Φερούτσιο Μπουζόνι (1866-1924): Πώς σκέπτομαι για τον Μότσαρτ

 

Επιμέλεια: Ελένη Παπανικολάου

Ἀποτελεῖ ὡς τώρα τὴν τελειότερη ἐνσάρκωση τῆς μουσικῆς ἰδιοφυΐας.

Πρὸς αὐτὸν ἀτενίζει ὁ μουσικὸς ἀφοπλισμένος, ἱκανοποιημένος.

Ὁ βραχύς του βίος καὶ ἡ παραγωγικότης του ἐξυψώνουν τὴν τελειότητά του στὸ ἐπίπεδο τοῦ φαινομένου.

Ἡ ὀμορφιά του, ποὺ ποτὲ δὲν εἶναι θαμπή, γοητεύει.

Ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖον ἀντιλαμβάνεται τὴ φόρμα εἶναι σχεδὸν ὑπεράνθρωπος.

Ἡ τέχνη του ἔχει κάτι ἀπὸ τὰ ἀριστουργήματα τῆς γλυπτικῆς —ἀπὸ ὁποιαδήποτε πλευρὰ καὶ ἄν ἐξετασθῇ ἡ εἰκόνα εἶναι τέλεια.

Κατορθώνει μὲ τὸ ἔνστικτο τοῦ θηρίου νὰ ἐπιβάλλῃ στὸν ἑαυτό του καθήκοντα, ποὺ δὲν περνοῦν τὰ ὅρια τῆς ἱκανότητός του.

Δὲν ἐπιχειρεῖ τίποτε τὸ παράτολμο.

Βρίσκει χωρὶς νὰ ζητάει. Καὶ δὲν ζητάει τίποτα, ποὺ δὲν θὰ μποροῦσε ναὔρῃ.(ἰσως ποὺ δὲν θὰ μποροῦσε ναὔρῃ Αὐτός).

Οἱ πνευματικοί του πόροι εἶναι ἀμέτρητοι, ποτὲ ὅμως δὲν τοὺς ἐξαντλεῖ.

Μπορεῖ νὰ πεῖ πολλά, ποτὲ ὅμως δὲν φλυαρεῖ.

Εἶναι παράφορος διατηρεῖται ὅμως στὴν ἔκφρασή του ἱππότης.

Ἔχει μέσα του ὅλους τοὺς χαρακτῆρες, ἀλλὰ μονάχα σὰν ἠθοποιὸς ἢ σὰν πορτραιτίστας.

Σοῦ δίνει μὲ τὸ αἴνιγμα τὴ λύση.

Ὅ,τι κάνει εἶναι φτιαγμένο μὲ καταπληκτικὴ ἀκρίβεια στὰ μέτρα, ἀλλ’ ὅμως ἐπιδέχεται ἐξέταση, μπορεῖ ὁ 

καθένας νὰ τὸ ἐλέγξῃ.

Διαθέτει φῶς καὶ σκιές, ὅμως τὸ φῶς του δὲν πληγώνει καὶ τὸ σκοτάδι του ἔχει ἕνα φωτεινὸ διάγραμμα.

Καὶ στὴν τραγικώτερη περίσταση τοῦ περισσεύει ἕνα ἀστεῖο καὶ μπορεῖ νὰ τραβήξῃ καὶ στὴν πιὸ εὔθυμη μιὰ φιλοσοφικὴ ρυτίδα.

Ἔγινε παγκόσμιος μὲ τὴν εὐκινησία του.

Ἀπὸ κάθε ποτῆρι του θὰ μποροῦσε ναὔρῃ κάτι με τὸ ὁποῖο θὰ κατόρθωνε να δημιουργήσῃ, γιατὶ ποτὲ δὲν ἄδειαζε ὡς τὴν τελευταία του σταλιά.

Ἀπέραντο εἶναι τὸ παλάτι του, ὅμως ποτὲ δὲν πηδάει τὰ τείχη του..

Ἀπὸ τὰ παράθυρά του βλέπει τὴ φύση καὶ πλαίσιό της γίνεται τὸ περιθώριο τοῦ παραθύρου.

Ἡ εὐθυμία του εἶναι τὸ κυριώτερο χαρακτηριστικό του. Καὶ στὴν πιὸ δυσάρεστη στιγμὴ κατορθώνει νὰ ρίξῃ τὸ φῶς ἑνὸς μειδιάματος.

Τὸ χαμόγελό του δὲν θυμίζει οὔτε διπλωμάτη, οὔτε ἠθοποιό, ἀλλὰ μονάχα ἕνα καθαρὸ αἴσθημα εὐδιαθεσίας καὶ ὅμως εἶναι κοσμικώτατο.

Ἡ εὐδιαθεσία του δὲν εἶναι ἀποτέλεσμα ἄγνοιας.

Δὲν ἔμεινε ἁπλοϊκὸς καὶ δὲν ἔγινε ἐπιτήδειος.

Εἶναι γεμᾶτος ταμπεραμέντο χωρὶς νευρικότητες—ἰδανιστὴς χωρὶς νὰ ἐξαϋλώνεται, ρεαλιστὴς χωρὶς ἀσχήμιες.

Εἶναι ἀστὸς καὶ ἀριστοκράτης, ἀλλὰ ποτὲ χωρικὸς ἢ ἐπαναστάτης.

Εἶναι φίλος τῆς τάξεως. Εἶναι ἕνα θαῦμα λεπτολογίας τὰ 16 καὶ τὰ 32 μέτρα του.

Εἶναι θρῆσκος ὅσο ἡ θρησκεία συνταυτίζεται μὲ τὴν ἀμαρτία

Σ’ αὐτὸν συνενώνονται ἡ ἀρχαία Τέχνη μὲ τὸ Ροκοκὸ χωρὶς μ’ αὐτὸ νὰ γεννιέται μιὰ καινούργια ἀρχιτεκτονική..

Ἡ ἀρχιτεκτονικὴ εἶναι τὸ πλησιέστερο στοιχεῖο, ποὺ ἔχει ἡ Τέχνη του.

Δεν εἶναι δαίμων καὶ δὲν εἶναι ὀπαδὸς τῆς μεταφυσικῆς.Τὸ βασίλειό του εἶναι στὰ ἐγκόσμια.

Εἶναι ἕνας στρογγυλὸς τέλειος ἀριθμὸς, ἕνα ἄθροισμα, ἕνας ἰσολογισμὸς χωρὶς νὰ φαίνεται ἡ ἀρχή.

Εἶναι νέος, δροσερὸς σὰν ἔφηβος καὶ πολύπειρος σὰν γέρος—Ποτὲ γερασμένος καὶ ποτὲ νεωτεριστής.

Ἔχει ταφεῖ καὶ ὅμως ζῇ. Τὸ τόσο ἀνθρώπινο γέλιο του μᾶς φωτίζει ἀκόμα καὶ μᾶς ὁδηγεῖ σὲ ἀποκαλύψεις.

Ἀπὸ τὸ ἡμερολόγιο τοῦ Φερούτσιο Μπουζόνι

Μετάφραση: Γαλάτειας Α. Τουρνάϊσσεν.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 25 Ιανουαρίου 2024, αρ. φύλλου 12090.