20/202016 Η παρέμβασή σας, αξιότιμε κ. Παπαστρατή, στην στήλη μας, είναι και ευπρόσδεκτη και ωφέλιμη, αφού άλλωστε δεν εγνώριζα την χρήση της λέξεως εμπερίστατος από τον Μακαριώτατο Πατριάρχη Κο Βαρθολομαίο. Πάντως, σπανίως χρησιμοποιείται. Πρό 30 ετών σε μία σύναξη λογίων στην Θεσσαλονίκη δεν προσήλθε λόγω ασθενείας ένας εκ των ομιλητών, οπότε ο προεδρεύων μας ανακοίνωσε: "Ο εμπερίστατος στο θέμα μας κ. ... δυστυχώς απουσιάζει...". Τότε, θυμούμαι, ενδιαφέρθηκα για την έννοια της λέξεως.
18.2.2016 Βρήκα σε σχετικό ανάγνωσμα ότι το Ολοκαύτωμα στην Εβραϊκή αποδίδεται με την λέξη: η Σοά.
16.2.2016 Σε συζήτηση φίλων ένας θυμήθηκε: Η καθηγήτρια στην έκθεση μου έγραφε: Να αποφεύγεις τα πολλά και, οπότε του εξήγησα: Σου υπεδείκνυε το ασύνδετο σχήμα, όπως: (από τα φοβερά που συμβαίνουν στην Συρία): Απέραντη η φρίκη, αμέτρητη η οδύνη, ακόμη πιο απέραντη η αισχύνη και ο αποτροπιασμός.
31.1.2016 (άρθρο ιστορικού περιεχομένου): (Ο γ. Κονδύλης παρέμεινε στρατιώτης και μετείχε στον ατυχή πόλεμο του 1897. Οφθαλμοφανώς, πασιφανώς εδώ το μετείχε είναι χρόνου αορίσστου, αλλά στην ομιλούμενη και γραφόμενη τώρα νεοελληνική στο ρήμα μετέχω "συνταύτισαν" οι φωστήρες της ραθυίας μαλλιαροί τον παρατατικό με τον Αόριστο. Έτσι, γράφουν: Επί χρόνια μετείχε στο Δημοτικό Συμβούλιο (παρατατικός). Ορθόν. Χθες μετείχε στις 6:30 στο Δημοτικό Συμβούλιο, αντί του ορθού μετέσχε. Τι πείραζε αν ο Νεοέλλην σε κάποια ρήματα χρησιμοποιούσε τύπο λογίου ρήματος; Καλά, το έσχον (εγώ, εκείνοι) θυμίζει αρχαία, αλλά μπορούσαμε να λέμε: σε ρωτώ, χθες μετέσχες στην συνεδρίαση; Αυτός μετέσχε (έλαβε μέρος) στον Αγώνα της Κύπρου; (παρενθετικά:) Το έλαβον της αρχαίας και της καθαρευούσης έγινε έλαβα. έλαβες, έλαβε, έλαβαν. Κανονικά. Έτσι, αναλογικά, δεν θα ήμασταν ... φρικτοί, αν γράφαμε: Αυτοί μετέσχαν στον Κυπριακό Αγώνα. Πώς, ο επιθυμών να μάθει καλά Αγγλικά μπαίνει στον κόπο να μαθαίνει τους Αγγλισμούς; (που είναι ουκ ολίγοι!). Και ο νεοέλληνας να έμπαινε στον κόπο να γνωρίζει τους τύπους 15.20.25 ρημάτων της λογίας παραδόσεως. (Με την κατάργηση του μετέσχες, δεν εφτώχεψε κατά τούτο η γλώσσα;).
18.2.2016 τοπικός τύπος. Δυο μήνες μετα΄παραμένει... Το μετά στην ομιλούμενη επεκράτησε ως επίρρημα με χρονική σημασία, αλλά επειδή είναι κυρίως πρόθεση (εν, εις, κατά, αντί) το πιο σωστό στη θέση του να χρησιμοποιείται το ύστερα. Ύστερα από δύο μήνεςF1. Και ευκαιριακώς: Προχθές, φίλος γράφοντας μια σημείωση διερωτήθηκε για την ορθογραφία του κατόπι(ν). Το ο(μικρον) δικαιολογείται, γιατί έχει σχέση με την ομηρική λέξη η όπις (της όπιδος, την όπιν) = η τιμωρία, η εκδίκηση των θεών, αλλά με θετική έννοια: η αφοσίωση σε ένα πράγμα, ο ζήλος. Κατ' όπιν έγινε κατόπι(ν), επίρρημα, πρβλ Κατόπιν εορτής. Αλλά και μας πήρε αυτός το κατόπι.
21.2.2016 τοπικός τύπος "καλούμε σ' έναν ουσιαστικό διάλογο". Το εύηχο, ευφωνικό νι (το καταληκτικό): την καλήν αυτή διάθεση, τον φλογερόν έρωτα, την φλογερήν αγάπη, την εντυπωσιακήν εικόνα, τον τίμιονασ άνθρωπο κλπ όμοια. Αυτό το νι πριν από λέξη που αρχίζει με φωνήεν είναι αποδεκτό (και όχι εξοβελιστέο, επειδή θυμίζει καθαρεύουσα - παθαίνουν αλλεργία μερικοί), όμως επ'ουδενί το νι στην αιτιατική του αριθμητικού ένας (είς, μία έν). Το ορθόν: Σ' ένα διάλογο, τον ένα άνδρα, τον ένα δάσκαλο, τον ένα λογαριασμό. (ποτέ τον έναν!).
F1 Βέβαια, ως στερεότυπο μας έμεινε από τους λογίους το: μετά ταύτα.
Σχετικά:
18.2.2016 Βρήκα σε σχετικό ανάγνωσμα ότι το Ολοκαύτωμα στην Εβραϊκή αποδίδεται με την λέξη: η Σοά.
16.2.2016 Σε συζήτηση φίλων ένας θυμήθηκε: Η καθηγήτρια στην έκθεση μου έγραφε: Να αποφεύγεις τα πολλά και, οπότε του εξήγησα: Σου υπεδείκνυε το ασύνδετο σχήμα, όπως: (από τα φοβερά που συμβαίνουν στην Συρία): Απέραντη η φρίκη, αμέτρητη η οδύνη, ακόμη πιο απέραντη η αισχύνη και ο αποτροπιασμός.
31.1.2016 (άρθρο ιστορικού περιεχομένου): (Ο γ. Κονδύλης παρέμεινε στρατιώτης και μετείχε στον ατυχή πόλεμο του 1897. Οφθαλμοφανώς, πασιφανώς εδώ το μετείχε είναι χρόνου αορίσστου, αλλά στην ομιλούμενη και γραφόμενη τώρα νεοελληνική στο ρήμα μετέχω "συνταύτισαν" οι φωστήρες της ραθυίας μαλλιαροί τον παρατατικό με τον Αόριστο. Έτσι, γράφουν: Επί χρόνια μετείχε στο Δημοτικό Συμβούλιο (παρατατικός). Ορθόν. Χθες μετείχε στις 6:30 στο Δημοτικό Συμβούλιο, αντί του ορθού μετέσχε. Τι πείραζε αν ο Νεοέλλην σε κάποια ρήματα χρησιμοποιούσε τύπο λογίου ρήματος; Καλά, το έσχον (εγώ, εκείνοι) θυμίζει αρχαία, αλλά μπορούσαμε να λέμε: σε ρωτώ, χθες μετέσχες στην συνεδρίαση; Αυτός μετέσχε (έλαβε μέρος) στον Αγώνα της Κύπρου; (παρενθετικά:) Το έλαβον της αρχαίας και της καθαρευούσης έγινε έλαβα. έλαβες, έλαβε, έλαβαν. Κανονικά. Έτσι, αναλογικά, δεν θα ήμασταν ... φρικτοί, αν γράφαμε: Αυτοί μετέσχαν στον Κυπριακό Αγώνα. Πώς, ο επιθυμών να μάθει καλά Αγγλικά μπαίνει στον κόπο να μαθαίνει τους Αγγλισμούς; (που είναι ουκ ολίγοι!). Και ο νεοέλληνας να έμπαινε στον κόπο να γνωρίζει τους τύπους 15.20.25 ρημάτων της λογίας παραδόσεως. (Με την κατάργηση του μετέσχες, δεν εφτώχεψε κατά τούτο η γλώσσα;).
18.2.2016 τοπικός τύπος. Δυο μήνες μετα΄παραμένει... Το μετά στην ομιλούμενη επεκράτησε ως επίρρημα με χρονική σημασία, αλλά επειδή είναι κυρίως πρόθεση (εν, εις, κατά, αντί) το πιο σωστό στη θέση του να χρησιμοποιείται το ύστερα. Ύστερα από δύο μήνεςF1. Και ευκαιριακώς: Προχθές, φίλος γράφοντας μια σημείωση διερωτήθηκε για την ορθογραφία του κατόπι(ν). Το ο(μικρον) δικαιολογείται, γιατί έχει σχέση με την ομηρική λέξη η όπις (της όπιδος, την όπιν) = η τιμωρία, η εκδίκηση των θεών, αλλά με θετική έννοια: η αφοσίωση σε ένα πράγμα, ο ζήλος. Κατ' όπιν έγινε κατόπι(ν), επίρρημα, πρβλ Κατόπιν εορτής. Αλλά και μας πήρε αυτός το κατόπι.
21.2.2016 τοπικός τύπος "καλούμε σ' έναν ουσιαστικό διάλογο". Το εύηχο, ευφωνικό νι (το καταληκτικό): την καλήν αυτή διάθεση, τον φλογερόν έρωτα, την φλογερήν αγάπη, την εντυπωσιακήν εικόνα, τον τίμιονασ άνθρωπο κλπ όμοια. Αυτό το νι πριν από λέξη που αρχίζει με φωνήεν είναι αποδεκτό (και όχι εξοβελιστέο, επειδή θυμίζει καθαρεύουσα - παθαίνουν αλλεργία μερικοί), όμως επ'ουδενί το νι στην αιτιατική του αριθμητικού ένας (είς, μία έν). Το ορθόν: Σ' ένα διάλογο, τον ένα άνδρα, τον ένα δάσκαλο, τον ένα λογαριασμό. (ποτέ τον έναν!).
Ο Γλωσσαμύντωρ
Λάζαρος Νικηφορίδης
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 25 Φεβρουαρίου 2016, αρ. φύλλου 824.
Σχετικά:
Πρέπει να υπάρχει μεγαλύτερο ανταλλαγή απόψεων στην "Οδό". Το έχουν ανάγκη όλοι. Γι' αυτό αξιότιμοι κ.κ. Νικηφορίδη και Παπαστρατή, συνεχίστε....
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι οι γλωσσαμύντορες κάνουν λάθη. Μακαριώτατοι αποκαλούνται οι άλλοι Πατριάρχες και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, ο δε Οικουμενικός Πατριάρχης Παναγιώτατος (και ο Θεσσαλονίκης εντός των ορίων της Μητροπόλεώς του).
ΑπάντησηΔιαγραφήΠερισσότερα εδώ :
http://www.asxetos.gr/entheto/ierarxies/prosfoniseis-ierarxia-stin-orthodoxi-ekklisia.html
Ρίξτε τα μια ματιά, μη στείλετε καμιά επιστολή σε κανέναν (γιατί να τους μιλήσετε από κοντά χλωμό το βλέπω, αν και προτιμότερο).
#Στις 19.30 στις 10/10/2010 εγκαινιάζεται στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα η ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα έκθεση ντοκουμέντων "Γερμανός Καραβαγγέλης: Ο μητροπολίτης των ε μ π ε ρ ι σ τ ά τ ω ν".#
ΑπάντησηΔιαγραφήα υ τ ό χ θ ω ν