ΟΔΟΣ: Στον αντίποδα

ΟΔΟΣ 26.9.2024 | 1241

Μετά τις αναρτήσεις σε διάφορες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης για ύπουλα και επικίνδυνα δήθεν μακεδονικά, δήθεν μεράκια αχαλίνωτης προπαγάνδας, μεράκια και βραδάκια, σε μεγάλη συγκέντρωση κάποιων σε χωριό της Καστοριάς, στα βόρεια της λίμνης της που οργάνωσε τοπικός… πολιτιστικός σύλλογος, και όπου σύμφωνα με τις αναρτήσεις, μαζεύονται αφελείς και όχι μόνο, που υπηρετούν την ανθελληνική προπαγάνδα των Σκοπίων, που με την σειρά τους έχουν παραδοθεί στην σφαίρα επιρροής της Τουρκίας (εκτός απ’ αυτή της Ρωσίας φυσικά), χώρες που με βάση την αρχή του διαίρει και βασίλευε και την ερήμωση-παρακμή της Καστοριάς και της υπόλοιπης Μακεδονίας στοχεύουν στα μελλοντικά τους σχέδια, υπήρξε και άλλη μια εξέλιξη. 

Φαινομενικά είναι άσχετη, αλλά στην ουσία της δεν μπορεί να είναι. Καθώς ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα, που μάλλον την έχει δει και αυτός με την σειρά του Χαλίφης, από το βήμα του ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη, ανήγγειλε την ίδρυση ενός ισλαμικού κρατιδίου, στα πρότυπα του Βατικανού στα... Τίρανα.

Για όσους μπορεί να πιστεύουν ότι αυτό έγινε τυχαία, αξίζει η παρατήρηση ότι πλανώνται. Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, που για τους δικούς του λόγους δεν αντιστέκεται στην μετατροπή της Αλβανίας σε δορυφόρο της Τουρκίας, συνεπώς και της Ρωσίας, του Ιράν, Πακιστάν και των Εμιράτων που χρηματοδοτούν από χρόνια τώρα την ανέγερση στην Αλβανία μεγάλων τεμενών, δεν έκανε απλά «τεμενάδες» στα κράτη-μέλη του ΟΗΕ. 

Ανήγγειλε στο κατάλληλο ακροατήριο, το παγκόσμιο ευρύτερο και πιο διεθνές όπως είναι η Γενική Συνέλευση στην Νέα Υόρκη, που λειτουργεί με όρους ασυλίας των εκπροσώπων των μελών της και παγκόσμιας Αμφικτιονίας, την ληξιαρχική γέννηση (ίδρυση) μιας πολιτικής Μέκκας του Ισλάμ στις πύλες της Κεντρικής Ευρώπης, στον αντίποδα του Βατικανού. 

Στα βόρεια σύνορα της Καστοριάς θα υπάρχει η έδρα συντονισμού του μουσουλμανικού στοιχείου, το οποίο σε χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία ήδη διαδραματίζει μεγάλη επιρροή. 

Και όλα αυτά δίπλα από μια Καστοριά που ερημώνει εν τω μεταξύ και σφυροκοπείται από τις προπαγάνδες που μοιάζουν αθώες και άδολες. Και προέρχονται από δύο χώρες –Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία– που είναι πλήρη μέλη του ΝΑΤΟ. Με όλα αυτά, να είναι πολλά, για να είναι απλές συμπτώσεις.

[Περισσότερα πιο κάτω]

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 26 Σεπτεμβρίου 2024, αρ. φύλλου 1241.

* * *

Ίδρυση μουσουλμανικού κράτους 

μέσα στην Αλβανία στα πρότυπα του Βατικανού

Τα σχέδια της Αλβανίας για ένα κυρίαρχο, μουσουλμανικό «μικροκράτος» στην πρωτεύουσα της Αλβανίας, τα Τίρανα, ανακοίνωσε την περασμένη Κυριακή, από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ο Εντι Ράμα, με σκοπό την «προώθηση της ανεκτικότητας και της ειρηνικής συνύπαρξης».
Σύμφωνα με τους New York Times, το αυτόνομο και ανεξάρτητο κρατίδιο θα ονομάζεται «Κυρίαρχο Κράτος του Τάγματος Μπεκτασί» (ένα τάγμα Σιιτών Σούφι που ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα στην Τουρκία) και θα έχει το ένα τέταρτο του μεγέθους της Πόλης του Βατικανού.
Οι αναλυτές θεωρούν πως αν και ήταν το δόγμα που κυριάρχησε στις τάξεις των περιβόητων γενίτσαρων κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, υπήρξαν εξαρχής πολύ πιο ανεκτικοί στις άλλες θρησκείες, ενώ περιβάλλονταν από έντονο μυστικισμό. Επεκτάθηκαν δε στα Βαλκάνια με την κατάκτησή τους από τους Οθωμανούς. Στο παρελθόν δε η δράση των Μπεκτασήδων απαγορεύτηκε δύο φορές. Η πρώτη τον 17ο αιώνα, από τον σουλτάνο Μαχμούτ Β΄ και η άλλη το 1925 από τον ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας, Κεμάλ Ατατούρκ.
Το μουσουλμανικό κρατίδιο θα έχει έκταση 100.000 στρεμμάτων και θα έχει τη δική του διοίκηση, διαβατήρια και σύνορα.
Επίσης, στο νέο κράτος θα επιτρέπεται το αλκοόλ, οι γυναίκες θα μπορούν φορούν ό,τι θέλουν και δεν θα επιβάλλονται θρησκευτικοί κανόνες στον τρόπο ζωής, αντανακλώντας τις ανεκτικές πρακτικές του Τάγματος Μπεκτασί.
Σύμφωνα με το πρακτορ Associeted Press, η υπηκοότητα θα παρέχεται μόνο στα κορυφαία θρησκευόμενα μέλη και στα άτομα που εμπλέκονται στη διαχείριση του κράτους, ενώ η ηγεσία θα προέρχεται από τον αρχηγό του του Τάγματος Μπεκτασί, Μπάμπα Μόντι, και ένα συμβούλιο που θα παρακολουθεί τη θρησκευτική και διοικητική λειτουργία του. Η είδηση έγινε αμέσως πρωτοσέλιδο σε όλα τουρκικά μέσα.
Ο πληθυσμός των 2,4 εκατομμυρίων της Αλβανίας είναι περίπου 50% μουσουλμάνοι με τον υπόλοιπο πληθυσμό καθολικούς και ορθόδοξους χριστιανούς και άλλες μικρότερες κοινότητες. Οι μουσουλμάνοι Μπεκτασήδες αποτελούν περίπου το 10% των μουσουλμάνων στη χώρα, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή.
Όπως δήλωσε ο αλβανός πρωθυπουργός στους New York Times, στόχος του νέου κρατιδίου μέσα στην Αλβανία είναι «να προωθήσει μια ανεκτική εκδοχή του Ισλάμ» για την οποία υπερηφανεύεται η Αλβανία. «Θα πρέπει να φροντίσουμε αυτόν τον θησαυρό, που είναι η θρησκευτική ανοχή και τον οποίο δεν πρέπει ποτέ να θεωρούμε δεδομένο», είπε. Σε αυτό το στάδιο, ένα νομικό επιτελείο, στο οποίο συμμετέχουν και διεθνείς νομικοί, επεξεργάζεται το σχέδιο νόμου για τον καθορισμό της κυριαρχίας του νέου κράτους, το οποίο θα πρέπει να εγκριθεί από το αλβανικό κοινοβούλιο. Ωστόσο, δεν είναι σαφές ποιες χώρες θα αναγνωρίσουν το νέο κράτος, σε περίπτωση που τελικά ιδρυθεί.

￭ Οι κινήσεις του Ράμα φαίνεται πως ήταν σε γνώση του Ερντογάν, καθώς οι δύο ηγέτες (που συναντήθηκαν στη Νέα Υόρκη την Κυριακή) διατηρούν εξαιρετικά στενές σχέσεις. Σε κάθε περίπτωση, ο τούρκος πρόεδρος δείχνει να στηρίζει, έστω και σιωπηρά, την ίδρυση του νέου κράτους, επιδιώκοντας να πετύχει με έναν σμπάρο δύο τρυγόνια: αφενός, να αποδείξει πως είναι πιο κοσμικός και δημοκράτης σε σύγκριση με τον Κεμάλ και όχι ένας αντιδραστικός ισλαμιστής. Αφετέρου, να ενισχύσει τους δεσμούς του με την πολυπληθή κοινότητα των μπετακσήδων στην Τουρκία, που σύμφωνα με ορισμένους υπολογισμούς ξεπερνούν τα 10 εκατομμύρια, ενώ στις τάξεις τους υπήρξε έντονη η επιρροή του πρώην ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Κεμάλ Κιλιντσντάρογλου.

￭ Ο Εντι Ράμα δεν έκρυψε ποτέ τη φιλοδοξία του να μετατρέψει την Αλβανία από κομπάρσο σε πρωταγωνιστή των εξελίξεων στον ζωτικό της χώρο, τα Βαλκάνια, παρουσιάζοντάς την ως πυλώνα σταθερότητας και χρήσιμο εταίρο σε όλα τα επίπεδα. Σε αυτό το φόντο πρέπει να ερμηνευθεί η πρόσφατη συμφωνία του με την Τζόρτζια Μελόνι για τη δημιουργία στρατοπέδων στο έδαφος της χώρας του, στα οποία θα μεταφέρονται πρόσφυγες και μετανάστες που έχουν φτάσει στην Ιταλία –για την οποία, μάλιστα, έλαβε τα εύσημα και από τον βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ.

Καταγγελία για προκλήσεις

«Φιλοσκοπιανό γλέντι» έστησαν σε χωριό στην Καστοριά, όπως καταγγέλλει ο επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Νίκος Βασιλειάδης, με πρωτοστάτη μάλιστα τον ιερέα του χωριού, ο οποίος ζήτησε «να φύγουν οι Έλληνες από τη Μακεδονία»! Μάλιστα ο καθηγητής έκανε και σχετική ανάρτηση, την οποία συνοδεύει με βίντεο από το γλέντι το οποίο, αν μη τι άλλο, αποδεικνύει για μια ακόμη φορά τις θέσεις ορισμένων συμπολιτών σε σχέση με την Συμφωνία των Πρεσπών.
«Διαβάστε το πριν το κατεβάσουν! Μάθανε και πλάκωσαν οι φιλοσκοπιανοί σε γλέντι στο χωριό [….] της Καστοριάς! Πρωτοστατεί ο παπάς του χωριού, που δηλώνει ανερυθρίαστα “να φύγουν οι Έλληνες από τη Μακεδονία”! Ξεσάλωσαν οι φιλοσκοπιανοί, την ώρα που οι Έλληνες κρατούντες καθεύδουν τον νήδυμον” (κοιμούνται τον ύπνο του δικαίου) και δίνουν χρυσά κλειδιά στην ΠτΔ. Είναι που η συμφωνία των Πρεσπών, που όλοι τη σέβονται και την τηρούν, θα φέρει την ειρήνη στην περιοχή!», αναφέρει στην ανάρτησή του ο επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Νίκος Βασιλειάδης.

Επίσκεψη του αντιπεριφερειάρχη Καστοριάς 

στο Κουρσούμ τζαμί

Στο Κουρσούμ Τζαμί βρέθηκε, την περασμένη Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου, ο αντιπεριφερειάρχης Καστοριάς κ. Δημήτριος Σαββόπουλος συνοδευόμενος από την δ/ντρια της δ/νσης Τεχνικών Έργων Π.Ε. Καστοριάς κ. Βασιλική Σιδηροπούλου και υπάλληλους της δ/νσης. Εκεί, τους περίμενε η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καστοριάς κ. Ανδρομάχη Σκρέκα και η αρχαιολόγος Ντίνα Τσιρώνη, όπου και τους ξενάγησαν στον χώρο που πραγματοποιούνται εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης του τεμένους.

 
Πρόκειται για ένα διατηρητέο μνημείο που βρίσκεται στην πλατεία Μεγάλου Αλεξάνδρου στο κέντρο της πόλης της Καστοριάς, και αποτελείται από τον κυρίως χώρο προσευχής και το μιναρέ. Είναι ένα μονόχωρο τρουλαίο κτίσμα στον τύπο των επαρχιακών οθωμανικών τεμενών που συναντώνται στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Στο κτήριο δε σώζεται επιγραφή και η κατασκευή του σύμφωνα με τους μελετητές τοποθετείται γύρω στα τέλη του 15ου με αρχές του 16ου αιώνα. Στην θέση του υπήρχε μία τρίκλιτη χριστιανική βασιλική του 13ου αιώνα και στο ίδιο σημείο ένα εκτεταμένο νεκροταφείο (φωτογραφία δεξιά).

Το ενδιαφέρον για το τέμενος αναζωπυρώθηκε το 2014 όταν επί δημαρχίας Ανέστη Αγγελή, με πρωτοβουλία του τότε αντιδημάρχου Πολιτισμού και Παιδείας Λεωνίδα Παπαδημητρίου, ανατέθηκε από το διατμηματικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα για την «Προστασία, συντήρηση και αποκατάσταση μνημείων» της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ. η εκπόνηση διπλωματικής εργασίας για το συγκεκριμένο μνημείο. Στο πλαίσιο αυτό το τζαμί αποτυπώθηκε, τεκμηριώθηκε ιστορικά και διερευνήθηκαν πιθανές μελλοντικές του χρήσεις .

Στη συνέχεια η Εφορεία Αρχαιοτήτων Καστοριάς σε συνεργασία με τις αρμόδιες διευθύνσεις του υπουργείου Πολιτισμού, εξασφάλισε χρηματοδότηση για την εκπόνηση των απαραίτητων μελετών, ώστε το έργο της αποκατάστασης και συντήρησης των τοιχογραφιών του μνημείου να αποκτήσει ωριμότητα για να ενταχθεί σε κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Όπως και έγινε, αφού συμπεριλήφθηκε από το υπουργείο στη γενικότερη δράση «Πολιτιστικές διαδρομές σε εμβληματικούς χώρους και μνημεία» με χρηματοδότηση ύψους 1.000.000 ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με ορίζοντα υλοποίησης τα τέλη του 2025.

 
Τον Σεπτέμβριο του 2022, οι εργασίες ξεκίνησαν με την αφαίρεση των όγκων χωμάτων από το εσωτερικό του μνημείου για την ενίσχυση της θεμελίωσής του. Η ανασκαφή έφερε στο φως θεμέλια παλαιότερου χριστιανικού κτηρίου (βασιλικής), δάπεδα, ταφές και άλλες σταθερές κατασκευές κι αποφασίστηκε η επέκταση της ανασκαφής και στον περιβάλλοντα χώρο του τζαμιού.

Συγκεντρωτικά, αποκαλύφθηκαν τμηματικά δύο παράλληλοι τοίχοι, μήκους 11μ και πλάτους 0,90μ., κατασκευασμένοι από ασβεστόλιθους της περιοχής, πλίνθους και άφθονο λευκό ασβεστοκονίαμα ως συνδετικό υλικό. Στην άνω επιφάνειά τους διαμορφώνονταν τετράπλευρες κατασκευές για τη στήριξη της ανωδομής του κτηρίου. Στα ανατολικά αποκαλύφθηκε θεμέλιο τοίχου με άνοιγμα στο μέσο που οδηγούσε σε άλλον χώρο.

 
Επίσης, ανασκάφηκαν αποσπασματικά τρία πλίνθινα δάπεδα, από τα οποία το αρχικό αποτελούνταν από τετράγωνες πήλινες πλάκες, ενώ τα υπόλοιπα δύο, ήταν κατασκευασμένα από ορθογώνιες πλίνθους και αποτελούσαν πιθανώς επισκευές του αρχικού σε μικρή σχετικά χρονολογική απόσταση.
«Επιπλέον, κατά την ανασκαφή προέκυψαν 25 ταφές που περιείχαν 47 άτομα, εκ των οποίων 28 ήταν ενήλικες και 19 ανήλικοι. Κατά κύριο λόγο βρέθηκαν προσανατολισμένοι στον άξονα Δ-Α σε ύπτια θέση με τα χέρια σταυρωμένα στην κοιλιακή χώρα ή στο στήθος. 

Από τα μέχρι τώρα στοιχεία της προκαταρκτικής οστεολογικής μελέτης μπορούμε να υποθέσουμε ότι το πληθυσμιακό αυτό δείγμα αντιπροσωπεύει μια κοινωνία με χαμηλό βιοτικό επίπεδο που σχετίζεται με χειρωνακτικές εργασίες», ανέφερε η κ. Σκρέκα και πρόσθεσε: «Οι ταφές ήταν κατά κανόνα λαξευτές στον φυσικό βράχο ή λακκοειδείς, ενώ βρέθηκαν και δύο κιβωτιόσχημες στον χώρο μεταξύ των δυο τοίχων που ανήκαν σε ενήλικες άνδρες. Η μία εντοπίστηκε κάτω από δάπεδο, ενώ στην επίχωση που αφαιρέθηκε, βρέθηκαν 17 νομίσματα, τα οποία χρονολογούνται στα τέλη 13ου με αρχές 14ου αι. μεταλλικά κομβία, πήλινος βόλος, εξάρτημα από ενδυμασία κ.ά. Επίσης, περισυλλέχτηκαν γυάλινα θραύσματα και μεγάλη ποσότητα οστών ψαριών που θα μπορούσαν να συσχετιστούν με νεκρικές τελετές».

Ενδιαφέρον παρουσίασε η ανεύρεση σχεδόν επιφανειακά εκτός του περιγράμματος του τεμένους ενός «θησαυρού», ο οποίος αποτελούνταν από 60 χάλκινα νομίσματα, που χρονολογήθηκαν στον 13ο αι. Βρέθηκε επίσης ένας λάκκος με ταφές 14 ανήλικων, ανάμεσά τους και ένα βρέφος και 6 ενήλικων.
Οι ανασκαφές και η μελέτη του υλικού οδηγούν τους αρχαιολόγους της ΕΦΑ Καστοριάς στο συμπέρασμα, πως έχει αποκαλυφθεί το μεσαίο κλίτος πλάτους 4,7μ. μιας τρίκλιτης βασιλικής, της οποίας το ανατολικό όριο έχει καταστραφεί, καθώς στο επίπεδο εκείνο διαμορφώθηκε η πλατεία, όπως και το δυτικό από την ανέγερση των σύγχρονων οικοδομών.

 
«Τυπολογικά, η κατασκευή παραπέμπει στις τρίκλιτες μεσοβυζαντινές βασιλικές της πόλης και της ευρύτερης περιοχής (Άγιοι Ανάργυροι και Άγιος Στέφανος στην Καστοριά, βασιλική Σερβίων κ.ά.). Η χωροθέτησή της, άλλωστε, σε μία από τις δυο παλαιότερες συνοικίες της πόλης, τη συνοικία Οικονόμου, συνάδει με την παρουσία ναών της ίδια περιόδου σε αυτήν, όπως της Παναγίας Κουμπελίδικης, του Άγιου Δημητρίου, του Ταξιάρχη Γυμνασίου», επισημαίνει η κ. Σκρέκα, ωστόσο ακόμη δεν είναι βέβαιο ποια από τις παλιές εκκλησίες της πόλης ήταν.

«Εάν ο ναός ήταν αφιερωμένος στην Παναγία ή την Αγία Παρασκευή, όπως ισχυρίζονται ο Τσαμίσης και ο Ορλάνδος αντίστοιχα, δεν είμαστε σε θέση να το γνωρίζουμε. Το βέβαιο είναι πως ο αρχικός ναός μετατρέπεται τον 13ο αι. σε ένα εκτεταμένο νεκροταφείο, όπως επιβεβαιώνουν τα κινητά ευρήματα στις ταφές και οι συνεχείς επισκευές των δαπέδων.

 
Τον 15ο αι. με την οθωμανική κατάκτηση της Καστοριάς θεμελιώνεται το τζαμί στα θεμέλια της βασιλικής, ενώ χρησιμοποιείται οικοδομικό υλικό της εκκλησίας για την κατασκευή του».Το έργο της αποκατάστασής του είναι ενταγμένο στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα NextGenerationEU, Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) με συνολικό προϋπολογισμό 1.000.000,00 ευρώ και υλοποιείται με αυτεπιστασία από την ΕΦΑ Καστοριάς. Περιλαμβάνει εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης του τεμένους Κουρσούμ, ως του μοναδικού σήμερα σωζόμενου οθωμανικού τεμένους της πόλης της Καστοριάς.

Παρουσίαση εργασιών του εκπαιδευτικού προγράμματος 

«Υιοθεσία βυζαντινού μνημείου» 

της Ιεράς Μητροπόλεως Καστοριάς

Την Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου στο Κέντρο Νεότητος της Ιεράς Μητροπόλεως Καστοριάς, πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση παρουσίασης του εκπαιδευτικού προγράμματος «Υιοθεσία βυζαντινού μνημείου». Κατά την εκδήλωση παρουσιάστηκαν οι δεκατέσσερις εργασίες «υιοθεσίας» είτε με την χρήση εποπτικών μέσων είτε διά ζώσης. Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για το σχολικό έτος 2023-2024 συμμετείχαν τα σχολεία: 2ο Γυμνάσιο, Θεσσαλονίκης, 11ο Γυμνάσιο Ιωαννίνων, 6ο Γυμνάσιο Αχαρνών, Γυμνάσιο Ασπροπύργου, Πρότυπο Γυμνάσιο Αγίων Αναργύρων, Εκπαιδευτήρια Δούκα, 2ο Γυμνάσιο Καστοριάς, 3ο Γυμνάσιο Καστοριάς, Γυμνάσιο Μαυροχωρίου, 3ο ΓΕΛ Καστοριάς, ΓΕΛ Άργους Ορεστικού, ΓΕΛ Μεσοποταμίας, Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας. Την εκδήλωση συντόνισαν ο συντ. εκπαιδευτικός και πρώην εκπαιδευτικός σύμβουλος εκπαιδευτικών προγραμμάτων κ. Χαράλαμπος Σαββίδης και ο εκπαιδευτικός θεολόγος κ. Σωκράτης Βασιόπουλος. Ο μητροπολίτης κ. Καλλίνικος καλωσόρισε και συνεχάρει τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές οι οποίοι έλαβαν μέρος στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα και ανέφερε μεταξύ άλλων ότι τις λύσεις στα προβλήματά μας τις βρίσκουμε μέσα από την παιδεία, γι’ αυτό και η ανάδειξη των μνημείων της Καστοριάς θα περάσει μέσα από την παιδεία. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ο αντιπεριφερειάρχης της Π.Ε. Καστοριάς κ. Δημήτριος Σαββόπουλος, ο διευθυντής της Α/βάθμιας Εκπαίδευσης Π.Ε. Καστοριάς κ. Αναστάσιος Ξανθόπουλος, η διευθύντρια της Β/βάθμιας Εκπαίδευσης Π.Ε. Καστοριάς, εκπαιδευτικοί, μαθητές και γονείς. Οι μαθητές παρουσίασαν όχι μόνο τις γνώσεις τους αλλά και τον τρόπο εργασίας τους που ήταν πολύ σημαντικός γιατί ήταν βιωματικός, επίσης σημαντικό είναι ότι διατύπωσαν δικές τους προτάσεις για την βελτίωση της κατάστασης των μνημείων, την ανάδειξη και την προβολή τους. Κάποιες από αυτές χρησιμοποίησαν σε μεγάλο βαθμό και την τεχνολογία. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Υιοθεσία βυζαντινού μνημείου» ήταν σε ισχύ για δεύτερη συνεχόμενη σχολική χρονιά και προγραμματίζεται να συνεχιστεί και στο τρέχον σχολικό έτος. Οι εργασίες θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Καστοριάς.

Υπό κατάρρευση δημογραφικά η Δυτική Μακεδονία

Υπό δημογραφική «κατάρρευση» βρίσκεται η Δυτική Μακεδονία, με τον πληθυσμό της να συρρικνώνεται κατά 11,34%, σύμφωνα με το δελτίο του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών, με κεντρική Ελλάδα και Πελοπόννησο να έπονται στο 10%. Πρόκειται για ανησυχητικά στοιχεία, τα οποία αποκαλύπτουν πως στις μισές σχεδόν δημοτικές ενότητες (459 από τις 1.036), που βρίσκονται σχεδόν όλες στο ορεινό και ημιορεινό τμήμα της ηπειρωτικής Ελλάδας, αντιστοιχούν ήδη περισσότεροι από τρεις θάνατοι ανά γέννηση. Ειδικότερα στη Δυτική Μακεδονία παρατηρείται σημαντική μείωση του ποσοστού των ατόμων παραγωγικής ηλικίας, που άρχισε τη δεκαετία του 2010 και συνέχισε κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους.

Δημοσιεύθηκαν στην ΟΔΟ στις 26 Σεπτεμβρίου 2024, αρ. φύλλου 1241.