Λόγος & Αντίλογος

Αγαπητοί μου συμπατριώτες, η σημερινή μου γραφή μοιάζει με μνημόσυνη και βαθειά ψυχική συγκίνηση, για το θέμα που θ’ αναφερθούμε στη συνέχεια. Πιστέψτε με, μέρες προσπαθώ να συγκεντρωθώ, γιατί το μυαλό μου σκορπίστηκε από το θλιβερό θέαμα που αντίκρισα επισκεπτόμενος ύστερα από 40 χρόνια το κτήριο του Ξενία, δηλαδή το υπέροχο τότε και για πολλά χρόνια ξενοδοχείο. Αρχή λειτουργίας του το έτος 1957.

Τέτοιο έργο με πολιτιστική σημασία δεν θα ξαναγίνει ποτέ στον τόπο μας. Ήταν τα χρόνια που η Καστοριά είχε τρία μικρά ξενοδοχεία, όπως το Ορέστειον, το Βάγκνερ του κ. Ν. Κρανιά και στην άνω πόλη το γνωστό Παλλάδιο. Λειτουργούσαν τότε και άλλα μικρότερα, ονομαζόμενα χάνια, με δύο ή και τρία δωμάτια κυρίως για πελάτες των χωριών, που τύχαινε να διανυκτερεύουν στην πόλη, λόγω ελλείψεως συγκοινωνίας. Με άλλα λόγια η πόλις ήταν πολύ πίσω στον τομέα αυτό, γιατί λόγω της πολεμικής περιόδου 1940-1950, δεν παρουσίαζε μεγάλη επαγγελματική δράση και τόσο ο τουρισμός, όσο και οι άλλες μετακινήσεις πληθυσμών ήταν περιορισμένες.

Η Καστοριά έπιασε το πρώτο λαχείο με το Ξενία. Ο εθνάρχης Καραμανλής μαζί με τα τόσα άλλα σημαντικά και καθοριστικά για την χώρα έργα, φράγματα, αεροδρόμια, λιμάνια, τράπεζες, ΟΤΕ, ΔΕΗ, οργανισμούς όπως τον τουρισμό προχώρησε στην ανέγερση 50 των αριθμών τέτοιων ξενοδοχείων σ’ ολόκληρη την χώρα, και προίκισε μ’ αυτό το θαυμάσιο έργο αναστάσεως της πόλεώς μας.
Γιατί την περίοδο 1960-1990 με την άνθηση της γουναρικής το ξενοδοχείο αυτό εξυπηρέτησε την πολυπληθή ευρωπαϊκή και ξένη πελατεία μας, σε βαθμό υψηλής παροχής υπηρεσιών στους ξένους από όλο τον κόσμο εμπόρους.

Πρώτα η φανταστική του τοποθεσία. Στο υψηλότερο σημείο της πόλεως με θέα απεριόριστη. Από πλευράς υπηρεσιών: Διέθετε 25 δωμάτια, 49 κρεβάτια με την τελευταία αρχοντική επένδυση, χλιδή. Διέθετε μαγειρεία, σαλόνια, λέσχη χαρτοπαίγνιου, ό,τι άλλο ήταν για την άνεση των πελατών υπήρχε σε επάρκεια. Είχε δύο ορόφους με δωμάτια προσανατολισμένα στην θέα της όμορφης πόλεως μας.
Ο πρώτος ενοικιαστής ο Νικόλαος Δαλιάνης με την σύζυγό του, εμπλούτισε με τα ακριβότερα εκείνης της εποχής υλικά το ξενοδοχείο, γιατί είχε και άλλα ξενοδοχεία και γνώριζε τι ήθελε αυτό το ξενοδοχείο. Όσοι από τους συμπατριώτες μας το επισκέφθηκαν, θα πρέπει να είναι ικανοποιημένοι από την γενική παρουσία του.

Κι εγώ είχα την ευτυχία αρκετές φορές να βρεθώ τόσο σε χορούς συλλόγων, αθλητικών σωματείων, καρναβαλιών και κοινωνικών τελετών κ.λπ. και ως εκ τούτου σχημάτισα την καλύτερη εντύπωση για την χρησιμότητα αυτού του ξενοδοχείου για την αναπτυσσόμενη τουριστική κίνηση. Παρουσίαζε μεγάλη κίνηση και η επιχείρηση είχε καλό πρόσοδο, διέθετε αρκετό προσωπικό κάθε χώρου και βρήκαν εργασία αρκετές οικογένειες. Ο τελευταίος ενοικιαστής ήταν ο κ. Μιχαήλ Νικολαΐδης. Ακόμη και σήμερα θα είχε την πρώτη θέση και προτίμηση.

Το μεγάλο δυστύχημα ήταν ότι το ξενοδοχείο, ανήκε στο Δημόσιο και με τις διάφορες πολιτικές εναλλαγές, βρέθηκε κι αυτό στην δίνη των μεν, και οι δε τα θεώρησαν όλα τα Ξενία της χώρας ότι ήταν χαριστικές πράξεις και άρχισαν τα όργανα με αποτέλεσμα τα περισσότερα να πωληθούν, αλλά ορισμένα όπως της Καστοριάς, Κοζάνης, Χαλκιδικής η πολιτική παρέμβαση ήταν μόνο εξοντωτική, στέρησε την συνέχιση της λειτουργίας των, γιατί οι κύριοι αυτοί άσχετοι από χρήσιμα έργα, μόνο με το πάθος, κατήργησαν το υπουργείο Τουρισμού και το έκαναν γραμματεία και επόμενο ήταν να φθάσουμε σε θλιβερά αποτελέσματα, Το κλείσιμο! Το 1999.

Ποιος έχασε τελικά;
Μόνο η πόλις μας.
Έτσι λοιπόν, η μια κρατική απόφαση το λειτούργησε και η άλλη η ίδια κρατική υπηρεσία σταμάτησε την λειτουργία του, το έτος 1999. Αυτός είναι ο λαός μας δυστυχώς· καταστρέφουμε τα ίδια τα έργα μας. Οι άνθρωποι του ίδιου τόπου (χώρου). Πού φθάνει το πολιτικό μένος!
Και τώρα γυρίζουμε στην αρχή της γραφής με την επίσκεψη που πραγματοποιήσαμε μ’ ένα φίλο, ο οποίος εργαζόταν για πολλά χρόνια εκτός Καστοριάς και δεν είχε επισκεφθεί ποτέ στο παρελθόν το ξενοδοχείο και εκπληρώσαμε την επιθυμία του.

Μ’ αυτή του την ευκαιρία που βρεθήκαμε στο διπλανό κτήριο της Λέσχης Αξιωματικών θέλησε να επισκεφθούμε και το ξενοδοχείο, σήμερα ερείπιο και στη νεκρινή του κλίνη. Αφού περάσαμε από την κύρια είσοδο η οποία ήταν κλειστή με νέα πόρτα που τοποθετήθηκε πρόσφατα για τον περιορισμό της καταστροφής του, προχωρήσαμε προς την Βόρεια πλευρά, όπου παλιά ήταν το μεγάλο σαλόνι. Εκεί η πόρτα είναι πεσμένη μπροστά και την πατάς για να μπεις στο κτήριο.

Και ακριβώς από εκεί αρχίζει η θλιβερή και νεκρολογική κατάσταση του κτηρίου. Προχωρήσαμε τελικώς μέσα με σφιγμένη την καρδιά για το αξιοθρήνητο θέαμα. Αγαπητοί μου ομολογώ πως αδυνατώ να περιγράψω αυτό που είδαν τα μάτια μας. Η λεηλασία και η βίαιη αφαίρεση των παντοίων αντικειμένων που εξυπηρετούσαν δεν υπάρχουν πια. Μόνο λίγες πόρτες παραμένουν στα δωμάτια και όταν τις ανοίγεις φοβάσαι, ξαφνιάζεσαι, λυπάσαι, πράγματι βρίζεις, καταράσε, μένεις αποσβολωμένος, πονάς σε κάθε βήμα σου. Με στεναχώρια μεγάλη και με συντριβή αντέξαμε ακόμη λίγο και περάσαμε από κάποια άλλα δωμάτια, σαλόνια παντού η ίδια κατάσταση.

Ήταν Κυριακή πρωί και ήμασταν μόνοι σ’ ένα καράβι από χρόνια ερειπωμένο. Μόνο ο σκελετός του και μαυρισμένο σκαρί να φοβάσαι να προχωρήσεις. Η στέγη διαλυμένη και τα νερά της βροχής κατέβαιναν μέχρι τα υπόγεια. Δεν μπορέσαμε να το επισκεφθούμε όλο. Καθίσαμε στο πιο ψηλό σημείο την σοφίτα και από κει αγναντέψαμε το υπόλοιπο μισό κτήριο. Η ίδια εικόνα φρίκης, λεηλασίας παντού.

Δέκα πέντε χρόνια εγκαταλελειμμένο δέχτηκε, ποιος ξέρει ποια χέρια πρώτα ξεκίνησαν αυτή την καταστροφή και λεηλασία. Ακόμα και σήμερα είδαμε λεκάνες λουτρού, καμπινέδες στο δάπεδο ξεριζωμένες για την αρπαγή.

Ποιος ξέρει τι γίνεται εδώ και 15 χρόνια ξηλώματος και αρπαγής. Εκεί αγαπητοί μου συνεργάζονται ομάδες ανθρώπων, δεν έγινε αυτή η καταστροφή από μεμονωμένα άτομα, ξένοι, δικοί μας με την ίδια μανία της λεηλασίας. Σε κάθε μέτρο μοιάζει σαν να σκοτώνεις κι ένα άνθρωπο. Εκεί μέσα σκοτώθηκε η πόλις ολόκληρη.

Οι αρχές, οι κρατικές, ίσως και δημοτικές αρχές, ασφαλείας το κράτος να μη μπορεί να διαφυλάξει την περιουσία του;

Φοβούμαι πως το κράτος το μόνο που έκανε ήταν να διακόψει την συνέχιση, αφού πολεμούσε τους ενοικιαστές, αλλά το τι θα γινόταν κατόπιν αδιαφόρησε και φθάσαμε σήμερα σ’ αυτή την κατάντια. Προ ολίγων ετών η κοινωνία της Καστοριάς μιλούσε για μια Σχολή με σκοπό να εγκατασταθεί εκεί! Είχε την πρόνοια κάποιος να επισκεφθεί αυτό τον χώρο; Νομίζω όχι. Αερολογούσαμε και μιλούσαμε μόνο για το τίποτα.

Λοιπόν αγαπητοί συμπατριώτες, όσοι έχετε γερή καρδιά πρέπει να πάτε να το επισκεφθείτε από οίκτο και μόνο. Να θαυμάσετε για τα χέρια της καταστροφής του Έλληνα. Να λυπηθείτε για την αδιαφορία των αρμοδίων υπηρεσιών. Αυτό είναι περιουσιακό στοιχείο του τουρισμού, της πιο σύγχρονης οικονομικής πηγής εσόδων του κράτους.
Αν λειτουργεί μ’ αυτό τον τρόπο αυτή η Υπηρεσία τότε είναι πολύ κοντά και ο θάνατός της.
Αλλά, ακόμη παραμένουμε άσχετοι, ανίκανοι να διαχειριστούμε αυτά που μας άφησαν τόσο οι αρχαίοι πρόγονοι μας, όσο και κάποια νεώτερα έργα δωρητών, πατριωτών ακόμη και στο κέντρο της Αθήνας. Μεγάλο “ζήτω” στους αιώνιους φοιτητές και καθηγητές που ζουν σ’ αυτά τα δημιουργήματα καταστροφής και βρωμιάς. Κι εμείς μιλάμε για Καστοριά;

Ένας λαός με 100 χρόνια σκοτεινής ζωής οι Ρώσοι, δεν χάλασαν τίποτε από την εποχή των Τσάρων και Κομμουνιστών. Τα διατηρούν καλύτερα και σήμερα έχουν 60 με 70 εκατομμύρια τουρίστες. Αυτοί είναι οι λαοί με παιδεία. Εμείς; Ανακαλύφθηκε ο τάφος του Αλεξάνδρου στην Αμφίπολη και βγήκαμε οι μισοί Έλληνες με λόγια και έργα να αμφιβάλουμε για την γνησιότητα. Ποιος μπορούσε να μας διαψεύσει, αν δεν ήμασταν οι μισοί μαστρο – χαλαστάδες; Ναι είναι ο τάφος του Αλεξάνδρου! Ας το αποδείκνυαν άλλοι. Η λάσπη και η απερισκεψία των επιστημόνων μας να τους πλακώσει για πάντα. Το θάψιμο τους σώζει μόνον.

Και τώρα στο θέμα μας. Τι θα γίνει από δω και πέρα με το Ξενία; Αυτό για να γίνει οτιδήποτε απαιτεί 3 εκατομμύρια ευρώ. Το μόνο που μπορεί να γίνει και να αποδώσει είναι να χρησιμοποιηθεί για την εγκατάσταση του δημαρχείου μας. Να γίνει το δημαρχείο.
Να αναβαθμισθεί η άνω πόλη και να αξιοποιηθεί και ολόκληρη η περιοχή. Ή να γίνουν τα νέα νεκροταφεία στην περιοχή αυτή, που περιβαλλοντικά είναι τόσο υποβαθμισμένη. Κτήριο και περιβάλλον είναι στην ίδια μοίρα. Χάλια! Εμπρός για την διάσωσή τους.

Ν. Πρώϊος

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 25 Ιουνίου 2015, αρ. φύλλου 794