Συνέντευξη Χρυσούλα Πατρώνου-Παπατέρπου

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΘΕΜΑΤΟΦΥΛΑΚΕΣ ΛΟΓΩ ΤΕΧΝΩΝ

- Ζωή Τσούρα -

Καλησπέρα σας, κ. Πατρώνου-Παπατέρπου, και σας ευχαριστούμε θερμά για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Τι σας γοητεύει τόσο στους φάρους ώστε να γράψετε μία συλλογή διηγημάτων που τους αφορούν; Από πού αντλήσατε έμπνευση και πληροφορίες;

￭ Xρ.Π.Π.: Δύσκολο να απαντήσω στο πρώτο μέρος της ερώτησης αν δεν αναφερθώ πρώτα ότι την έμπνευση την άντλησα από το λεύκωμα του Γιάννη Σκουλά, «Φάροι, Πέτρα και Φως». Πληροφορίες; Και από το ίδιο το λεύκωμα και όπου αλλού βρήκα. Αφού φυλλομέτρησα το λεύκωμα, ήρθε και η γοητεία. Περισσότερα στο πρώτο κείμενο της συλλογής…

Συμβολίζει ο φάρος κάτι για εσάς; Σας στενοχωρεί η εγκατάλειψη και η παραμέληση πολλών εξ αυτών;

￭ Xρ.Π.Π.: Ναι. Ελπίδα σε ώρες δύσκολες, σε γεγονότα αναπάντεχα. Με στενοχωρεί πολύ η εγκατάλειψη όλων των θησαυρών του τόπου μας, αρχαίων και νεώτερων κτηρίων.

Πόσο απλή ή περίπλοκη ήταν η διαδικασία συγγραφής αυτών των διηγημάτων; Υπήρξε κάποιο που σας δυσκόλεψε για κάποιο λόγο; Ο εκάστοτε φάρος γεννούσε την ιστορία ή η κάθε ιστορία αναζητούσε να αγκαλιάσει τον κατάλληλο φάρο;

￭ Xρ.Π.Π.: Απλή, καθόλου. Χρειάστηκε πολύ ψάξιμο για να βρω στοιχεία. Δύσκολη, όχι. Όντας βουνίσια, έπρεπε να μεταφέρομαι σε κάθε ιστορία σε τόπους θαλασσινούς που ποτέ μου δεν είχα επισκεφτεί.  Από το σύνολο των φάρων μιας ενότητας, επέλεγα εκείνον για τον οποίο θα μπορούσα να αφηγηθώ κάτι. Από ‘κεί και πέρα, η ιστορία έβγαινε από μόνη της.

Στα κείμενά σας διαφαίνεται η αγάπη προς τη φύση. Είστε αισιόδοξη για το μέλλον του φυσικού μας περιβάλλοντος; Πώς πιστεύετε πως μπορεί να συμβάλλει η σύγχρονη λογοτεχνία στην οικολογική ευαισθητοποίηση του ενήλικου κοινού;

￭ Xρ.Π.Π.: Για το μέλλον του φυσικού μας περιβάλλοντος, καθόλου. Αισιόδοξη γενικά, ναι. Δεν ξέρω αν η σύγχρονη λογοτεχνία μπορεί να κάνει κάτι. Όλοι βλέπουμε τι συμβαίνει γύρω μας, αλλά πολύ λίγοι και, μάλλον θα έλεγα, όχι αυτοί που θα έπρεπε, δείχνουν να ευαισθητοποιούνται με τα σήματα κινδύνου που καθημερινά εκπέμπει η κακόμοιρη η φύση…

Εκτός από την αγάπη προς τη φύση, έκδηλη είναι και η αγάπη προς τον άνθρωπο. Σύγχρονες οδύσσειες αποτυπώνονται στις σελίδες της συλλογής, με αφετηρία χαμένες ή αφιλόξενες πατρίδες και προορισμό ένα όνειρο, με τρομακτικά εμπόδια στη διαδρομή. Πώς μπορούμε να γίνουμε φάροι για αυτούς τους ανθρώπους; Πώς μπορεί η λογοτεχνία να παίξει τον ρόλο του φωτός;

￭ Xρ.Π.Π.: Δύσκολο ερώτημα και πάλι. Δεν ξέρω. Ίσως με το πιο απλό: να έλθουμε στη θέση τους και να δείξουμε κατανόηση αντί να απεχθανόμαστε ακόμα και την ιδέα ότι θα μείνουν στη γειτονιά μας, θα μοιραστούν μαζί μας καημούς και όνειρα. Η λογοτεχνία, παραμελημένη η ίδια στον τόπο μας ανέκαθεν, εκπέμπει σήματα σ` αυτούς που ήδη είναι ευαισθητοποιημένοι.

Αυτό είναι το τρίτο σας βιβλίο. Έχετε κυκλοφορήσει στο παρελθόν το βιβλίο «Το Κουφάδι» (Eκδόσεις Κοράλλι, 2014) και το βιβλίο «Οι Σημαδούρες» (αυτοέκδοση, 2018). Πείτε μας λίγα λόγια για αυτά.

￭ Xρ.Π.Π.: Το «Κουφάδι» περιέχει 26 διηγήματα, εμπνευσμένα από τα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου μέχρι και τα πρώτα χρόνια της οικονομικής «ευρωστίας» στη χώρα μας. Βιώματα προσωπικά τα περισσότερα ή αφηγήσεις γνωστών και φίλων. Πολύ σκληρά, κατά γενική ομολογία. «Οι Σημαδούρες» χωρίζονται σε μικρές ενότητες: Φύση, Παιδιά, Ξενιτιά, Ερημία. Οι ιστορίες, 23 τον αριθμό, έχουν οι περισσότερες σημείο αναφοράς την πόλη μου και κυρίως τη λίμνη της. Κάπως πιο ήπιες, αν θα μπορούσα να τις χαρακτηρίσω έτσι, αν και όλες βγάζουν μια έντονη μελαγχολία, όπως επισημαίνει ο συγγραφέας και φίλος, Κώστας Στοφόρος.

Διαβάζουμε στο βιογραφικό σας ότι ασχολείστε με τη μετάφραση στα Ελληνικά γερμανικής, ιρλανδικής και αγγλικής ποίησης. Προτείνετε στους αναγνώστες μας μερικούς κορυφαίους ποιητές, το έργο των οποίων πιστεύετε ότι είναι σημαντικό να γνωρίσουν.

￭ Xρ.Π.Π.: Από τους Γερμανούς, όχι βέβαια τους ήδη πολύ γνωστούς παγκοσμίως Goethe, Schiller, Rainer Maria Rilke, θα πρότεινα τη Nelly Sachs, Georg Trakl, Ingeborg Bachmann, Gottfried Benn, Paul Celan και πολλούς άλλους φυσικά. Από τους Ιρλανδούς, W.B. Jeats, Robert Graves, Patrick Kavanagh, Valentine Irenmonger και ξεχώρισα ιδιαίτερα τον John Lyle Donaghy με δύο καταπληκτικά κατ` εμέ ποιήματα. Το ένα για το μακρύ ταξίδι των αραχνών και το άλλο για άγριες πάπιες. Όπως βλέπετε, πάλι η φύση μου προξενεί… ιδιαίτερη συγκίνηση. Με αγγλική ποίηση δεν ασχολήθηκα ιδιαίτερα. Αμερικάνικη ή αγγλόφωνη, ναι. Γι’ αυτήν, όμως, κάποια άλλη φορά. Στο φετινό τεύχος ποίησης της Καστοριανής εβδομαδιαίας εφημερίδας Οδού, (τεύχος Αυγούστου) μεταφράζω αφροαμερικάνικη ποίηση. Συγκλονιστική!

Γράφετε κάτι καινούργιο αυτό το διάστημα; Ποια είναι τα λογοτεχνικά σας σχέδια για το μέλλον;

￭ Xρ.Π.Π.: Μόλις χτες τέλειωσα τη συγγραφή μιας νουβέλας, βασισμένης στα σημειώματα ενός φίλου για την περιπετειώδη ζωή του πατέρα του. Έχω γράψει επίσης άλλη μία για τη ζωή ενός συμπατριώτη μου στις Η.Π.Α., τη δεκαετία του ’60. Οι δυο μαζί θα έκαναν ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο για εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση. Αντί για το μέλλον, να σας πω ότι έχω στο συρτάρι μου άπειρα διηγήματα αναφερόμενα στο θέμα «εργασία», «χρόνια πολέμου και ειρήνης», στην πατρίδα μας και άλλα κοινωνικά θέματα. Βρείτε μου εσείς τον πρόθυμο εκδότη και τα… ξαναλέμε.

Σας ευχαριστούμε πολύ για τον χρόνο που μας διαθέσατε και σας ευχόμαστε να είναι καλοτάξιδο το βιβλίο σας, όπως επίσης και κάθε επιτυχία στα μελλοντικά σας εγχειρήματα.

￭ Xρ.Π.Π.: Ευχαριστώ με τη σειρά μου που διαθέσατε χώρο στο ιστολόγιό σας για το βιβλίο μου και την ενασχόλησή μου με τη λογοτεχνία γενικά.

Αναδημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ από το thematofylakes στις 17 Σεπτεμβρίου 2020, αρ. φύλλου 1046

Σχετικά:

• ΖΩΗΣ ΤΣΟΥΡΑ: Χρυσούλα Πατρώνου-Παπατέρπου | Ο Φαροφύλακας της Λάκκας