ προσεγμένη και έμπειρη σκηνοθετική διεύθυνση της κ. Σοφίας Καρακάντζα, η οποία έχει στο ενεργητικό της ξεχωριστές παραστάσεις στην Καστοριά, κατόρθωσε σε μεγάλο βαθμό, - ίσως όμως όχι απόλυτα- να συγκεράσει τις τεχνικές αυτές από τα είδη καλλιτεχνικής έκφρασης που συνεργάστηκαν, ώστε να συνυπηρετήσουν με την ερμηνεία της κ. Ελένης Τσαδήλα, την κεντρική ιδέα της παράστασης.

Η ηθοποιός, που ούτως ή άλλως βαδίζει στο απόγειό της, δέχθηκε να συμμετάσχει σε ένα πείραμα που πράγματι ήταν σπάνιο και πρωτοποριακό, ειδικά για την Καστοριά. Με την προσήλωσή της σε ένα ακόμη ρόλο, εξαιρετικά δύσκολο και πολύπλοκο αυτή την φορά, αφού η αρχή, το μέσο και το τέλος του ρόλου καθώς και η πλοκή του δεν ήταν φυσική και δεν βασιζόταν στο επακόλουθο μιας ιστορίας.

Βασίστηκε στην διαρκή μετάβαση και σε υπερβάσεις υπαρξιακής φύσης, με μεταπτώσεις και κορυφώσεις, οι οποίες σε κάποιο βαθμό ίσως να μην απέφυγαν την υπαγωγή της ερμηνείας της στην ιδέα του αυτοσχεδιασμού, του μοιραίου, ή ακριβέστερα της αλλοκοτιάς και του ξωτικού. Παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες από τις μορφές στις οποίες αναφέρονταν, ήταν κανονικοί άνθρωποι. Όμως με δεδομένο ότι κεντρική ιδέα του καστοριανού λογοτέχνη είναι οι βόλτες της ζωής, της λογικής, της τρέλλας και του θανάτου, το βέβαιο είναι ότι η προσπάθεια ανταμείφθηκε από το αποτέλεσμα.

Σε κάθε περίπτωση, η παράσταση και η απόδοσή της, ήταν πρωτοποριακές. Απ΄ αυτές έλαμψε με την απουσία του ο Δήμος Καστοριάς, ο οποίος δεν στάθηκε αρωγός σε δημότες του. Πρόσφατα, απέρριψε εισήγηση για οικονομική συμπαράσταση στην θεατρική δουλειά του συλλόγου «Σπασμένο ρόδι». Έτσι η παρουσία συμβούλου στην πρεμιέρα είχε καθαρά ιδιωτικό χαρακτήρα και δεν μπορεί να πιστωθεί σε ένα Δήμο που ανέχεται, επιτρέπει αλλά και υποχρεώνει κάθε πνευματική προσπάθεια να επιβιώνει σε κατάσταση πολιορκίας. Παρά το γεγονός ότι την δυο μέρες μετά την πρεμιέρα, στην παράσταση της Κυριακής μετέβη και ο δήμαρχος Καστοριάς, κ. Ιωάννης Τσαμίσης, η απουσία της δημοτικής συμπαράστασης έγινε ακόμη πιο έντονη.

ΥΓ Εννοείται, εξαιρούνται από τον διωγμό οι ρωσίδες καλλιτέχνιδες των περσινών καλλιστείων της ΔηΠΕΚα και οι ακούραστοι εργάτες της εξυγίανσης της λίμνης και του περιβάλλοντος εν γένει. Σ’ αυτούς αποδίδεται χλιδή.

5.8.08

ΒΑΣΙΛΗ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Το πετρέλαιο, αυτός ο… βρόγχος!

Η βενζίνη, τα πρατήρια, οι φορτηγατζήδες, οι βυτιοφορείς

Έτσι μας προϊδεάζουν οι ειδικοί, που το 2000, όταν ο Μπους ο μικρός, γινόταν πλανητάρχης και το πετρέλαιο ήταν στα 16 δολ. ενώ οι πετρελαιάδες (ποιοι είναι;) ήθελαν να κυμαίνονται μεταξύ 22 και 28, διατείνονταν πως τα 28 δολ. ήταν πάρα πολλά και θα φρενάριζαν την παγκόσμια ανάπτυξη και ευημερία. Τώρα μας μιλούν για 200 δολ., χωρίς να λένε πού θα φτάσει η… ευημερία (βλέπε πείνα, φτώχεια).
Εν πάση περιπτώσει, Μπους, Ιράκ, Κίνα, Ινδία, Ιράν, ο Τσάβες (που τον συμπαθώ πολύ), και ένα βήξιμό τους, μπαμ και ένα πέταμα της τιμής του (πετρελαίου) προς τα πάνω και… ξεχνιέται εκεί, περιμένοντας το επόμενο… βήξιμο!
Χωρίς δηλαδή καμιά επίπτωση στην παραγωγή για να υπάρξει μια δικαιολογία, λόγω μείωσης της προσφοράς που να δικαιολογείται αύξηση (βασικός οικονομικός παράγοντας, κανόνας).

Προ της πτώσης του «Ανατολικού μπλοκ» (του υπαρκτού σοσιαλισμού), η ζωή των λαών που συμπεριελάμβανε, ήταν φανερό πως δεν ήταν καλή (μετά την πτώση φάνηκε δυστυχώς η γύμνια του), σκεπτόμουν (ειλικρινά) πως η ύπαρξή του ωφελούσε περισσότερο τους λαούς της Δύσης, παρά τους υπ’ αυτό Ανατολικούς! Μια άποψη που λεγόταν από πολλούς, και επώνυμους.
Με την αρχή του κομμουνιστικού κινήματος για παγκόσμια επικράτηση και… κατατρόπωση του καπιταλισμού, με την ισχυρή βάση του, την ΕΣΣΔ (Σοβιετική Ένωση, Ρωσσία), (τώρα την ευθύνη αυτήν την ανέλαβε η συντρόφισσα Παπαρήγα), το κεφάλαιο είχε… «φρονημέψει», φοβούμενο την έκρηξη των λαών με την υποδαύλιση της ΕΣΣΔ, για να μην τα χάσει όλα και έκανε παραχωρήσεις, ώστε τουλάχιστον να μη πεινάει ο κοσμάκης. Γιατί όπως είχαν τα πράγματα λύση ήταν: ή εμείς ή εσείς! Και με την πτώση της ΕΣΣΔ, γίναμε όλοι… «εμείς», δηλαδή Δυτικοί, και μάλιστα οι νέοι στην ομάδα πιο φανατικοί (Πολωνοί κλπ). Και πλέουμε όλοι στον ωκεανό της ελεύθερης αγοράς, της παγκοσμιοποίησης… με βαρκούλες, με βάρκες, με τρεχαντήρια, με βαποράκια, με θαλαμηγούς, με κρουαζιερόπλοια, ανάλογα με το πώς καταφέρνει ο καθένας να εξασφαλίσει θέση στα πολλά… πλεούμενα αυτού του ενιαίου και απέραντου ωκεανού!

Σαν πολύ το σοβαρέψαμε το θέμα, που βέβαια αφορά τελικά την ακρίβεια με τις τόσες κακές συνέπειες για τους πολλούς (και αδύναμους), χωρίς κάποιο αισιόδοξο σημάδι για κάτι καλό!
Όμως ας αναζητήσουμε και σ’ αυτήν την… μαυρίλα κάποια περιστατικά που έχουν και την ευτράπελη πλευρά τους, για να ευφρανθεί όσο γίνεται το… πικραμένο χειλάκι μας. Θα το αναζητήσουμε στο παρελθόν… Θυμόμαστε πως οι βυτιοφορείς πέρα από την αύξηση κατά 5% των κομίστρων, ζητούσαν και άλλα πολλά για να σταματήσουν την απεργία που είχε ξεράνει τα πρατήρια από βενζίνη. Μεταξύ αυτών ήταν και αίτημα να μην θεωρούνται ένοχοι αν κάνουν νοθείες, ή τουλάχιστον να είναι ένοχοι μόνο οι οδηγοί και όχι οι παραλήδες ιδιοκτήτες.
Η απαίτηση αυτή, που βέβαια δεν έγινε δεκτή, μου θύμισε ένα παλαιό περιστατικό που έχει την πλάκα του.

Υπηρετούσα, πριν αρκετά χρόνια βέβαια, σε μία από τις πιο όμορφες πόλεις που έχει γύρω της η Θεσσαλονίκη, σαν δ/ντής υποκαταστήματος της Ε.Τ.Ε. Η ιστορία που έλαβε χώρα έναν Νοέμβριο, αφορούσε το γυμνάσιο της πόλης, που βρίσκονταν στα βόρειά της, σε δρόμο που ανηφόριζε λίγο. Θέλησε να προμηθευτεί πετρέλαιο για τον επερχόμενο χειμώνα, που εκείνη την χρονιά έδειξε νωρίς τα… δόντια του.
Αναζήτησαν τον προμηθευτή-επιχειρηματία της πόλης, που κάθε χρόνο τους εξυπηρετούσε, αλλά δεν βρισκόταν. Απευθύνθηκαν κατ’ ανάγκη σε άλλον επιχειρηματία, που τους ζήτησε την χωρητικότητα του ντεπόζιτου του σχολείου, όπως ήταν φυσικό. Αυτός έβαλε την πρέπουσα ποσότητα στο βυτίο και πήγε στο σχολείο να την αδειάσει. Και μετά την διαδικασία τοποθέτησε την βάνα στην υποδοχή της αποθήκης, ο οδηγός με τον βοηθό του κατηφόρησαν λίγο πιο κάτω σ’ ένα καφενεδάκι να πιουν έναν καφέ, ήσυχοι, αφού με το άδειασμα του βυτίου αυτόματα θα σταματούσε η λειτουργία του. Κάποιο στιγμή όμως, λίγο πριν τελειώσουν τον καφέ, βλέπουν ένα ρεύμα υγρού να κατρακυλάει τον κατήφορο δίπλα στο πεζοδρόμιο. Τι νερά είναι αυτά που έρχονται, λέει ο βοηθός, αφού δεν βρέχει. Όταν πρόσεξαν καλύτερα κατάλαβαν ότι ήταν πετρέλαιο και έτρεξαν αποφασισμένοι να κλείσουν την βάνα. Τι είχε συμβεί;

Με πολύ πρακτικό, αλλά δυσάρεστο τρόπο, αποκαλύφθηκε η θρασύτατη κλοπή που διέπραττε ο σταθερός για χρόνια προμηθευτής του σχολείου, αμειβόμενος για πολύ μεγαλύτερες ποσότητες από αυτές που παρέδιδε. Δεδομένου ότι στην κοινωνία της πόλης ήσαν γνωστά πρόσωπα και πράγματα το περιστατικό κυκλοφόρησε αμέσως σαν… καλαμπούρι με πολλά σχετικά σχόλια. Η αντιμετώπιση της σοβαρής πλευράς της υπόθεσης, ήταν θέμα του διαχειριστή του σχολείου και του παλαιού προμηθευτή, ίσως και των δικαστηρίων, που βέβαια δεν ενδιέφερε καθόλου την κοινωνία της πόλης, που οι άνθρωποι απόλαυσαν την εύθυμη πλευρά της.

Το δεύτερο περιστατικό είναι παλαιότερο και αναφέρεται στην εφηβική ηλικία μου. Έχει να κάνει με βενζίνες και πρατήρια, αλλά έχει άλλο χρώμα (υφή) ας πούμε.
Ζούσα την Θεσσαλονίκη για τις τελευταίες τάξεις του γυμνασίου, σ’ έναν θείο αυστηρό, που είχε πρατήριο βενζίνης στην οδό Λαγκαδά, λίγο πιο πάνω από τον Βαρδάρη. Ήμουν άβγαλτος, επαρχιωτόπουλο, κλειστός τύπος, και τα καλοκαίρια βοηθούσα στο πρατήριο σαν το παιδί για όλες τις δουλειές.
Με πήρε στο πρατήριο ο μπάρμπας, για να βοηθώ, αλλά και για να… ανοίξω. Γιατί η πλατεία Βαρδαρίου, την εποχή εκείνη ήταν, ας πούμε, σαν ένα σχολείο. Αλλά διαφορετικό την μέρα και άλλο την νύχτα!

Ενώ την άλλη χρονιά, και ενώ θα έδινα εξετάσεις για το πανεπιστήμιο, με παρέδωσε σ’ έναν αετονύχη, που είχε… ΚΕΠ (Κέντρο Εξυπηρέτησης Πελατών) με εγκαταστάσεις… μια ξεφτιλισμένη τσάντα και βάση το καφενείο «Κρούσοβο» στην οδό Μοναστηρίου.
Στον κυρ Γιάννη, θα έτρεχα από το πρωΐ μέχρι το μεσημέρι (όσο τα γραφεία ήταν ανοικτά), εδώ και εκεί, εφορίες, ταμεία, πετρελαϊκές εταιρείες κλπ και αργότερα στο «Κρούσοβο» έδινα αναφορά και έπαιρνα το… μεροκάματό μου: ένα τάληρο, σιδερένιο, μεταλλικό, είχε αξία. Το πόσο… άνοιξα, ας το να πάει…

Στο πρατήριο βενζίνης έβλεπα, άκουα, μάθαινα πολλά, όμως ένα μόνο περιστατικό θυμάμαι, που έχει να κάνει με ένα τόσο δα, κοντούλη, αδύναμο βοηθό οδηγού φορτηγατζή.
Αν κατάφερνα, με όποιο τρόπο να πάρω, να… ληστέψω, ή με το καλό, ένα ποσοστό, μικρό έστω, από τον εγωϊσμό, την αυτοπεποίθηση, το τσαγανό, το θράσος αυτού του, θα έλεγα, κοντορεβιθούλη, θα γινόμουν άλλος άνθρωπος και θα πετύχαινα πολλά! Αλλά δεν γινότανε και έμεινα με αυτά που είχα!

Λοιπόν, μια μέρα απόγευμα, κοντά στα άλλα, πλεύρισε το μαγαζί ένα τεράστιο γκαζοζέν, έτσι ονόμαζαν τα αυτοκίνητα εκείνη την εποχή, που ήταν από αυτά που ξέχασαν να κάψουν οι Γερμανοί, φεύγοντας, ή ήταν μισοκαμένα και οι τεχνίτες τα έκαναν να τρέχουν. Ο οδηγός του γκαζοζέν μπήκε στο μαγαζί να τα πούνε με το αφεντικό και άφησε στον… κοντορεβιθούλη να τακτοποιήσει όλες τις εκκρεμότητες με το αυτοκίνητο: βενζίνη, λάδια, αέρα κλπ. Κι αυτός με ένα επιβλητικό ύφος, σαν επιλοχίας λόχου, με διέτασσε να κάνω το ένα και το άλλο: «Βάλε μου τόση βενζίνη, ωπ σταμάτα να ελέγξω, ξαναβάλε άλλα τόσα κλπ…». Και να σκεφθεί κανείς πως οι αντλίες ήταν χειροκίνητες και για να γεμίσει το ρεζερβουάρ ενός γκαζοζέν, που ήταν όσο ένα βαρέλι, έπρεπε να σου βγει η Παναγία, που λένε.

Κάποια στιγμή, αφού γέμισε το ρεζερβουάρ, θέλησε να ελέγξει και τα λάδια. Πού να φτάσει την μηχανή, ανέβηκε στον προφυλακτήρα και αφού είδε τι είχε μέσα φωνάζει επιτακτικά, ενώ εξυπηρετούσα άλλον πελάτη: «μικρέ, φέρε μου ένα κιλό λάδι!». Αυτό μ’ έκοψε, ακούς εκεί «μικρέ»! Μπαίνω μέσα, βάζω σε δοχείο του κιλού λάδι και του το πηγαίνω. Δίδοντας το εκεί ψηλά που βρισκόταν του λέω παραπονιάρικα: «όχι και μικρέ!». «Πόσο χρονών είσαι;» μου απαντάει. «Είκοσι» του λέω (ήμουν 18, με μεγάλωσα λίγο). «Ε, να με σέβεσαι, είμαι είκοσι δύο» μου λέει κοφτά. Μ’ έσκισε, κατά το λεγόμενο.

Ακούς εκεί, κοτζάμ δεκαοκτάχρονος, να σου λέει ο Ζορμπάς «μικρέ»! «Μικρός είσαι και φαίνεσαι Ζορμπά» θα έπρεπε να ήταν η απάντησή μου. Αν είχα το ένα εκατοστό του θράσους του. Δεν το είχα.

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 31.7.2008]

ΟΔΟΣ: Μετά ή άνευ αοιδών

Συχνά προκαλείται η (εύλογη) απορία, αν είναι σκοπιμότερη η σιωπή και η αδιαφορία από την κριτική και μάλιστα από την καυστική κριτική. Και πράγματι, σε μερικές περιπτώσεις, ίσως η σιωπή να είναι χρυσός, αφού τα πράγματα, όσα στραβά κι΄ αν είναι ή κι’ αν φαίνονται, ως εκ θαύματος διορθώνονται.
Στις περισσότερες όμως περιπτώσεις και ειδικά στα δημόσια πράγματα, και ακόμη ειδικώτερα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η σιωπή απέναντι στα όσα διαδραματίζονται και ανήκουν στα κακώς κείμενα, συνιστά παράλειψη. Και η παράλειψη ισοδυναμεί με πράξη. Δηλαδή με συνενοχή. Ειδικά σε μια εποχή, που δεν γίνονται πια θαύματα.

Γι’ αυτό και η ΟΔΟΣ, δεν μπορεί να μην σχολιάσει, για μια ακόμη φορά το αποπνικτικό περιβάλλον των «αυτοαποκαλούμενων» (αξίζει εδώ η εννοιολογική φόρτιση μιας λέξης που δεν είναι ακριβώς άσχετη με το πρόβλημα) πολιτιστικών εκδηλώσεων του φετινού θέρους. Τις οποίες φιλοξένησε, ή ετοιμάζεται να διοργανώσει, για μια ακόμη χρονιά υπό την (κατ) αιγίδα του, ο ρέκτης του πολιτισμού Δήμος Καστοριάς. Στο περίφημο αμφιθέατρο της Ολυμπιακής Φλόγας, όπου σιγοβράζει το άκαυτο πυρ του εγχώριου πολιτιστικού και αισθητικού κιτς. Του πλήρους και του απόλυτου, του γεωμετρικά τέλειου. Ιδίως σε συνδυασμό με τα αυτοσχέδια «μπάσια» των αρχαιοπρεπών εξεδρών των καταστημάτων καφέ-μπαρ στα νοικιασμένα (ή απλώς αυθαίρετα κατειλημμένα) δημοτικά παραλίμνια πλακόστρωτα πεζοδρόμια της Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Αυτή την χρονιά, το πολιτιστικό ανυψωτικό δρώμενο, προλόγισε κατά την έναρξη της πολιτιστικής καταιγίδας ο ίδιος ο κ. δήμαρχος Καστοριάς πριν μερικές εβδομάδες. Ο οποίος σε ελεύθερη απόδοση μ’ αυτά που είπε, ισχυρίστηκε ότι «ακούμε αυτά που είμαστε και αυτά που μας αξίζουν» καθ’ ότι αυτή είναι η «παράδοσή» μας.

Και κανείς δεν αναρωτήθηκε ότι «παράδοσή» μας ήταν και οι όνοι και ημίονοι (γαϊδούρια και μουλάρια) και τα λοιπά υποζύγια, «παράδοσή» μας ήταν τα κοτέτσια, οι οικόσιτες μπέτσκες και οι λάμπες πετρελαίου, οι θερμάστρες πετρελαίου, το πλύσιμο στην λίμνη, οι «διαμπερείς» τουαλέτες της οσμανλίδικης έμπνευσης, και άλλες γραφικές και αγύριστες συνήθειες. Αλλά ότι όλα αυτά, τα πειστήρια του κάποτε, και οι αποδείξεις μιας υποβάθμισης που αποτελούσε τον κανόνα, γρήγορα τα αφήσαμε πίσω μας. Και ας ήταν ανώδυνα. Διότι υπήρχαν «παραδόσεις» επώδυνες και επονείδιστες, όπως η καταπίεση και η αμορφωσιά, που ευτυχώς έχουν ήδη περιοριστεί.

Και ενώ είναι προφανές ότι η παράδοση δεν είναι άνευ άλλου πάντοτε θετική, και ήδη ορισμένες απ’ αυτές ανήκουν στο ξεχασμένο παρελθόν, υπάρχουν παραδόσεις, όπως η λεγόμενη μουσικοχορευτική, η οποία περιβάλλεται με ασυλία μύθου. Με αποτέλεσμα να μπορεί σήμερα ο καθένας, δηλώνοντας απλώς ειδικός, χορευτής, (αληθινός) πατριώτης, παλληκάρι ή βαλκανιολόγος, αυθαίρετα και ανάλογα με τα γούστα, τις εμμονές και τα απωθημένα του, να βαφτίζει ή όχι με το τεκμήριο της αυθεντικότητας και της γνησιότητας, οτιδήποτε εκτελείται με κλαρίνο, ποντιακά βιολιά, κύμβαλα αλαλάζοντα και λοιπά χάλκινα.

Όχι ότι κάπου-κάπου (ή καλλίτερα αραιά και που, και από κάπως μακριά) δεν θα έπρεπε να αφιερώνεται λίγος χρόνος και για στοιχεία του παρελθόντος. Αλλά από το σημείο αυτό, μέχρι του σημείου να ξεφωνίζουν οι αυτοσχέδιες ορχήστρες μετά ή άνευ αοιδών, αργόσυρτα χαυνωτικά άγνωστα -στους μη μύστες- μουσικοχορευτικά σύνολα με τα μεγάφωνα στην διαπασών να εκτοξεύουν στο εξώτερο ακουστικό διάστημα, μουσικούς ρυθμούς φερμένους από λόγγους και ραχούλες περασμένων αιώνων, ή χαμένων πατρίδων, μοιρολόγια και φωνές σε μόνιμο και διαρκή παροξυσμό, αυτό λέγεται καταναγκασμός στην Καστοριά, την ανοικτή, υπαίθρια πολιτιστική φυλακή μετά της λιμναίας τάφρου. Και οι εκδηλώσεις, μουσικά αναστενάρια.

Μπορεί οι παρατηρήσεις αυτές να γράφονται με μια διάθεση ελαφρότητας και αποφόρτισης. Μπορεί η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση να διοργάνωσε την συναυλία του π. Σαββάτου με καλλιτέχνες του (ευτυχώς κάπως) ελαφρού πενταγράμμου και ο Δήμος Καστοριάς να προετοιμάζει πυρετωδώς την μεσσιανική υποδοχή άλλου καλλιτέχνη. Όμως η κατάσταση στις πραγματικές διαστάσεις της είναι οριακή.

Διότι τις καθημερινές, εργάσιμες μέρες της εβδομάδος, βουλιάζουν και πνίγονται οι αισθήσεις από το απελπιστικό ντεκόρ, ορισμένων καφετεριών της ενδόξου Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ντυμένα «κουκλίστικα», με φαρμπαλάδες, τούλια, χιτώνες, φιόγκους, υφάσματα και κρετόν να πέφτουν από το ουράνιο πουθενά, με μαξιλαράκια αλά κυρά Φροσύνης, (πλαστικά) λουλούδια να βρέχει ο ουρανός, τα δημοτικά πεζοδρόμια της νότιας παραλίας, μοιάζουν σε πολλές περιπτώσεις σαν να απευθύνονται σε μυριάδες Bi bi bo ή σε Καλομοίρες, ή έστω στον Αλή Πασά, τον Τεπενλή. Έχουν στηθεί σεράγια για την αρπαγή της πελατείας. (Ενώ θα έπρεπε ο Δήμος Καστοριάς να επιβάλλει αισθητικά μέτρα και σταθμά).

Σαν φθάνει πάλι το Σαββατοκύριακο, σ’ αυτή την πολύχρωμη «πανδαισία», λόγω και της αμφιθεατρικής μορφής της Καστοριάς, στον ορυμαγδό των οφθαλμών, προστίθενται, οι μεγαφωνικές μακρόσυρτες ψαλμωδίες, φιλότιμων ιδιωτών, που σπεύδουν βέβαια να βοηθήσουν στις εκκλησίες τους ιερείς, αλλά έτσι όπως «τα δίνουν όλα» για μερικά δευτερόλεπτα, από την κάποια υπερβολή μπορούν να κάνουν τον ακροατή, ειδικά αν κλείσει τα μάτια του, να πιστέψει ότι βρίσκεται κάπου μεταξύ Μέκκας και Μεδίνας ή της Λαχώρης του Πακιστάν και ότι όπου ν’ άναι θα έλθει ο Αλλάχ με αρκετό πιλάφι. (και ότι θα κάψει όλους τους απίστους και κατά προτίμηση τον Τζ. Μπους και τον Κ. Σημίτη).

Κοντά σ’ αυτά, σαν έλθει η νύχτα, στο ημερήσιο χάρμα των οφθαλμών της νότιας παραλίας, έρχεται και προστίθεται το μουσικό κάρμα των «λαμπρών» μουσικοχορευτικών εκδηλώσεων. Με ζουρνάδες, κλαρίνα, νταούλια και σχήματα πιασμένα χέρι-χέρι σε ημικυκλικά σχέδια να αναπέμπουν, σπονδές στην αγνότητα και την παραδοσιακότητα που είχαμε και χάσαμε. Με μπουζούκια και νταϊρέδες. Για να μας κάνουν όλα αυτά, να μην ξεχάσουμε αυτό που είμαστε. όπως περίπου τόνισε ο κ. Ιωάννης Τσαμίσης, προλογίζοντας τον φετεινό πολιτιστικό λίβα του καλοκαιριού.

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 10.7.2008]

ΟΔΟΣ: Νέοι άνθρωποι, νέα ήθη

Καλά-καλά δεν έχει συμπληρωθεί ούτε ένας χρόνος από την εκλογή της κ. Βίβιαν Μπουζάλη στο αξίωμα της βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας στον νομό Καστοριάς και έχουν προκληθεί τόσα προβλήματα από τις δημόσιες (ή και τις λιγότερο φανερές) δράσεις της, (αναπόφευκτα στην ίδια χρεώνονται και οι χειρισμοί των συνεργατών της από την στιγμή που τους υιοθετεί), όσα δεν προκλήθηκαν ποτέ άλλοτε στο παρελθόν, από άλλο βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, σε τόσο σύντομο και μικρό χρονικό διάστημα πολιτικής και κομματικής παρουσίας.

Αυτή την φορά, φέρεται σύμφωνα με τα όσα γίνονται γνωστά από το περιβάλλον του τ. προέδρου του Συνδέσμου Γουνοποιών Καστοριάς κ. Κωνσταντίνο Μαλεγκάνου, να δόθηκε στην δημοσιότητα και συγκεκριμένα σε τοπική συνάδελφο εφημερίδα, χωρίς να χορηγηθεί άδεια, ή να προηγηθεί συνεννόηση, ή να προειδοποιηθεί ο κ. Κ. Μαλεγκάνος, τόσο η επιστολή που της απηύθυνε εκ μέρους του Δ.Σ. ο ακόμη τότε πρόεδρος του Συνδέσμου, όσο και η απαντητική επιστολή της ίδιας της βουλευτού κ. Β. Μπουζάλη (πριν καν παραδοθεί στον Σύνδεσμο ταχυδρομικά) και μάλιστα. .. ενισχυμένη από την συμμαχική προς τις απόψεις της, επιστολή της Ομοσπονδίας Γούνας.

Το πρωτοφανές περιστατικό, που αν αληθεύει παραβιάζει στοιχειώδεις αρχές δεοντολογίας και τάξης, επιβεβαιώνεται και έμμεσα, από την απαντητική επιστολή, που σπεύδει δημοσιοποιήσει πρώτος αυτή την φορά, μέσω της ΟΔΟΥ, ο τ. πρόεδρος του Συνδέσμου Γουνοποιών Καστοριάς, Διαδραματίσθηκε πριν μερικές εβδομάδες και δεν έχει σχέση τελικά με διάλογο. Όπως φαίνεται θυμίζει διαδικασία δημόσιας διαπόμπευσης με συνοδεία κηρύκων και κολάκων. Μάλιστα αποδίδεται σε νεαρή βουλευτή, η οποία στην επιστολή της, ισχυρίζεται ότι δεν ενεργεί για τις εντυπώσεις και το θεαθήναι, αλλά για την… ουσία. Είναι επιτακτική η υποχρέωση απάντησης της κατά τα λοιπά, απανταχού πολιτικού.


ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΑΛΕΓΚΑΝΟΥ

Επιλέγοντας ν’ απαντήσω σήμερα, σ’ επιστολή της βουλευτού Κας Μπουζάλη, σε τοπικό μέσο ενημέρωσης απευθυνόμενη προς τον Σύνδεσμο Γουνοποιών Καστοριάς, το κάνω έχοντας την πολυτέλεια να μην κατέχω θεσμική ιδιότητα και χωρίς να μ’ ενδιαφέρει να τα έχω καλά με όλους για να είμαι φαινομενικά αγαπητός, θέλω να είναι καθαρές οι σχέσεις μου, δεν αποφεύγω την διαφωνία και δεν πιστεύω ότι παράγεται κάτι από την κοινή χειραψία όλων με όλους, και όπως έχει αναφέρει ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας προτιμώ να είμαι χρήσιμος παρά ευχάριστος.
Ασφαλώς πρέπει να έχει κανείς κατανόηση, ανθρώπινη, για την όποια ψυχική ένταση περνά ένας άνθρωπος θεωρώντας πως έχει υποχρέωση ν’ απαντήσει σε θέσεις ενός συνδικαλιστικού οργάνου, με τον τρόπο που ο ίδιος ελεύθερα επιλέγει εντός δημοκρατικού περιβάλλοντος να το κάνει, και βεβαίως πριν σπεύσει κανείς να σχολιάσει θα πρέπει εκ προοιμίου αυτόκριτικά να βάζει τον εαυτό του σε θέση για το τι θα έκανε ο ίδιος.
Θέλω λοιπόν να ξεκαθαρίσω τα εξής:

Την ενασχόληση με τα κοινά την αντιλαμβάνομαι ως ένα δημιουργικό καθήκον, και όχι ως άσκηση επαγγελματικής υποχρέωσης, και για να είναι δημιουργική πρέπει να σου δίνει το αίσθημα της χαράς της ελευθερίας, αλλά και της άσκησής της με όρους που ταιριάζουν στα κριτήρια και στις αρχές σου.

Στους τελευταίους δώδεκα μήνες που ηγήθηκα του Δ.Σ. του Σ.Γ.Κ. προσπάθησα με πολύ συνειδητό τρόπο να καθορίσω κανόνες στην διαχείριση των υποθέσεων του Συνδέσμου, κανόνες που κάποιους στεναχώρησαν, κάποιους ενόχλησαν και τέλος ανάγκασαν κάποιους να πιέσουν εναντίων μου από συνασπισμένους κύκλους που δεν επιθυμούσαν μια τέτοια διαχείριση.

Στα κοινά υποχρεούσαι ν’ ακούς κρίσεις θετικές ή αρνητικές είτε προέρχονται από φιλοσόφους είτε προέρχονται από γελωτοποιούς. Τα φανφαρονικά και τα πείσματα και γενικά τα ξεσπάσματα δεν ανήκουν σ’ εκείνους (που κατά δήλωσή τους) υπηρετούν τον άνθρωπο και τις ανάγκες του, και εφόσον τα έργα μιλούν από μόνα τους, γιατί τέτοιο άγχος προβολής και αυτοπροβολής;
Η εικόνα του πρόσκαιρα νικητή ή πρόσκαιρα ηττημένου που χαρακτηρίζει τα πράγματα στον κλάδο αφήνει ένα δυσάρεστο συναίσθημα κενού, ασυνεννοησίας, καχυποψίας….

Η συνεχής επίκληση για «το καλό του κλάδου» είναι έννοια εξόχως υποκειμενική, καθώς και η αυθαίρετη επίκληση του «νέου» για την χάραξη διαχωριστικών γραμμών, εξυπηρετεί προσωπικές φιλοδοξίες. Η λογική του πρώτα κατακτάμε θέση-πόστο και μετά κάνουμε έργο, σε συνδυασμό του να χρήζονται πολιτικοί καριέρας μόνο μέσα από τις τηλεοπτικές εμφανίσεις τους και από μία εκ του ασφαλούς κριτική με βρίσκει όχι παγερά αδιάφορο αλλά ριζικά αντίθετο.

Επιτρέψτε μου λοιπόν να διατηρώ το δικαίωμα ν’ ανησυχώ και να διαμαρτύρομαι για οτιδήποτε κατά την άποψή μου δεν είναι σωστό και επιτέλους ας πάψει να θεωρείται δεδομένο ότι από την ώρα που εσύ υπερασπίζεσαι κάτι θετικό και ότι η άρνηση αυτού του συγκεκριμένου είναι εμμονή ή γκρίνια, και για ότι αφορά προσωπικά ενδιαφέροντα και φιλοδοξίες ξεκαθαρίζω πως όποιος θέλει να έχει ρόλο πρέπει να είναι σε θέση ν’ αναλαμβάνει ευθύνες για να δημιουργεί, αποζητώντας και όχι αποφεύγοντας την κριτική.

Με εκτίμηση
Κωνσταντίνος Μαλεγκάνος

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 10.7.2008]

ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ έγραψαν

Αγαπητέ κύριε Μπαϊρακτάρη,

Θέλω να δώσω μιά απάντηση στην κ. Αφροδίτη Γιουβρή, η οποία παρατηρώ ότι βρίσκεται σε συνεχή αντιπαράθεση με την κυρία Ειρήνη Δαμοπούλου, ηρωίδα του βιβλίου του κ. Ιωάννη Μπουγά, “Η Φωνή της Ειρήνης”.

Κυρία Γιουβρή, φαίνεται ότι για σας ότι και να σας γράψει η κ. Δαμοπούλου σας φαίνεται ψεύδος και προπαγάνδα. Δεν πιστεύετε ότι τα χρόνια του Εμφυλίου το ΚΚΕ έκανε στα παιδιά πλύση εγκεφάλου με τα κηρύγματά του περί “μοναρχοφασισμού” και Σλαβομακεδονίας.
Εγώ καλώ εσάς και όποιον αναγνώστη της Οδού έχει την δυνατότητα να ψάξει στο διαδίκτυο τις λέξεις “Detsa Begaltsi”, δηλαδή “Παιδιά Απαχθέντων” και αμέσως θα διαπιστώσει πως η τότε προπαγάνδα του ΚΚΕ έχει επηρεάσει την προπαγάνδα των Σκοπιανών. Επίσης, θέλω να δει ο κόσμος την ιστοσελίδα του Κόμματος “Ουράνιο Τόξο” “florina.org” γιά να διαπιστώσει τον καρκίνο που δημιούργησε η προπαγάνδα του ΚΚΕ τις δεκαετίες του 1940 και 1950.
Αυτός ο καρκίνος τώρα έχει γίνει μεγάλο πρόβλημα της Ελλάδος. Κάποια παιδιά λένε ότι ήρθε ο Ερυθρός Σταυρός στην Ελλάδα και τα πήρε στην Αλβανία για να τα προστατεύσει από την γενοκτονία που έκανε το Ελληνικό κράτος! Θα μάθετε όμως ότι και αυτά τα παιδιά τώρα κατηγορούν το ΚΚΕ γιατί λένε ότι τα εγκατέλειψε στην τύχη τους όταν τα πήγε στο Παραπέτασμα..
Τα παιδιά που έμειναν μακριά από τους γονείς τους και την μητέρα Ελλάδα τώρα λέγουν ότι είναι (Σλαβο)Μακεδόνες και ότι η Ελλάδα έκανε γενοκτονία στους δήθεν (Εθνικό)Μακεδόνες της Μακεδονίας του “Αιγαίου”, όπως αποκαλούν την Ελληνική Μακεδονία. Είμαι βέβαιος ότι αν και η κ. Γιουβρή μπει στο διαδίκτυο θα αντιληφθεί το λάθος της, το δικό της, και του Κόμματός της.

Αντί να ερωτά με στόμφο την κ. Δαμοπούλου πως γνωρίζει τις αποφάσεις των ηγετών του ΚΚΕ ας ασχοληθεί αυτή λίγο περισσότερο με την Ιστορία της περιόδου και θα μάθει όλη την αλήθεια. Η μικρή Ειρήνη Δαμοπούλου ήταν τυχερή διότι είχε μητέρα μιά φανατική Ελληνίδα και της δίδασκε την αλήθεια, που της επέτρεψε να μην πιστέψει την προπαγάνδα των κομμουνιστών.

Η κ. Γιουβρή δεν είχε κάποιο παρόμοιο άτομο κοντά της. Είμαι όμως σίγουρος ότι αν θέλει μπορεί τώρα να μάθει την αλήθεια μόνη της και να πάψει να έχει τα μάτια της κλειστά.

Με εκτίμηση
Γιάννης Διόπουλος
diopoulos@videotron.ca

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 3.7.2008]

ΛΑΖΑΡΟΥ ΚΛΕΤΣΙΔΗ: Διερεύνηση βέλτιστων μεθόδων εξυγίανσης (Έργο της Εθελοντικής Επιστημονικής Ομάδας)

Το κείμενο που ακολουθεί είναι η ομιλία του κ. Λάζαρου Κλετσίδη, προέδρου της Επιτροπής Λίμνης του Δήμου Καστοριάς, που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της ημερίδας με θέμα «Ευρωπαϊκές ρηχές λίμνες της Μεσογείου» στο Ενυδρείο στις 8 Ιουνίου.

Κυρίες και κύριοι εκπρόσωποι της πολιτικής, κοινωνικής και επιστημονικής κοινότητας, και όλους εσάς που παρακολουθείται με ενδιαφέρον τη σημερινή ημερίδα, ως Πρόεδρος της Επιτροπής Λίμνης του Δήμου Καστοριάς και ως πολιτικός συντονιστής της Εθελοντικής Επιστημονικής Ομάδας, υπάρχει και επιστημονικός συντονιστής ο κ. Διαμαντόπουλος, σας απευθύνω το δικό μας χαιρετισμό με την ευχή να είναι η τελευταία ημερίδα ενημέρωσης αυτής της μορφής, ώστε η επόμενη να’ ναι διημερίδα πάνω σε πράξεις εφαρμογής έργων για τη λίμνη μας και τον περιβάλλοντα αυτήν χώρο.
Η Εθελοντική Επιστημονική Ομάδα ξεκίνησε από τον προβληματισμό επιστημόνων που κατοικούν εργάζονται ή κατάγονται από την Καστοριά για το πώς μπορούν να βοηθήσουν στην βιώσιμη αλλά και υγιή ύπαρξη – διατήρηση του υδάτινου οικοσυστήματος της λίμνης μας και επειδή οποιεσδήποτε δράσεις εξυγίανσης γίνονταν στο παρελθόν αποσπασματικά χωρίς κανένα ενιαίο σχεδιασμό και φυσικά κανένα αποτέλεσμα.
Αυτό το μήνυμα πήρε η Επιτροπή Λίμνης και μετά από απόφασή της ως Πρόεδρος απηύθυνα μια ανοιχτή πρόσκληση μέσω των τοπικών Μ.Μ.Ε. από τα τέλη καλοκαιριού του 2007 καλώντας την επιστημονική κοινότητα εντελώς εθελοντικά σε μια συνάντηση. Υπήρξε όμως και η προσωπική επιλογή – πρόσκληση για συμμετοχή στην εθελοντική ομάδα στελεχών του δημόσιου τομέα. στην πρόσκληση ανταποκρίθηκαν 26 επιστήμονες τόσο από περιφερειακές υπηρεσίες υπουργείων, την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, τους δήμους της λεκάνης απορροής – την Δ.Ε.Υ.Α.Κ., όσο και ελεύθεροι επαγγελματίες, φοιτητές πτυχιούχοι διαφόρων ειδικοτήτων, περιβαλλοντολόγοι, βιολόγοι, γεωπόνοι, ιχθυολόγοι, δασολόγοι, πολιτικοί μηχανικοί, τοπογράφοι μηχανικοί κλπ.
Εδώ πρέπει να τονίσω ότι για πρώτη φορά δημιουργήθηκε τέτοια συνεργασία μεταξύ διαφόρων ειδικοτήτων, θεσμικών και μη σε εθελοντικό επίπεδο για το θέμα της λίμνης και όχι μόνον. Η ομάδα αυτή επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις στην διημερίδα της,
Πάγια αρχή της ομάδας ήταν και είναι η ορθολογική διαχείριση της εξυγίανσης της λίμνης, όπως άλλωστε και αντιμετώπιση του οποιουδήποτε προβλήματος και απαιτεί τα παρακάτω βήματα τα οποία είναι αλληλένδετα:
1. Δεδομένα προβλήματος
2. Αντιμετώπιση προβλήματος
3. Έλεγχος αποτελεσμάτων.
Η ύπαρξη αξιόπιστου αρχείου δεδομένων είναι η σημαντικότερη προϋπόθεση για την διάγνωση και την αντιμετώπιση των προβλημάτων της λίμνης. Έτσι, το πρώτο βήμα ήταν η συγκέντρωση και η αξιολόγηση των υφιστάμενων μελετών – εργασιών που είχαν εκπονηθεί και πληρωθεί, καθώς και των δεδομένων που καταγράφτηκαν από διάφορους φορείς στο παρελθόν. Επίσης κρίθηκε αναγκαία η επικαιροποίηση των δεδομένων, με την μέτρηση και καταγραφή των κρίσιμων παραμέτρων και δραστηριοτήτων που αφορούν την λίμνη αλλά και την λεκάνη απορροής αυτής. Έτσι δρομολογήθηκε η δημιουργία σχεδιασμού και εγκατάστασης δικτύου συνεχούς ποιοτικής και ποσοτικής παρακολούθησης της λίμνης, όπως επιστημονικά σας ανέπτυξε η κ. Ματζαφλέρη, ένα από τα μέλη της ομάδας μας.
Στη συνέχεια εντοπίσθηκαν οι πηγές και τα αίτια των περιβαλλοντικών προβλημάτων της λίμνη. Αναζητήθηκαν και επισημάνθηκαν όλες οι μέθοδοι αποκατάστασης λιμνών. Έχοντας σαν γνώμονα τον κανονισμό DWA-Μ606 «Βασικές αρχές και λήψη μέτρων στη θεραπεία λιμνών» του γερμανικού συνδέσμου διαχείρισης υδάτων, λυμάτων και απορριμμάτων, εξετάσθηκαν και αναλύθηκαν οι συνολικά 45 μέθοδοι εσωλίμνιας και εξωλίμνιας θεραπείας. Με την χρήση ενδεδειγμένης από τον κανονισμό διαδικασίας επιλογής – απόρριψης μέτρων θεραπείας, αποκλείσθηκε ένας σημαντικός αριθμός μεθόδων ως ακατάλληλες για την περίπτωση της λίμνης μας. Η περαιτέρω επιλογή και η ιεράρχηση των βέλτιστων μεθόδων γίνεται βάσει επιστημονικών περιβαλλοντικών και οικονομοτεχνικών κριτηρίων.
Έπειτα από 15 συνεδρίες της ολομέλειας της εθελοντικής επιστημονικής ομάδας προσδιορίσαμε τις θεματικές ενότητες που θα εξετάζαμε σε ομάδες εργασιών καθώς το πρόβλημα της λίμνης το οποίο συνδέεται άμεσα με τη λεκάνη απορροής, δεν είναι μονοδιάστατο αλλά πολυδιάστατο, διαχρονικό και απαιτεί διαφορετικές επιστημονικές προσεγγίσεις.
Συνοψίζοντας, οι θεματικές ενότητες που εξετάστηκαν και ολοκληρώνονται προτάσεις είναι οι εξής:
1. Προστασία της λίμνης από τα φερτά ρεμάτων - Αναδασώσεις - Πυροπροστασία
2. Εμπλουτισμός της λίμνης με νερά - Κορομηλιά, Άγιος Αντώνιος
3. Περιορισμό χρήσης λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων και προώθηση βιολογικών καλλιεργειών
4. Διαχείριση αστικών λυμάτων και ομβρίων
5. παρακολούθηση οικολογικής κατάστασης - Σταθμοί μέτρησης φυσικοχημικών παραμέτρων
6. Καθορισμός ορίων λίμνης (Όχθη και παρόχθια ζώνη)
7. Επισκευή - τροποποίηση θυροφραγμάτων
8. Διαχείριση καλαμώνων
9. Διαχείριση ιζήματος
10. Διαχείριση του υδάτινου οικοσυστήματος και της ιχθυοπανίδας του, θέμα που θα αναπτύξει ο ιχθυολόγος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και μέλος της ομάδας κ. Φίλος.
Όπως διαπιστώνετε κυρίες και κύριοι, οι δέκα ενότητες καλύπτουν επιστημονικά κατά τη δική μας άποψη όλα τα προβλήματα που αφορούν την λίμνη εντός και εκτός.
Ως πρώτο έμπρακτο αποτέλεσμα της προσπάθειάς της εθελοντικής μας ομάδας, σας γνωστοποιούμε ότι ήδη έχει κατατεθεί πρόταση έργου με τίτλο «Διαχείριση – προστασία – βελτίωση του υδάτινου περιβάλλοντος της λίμνης της Καστοριάς» που περιλαμβάνει τα παρακάτω υποέργα:
1. Μελέτη διαχείρισης των υδάτων της κλειστής υδρολογικής λεκάνης της λίμνης Καστοριάς
2. Ανάπτυξη τηλεμετρικού δικτύου παρακολούθησης ποιοτικών και ποσοτικών παραμέτρων της κλειστής υδρολογικής λεκάνης της λίμνης Καστοριάς
3. Βυθομέτρηση και οριοθέτηση της λίμνης Καστοριάς
Ο φορέας υλοποίησης του έργου είναι ο Δήμος Καστοριάς και ο προϋπολογισμός του είναι 955.130,00 Ευρώ, έργο το οποίο ομόφωνα ψηφίστηκε από το Δ.Σ.
Η Ε.Ε.Ο. εξετάζει επίσης την προώθηση ενός πακέτου αναγκαίων μελετών εφαρμογής και εκτέλεσης έργων τα οποία είναι απαραίτητο να δρομολογηθούν άμεσα και να ενταχθούν στο ΕΣΠΑ από τους τοπικούς φορείς.
Επιπρόσθετα ιδιαίτερη βαρύτητα κρίθηκε αναγκαίο να δοθεί στην άμεση σύσταση του φορέα διαχείρισης της λίμνης ο οποίος θα έχει ως στόχο την προστασία την διατήρηση αλλά και την ανάδειξη του υγροβιότοπου της λίμνης Καστοριάς.
Θέλω να τονίσω ότι το έργο της Ε.Ε.Ο. (Εθελοντική Επιστημονική Ομάδα) δεν θα τελειώσει με την επίσημη παρουσίαση της συνολικής πρότασής της, αλλά και η λειτουργία της θα είναι διαρκής, διευρύνοντας τους στόχους της και τα αντικείμενα μελέτης.
Περισσότερες αναλύσεις επί των συγκεκριμένων ενεργειών θα αναφερθούν στην επίσημη παρουσίαση της πρότασής μας, καθώς ο χρόνος εδώ δεν μας δίνει αυτή τη δυνατότητα.
Τότε θα κληθούν οι πολιτικοί μας, οι θεσμικοί φορείς, οι πολίτες και τα Μ.Μ.Ε. στην παρουσίαση αυτή ου θα λάβει χώρα το φθινόπωρο, και θα περιέχει διαπιστώσεις – λύσεις – προτάσεις – χρηματοδοτήσεις, δηλαδή θα είναι ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός με δράσεις άμεσες, μεσοπρόθεσμες, μακροπρόθεσμες, ιεραρχημένες εντός και εκτός λίμνης ή ταυτόχρονα σε μερικές περιπτώσεις.
Τέλος, με δεδομένο (βάση στοιχείων του Ο.Η.Ε) ότι η εθελοντική προσφορά εκτιμάται οικονομικά ότι βρίσκεται στο 8 – 15 % του Α.Ε.Π. μιας χώρας. Αντιλαμβανόμαστε όλοι μας και το μέγεθος της οικονομικής συνεισφοράς αυτής της μοναδικής εθελοντικής επιστημονικής ομάδας πέρα από το μεγαλείο αυτής καθ’ αυτής της ανιδιοτελούς προσφοράς.
Από βάθος καρδιάς τους ευχαριστώ για τη συμμετοχή τους σ’ αυτό τον μοναδικό συλλογικό ανιδιοτελή αγώνα, ευχόμενος να αποτελέσουν παραδείγματα προς μίμηση.

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 3.7.2008]

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ