8.1.08

ΟΔΟΣ: Νίνα Ράπη, Εννέα ίχνη σ’ έναν κύκλο




Αν κάτι εξακολουθεί να είναι παρήγορο σ’ αυτόν τον τόπο γύρω από την πνευματική ζωή και τις τέχνες, είναι το γεγονός ότι στον αντίποδα της ζοφερής κατάστασης, πέρα από την θεσμική αδιαφορία και την παντελή έλλειψη πολιτικής για την παιδεία και τις καλές τέχνες, υπάρχουν οι μονάδες. Οι λαμπρές εξαιρέσεις που κινούνται σε ατομικό επίπεδο.

Άνθρωποι με πνευματική καλλιέργεια και αναζητήσεις, αλλά απελπιστικά μόνοι, και πάντως κάπως αιρετικοί, σε ένα τόπο που βαφτίζει πολιτισμό τα πανηγύρια και τον χάσκαρη.

Συμπολίτες που υποκινούμενοι από την πνευματική δύναμη και το χάρισμα, κατορθώνουν σε ιδιωτικό επίπεδο να ξεφύγουν από την μάζα στην οποία καθηλώνει τους υπόλοιπους η άγνοια και η ανικανότητα των ιθυνόντων. Και διακρίνονται σε πανελλήνιο, ευρωπαϊκό, συχνά μάλιστα και σε παγκόσμιο επίπεδο. Αποτελούν έτσι το αναπλήρωμα μιας χαμένης αξιοπρέπειας που μόνο μέσα από την πνευματική δημιουργία θα μπορούσε να αναδειχθεί.

Η κάπως μακροσκελής εισαγωγή, αφορά αυτή την φορά, μια συγγραφέα. Αλλά όχι μια συνηθισμένη περίπτωση διακεκριμένης πένας. Αφορά την Νίνα Ράπη, που γεννήθηκε στο Άργος Ορεστικό απ’ όπου και κατάγεται και τώρα ζει στο Λονδίνο. Όπου διαπρέπει σαν συγγραφέας θεατρικών έργων και διηγημάτων. Πρόσφατα μάλιστα, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Δαήμων» το πρώτο βιβλίο της που είναι γραμμένο στην ελληνική γλώσσα αποτελεί συλλογή διηγημάτων υπό τον γενικό τίτλο «Εννέα ίχνη σ’ ένα κύκλο».

Έτσι παρέχεται στον έλληνα αναγνώστη η δυνατότητα να θαυμάσει την απαράμιλλη μεταμοντέρνα συγγραφική δεινότητα της Νίνας Ράπη, στην μητρική της ελληνική γλώσσα. Δηλαδή αυτούσια και φυσική.

Όλα τα υπόλοιπα συγγραφικά θεατρικά έργα και διηγήματά της έχουν γραφτεί στην αγγλική γλώσσα και έχουν διακριθεί στην Μεγάλη Βρεταννία.
Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς πόσο σημαντικό είναι να πετυχαίνει κάποιος ως συγγραφέας σε μια χώρα που έχει αναγάγει τον πνευματικό Λόγο ως πεμπτουσία. Και έχει προσφέρει από τους πιο έξοχους λογοτέχνες και ποιητές όλου του κόσμου, όλων των ποιητών.

Αυτό λοιπόν το δύσκολο, ποιοτικό και απαιτητικό αναγνωστικό και θεατρόφιλο κοινό της Μ. Βρεταννίας στο Λονδίνο, έχει γοητεύσει κατ’ επανάληψη ο «ιδιόμορφος και εξαιρετικά διεγερτικός» λόγος της Ν. Ράπη, που μεταφέρει την «έννοια της μεταποιητικής προοδευτικής ελευθερίας, ενώ ταυτόχρονα ερευνά την σκοτεινή πλευρά της σεξουαλικότητας», όπως επισημαίνουν ελάχιστες από τις πολλές, εγκωμιαστικές συνήθως κριτικές των Άγγλων.

Και δεν είναι μόνο αυτά: Η συγγραφέας έχει δει τα έργα της να παρουσιάζονται το ένα μετά το άλλο στα ποιοτικά θέατρα του Λονδίνου και έχει διακριθεί κατ΄επανάληψη με σημαντικά βραβεία στην Μ. Βρετανία και οπουδήποτε ανθεί η αγγλοσαξονική λογοτεχνία.

Κι’ όμως είναι σχεδόν βέβαιο, ότι στον τόπο της, στην Καστοριά ούτε την διακεκριμένη και πρωτοποριακή αυτή συγγραφέα, γνωρίζουν ή αναγνωρίζουν, όπως και όλους τους υπόλοιπους πνευματικούς ανθρώπους και καλλιτέχνες που ξελασπώνουν τον τόπο από την πνευματική υστέρηση του. Κι΄όμως η Νίνα Ράπη, όπως και πολλοί άλλοι, είναι μια πραγματικότητα που υπάρχει. Σε πείσμα του πνευματικού λιμού, λοιμού και ποντισμού.


Εννέα ιστορίες που μας ταξιδεύουν σε χώρους με άγρια ομορφιά, με νόμους άγραφους αλλά απαράβατους, με έντονες επιθυμίες.
Εννέα δυνατές ιστορίες, ρεαλιστικές, υπαρξιακές, διαχρονικές με πρόσωπα που ακροβατούν και ψάχνουν να βρουν αυτό που δεν φαίνεται.
Εννέα ιστορίες, τέλος, για να τιμηθεί η δύναμη εκείνων που τολμούν να ονειρεύονται, να αντιστέκονται, να αμφισβητούν.
Ένα όνειρο που δεν λέει να φύγει, ένας έρωτας που ούτε ο θάνατος δεν σβήνει, ένας άντρας που αυτοθυσιάζεται για να δώσει στη γυναίκα που αγαπάει την ελευθερία της, μια κόρη που καταδικάζει τον πατέρα της μέσα από την τέχνη της, ένα αγόρι που μαθαίνει τι σημαίνει να είσαι άντρας, κορίτσια που τολμούν να σπάσουν τους κανόνες, κορίτσια που ασφυκτιούν στην μάσκα τους, ένας μετανάστης που ονειρεύεται να ξεφύγει από τα καθιερωμένα, ένα κομματόσκυλο που βρίσκεται αντιμέτωπο με τα όρια της αυταπάτης του, μια γυναίκα που ανακαλύπτει τη δύναμη της σιωπής και της αυτογνωσίας....


ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ

Θεατρικά:

-Gentle Persuasion, μονόπρακτο, Sub Verse, Theatre 503, 2006.
-Angelstate: Betsey’s Salon, 2006 (απόσπασμα), φιναλίστ στον διαγωνισμό London Writers 1999 (απόσπασμα). Γράφτηκε με επιχορήγηση Arts Council.
-Edgewise: Gate theatre & Theatre Lab, σκηνοθετημένο αναλόγιο στη σεζόν Σύγχρονο Ελληνικό Θέατρο, 2004.
-Lovers: Gielgud theatre, West End Shorts Season, 2001.
-Ticky: Μονόλογος, Tart Gallery, 2001, εκδόθηκε από Heinemann 2005.
-PAIN(ting) with Colour: text/collaboration, Warwick Arts Centre, 2001.
-No Trouble: γράφτηκε με επιχορήγηση και δραματουργική υποστήριξη από Soho Theatre, 2001.
-Josie’s Restrooms: μονόλογος, θέατρο ICA, εκδόθηκε από Robinson, 2000.
-Dangerous Oasis: μονόλογος, Finborough theatre, 1993.
-Dance of Guns: Kings Head & Jackson’s Lane theatre, 1991.
-Dreamhouse: Oval House theatre, 1991.
-Johnny in Dead: μονόλογος, Etcetera theatre, 1991.
-Critical Moments: τριλογία έργων μικρής διαρκείας, Soho Poly theatre, 1990.
-Ithaka: Riverside Studios, σκηνοθετημένο αναλόγιο, 1989, και πανεπιστήμιο του Reading 1995. Εκδόθηκε στην ανθολογία Seven Plays by Women, Aurora Metro, πρώτο βραβείο Raymond Williams Award.

Διηγήματα:

-The moment You Slipped, TellTales Volume III, 2006.
-Foreigner, λογοτεχνικό περιοδικό Chroma, 2004.
-Light and Shade, λογοτεχνικό περιοδικό Greece in Print, USA, 2003.
-Baby Ball, φιναλίστ στον διαγωνισμό διεθνούς διηγήματος του BBC, 2000.
Δοκίμια / Non-fiction
-Δοκίμια για την αισθητική, σεξουαλικότητα και θέατρο έχουν εκδοθεί σε ανθολογίες και θεατρικά περιοδικά από τους εκδοτικούς οίκους Cambridge University Press, Cassell, Aurora Metro, Cambridge Scholars Press, μεταξύ άλλων, 1991-2006.
-Editor: Journeys: Inside/Out, New Writing by Women Doing Time (συλλογή διηγημάτων και άρθρων φυλακισμένων γυναικών), Collage Arts, 2004.
-Editor: Acts of Passion: Sexuality, Gender and Performance, Haworth Press, USA, 1998.
-Editor: Θεατρικό περιοδικό Glint, 1933-1995.
Τα έργα της έχουν βραβευτεί επανειλημμένα από: Arts Council Theatre Writing Bursary και Arts Council Writing Grant, London Writers Competition (φιναλίστ), BBC dotdotdot international short story competition (φιναλίστ), Raymond Williams Award (ομαδικό-ανθολογία θεατρικών), BITS Theatre Festival, Ινδία (πρώτο βραβείο για θεατρικό).
Τέλος είναι αρχισυντάκτρια του λογοτεχνικού περιοδικού Brand.

Σχόλια για τα έργα της Νίνας Ράπη:

-«Παραστασιακά, δυνατά και πολύ όμορφα διηγήματα. Είμαι σίγουρος ότι θα έχουν επιτυχία». Ελληνικός ραδιοφωνικος σταθμός Λονδίνου, συνέντευξη με την συγγραφέα για τα «Εννέα ίχνη σ’ έναν κύκλο», Ιούνιος 2007.
-«Το έργο είναι γραμμένο με ωμή ειλικρίνεια και σε απορροφάει τελείως», Ελευθεροτυπία για το έργο Edgewise στην Σεζόν σύγχρονου ελληνικού θεάτρου, λονδίνο 2003.
-«Υπάρχει ένας πολύ ιδιόμορφος και εξαιρετικά διεγερτικός κόσμος και στα δύο αυτά έργα – Angelstate & Edgewise. Φέρνουν το όμορφο και το γκροτέσκο σε μία παράξενη και συχνά ακαταμάχητη σύγκρουση. Είναι ευρηματικά και νοηματικά πολύπλοκα έργα». Βασιλικος Σαιξπηρικός Θίασος, Λονδίνο 2000.
-«Είναι αυτή η έννοια της μεταποιητικής προοδευτικής ελευθερίας που παρέχει κλειδί στο πρώτο έργο της Νίνας Ράπη, που εξερευνά την σκοτεινή πλευρά της σεξουαλικότητας». Lizbeth Goodman σε κεφάλαιο για το έργο «Ιθάκη» στο περιοδικό «Modern Drama Journal”, 1996.
-«Η Νίνα Ράπη κατάφερε να δημιουργήσει ένα πολύπλοκο πρόσωπο, η απόγνωση του οποίου κυμαίνεται από σιωπηλή εσωτερίκευση σε μανιακή συμπεριφορά. Η εμμονή της Χαράς να δημιουργήσει την δική της πραγματικότητα θυμίζουν τους αυτό-απατώμενους χαρακτήρες του Άλαν Μπένετ και επίσης μερικά από τα γυναικεία πρόσωπα του Πιραντέλο. Όμως αυτό που είναι ενδιαφέρον στο έργο –και διαφορετικό από τον Μπένετ και Πιραντέλο- είναι η διαδοχική αφύπνιση της Χαράς». Margaret Rose, σ’ ένα κεφάλαιο για τον μονόλογο Johnny in Dead στο βιβλίο «Θεατρικοί μονόλογοι για γυναικείες φυλακές», Tirrenia Stamparoti, Ιταλία 1995.
-«Ατμοσφαιρικό και γραμμένο με οικονομία λόγου, αυτό είναι ένα έργο για επαίνους χωρίς δισταγμούς», Time Out για τον «Χορό ων Όπλων», 1992.
-«Έργο που εμπνέει», The Guardian για τον μονόλογο «Επικίνδυνη όαση», 1991.
-«Θεατρικό ευρηματικό, συχνά σουρεαλιστικό, πνευματώδες και χιουμοριστικό». Θέατρο Μπους, Λονδίνο για την «Ιθάκη», 1990.


Διαβάστε περισσότερα:

2 σχόλια:

  1. Ανώνυμος18/1/08

    Στο σχολείο άκουγα ότι το μεγαλύτερο κακό που συνέβη στον τόπο μου ήταν η σκλαβιά στους Τούρκους, η γερμανική κατοχή, ο εμφύλιος, η χούντα κ.ο.κ. Τα νεότερα χρόνια ως μέγιστο κακό προβλήθηκε η κρίση της γουνοποιίας και γενικότερα η οικονομική κρίση.
    Γαιτί νιώθω όμως ότι το μεγαλύτερο έγκλημα σε αυτόν τόν τόπο, το έχουμε διαπράξει και το διαπράττουμε στο χώρο του πνεύματος και του πολιτισμού; Δεν εξαιρώ τον εαυτό μου.
    Τα όσα διάβασα για την Νίνα Ράπη έφεραν για μια ακόμη φορά μπροστά στα μάτια μου την κατάντια μου και την δική μου προσωπική ευθύνη...
    Είναι τόσα μεγάλα τα χάλια μας, που όχι μόνο υποδομές πολιτισμού δεν δημιουργούμε, όχι μόνο παιδεία πολιτιστική δεν παρέχουμε, που όχι μόνο τα μνημεία του πολιτισμού δεν σεβόμαστε, αλλά δυστυχώς ούτε καν γνωρίζουμε αυτούς τους λίγους συνανθρώπους, συμπατριώτες και συμπολίτες μας που έχουν ιδιαίτερα πνευματικά χαρίσματα και ενδιαφέροντα, ευαισθησίες και καλλιεργημένα τάλαντα. Υποκλίνομαι στα "ίχνη" της Νίνας Ράπη.
    Δυστυχώς οι Δημοτικές μας Αρχές ποτέ δεν θα αξιοποιήσουν ή έστω δεν θα προβάλλουν τέτοια πρόσωπα. Στο "βουκολικού" τύπου πολιτιστικό τους όραμα δεν κολλάνε τέτοιες προσωπικότητες. Οι Δημοτικές αρχές, δυστυχώς και οι πολιτιστικοί σύλλογοι (όχι όλοι ανεξαιρέτως) προτιμούν τις γιορτές "πατάτας", τις γιορτές "μήλου" ή "φασολιού", εγκλωβίζοντας τον πολιτισμό στη χαμέρπεια της απλής επιβίωσης.
    Και μια πρόταση: τι θα μπορούσε να γίνει, για να γνωρίσουμε τέτοια πρόσωπα; Να μιλήσουμε μαζί τους, να συζητήσουμε, να ανταλλάξουμε σκέψεις; Να συμπροβληματιστούμε... Γνωρίζω ότι η "ΟΔΟΣ", ταπεινή μα αρχόντισσα, δεν έχει κάποιο δικό της χώρο, που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως χώρος πνευματικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων (παρουσιάσεις βιβλίων, ελεύθερες συζητήσεις, γνωριμία με πνευματικούς ανθρώπους και πολλά ακόμη...) Μήπως θα μπορούσατε, κ. Μπαϊρακτάρη, να το προτείνετε σε κάποιο ιδιωτικό φορέα (ακόμη και σε ένα φιλόξενο "καφε" ή εστιατόριο); Διότι οι δημόσιοι φορείς δεν φαίνεται να έχουν τέτοια ενδιαφέροντα και προτεραιότητες... Οι δε πολιτιστικοί μας σύλλογοι εξαντλούνται ως επί το πλείστον στο σουβλάκι, το κρασί και το χορό...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος19/1/08

    Dystyxos, o topos mas paei apo to kako sto xeirotero, sta themata tou politismou. Prepei, epitelous, na analavoume, emeis, oi polites, tin katastasi, kai na mi menoume apathis stin parakmi tin opoia zoume.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ