ΜΑΓΔΑΣ ΔΟΥΚΑ: Εκθεσιακές διαδρομές

Με τον τίτλο Βυζαντινές διαδρομές μέσα από την αρχόντισσα Καστοριά η Ν.Ε.Κ. του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος παρουσίασε έκθεση στο επιβλητικό αρχοντικό Παπατέρπου. Η έκθεση ωστόσο με έργα αγιογραφίας, ζωγραφικής και φωτογραφίας μόνο επιβλητική δεν ήταν.
Κι ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή ξεκινώντας από την σήμανση της έκθεσης, η οποία ήταν υποτυπώδης. Ωστόσο, για τα δεδομένα της πόλης μας έγινε από τους διοργανωτές ένα βήμα μπροστά για την ενημέρωση των περαστικών. Εκτός από την μόνιμα τοποθετημένη σήμανση του αρχοντικού, αναρτήθηκε banner μικρών όμως διαστάσεων και τοποθετήθηκε καβαλέτο στην βασική είσοδο του χώρου από την Μ. Αλεξάνδρου. Συνεπώς πέτυχε μερικώς να τραβήξει τα βλέμματα διερχομένων πεζών.

Ο τίτλος μας υποσχέθηκε βυζαντινές διαδρομές αλλά- αν και βυζαντινό το περιεχόμενο της έκθεσης- η ίδια δεν πέτυχε να περάσει τους επισκέπτες της μέσα από διαδρομές ή θέματα διαφορετικά. Με λίγα λόγια η έκθεση δεν έδωσε ένα νόημα, ένα περιεχόμενο, Δεν υπήρχε ένα μουσειολογικό σκεπτικό, δηλαδή μία κεντρική μουσειολογική ιδέα που θα ένωνε όλα τα έργα σε ένα πλαίσιο. Δεν δημιουργήθηκε κάποια πορεία νοηματική ή κάποια προσμονή στον επισκέπτη για την συνέχεια της έκθεσης
Το κτήριο θα μπορούσε να αποτελέσει το ίδιο ένα πλαίσιο για να ανοίξει ένα διάλογο με τα έργα, μιας που μιλάμε για ένα αξιόλογο δείγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, που αποτυπώθηκε εξάλλου πλειστάκις στα έργα που παρουσιάστηκαν στις επιφάνειές του. Αντιθέτως τα έργα εκτέθηκαν κατά καλλιτέχνη χωρίς εμφανή κριτήρια.

Το δόγμα η τέχνη για την τέχνη ανέθρεψε πολλές γενιές καλλιτεχνών αλλά έχει ξεπεραστεί ακόμη και στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου. Καλή η ψυχαγωγία και η εσωτερική αναζήτηση αλλά ένα έργο ενταγμένο σε ένα πλαίσιο "διαβάζεται" καλύτερα απ' ότι ένα μοναχικό έργο. Και ως πλαίσιο δεν εννοώ την "έτοιμη στο πιάτο" ερμηνεία του έργου. Και εξηγούμαι

Θεωρώ απαράδεκτο τα έργα να μην εμφανίζονται με συνοδευτικά στοιχεία. Συγκεκριμένα, κάθε επισκέπτης θα έπρεπε να γνωρίζει το όνομα του καλλιτέχνη, χωρίς να ψάχνει με μεγεθυντικό φακό τις υπογραφές πάνω στα έργα κι όπου αυτές υπήρχαν. Επίσης, είναι απαραίτητο να διακρίνεται ο τίτλος και η χρονολογία δημιουργίας κάθε έργου. Θα ήταν δηλαδή υπερβολή αν κάθε έργο ή κάθε ενότητα της έκθεσης συνοδευόταν με κάποια στοιχεία ώστε το κοινό να αρχίζει να εκπαιδεύεται όχι μόνο στην τέχνη αλλά στην ιστορία της πόλης του;

Η είσοδος στην έκθεση με προϊδέασε θετικά για την εξέλιξή της και αυτό οφείλεται αποκλειστικά στην κ. Σαραϊλίδου. Ο τρόπος που επέλεξε η ίδια να εκθέσει την δουλειά της είναι ένα δείγμα πλαίσιου-context για τα έργα της. Ένα τρίπτυχο στις αποχρώσεις του ξύλου με χειρόγραφα κείμενα σε χαρτί που παραπέμπει σε πάπυρο έδινε τις απαραίτητες πληροφορίες στον επισκέπτη για την δική της ενότητα και για το Άγιο Όρος συγκεκριμένα. Φρόντισε μάλιστα με ίδια αισθητική να πλαισιώσει τα έργα της με σύντομα κείμενα για κάθε μονή που απεικόνισε στον καμβά.

Θέλω να ευχαριστήσω θερμά τους καλλιτέχνες της έκθεσης που προκαταβολικά δέχτηκαν τα δικά μου σχόλια για την έκθεση. Θα ήθελα να ενημερώσω τον αναγνώστη ότι δεν είμαι ιστορικός τέχνης και για τον λόγο αυτό δεν γράφω για να αξιολογήσω τα έργα ή τους καλλιτέχνες. Λειτουργώ μονάχα ώστε τέτοιες προσπάθειες να έχουν τα μέγιστα οφέλη για τον τοπικό πληθυσμό και τους επισκέπτες της πόλης.
Όταν υπάρχει τέτοιο και αντίστοιχα σχετικό καλλιτεχνικό δυναμικό στην πόλη πρέπει να αναδεικνύεται με αξιόλογες εκθέσεις ώστε να πάψει ο ωχαδελφισμός στην πόλη μας αλλά και η άεργης κριτική για οτιδήποτε γίνεται στα μεγάλα αστικά κέντρα.