ΟΔΟΣ:...να κάνει πιο απολαυστική, πιο λαμπερή και πιο αισιόδοξη την ζωή μας

Με την κακή και αυθαίρετη απόφασή τους να θέσουν υπό διωγμό την κατηγορία «εμφάνιση» στην παρέλαση Καρναβαλιών της Πατερίτσας και να ενσιχύσουν ποικιλοτρόπως και μονομερώς την κατηγορία «παράδοση» και «σάτυρα», φαίνεται πως εκεί στον Δήμο Καστοριάς έχουν πανικοβληθεί τόσο πολύ ώστε βάλθηκαν να τελειώνουν μια και καλή με το καρναβάλι της Καστοριάς. Συμπεριφέρονται σαν να έχουν χάσει τα αυγά και τα καλάθια.

Διότι δεν εξηγείται διαφορετικά η χειρότερη απόφαση που λήφθηκε ποτέ για το καρναβάλι, τουλάχιστον από την εποχή που σε προηγούμενη εποχή, οι τότε «υπεύθυνοι» του δήμου θεσμοθέτησαν την κατηγορία «ατομικό» (επί 20 περίπου χρόνια μόνο ένας ενδιαφερόμενος συμμετέχει), και αργότερα με τον σύλλογο "Φίλων Καστοριανού Καρναβαλιού" προσπάθησαν να προσθέσουν στο καρναβάλι (που πρόλαβε εν τω μεταξύ να μετονομαστεί επισήμως στο κακόηχο «ραγκουτσάρια») και άλλα «έθιμα». Σατιρικά δήθεν (καθ’ ότι κατά τους τοπικούς «θεωρητικούς» του καρναβαλιού, το καρναβάλι είναι κυρίως σάτιρα). Έτσι επέκτειναν χρονικά τις εκδηλώσεις για να σώσουν δήθεν το καρναβάλι, αλλά και προς άγρα τουριστών, με «τσουβαλοδρομίες» στην πλατεία Ομονοίας, με διαγωνισμό «ποιος θα φάει περισσότερο»... και άλλα δήθεν σατυρικά.

Μέχρι τότε δεν είχαν ανακαλύψει την άλλη πτυχή του καρναβαλιού, την κατά Μπρέγκοβιτς παράδοση, που δυστυχώς την επέβαλαν λίγο αργότερα ορισμένοι σύλλογοι στην Καστοριά, που σήμερα πλειοδοτούν για την δήθεν αυθεντική παράδοση του καρναβαλιού, και για τα βαριά αντεριά που φορούν. Υπενθυμίζεται βέβαια, πως ύστερα από μια-δυο χρονιές δοκιμαστικής εφαρμογής εκείνης της απόφασης για τις τσουβαλοδρομίες και τα υπόλοιπα σατυρικά, κι’ αφού εν τω μεταξύ στην πράξη απέτυχαν, δηλαδή αποδοκιμάστηκαν τα νέα «έθιμα», οι αρμόδιοι του Δήμου το απέσυραν άρον άρον.

Σήμερα κανείς δεν θυμάται ούτε το «πατροπαράδοτο» εκείνο έθιμο της... τσουβαλοδρομίας, ούτε βεβαίως και τους αντιστασιακούς της «Νέας Πνοής» να πρωτοστατούν σε γονυκλυσίες, ασπασμούς και προσκυνήματα στους τότε της «Καστοριανής Ενότητας» κατά την αναβίωση των δρώμενων..
Απέμεινε μόνο η ματαιοδοξία εκείνων που αποφάσιζαν και επέβαλαν τότε, και η πλάνη τους ότι θα μπορούσαν να κυβερνούν για πάντα αυτόν τον τόπο και να παραβιάζουν τις εντολές των ανθρώπων και της ιστορίας του καρναβαλιού, προσπαθώντας να μεταβάλλουν τον θεσμό από έθιμο, σε ιδεολογία.
Έτσι ακριβώς -και ακόμη χειρότερα- είναι τώρα. Στο όνομα της δήθεν παράδοσης και της δήθεν αυθεντικότητας, οι σημερινοί που διοικούν τον Δήμο Καστοριάς και την ΔηΠΕΚα, καθώς και τα μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής του καρναβαλιού που συνέστησε ο Δήμος Καστοριάς (τα ονόματα των οποίων κρατεί ως επτασφράγιστο μυστικό), δεν μοιάζουν να διδάσκονται από τα λάθη των προκατόχων τους.

Ούτε δείχνουν να προβληματίζονται από το γεγονός ότι στις έως σήμερα παραδοσιακές χοντράδες που διοργανώθηκαν από τον Δήμο Καστοριάς φέτος, δηλαδή στο διήμερο 21 και 22 Δεκεμβρίου σε Καστοριά και Θεσσαλονίκη, δεν ανταποκρίθηκαν ούτε οι μεγαλύτεροι, αλλά πολύ περισσότερο δεν ανταποκρίθηκαν ούτε οι νεαρότεροι συμπολίτες. Οι οποίοι, όπως κάθε φυσιολογικός νέος άνθρωπος, δεν δείχνει να συγκινείται από ρακένδυτους και ρυπαρούς για την σημερινή εποχή συμβολισμούς, από τσαρούχια, φέσια και στολές από οπουδήποτε αλλού, με αποτέλεσμα η εικόνα των εκδηλώσεων αυτών να αποβεί θλιβερή.

Αντίθετα, οι σημερινοί διοικητές του Δήμου αφρονιμάτιστοι επιβάλλουν την πολιτιστική τους «επανάσταση», με μια ακόμη πιο βαθειά βουτιά στο δήθεν παρελθόν. Με το «διάταγμά» τους να μειώσουν το χρηματικό έπαθλο μόνο της κατηγορίας «εμφάνιση» των μεγάλων, και να καταργήσουν κάθε βραβείο για τις παρέες των παιδιών και των μαθητών, που παρεμπιπτόντως κανείς τους ποτέ δεν προτίμησε θέμα από παράδοση αλλά μόνο «εμφάνισης», κηρύσσουν φανερό πόλεμο και προσπαθούν να εξορίσουν την κατηγορία «εμφάνιση» από τα καρναβάλια.
Αδιαφορούν για το ότι η «εμφάνιση» για πολλούς αποτελεί την μόνη αλήθεια για το καστοριανό καρναβάλι, ή μέρος της ιστορίας του, για άλλους αποτελεί τον μόνο αξιόλογο τομέα με ελπίδες για την επιβίωση του εθίμου και ειδικά της παρέλασης, και για άλλους θεματολογία ισάξια με τις κατηγορίες «παράδοση» και «σάτυρα».

Βεβαίως η κατάργηση του χρηματικού βραβείου σε συναγωνιζόμενους αποτελεί τραγική ιδέα που θα διώξει τους νέους από την παρέλαση, έστω κι’ αν ο Δήμος Καστοριάς χρηματοδοτεί την προετοιμασία τους. Αυτοί που αποφάσισαν σχετικά κάνουν σαν να πέρασαν από πάνω τους αιώνες ηλικίας και ξέχασαν ότι αυτό που συναρπάζει τον νέο (αλλά και κάθε άνθρωπο) είναι η άμιλλα και το έπαθλο. Όλα τα άλλα τα δοκίμασαν στα κράτη του υπαρκτού σοσιαλισμού και απέτυχαν οικτρά.
Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι, αυτές οι αποφάσεις λαμβάνονται στο όνομα μιας δήθεν παράδοσης, και μιας ακόμη πιο δήθεν αυθεντικότητας, που επιμένει να παρουσιάζει το καρναβάλι της Καστοριάς σαν μια αποπνικτική και πρωτόγονη διαδικασία σύναξης και εκτόνωσης καταπιεσμένων βλάχικων ή άλλων γάμων, κουδουνιών, σουβλακιών και κοψιδιών, φασολοκατανύξεων, κοκκινοπιπέριδων και αυθεντικών μηλοπαραγωγικών παραδόσεων. Υπό τους πνιγηρούς ήχους μερικών σλάβικων ορχηστρών φυσικά.

Δεν είναι πως οι άνθρωποι αυτοί, αγνοούν πως το καρναβάλι της πόλης της Καστοριάς, όπως και όλα τα ανάλογια καρναβάλια όλου του κόσμου, αποτελούν απόδειξη του αστικού χαρακτήρα της περιοχής, και πως ως απλό και ανόθευτο ξεφάντωμα χαράς, χορού και κεφιού δεν μπορεί να έχει καμμιά συμβατότητα με καταστάσεις ενός αφόρητα καταπιεσμένου παρελθόντος. Το οποίο επιπροσθέτως δεν έχει την παραμικρή σχέση με την πόλη της Καστοριάς, και δεν είναι καν γραφικό, γι’ αυτό άλλωστε και έχει παρατηρηθεί ότι τα περισσότερα μπουλούκια της «παράδοσης» προκαλούν ένα αίσθημα αποστροφής στους θεατές.

Δεν είναι πως αντίθετα με αυτά, οι μαρτυρίες και όλα τα στοιχεία που σώζονται, δηλαδή γραπτά, αφηγήσεις και φωτογραφίες αποδεικνύουν ότι από το τέλος του 19ου και ολόκληρο τον 20ο αιώνα, το καρναβάλι της Καστοριάς βασιζόταν στην αμφίεση και στην άμιλλα. Δηλαδή την «εμφάνιση» και τον συναγωνισμό, επειδή πολύ απλά η «εμφάνιση» αποτελεί μια ανεξάντλητη δεξαμενή έμπνευσης, σάτυρας και φαντασίας. Σε αντίθεση με την εξαντλημένη, κουρασμένη και περιορισμένη παράδοση.
Είναι όμως διότι με την απόφασή τους να στηρίξουν μονομερώς την «παράδοση», διαστρέφουν την ιστορία της Καστοριάς και του καρναβαλιού τους.

Επιπλέον, χωρίς να εξηγούν τον λόγο που το θεωρούν απαραίτητο ή χρήσιμο, προπαγανδίζουν για το αύριο τα πρωτόγονα ήθη της ανελευθερίας, της καταπίεσης, της φτώχειας και της αμορφωσιάς του παρελθόντος και θέλουν να τα αναβιώνουν. Και επιπλέον ενθαρρύνουν ως «σάτυρα» τον διασυρμό συνανθρώπων μας ανήμπορων, με ειδικές ανάγκες. Διότι μ’ αυτούς χαχανίζουν οι περισσότεροι «θαμώνες» όταν περνούν οι άτυχοι από μπροστά τους, στην «κορύφωση» εννοείται της παρέλασης του καρναβαλιού.
Είναι όμως αυτή η κοροϊδία και ο διασυρμός «σάτυρα»;

Είναι προφανές ότι ο Δήμος Καστοριάς πλανάται, και η απόφασή του λήφθηκε από ανθρώπους που είτε δεν έχουν σχέση με το καρναβάλι, είτε δεν έχουν καθόλου ή μακρά οικογενειακή παράδοση σ’ αυτό, είτε έχουν απωθημένα με οτιδήποτε μπορεί μέσα από την διαδικασία ενός εορταστικού τριήμερου να κάνει πιο απολαυστική, πιο λαμπερή και πιο αισιόδοξη την ζωή μας. Γι’ αυτό και εκδικούνται την χαρά.

Αντ’ αυτών επιβάλλουν τις σκυθρωπές, αναχρονιστικές και αμφίβολης αυθεντικότητας εμμονές τους, νομίζοντας ότι θα διοικούν αιωνίως αυτοί τον Δήμο της Καστοριάς. Ξεχνούν ότι σε μερικά χρόνια και αυτοί, όπως και κάποιοι άλλοι θα έχουν περάσει οριστικά στο παρελθόν, το οποίο όσο πιο μίζερο και μεμψίμοιρο είναι, τόσο πιο πολύ λησμονείται.

Αντίθετα το καρναβάλι θα εξακολουθήσει να υπάρχει, χωρίς παραδοσιακές πίτες και παραδοσιακούς γάμους, και την διαπόμπευση ανήμπορων να αρνηθούν ανθρώπων με ειδικές ανάγκες, για τις ανάγκες της «παραδοσιακής» σάτυρας..
 

ΥΓ Πως λεγόταν εκείνο το άσμα που εξαίρει την αγνή ελληνική παράδοση;
«Ήλθε στο χωριό ο αρκουδιάρης, ένας μαύρος γύφτος ξεοδοντιάρης;» Αυτό κι’ αν είναι: Παράδοση και Οικολογία μαζί. Εμπρος στον αγώνα για την σωτηρία της.

Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:
-ΟΔΟΣ: ΡΙΟ ντε Τζανέϊρο & ΚΑΣΤΟ-ΡΙΟ του Ιανουαρίου
-ΟΔΟΣ: Θύμα της «παραδοσιακότητας»
-ΟΔΟΣ: Πολιτιστική εσωστρέφεια 
 -ΟΔΟΣ: Γιορτές
-ΟΔΟΣ: Το δις...
-ΣΠΥΡΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ: Μήπως κι’ εγώ δεν είμαι τελικά Καστοριανός;
-ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ έγραψαν (Γ. Τσάμης)
-Το καστοριανό καρναβάλι που χάθηκε (ηχογράφηση του 1930)  
-Καρναβάλι 1968 (βίντεο) | α΄μέρος

-Καρναβάλι 1968 (βίντεο) | β΄μέρος

-ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ έγραψαν (Α. Μπούτη)
-ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ έγραψαν
-ΜΕΡΟΠΗΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΓΓΕΛ: Καστοριανό Καρναβάλι
-Καστοριανό Καρναβάλι
-ΜΕΡΟΠΗΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΓΓΕΛ: Καρναβάλι. (Ήμήπως ραγκουτσάρια και πανηγύρια;)
-ΟΔΟΣ: Μία άλλη Καστοριά 
-ΚΑΣΤΟ-ΡΙΟ
-Καστοριανό καρναβάλι 2011 -φωτό- [α] 
-Καστοριανό καρναβάλι 2011 -φωτό- [β]
-Καστοριανό καρναβάλι 2010 -φωτό- [α] 
-Καστοριανό καρναβάλι 2010 -φωτό- [β]
-Καρναβάλια Καστοριάς
-Καρναβάλια Ιανουαρίου 2012
Καστοριανό καρναβάλι: «Τα Καλά Παιδιά στην διάδοσιν του εθίμου»
ΟΔΟΣ: Ξορκίζοντας το κακό [I]
ΟΔΟΣ: Ξορκίζοντας το κακό [II]
ΟΔΟΣ: Μέδουσα [Ξορκίζοντας το κακό ΙΙΙ]

.