2.2.08

ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΥ ΟΡ. ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΗ: Με τους αντάρτες

ΒΙΒΛΙΟ
ΤΑΚΗΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΤΑΡΤΕΣ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Αναμνήσεις από Κατοχή, Εμφύλιο, Τασκένδη

Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας - Μαρτυρίες VII, Αθήνα: Εκδόσεις Βιβλιόραμα & Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, 2006, σελ. 201.


Η δεκαετία του 1940-1950 ήταν αναμφίβολα η ζοφερότερη του 20ου αιώνα, που άφησε πίσω της πάθη και διχασμό της ελληνικής κοινωνίας, ορατό ακόμη και σήμερα σε κάποια πληθυσμιακά τμήματα. Η δεκαετία αυτή ήταν ακόμη πιο ζοφερή στη Δυτική Μακεδονία, αφήνοντας στο πέρασμά της τραύματα, που κατά κάποιο τρόπο εξηγούν το γιατί και σήμερα, εξήντα και πλέον χρόνια μετά, τα κόμματα της Αριστεράς επιτυγχάνουν τα χαμηλότερα ποσοστά σε σχέση με κάθε άλλη περιφέρεια της χώρας.

Εντούτοις, η ιστορία της δεκαετίας αυτής έχει πολύ λίγο μελετηθεί. Ίσως φταίνε τα πάθη, που για κάποιους είναι νωπά και άσβεστα. Ίσως φταίει η τεχνητή επιδίωξη της λήθης. Όμως η λήθη δεν επέρχεται ποτέ, όταν δεν κατανοείται η ιστορία σε βάθος. Και τότε τα τραγικά γεγονότα είναι πιθανόν να επαναλαμβάνονται στο πέρασμα του χρόνου.

Οι προσωπικές μαρτυρίες, όχι των επωνύμων, που είναι συχνά επιτηδευμένες, στρατευμένες ή ωραιοποιούν συνειδητά καταστάσεις και πρόσωπα, χάνοντας την αυθεντικότητά τους, αλλά των απλών ανθρώπων που πρωταγωνίστησαν στα γεγονότα – στο πεζοδρόμιο και στα χαρακώματα εν προκειμένω και όχι στην καθοδήγηση και στα επιτελεία, είναι πολύ σημαντικές, γιατί φωτίζουν τα δρώμενα από τη σκοπιά της βάσης, ως βιωματική καταγραφή και όχι ως επιστημονική έρευνα.

Ο Τάκης Κωστόπουλος γεννήθηκε στο Σκαλοχώρι Κοζάνης κι η μητέρα του καταγόταν από το Δισπηλιό Καστοριάς. Στα δύσκολα εκείνα χρόνια οργανώθηκε στο ΕΑΜ και σύντομα κατατάχθηκε αντάρτης στον ΕΛΑΣ. Ακολούθησε όλη την ιστορική πορεία της ελληνικής Αριστεράς, τόσο στην δεκαετία του 1940, όσο και στις επόμενες, βιώνοντας την αναγκαστική πολιτική προσφυγιά στην Τασκένδη.

Όντας ελεύθερη προσωπικότητα, στηλίτευε πάντα τις άφρονες ενέργειες της ηγεσίας –που δυστυχώς δεν έλειπαν, αλλά περίσσευαν – πέφτοντας συχνά στη δυσμένειά της. Στις αναμνήσεις του μεταφέρει με νηφαλιότητα και κριτικό πνεύμα το κλίμα της εποχής και τα γεγονότα στη Δυτική Μακεδονία, όπως τα έζησε ο ίδιος, ενώ παράλληλα μέσα από το κείμενο αναδύεται πλήθος πληροφοριών για πρόσωπα και πράγματα – όχι μόνο της Αριστεράς, καθώς και πολλά μικροϊστορικά στοιχεία της περιοχής.


...Το συγκρότημα του Γιαννούλη-Πατσιούρα χτύπησε το σταθμό χωροφυλακής του χωριού μου. Οι χωροφύλακες ταμπουρώθηκαν στην εκκλησία του. Απ' αυτούς νεκροί ήταν ο αγροφύλακας Μάμαλης απ' τη Ζικόβιστα που ήταν μαζί τους, ένας ακόμη χωροφύλακας κι άλλοι δύο τραυματίες. Οι άλλο κλεισμένοι στην εκκλησία γλίτωσαν γιατί οι αντάρτες δεν ήθελαν να την κάψουν. Αλλά κι οι αντάρτες είχαν ένα νεκρό.
Την ίδια εποχή με εντολή του Ζαχαριάδη βγαίνει στο βουνό ο Μάρκος ως αρχηγός του αντάρτικου. Ο κόσμος από χωριά και πόλεις βγαίνει στο βουνό, όμως ο Μάρκος τους γυρίζει πίσω γιατί ούτε εντολή έχει να αναπτύξει το αντάρτικο ούτε και οπλισμό.
Το κόμμα στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη είναι νόμιμο, ο Ριζοσπάστης εκδίδεται κανονικά. Η καθοδήγηση όμως βρίσκεται σε σύγχυση. Αυτή κάνει πολιτικό αγώνα και οι του βουνού στρατιωτικό. Έτσι προσπαθεί να αναγκάσει την κυβέρνηση να έρθει σε συνεννόηση μαζί τους...

Τάκης Κωστόπουλος

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 24.1.2008].

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ