ΝΩΝΤΑ ΤΣΙΓΚΑ: Να πάψει η αερολογία τώρα!

 

ΟΔΟΣ 30.5.2024 1227

Δεν υπάρχει καμμιά «Οικία Δραγούμη» στο Βογατσικό.

ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ φέρνει βόλτα αυτές τις ημέρες η παρακάτω (εκπληκτική…) «επίκαιρη ερώτηση» που υπέβαλε ο βουλευτής της «Νίκης», καρδιοχειρουργός το επάγγελμα κ. Παπαδόπουλος Νικόλαος Οι υπογραμμίσεις δικές μας). Στο κείμενο της ερώτησής του, το οποίο βρίθει ασυνταξιών, νεολεξιών, ανακριβειών κλπ., ο κ. βουλευτής αλλού κάνει λόγο για μνημείο, αλλού για Οικία, αλλού για οικία που κάηκε, αλλού για απομεινάρια της πυρπολημένης οικίας ενώ αλλού ανησυχεί για την επικείμενη κατάρρευσή της (της οικίας προφανώς). Όμως πουθενά δεν μιλά για οικόπεδο (η πραγματική κατάσταση!) το οποίο διεκδικείται από γηγενείς ιδιώτες που βρίσκονται σε πολυετή δημόσια και νομική αντιπαράθεση μεταξύ τους και με τον Δήμο Άργους Ορεστικού στον οποίο υπάγεται το Βογατσικό:

ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ

Αριθμ. Πρωτ. ΕΠΙΚΑΙΡΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ. 1046

Ημερομ. Κατάθεσης: 13/5/2024 Ώρα κατάθεσης: 10:08

Αθήνα, 11 Μαΐου 2024

NIKH

ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς την Υπουργό Πολιτισμού

Θέμα: «Οικία Οικογένειας Δραγούμη»

Η οικογένεια Δραγούμη αποτελεί μία από τις ιστορικές ελληνικές οικογένειες που έχει αφήσει έντονα το αποτύπωμά της στη σύγχρονη Ελλάδα, αναδεικνύοντας προσωπικότητες με αγνή και άδολη αγάπη για το έθνος και την Πατρίδα και τον Ελληνισμό. Ο Ίων Δραγούμης, ο μεγαλύτερος σύγχρονος Έλληνας πολιτικός διανοούμενος, που με τη γραφίδα του όρισε τα πλαίσια που πρέπει να κινείται το ελληνικό κράτος, αφιέρωσε τη ζωή του στα κελεύσματα του Έθνους. Κάθε κράτος, όμως, που σέβεται την Ιστορία του οφείλει να πράττει τα δέοντα για να προστατεύει και να διαφυλάττει την εθνική του παρακαταθήκη. Σήμερα, η ιστορική οικία Δραγούμη στο Βογατσικό Καστοριάς, η οποία κάηκε από τους Τούρκους το 1912, στο πλαίσιο των απάνθρωπων τιμωριών που επέβαλαν καθώς αποχωρούσαν από τη Μακεδονία σε όλες τις ελληνικές οικογένειες, οι οποίες συμμετείχαν ενεργά στον μακεδονικό αγώνα, μαράζει εγκαταλελειμμένη και αποτελεί βορά ατόμων, που εποφθαλμιούν την καταπάτηση του, ενώ ταυτόχρονα ελλοχεύει ο κίνδυνος κατάρρευσής της βυθίζοντας μαζί της και τη ζώσα ιστορία μίας εκ των μεγαλυτέρων πολιτικών οικογενειών της Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας. Απέναντι και αντιθετικά στις επιταγές της οικογένειας, που με ρητή προτροπή-επιθυμία τους τη μη πώληση του Οίκου, το ιστορικό αυτό μνημείο έχει εγκλωβισθεί στις συμπληγάδες πέτρες της εγκατάλειψης, της διελκυστίνδας της αβελτηρίας των εμπλεκομένων υπουργείων – υπηρεσιών. 

Γιατί, λοιπόν, η Οικία Δραγούμη δεν έχει κηρυχθεί σε Μουσείο, ώστε το Υπουργείο Πολιτισμού να παρέμβει και να αναστηλώσει το Οίκημα πρωτού κατεδαφιστεί;

Γιατί δεν μεριμνά το Υπουργείο για την οικία αυτή την ίδια στιγμή που το ίδιο μεριμνά ενδελεχώς και προβαίνει σε εργασίες αναμόρφωσής π.χ. για το σπίτι που ο Κεμάλ έμεινε για σύντομο χρονικό διάστημα; Σήμερα εκεί βρίσκονται τα απομεινάρια της πυρπολημένης οικίας της οικογένειάς του, στην ομώνυμη οδό του Στεφάνου Δραγούμη, πρώην Πρωθυπουργού της Ελλάδας.

Ερωτάται η αρμόδια Υπουργός

1. Είναι στις προθέσεις της Κυβέρνησης η ανάδειξη του ιστορικού αυτού χώρου σε Μουσείο;

2. Υπάρχει η πρόβλεψη για ένταξη της Οικίας Δραγούμη σε κάποιο πρόγραμμα χρηματοδότησης, ώστε σε βάθος χρόνου να επιτευχθεί η αναστήλωσή του,

Ο ερωτών Βουλευτής

Νικόλαος Δ. Παπαδόπουλος

Η οικία των Δραγούμηδων, προγόνων του Ίωνος Δραγούμη, που είχαν φύγει από το Βογατσικό για την Κωνσταντινούπολη περί τα τέλη του 18ου αιώνα, κάηκε ολοσχερώς μαζί με το 70% του συνόλου των κτισμάτων του Βογατσικού κατά την διπλή πυρπόληση της κωμόπολης από τον Μπεκήρ Αγά της Ανασέλιτσας, το Φθινόπωρο του 1912. Στη θέση της οικίας Δραγούμη (στα Δραγουμάδικα, στο Λάκκο) υπήρχαν επί πολλά χρόνια χαμηλά ερείπια με πέτρες που οριοθετούσαν κάπως την ύπαρξη ενός κτίσματος ή συμπλέγματος κτηρίων και βοηθητικών χώρων. Δεν υπάρχει καμία σωζόμενη απεικόνιση της οικίας Δραγούμη, ούτε ζωγραφική, αρχιτεκτονική κλπ. αποτύπωσή της. 

* * *

Κάθε φιλολογία και ενασχόληση με το ζήτημα της ανύπαρκτης οικίας στο Βογατσικό πρέπει να καταπαύσει

* * *

Επομένως, ο πλημμελώς ενημερωμένος βουλευτής, υπέβαλε ένα ερώτημα προς την υπουργό Πολιτισμού... «άνευ αντικειμένου». Στη θέση της υπουργού θα ένιωθα πραγματική αμηχανία αν ένας άνθρωπος των θετικών επιστημών έθετε ερωτήματα παρασυρμένος από ανέμους τόσο μακριά από την πραγματικότητα. 

Κατά τη γνώμη μου κάθε φιλολογία και ενασχόληση, με το ζήτημα της ανύπαρκτης οικίας στο Βογατσικό πρέπει να καταπαύσει. Ας λάβει μέριμνα ο Δήμος ή το υπουργείο Πολιτισμού ή το ίδρυμα της Βουλής κλπ. να σημάνουν το μέρος με ανάλογο αναθηματικό στοιχείο (πινακίδα, στήλη κοκ) και να κλείσει η δίχως νόημα συζήτηση. Όσο δε τα περί Μουσείου κλπ. απλώς μόνο να καγχάσω μπορώ ακούγοντάς τα. Με ποιους πόρους θα ιδρυθεί κάτι παρόμοιο; Tι θα φιλοξενήσει; Ποιος θα το διαχειρίζεται; Ποιος θα έχει την ευθύνη λειτουργίας του; Με ποιους υπαλλήλους, με τι οργανόγραμμα και κόστος αυτό θα λειτουργήσει; (Αφήνω κατά μέρος το ποιος θα το επισκέπτεται για να το βλέπει...)

* * *

Η μετακινούμενη επί δεκαετίες, εκτοπισμένη από την κεντρική πλατεία και παραγκωνισμένη σε μια γωνιά του πάρκου, αθέατη σχεδόν στον επισκέπτη, προτομή του Ίωνος με τα ονόματα των γεννητόρων του χαραγμένα στις τρεις πλευρές του βάθρου της. Αυτή πρέπει να επανέλθει στη θέση όπου είχε τοποθετηθεί το 1971.

* * *

Αν θέλει να παρηγορηθεί ο κ. βουλευτής, όπως και κάθε άλλος διαπρύσιος κήρυκας εθνογνωσίας, ας επισκεφθεί το σύμπλεγμα οικιών του Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού, στο Μοναστηράκι. Στην οδό Κλάδου 8 βρίσκεται η ανακαινισμένη (και επί πολλά χρόνια σε καθεστώς ημικατάρρευσης) οικία Νικ. Δραγούμη ή «Το σπίτι με τις ροδοδάφνες» όπως το ονόμαζαν οι Αθηναίοι της εποχής, που είχε κτιστεί το 1835. Εκεί ασφαλώς γεννήθηκαν ο Στέφανος Νικ. Δραγούμης και ο γιός του Ίων Δραγούμης όπως και πολλοί άλλοι διάσημοι Δραγούμηδες και όχι στο καμένο και εξαφανισμένο από το 1912 σπίτι στο Βογατσικό. 

Οι –εκ του περισσού– θρήνοι και οι κονταρομαχίες με ανεμόμυλους δεν έχουν νόημα. «Ερωτήσεις» στο Κοινοβούλιο σαν τις παραπάνω με «αχρείαστους» υπαινιγμούς για το σπίτι του Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη κλπ. που προκαλούν θλιβερούς συνειρμούς (πογκρόμ στην Πόλη του 1955), στερούνται σοβαρότητος.

Φωτογραφίες: 

- H αναστηλωμένη σήμερα οικία Νικολάου Δραγούμη στην Αθήνα (ανέγερση 1843) κατερειπωμένη σε παλαιότερους χρόνους (Αρχείο Ε.Λ.Ι.Α.)

- [στην έντυπη έκδοση] Παραδοσιακή κατοικία στο Βογατσικό. Αρχείο Φιλίππου Στ. Δραγούμη (1927), ΑΣΚΣΑ-Τμήμα Αρχείων. Μερικές φορές πιθανολογήθηκε ότι η φωτογραφία αυτή, που λανθασμενα χρονολογήθηκε ως φωτογραφία του 1904, απεικονίζει το σπίτι των Δραγούμηδων. Ασφαλώς όμως πρόκειται για σπίτι που διασώθηκε από τις πυρπολήσεις του 1912 ώστε να φωτογραφηθεί το 1927 από τον Φίλιππο Δραγούμη. Ίσως να πρόκειται για το σπίτι της οικογένειας Αχιλλέα και Σουλτάνας Καπαχτσή που αρκετοί από μας το θυμούνται να κατοικείται μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ‘90.

- [στην έντυπη έκδοση] Ερείπια κατοικίας στα «Δραγουμάδικα». Αρχείο Φιλίππου Δραγούμη (1927), ΑΣΚΣΑ-Τμήμα Αρχείων. Ο Φίλιππος Δραγούμης σημειώνει στο περιθώριο του λευκώματος που την καταχώρησε: Βογατσικό (η μάνδρα είναι του σπιτιού της Σωμάλαινας αδελφής του Μάρκου Αθανασίου Δραγούμη στα Δραγουμέϊκα κοντά).

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 30 Μαΐου 2024, αρ. φύλλου 1227.