Διαβάσαμε ότι η σφαίρα που χτύπησε τον Μελά προερχόταν από όπλο μάουζερ και τέτοιο όπλο είχε μόνο ο Πύρζας (τέτοιο όπλο δεν είχε ούτε ο τουρκικός στρατός ούτε οι άλλοι άντρες του Μελά, που είχαν όπλο γκρα).
Δε θέλω να επεκταθώ περισσότερο και δε θα ασχολούμουν καθόλου, αν δεν έπεφτα τυχαία επάνω στην εξής αναφορά:
«Ο Παύλος, βλέποντας πως η κατάσταση γινόταν κρίσιμη και πως τα παλικάρια του διέτρεχαν σοβαρό κίνδυνο, δεν δίστασε. Πήρε τη μεγάλη απόφαση. Η μεγάλη στιγμή είχε πλησιάσει. Η ώρα της ιστορίας είχε σημάνει. Ο ωροδείκτης σταμάτησε. Ο Παύλος με προσοχή πλησιάζει στο παράθυρο. Σηκώνει το ντουφέκι του, σημαδεύει κάποιον Τούρκο που ήταν απέναντι και πυροβολεί. Το σύνθημα από τον αρχηγό δόθηκε. Ταυτόχρονα μια ομοβροντία από τριάντα περίπου όπλα μάουζερ γέμιζε τον αέρα με μια παράξενη μελωδία. Οι Τούρκοι σαστισμένοι σκόρπισαν. Έπιασαν θέσεις κι άρχισαν να πυροβολούν. Αστραπές και βροντές σκέπασαν τη νύχτα. Οι εκπυρσοκροτήσεις των τουφεκιών σκόρπισαν παγερά ρίγη θανάτου. Ο θάνατος με το δρεπάνι στο χέρι θέριζε ζωές. Οι πυροβολισμοί από την πλευρά των Τούρκων κάποια στιγμή ξαφνικά σταμάτησαν. Τι να προμηνούσε άραγε το σταμάτημα των πυροβολισμών;
Ανασύνταξη των Τούρκων για να εξαπολύσουν γενική επίθεση; Απόφαση για αποχώρηση; Προσπάθεια για συγκέντρωση των νεκρών; Για περιποίηση των τραυματιών; Ή μήπως αποφάσισαν να πιάσουν θέσεις και να περιμένουν το ξημέρωμα για να ενισχυθούν και μ’ άλλες δυνάμεις για να εξαπολύσουν σφοδρή επίθεση για την εξόντωση του σώματος; Ποιος ξέρει; Πολλές εικασίες μπορούν να διατυπωθούν, που οδηγούν σ’ ένα και μόνο αποτέλεσμα. Στο αβέβαιο.
Καθώς σταμάτησαν οι πυροβολισμοί, ο Στρατινάκης, ένα παλικάρι του Μελά, λέει στον αρχηγό του:
-Καπετάνιε, δεν κατεβαίνουμε κάτω για περισσότερη ασφάλεια;
Ο Παύλος, που βλέπει την κατάσταση να παίρνει απρόβλεπτη τροπή, αποφασίζει και κατεβαίνουν. Αμέσως πιάνουν και πάλι θέσεις. Η αλλαγή αυτή θέσεως, έτσι που εξελίχθηκαν τα πράγματα, αποδείχτηκε μοιραία. Γιατί ποιος ξέρει αν έμενε στον δεύτερο όροφο ίσως να μην συνέβαινε ό,τι δραματικό επακολούθησε. Ακόμη, ίσως αν αποφάσιζε να φύγει από το χωριό με την πρώτη ειδοποίηση της γυναίκας να γλύτωνε. Πολλές υποθέσεις μπορούν να γίνουν που θα οδηγούσαν σε κάποιο άλλο αποτέλεσμα. Τι σημασία όμως έχουν «το γιγνόμενον ουκ απογίγνεται».
Κάποια στιγμή ο Παύλος ξεχωρίζει στη νύχτα έναν Τούρκο στρατιώτη να πλησιάζει σερνόμενος σαν φίδι. Δεν χάνει καιρό. Σηκώνει το τουφέκι του και τον πυροβολεί. Ο Τούρκος έμεινε ακίνητος. Ο Στρατινάκης δεν κρατήθηκε. Έτρεξε αμέσως στην αυλή να δει τον Τούρκο και να πάρει το τουφέκι του. Τότε, ενώ η μάχη είχε τελειώσει χωρίς κανένα δυσάρεστο για τα παλικάρια του Παύλου, ξαφνικά ακούγεται στην ησυχία της νύχτας μονάχα μια τουφεκιά. Μια τουφεκιά που ακούστηκε σ’ όλη την Ελλάδα και για λίγο σταμάτησαν τους χτύπους οι καρδιές. Έκανε τις συνειδήσεις να επαναστατήσουν και τις ψυχές να ορθωθούν. Έκανε τα βλέμματα όλων των Ελλήνων να στραφούν προς τη Μακεδονία για να δουν το γενναίο παλικάρι που έπεφτε «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενος».
Από το βιβλίο του Χαριλάου Ηρ. Φίτζιου «Παύλος Μελάς, ο πρωτομάρτυς», εκδ. Νέα Θέσις, Αθήνα 1988 (φωτογραφία).
Ο Χαρίλαος Φίτζιος ήταν από το Λέχοβο. Ο πατέρας του Ηρακλής Φίτζιος ήταν ένα από τα έξι έμπιστα πρόσωπα που συμμετείχαν στην ταφή της κεφαλής του Παύλου Μελά στο Πισοδέρι τη νύχτα 18 προς 19 Οκτωβρίου 1904 στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής Πισοδερίου. Ο Χαρίλαος Φίτζιος ήταν σχολικός σύμβουλος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, συγγραφέας και αρθρογράφος.
Κι εγώ αναρωτιέμαι για μιαν ακόμη φορά γιατί να συμφωνήσω με εκδοχές της Ιστορίας έναν αιώνα μεταγενέστερες και να μη δεχτώ τις πιο κοντινές -κι όχι μόνο χρονολογικά-περιγραφές προσώπων ανυποψίαστων, που βασίζονται και αυτά στις πηγές τους, τις οποίες -στη συγκεκριμένη περίπτωση- έχω φωτογραφίσει, για να τις θέσω στη διάθεσή σας…
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 3 Οκτωβρίου 2024, αρ. φύλλου 1242.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.