ΟΔΟΣ: Πώς (άραγε) γλεντούν οι Καστοριανοί;

 

ΟΔΟΣ 18.1.2024 | 1208

Ακόμη μια επιχείρηση ακατάπαυστου ναρκισσισμού που καταγράφτηκε σε αναρτήσεις και σε τηλεοπτικές δηλώσεις του επιδεικτικού τύπου «δείτε πώς γλεντούν οι Καστοριανοί» (και «Καστοριανοί»), θα μπορούσε ως κοινωνικό φαινόμενο, να προκαλεί θυμηδία. Αν δεν αφορά κάτι πολύ πιο ευρύ από μια καυχησιά της στιγμής. 

Ο απολογισμός της εορταστικής περιόδου Χριστουγέννων 2023 – Πρωτοχρονιάς και Καρναβαλιών 2024 που τα τελευταία χρόνια (επί δημαρχίας κ. Ιωάννη Κορεντσίδη) έχει και την κωδική ονομασία «8 με 8» (εννοώντας την περίοδο από 8 Δεκεμβρίου έως 8 Ιανουαρίου) έχει οπωσδήποτε το χρήσιμο νόημά της. Σε κάθε περίπτωση ένας απολογισμός θα είχε νόημα, αν οι ιθύνοντες της πόλης και της περιοχής, ενδιαφέρονται πράγματι να βελτιωθούν οι ίδιοι και να βελτιώσουν την Καστοριά. Και αν οι ενέργειές τους ήταν εντελώς απαλλαγμένες από την σκιά και τις οσμές διαπλοκής, συνεργασίας και άλλες παρόμοιες καταστάσεις.

Όμως ειδικά στην Καστοριά, η δεύτερη θητεία της δημοτικής αρχής που η έναρξή της συνέπεσε την 1η Ιανουαρίου, την εορταστική περίοδο που τελείωσε, αποδείχθηκε μια ειδική συνθήκη. Που άσκησε την δική της επίδραση ειδικά στους εορτασμούς των καρναβαλιών. Ώστε λογικά θα απαιτηθεί αναμονή ενός χρόνου, να περάσουν δηλαδή τα καρναβάλια του 2025 για να προβεί σε εκτιμήσεις του ή να προβλέψει το περαιτέρω μέλλον των καρναβαλιών. 

Το σίγουρο είναι ότι προς το παρόν το καρναβάλι της Καστοριάς, έχει αποκτήσει δυναμική, ειδικά στους νέους ανθρώπους. Αυτοί είναι που θα επιφέρουν τις αλλαγές. Όπως είναι σίγουρο πως έχει διασπαστεί –το καρναβάλι– στους «νοσταλγούς» της... χάρτας του Ρήγα Φεραίου που καθιερώνουν πάση θυσία τον μουσικό εκφυλισμό του εθίμου. Αυτοί είναι κατά κανόνα μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας. Και από την άλλη, έρχονται οι νέοι και νέες που ξεφαντώνουν χωρίς ταμπού στην μουσική επένδυση. 

Είναι και που φέτος, με θετικές πρωτοβουλίες, προσκλήθηκαν από Ξάνθη και Πάτρα εκπρόσωποι των εκεί καρναβαλιών. Ενέργειες εξωστρέφειες στην… Ελλάδα. Που αν συνεχιστούν θα απαλλάξουν το καρναβάλι της Καστοριάς από τα βαρίδιά του. Που είναι όσοι προπαγανδίζουν ανοησίες. Και ορισμένοι τα όνειρά τους τα απατηλά. 

7 Ιανουαρίου 2024 | 17:14 | δεύτερη ημέρα καρναβαλιών.

Οπότε η πόλη ερημώνει και η ψηλή ζώνη «στοιχειώνει». Και η πλάνη και αυταπάτη περί ανάπτυξης, πρωτοπορίας και μοναδικότητας δεν είναι καλοί σύμβουλοι και δεν εμπνέουν σύνεση. Το δε ερώτημα καυχησιάς για «το πώς γλεντούν οι Καστοριανοί» αντιλαλεί στις γειτονιές.

* * *

Για τις γιορτές που μόλις πέρασαν, ως πρώτη γενική διαπίστωση θα πρέπει να αναφερθεί (και) η ανάπτυξη τουριστικού ρεύματος για την Καστοριά. Με συνακόλουθη την μετατροπή των μόνιμων κατοίκων της περιοχής, σε ένα είδος κομπάρσου, βοηθητικού προσωπικού συνοδείας. 

Ακόμη μια επιχείρηση ακατάπαυστου ναρκισσισμού που καταγράφτηκε σε αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε τηλεοπτικές δηλώσεις του επιδεικτικού τύπου «δείτε πως γλεντούν οι Καστοριανοί» (και «Καστοριανοί»), θα μπορούσε ως κοινωνικό φαινόμενο, να προκαλεί θυμηδία. Αν δεν αφορά κάτι πολύ πιο ευρύ από μια καυχησιά της στιγμής. 

Όπως στις δεκαετίες του 1980 και 1990 ορισμένοι, μασούσαν την φράση «Καστοριανή Αρχόντισσα», τώρα την θέση των «Αρχόντων», έχουν αυτού του είδους οι ισοδύναμες καυχησιές. Φέτος μάλιστα το φαινόμενο του αρχοντοχωριάτη είχε και εμμονικά στοιχεία, για την «καστοριανή» υπεροχή. Κάποιος ακούστηκε να εισηγείται… να σταλεί μπουλούκι στην… Μύκονο, το καλοκαίρι.

Ταυτόχρονα, στο ίδιο μοτίβο δεν μπορεί να διαφύγει της προσοχής, η ραγιάδικη αποθέωση των πρόσφατα εκλεγμένων, και ιδίως των νικητών. On camera. Αν κάτι αντίστοιχο συνέβη σε οποιαδήποτε άλλη πόλη της χώρας, ας ενημερώσει κάποιος την ΟΔΟ. Αν για παράδειγμα, στην αναμετάδοση του πατρινού καρναβαλιού ή αυτού της Ξάνθης παρατηρούνται ουρανομήκη προσκυνήματα στον τοπικό βουλευτή, στον δήμαρχο και αν αυτοί ευχαρίστως μετατρέπονται σε κεντρικά πρόσωπα. 

Πολύ περισσότερο, αν και αλλού διαπομπεύουν προβοκατόρικα τον προηγούμενο βουλευτή με χαριτωμενιές του στυλ ερωτήματος «πού είναι πού είναι ο Ζήσης;». Και όλα αυτά με την θέλησή τους, την συμμετοχή ή απλά ανοχή της δημοτικής αρχής, των ΜΜΕ και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Και των άπειρων κολάκων. Με μικρόφωνα και χωρίς.

Τέλος, οι γιορτές και ειδικά τα καρναβάλια, απέδειξαν ότι μια βροχή, δυνατή βροχή, είναι αρκετή (πάντα) να καταστρέψει το «αφήγημα» για διονυσιακά καρναβάλια και ασταμάτητο γλέντι στην καρδιά του χειμώνα, που προέρχεται από τους αιώνες, αναβλύζει από τα έγκατα και δεν το σταματά τίποτα. 

8 Ιανουαρίου 2024 στην παρέλαση καρναβαλιών

Μέχρι που ακούστηκε σε κεντρικό τηλεοπτικό σταθμό των Αθηνών, ότι τις ημέρες των «Ραγκουτσαριών», οι «Καστοριανοί» φορούν άγριες μάσκες και σταματούν στον δρόμο τους περαστικούς και ζητούν χρήματα ή άλλα ανταλλάγματα για να εξευμενίσουν με τον τρόπο αυτό, λέει, τα κακά τα πνεύματα. Βέβαια, σημειολογικά, αλλά χωρίς απαραίτητα μάσκες, μπορεί πράγματι κάποιοι να σταματούσαν κάποιους συγκεκριμένους ζητώντας ανταλλάγματα, για τον... εξευμενισμό.

* * *

Οι καιρικές συνθήκες την νύχτα της 1ης ημέρας και στην αρχή της 2ης ημέρας του καρναβαλιού, έστειλε τους περίφημους τουρίστες στα μπαράκια ή τα ξενοδοχεία τους. Και τους περισσότερους αυτόκλητους Διόνυσους του Δήμου και των ΜΜΕ στα καβούκια τους. Ασφαλώς κάποιο ρόλο στα σκαμπανεβάσματα διαδραμάτισαν και οι ιώσεις, ο covid και άλλα εποχιακά ή όχι.

Ωστόσο κάθε σύγκριση της φετινής κοσμοσυρροής στην Καστοριά, με αυτά που συνέβησαν προηγούμενες, τελευταίες χρονιές, μπορεί να προκαλέσει παρανοήσεις. Διότι ναι εύκολα μπορεί να συμπεράνει ότι παρατηρείται στα τελευταία χρόνια αισθητή αύξηση της προσέλευσης επισκεπτών, κυρίως Ελλήνων. Η αλήθεια όμως είναι ότι για την σύγκριση με όσα συνέβησαν στο παρελθόν θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψη, αφ’ ενός ότι οι αντίστοιχες εορταστικές περίοδοι 2020-2021 και 2021-2022 λόγω covid και των περιορισμών στις μετακινήσεις, χαρακτηρίσθηκαν από το περίπου καθολικό «πάγωμα» κάθε τουριστικού ρεύματος. 

Όπως και ότι αμέσως μετά την υποχώρηση της πανδημίας, παρατηρήθηκε ένα αξιοσημείωτο ξέσπασμα της τουριστικής κίνησης παγκοσμίως. Και ότι η αύξηση του τουριστικού ρεύματος δεν αφορά μόνο στην Καστοριά. Μεγάλη τουριστική κίνηση παρατηρήθηκε σε ολόκληρη την χώρα κατά την εορταστική περίοδο. Στις περισσότερες περιπτώσεις φυσικά, πολύ μεγαλύτερες (κινήσεις) από την αντίστοιχη που σημειώνεται στην Καστοριά, την περίοδο αυτή. Που λόγω τοπίου και καρναβαλιών σίγουρα ανελίσσεται στις προτιμήσεις στον εσωτερικό τουρισμό.

Αν στα πιο πάνω μπορεί να συμφωνήσει κάποιος, τότε θα μπορούσε να μη διαφωνήσει και στην διαπίστωση ότι συνεπώς, η παρατηρούμενη βελτίωση του τουριστικού κινήματος προς την Καστοριά δεν είναι (ακριβώς) επίτευγμα της δημοτικής αρχής και κάθε άλλης. Επίτευγμά της θα ήταν, αν φρόντιζε οι υποδομές της Καστοριάς να μην είναι υπό διάλυση. Δρόμοι με κρατήρες, χωρίς πεζοδρόμια, απεριποίητες γειτονιές, παρηκμασμένο εσωτερικό. Και σε καμμιά περίπτωση σίγουρα, ο αριθμός των επισκεπτών δεν ανήλθε σε… «εκατοντάδες χιλιάδες» όπως κάπως υπερφίαλα ισχυρίστηκε ο τέως αντιδήμαρχος «τουρισμού και πολιτισμού» κ. Αθανάσιος Ρήμος. Που μάλλον εν τη ρύμη του απλά ξέχασε να βάλει «κόμμα». Διότι αυτό που θα ήθελε να δηλώσει σε συνέντευξή του (ίσως θα) ήταν «εκατοντάδες, χιλιάδες, τουρίστες» που είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα.

Βεβαίως, όπως και να προσεγγίσει η ανάλυση την κατάσταση, δεν χωρεί αμφιβολία ότι πράγματι παρατηρείται (και) στην Καστοριά μια σημαντική τόνωση του τουριστικού ρεύματος, ειδικά στα Χριστούγεννα και στην περίοδο των Καρναβαλιών. Με τους επισκέπτες ή περαστικούς της πόλης, να γίνονται ταυτόχρονα και οι χειρότεροι «μάρτυρες» της εξής κατάστασης: 

8 Ιανουαρίου 2024 στην παρέλαση καρναβαλιών

Δεν μπορεί να διαφύγει της προσοχής, η ραγιάδικη αποθέωση των πρόσφατα εκλεγμένων, και ιδίως των νικητών. On camera. Αν κάτι αντίστοιχο συνέβη σε οποιαδήποτε άλλη πόλη της χώρας, ας ενημερώσει κάποιος την ΟΔΟ. Αν και σ’ άλλα καρναβάλια παρατηρούνται ουρανομήκη προσκυνήματα στον τοπικό βουλευτή, στον δήμαρχο και αν αυτοί ευχαρίστως μετατρέπονται σε κεντρικά πρόσωπα.

* * *

Να είναι «πλημμυρισμένες» οι (νότιες) παραλιακές ζώνες από τουρίστες που απλά περπατούν στα πεζοδρόμια και γέμιζαν τις καφετέριες και τα μπαράκια καθώς και την πλατεία αδελφών Εμμανουήλ (Ντολτσού). Και να είναι άδεια όλη η υπόλοιπη πόλη, με εξαίρεση τις ημέρες του καρναβαλιού όπου κάθε χρόνο παρατηρείται και η μοναδική ετήσια περίοδος «αναγέννησης». Κάτι σαν μνημόσυνο. Μια επιστροφή στον τόπο του εγκλήματος. 

Καθώς οι υψηλές ζώνες κοντά στην οδό Μητροπόλεως χαρακτηρίζονται από τα εγκαταλειμμένα και άδεια τέως καταστήματα, μαζί με τους περιπατητές και τους καρναβαλιστές ανηφορίζουν τα τελευταία χρόνια και οι αυτοσχέδιες, υπαίθριες ψησταριές και καντίνες που τσικνίζουν, καπνίζουν και συμβάλλουν στην ανεξέλεγκτη κατάσταση υγειονομικής –τουλάχιστον βόμβας.

Διότι εκτός από τα όσα ανεξέλεγκτα πωλούνται, πωλούνται και αλόγιστα, εκρηκτικά και άλλα επικίνδυνα υλικά. Για τα οποία θα πρέπει κάποιος να είναι γενικά πολύ αισιόδοξος για να μην του περνάει από την σκέψη ότι κάποια στιγμή θα σκάσει κάτι και θα έχει συνέπειες. Χρειάζεται τύχη σε μεγάλες δόσεις, και η Καστοριά δεν είναι τυχερή. Τυχεροί είναι όσοι κάθισαν στο τράχηλό της και δεν είναι υποχρεωτικά οι εκλεγμένοι της. 

Έτσι, η όποια τουριστική ανάπτυξη δεν είναι πραγματική ανάπτυξη του τόπου, της πόλης της Καστοριάς, παρά είναι κάτι που σχετίζεται με την αρπαχτή. Η κατάσταση αυτή επιβεβαιώνεται κάθε 9η Ιανουαρίου κάθε χρονιάς το αργότερο. Οπότε η πόλη ερημώνει και η ψηλή ζώνη «στοιχειώνει». Και η πλάνη και αυταπάτη περί ανάπτυξης, πρωτοπορίας και μοναδικότητας δεν είναι καλοί σύμβουλοι και δεν εμπνέουν σύνεση. Το δε ερώτημα καυχησιάς για «το πώς γλεντούν οι Καστοριανοί» αντιλαλεί στις γειτονιές.

Και καθώς οι καρναβαλιστές έγιναν «ραγκουτσάρηδες», ακούστηκαν και πάλι, από στόματος επισήμων, ανεπισήμων και ασχέτων οι μύριες όσες εξηγήσεις περί της ετυμολογίας και της… πρωτοπορίας για «ραγκουτσάρια». Ωστόσο όλες τις προηγούμενες ημέρες το πανελλήνιο πληροφορούνταν ότι από την 1η Ιανουαρίου, αναβίωναν στα Γρεβενά και αλλού διάφορα «δρώμενα» με δήθεν παγανιστικές καταγωγές και προελεύσεις. Και ονομασίες αντίστοιχες. 

7 Ιανουαρίου 2024 | 17:14 | δεύτερη ημέρα καρναβαλιών.

Η δημοτική αρχή που οφείλει να γνωρίζει και να αποκαταστήσει την αλήθεια για τα καρναβάλια της Καστοριάς, καλά θα είναι να απαλλάξει το έθιμο της πόλης από αυτή την εξωφρενική ονομασία – ρετσινιά. Και να επανέλθει η αλήθεια, ότι ούτε καλικάτζαρους, ούτε ζητιάνευαν, ούτε κακά στοιχειά και πνεύματα έδιωχναν στο παρελθόν οι Καστοριανοί των Καρναβαλιών. Και θα έχουν βοηθήσει την πόλη να απαλλαγεί από τον εκσλαβισμό της μουσικής της την περίοδο των Καρναβαλιών, που κατά βάθος αφήνει κατάπληκτους (και κάποιους σοκαρισμένους) και στην πλειοψηφία απορημένους τους επισκέπτες για τους οποίους κόπτονται. Καθώς στο τέλος μπερδεύονται και δεν είναι καθόλου σίγουροι αν βρίσκονται μέσα ή έξω από τα σύνορα.

* * *

Και παρατηρείται το φαινόμενο, που είναι ασυνήθιστο και εύλογο όπως και άξιο ανάλυσης, ότι παρά την πλύση εγκεφάλου, οι περισσότεροι όταν αναφέρονται στο έθιμο και στον εαυτό τους να αναφέρονται σε «καρναβάλια», και οι επισκέπτες να αναφέρονται σε… «ραγκουτσάρια» και «ραγκουτσάρηδες». 

Μέχρι που ακούστηκε σε κεντρικό τηλεοπτικό σταθμό των Αθηνών, σε εκπομπή πρωϊνής ζώνης (ενημερωτική) ότι τις ημέρες των «Ραγκουτσαριών», οι «Καστοριανοί» φορούν άγριες μάσκες και σταματούν στον δρόμο τους περαστικούς και ζητούν χρήματα ή άλλα ανταλλάγματα για να εξευμενίσουν με τον τρόπο αυτό, λέει, τα κακά τα πνεύματα. Βέβαια, σημειολογικά, αλλά χωρίς απαραίτητα μάσκες, μπορεί πράγματι κάποιοι να σταματούσαν κάποιους συγκεκριμένους ζητώντας ανταλλάγματα, για τον… εξευμενισμό. 

Οπότε η δημοτική αρχή της Καστοριάς, που οφείλει να γνωρίζει και να αποκαταστήσει την αλήθεια για τα καρναβάλια της Καστοριάς, καλά θα είναι να απαλλάξει το έθιμο της πόλης από αυτή την εξωφρενική ονομασία – ρετσινιά. Και να επανέλθει η αλήθεια, ότι ούτε καλικάτζαρους, ούτε ζητιάνευαν, ούτε κακά στοιχειά και πνεύματα δεν έδιωχναν στο παρελθόν οι Καστοριανοί των Καρναβαλιών. 

Απλά ξεφάντωναν και διασκέδαζαν και τίποτε περισσότερο ή βαθύτερο ή αποκρυφιστικό και καμμιά μαγγανεία δεν υπήρχε σε όλο αυτό· με τα Φώτα και τον αγιασμό των υδάτων άρχιζαν, του Αη Γιαννιού ήταν το αποκορύφωμα και την Παταρίτσα έκλειναν ένα απλό και όμορφο καρναβάλι. Ώστε αν το πετύχουν αυτό, θα έχουν ήδη εισφέρει κάτι σημαντικό στην αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας. 

Και θα έχουν βοηθήσει την πόλη να απαλλαγεί από τον εκσλαβισμό της μουσικής της στην περίοδο των Καρναβαλιών, που κατά βάθος αφήνει κατάπληκτους (και κάποιους σοκαρισμένους) και στην πλειοψηφία τους απορημένους τους επισκέπτες για τους οποίους κόπτονται. Καθώς στο τέλος μπερδεύονται και δεν είναι καθόλου σίγουροι αν βρίσκονται μέσα ή έξω από τα σύνορα. 

Πόσο μάλλον που ορισμένοι ίσως έχουν προσωπικό πρόβλημα αναζήτησης μουσικής (και όχι μόνο) ταυτότητας. Και δίνουν την εικόνα προς τα έξω, ότι καρναβάλια Καστοριάς είναι πρωτίστως λύτρωση (τους). 

Γι’ αυτό και αναφερόμενοι σεμνά στον εαυτό τους, ακούστηκαν φέτος τόσοι πολλοί να βαυκαλίζονται, επιδεικνύοντάς το να δουν οι άλλοι «πώς γλεντούν οι Καστοριανοί;». Πώς άραγε;

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 18 Ιανουαρίου 2024, αρ. φύλλου 1208.

Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:

• ΟΔΟΣ: Πώς (άραγε) γλεντούσαν οι Καστοριανοί;
• Είπαν: [Ι. Κορεντσίδης]
• Είπαν: [Α. Ρήμος περί επισκεψιμότητας]
• Είπαν: [Α.Ρήμος περί "λιμνοπολιτείας"]
  
• ΟΔΟΣ: Η Καστοριά των πολλών ταχυτήτων
• ΟΔΟΣ: Χειμερινή ισημερία
• ΟΔΟΣ: Η ναρκισσιστική επιδημία της Καστοριάς
• ΟΔΟΣ: Παραζάλη τύπου Κόμο
• ΟΔΟΣ: Iamcastropolitana
• ΟΔΟΣ: Ξορκίζοντας το κακό
• ΙΩΑΝΝΗ ΣΚΟΡΔΑ: Αγαπητή ΟΔΟΣ
• Οι δήμαρχοι της Καστοριάς και η παράδοση
• ΟΔΟΣ: Η ενδημική γρίπη
• Нова Зора: Ραγκουτσάρια ή Ρογκσατσσάρι ή μήπως καστοριανό καρναβάλι;
• Λόγος & Αντίλογος: Αγαπητή ΟΔΟΣ
• ΟΔΟΣ: Βαυκάλημα