Ο άγιος Αλύπιος της σημερινής φωτογραφίας βρήκα πως δεν είναι ο ανοιξιάτικος, που μαρτύρησε όταν του συνέτριψαν το κεφάλι με μια πέτρα. Ούτε ο καλοκαιρινός, ο Ρώσος, ο εν τω Σπηλαίω. « Ο άγιος αυτός», που είναι φθινοπωρινός, «ήταν ο καλύτερος» θα έλεγα αν ήμουν παιδάκι. Γιατί ήταν στυλίτης κι εγώ έχω εδώ και χρόνια αδυναμία στους στυλίτες αγίους, που, κάνοντας κόσμο τους ένα στύλο και μόνο, κέρδισαν τα πάντα. Ο Μικρασιάτης αυτός άγιος, όπως και όλοι οι στυλίτες άγιοι, κέρδισε όλα όσα δεν κερδίζει κι ο πιο πολυταξιδεμένος άνθρωπος της γης, χωρίς να το κουνήσει από τη δική του πιθαμή -κυριολεκτικά- γης, από το στύλο του.
Κι έπειτα ήρθαν εδώ οι Βυζαντινοί πρόγονοί μας, κουβαλώντας στις αποσκευές της ψυχής τους τη χαρακτηριστική τους ευσέβεια∙ αυτήν που τους έκανε να χτίσουν όλες αυτές τις περισσότερες από 70 εκκλησιές, για τις οποίες εμείς οι σημερινοί Καστοριανοί είμαστε περήφανοι. Κι όχι μόνο είμαστε περήφανοι- ο απλός λαός το δικαιούται να είναι περήφανος, πολύ περήφανος μάλιστα, γιατί αυτός τις αγαπάει τις εκκλησιές αυτές, τις φροντίζει, είναι δεμένος μαζί τους, προσεύχεται στους αγίους τους, λειτουργιέται μέσα σ’ αυτές όταν πανηγυρίζουν, και, το κυριότερο απ’ όλα, δεν έχει καμία ευθύνη που ρημάζουν, άλλοι ευθύνονται και θα ‘πρεπε να ντρέπονται γι’ αυτό (αυτοί οι άλλοι είναι, δυστυχώς, πολλοί, είναι προηγούμενοι, είναι τωρινοί και το χειρότερο είναι πως μας έχουν γεμίσει με το φόβο και τη βεβαιότητα πως έτσι θα ‘ναι κι οι μελλοντικοί), αλλά συχνά, όταν χρειάστηκε να επισκευαστούν οι χαλασμένες στέγες τους ή ό,τι άλλο, αυτός ο λαός έδωσε από το υστέρημά του για να τις βοηθήσει να σωθούν. Γι’ αυτό έχουμε απόλυτο δίκιο να είμαστε περήφανοι. Κι αν δε γνωρίζουμε πολλά πράγματα γι’ αυτές, δεν είναι δικό μας το φταίξιμο. Φταίνε τα σχολειά μας που δε μας έδεσαν μαζί τους με το νήμα της βαθιάς γνώσης, που εξακολουθούν να μη μας δένουν (άραγε ως πότε;) μ’ αυτά τα θεμέλια της ύπαρξής μας. Μιλώ, βέβαια, για δέσιμο σφιχτό, δυνατό, όχι για δεσμούς χαλαρούς κι επιφανειακούς που κρατάνε για λίγο.
Είναι οι απλοί άνθρωποι αυτής της πόλης, λοιπόν, που, χωρίς να το θέλουν, είπαν το συγκεκριμένο άγιο «Αϊλύπιο». Διάβασα αυτήν την παραφθορά του ονόματός του στην εφημερίδα και τη βρήκα εξαιρετικά τρυφερή. Κι ας έστεκε η πινακίδα ακριβώς δίπλα απ’ την εκκλησιά του απόλυτα ορθογραφημένη και σαφής. Όμως, ο λαός μας εκεί∙ σαν από διαίσθηση τον «βάφτισε» αλλιώτικα. Του ‘βγαλε το στερητικό α, αυτό που του αφαιρούσε τη λύπη, και τον έκανε άγιο της λύπης∙ δηλαδή, όχι άγιο που προστατεύει τη λύπη, αλλά που λυπάται ο ίδιος, που είναι ο ίδιος περίλυπος. Όσο για το λόγο, μόνο ένας ξένος θα έκανε μια τέτοια ερώτηση. Γιατί εμείς που ζούμε εδώ ξέρουμε καλά το λόγο της λύπης του. Που δεν είναι, δυστυχώς, μόνον ένας.
Τον ένα λόγο τον ένιωσε πρώτος ο συμπολίτης που φωτογράφισε το διπλανό σπίτι που καταρρέει. Δεν είναι, βέβαια, το σπίτι αυτό διατηρητέο για να ‘χει ένα σοβαρό λόγο να εξακολουθήσει να ζει. Όμως, συμβαίνει κάτι ιδιαίτερο εδώ∙ οι τελευταίοι του ένοικοι το εγκατέλειψαν, αφήνοντας κάποιον να το φυλάγει∙ έβαλαν τη φωτογραφία κάποιου σπιτικού ανθρώπου απ’ έξω και τον μετέτρεψαν σε φύλακα και φρουρό του σπιτιού. Είναι, λοιπόν, παράξενη η παρουσία αυτής της εγκαταλειμμένης κορνίζας εκεί έξω. Να την εγκατέλειψε κάποιος άσχετος με το εικονιζόμενο πρόσωπο ή κάποιος δικός του; Στο νου μου ήρθαν τα λόγια της κ. Γιοβανοπούλου, η οποία έγραψε πρόσφατα για την αχαριστία μας απέναντι στους νεκρούς, που, όποτε εκδηλώνεται, και τον άνθρωπο που την κουβαλάει μειώνει και καμία σχέση με την αληθινή αρχοντιά δεν έχει. Να, λοιπόν, ο ένας από τους λόγους που κάνουν τον Αϊλύπιο να λυπάται. Οι άλλοι;
Ε, όχι, τους άλλους δε θα τους πω. Δηλαδή δε θα τους ξαναπώ, γιατί θέλω ν’ αποφύγω τον κίνδυνο να καταντήσω γραφική, επαναλαμβάνοντας τα ίδια και τα ίδια. Θα σας βοηθήσω, όμως, να τους θυμηθείτε, αν όχι όλους, τουλάχιστον τους περισσότερους απ’ αυτούς, λέγοντάς σας πως έχουν να κάνουν με τείχη, παλιούς ναούς, σπουδαία αρχοντικά, τοιχογραφίες, εικόνες, βιβλία-πνευματικά μνημεία αυτής της πόλης εξαφανισμένα ως δια μαγείας, κοινά μυστικά για μεγάλα κεφάλια που τα έχουν στην κατοχή τους, για άλλα μεγάλα κεφάλια που γνωρίζουν τους παρανόμως κατέχοντες αλλά δε βγάζουν άχνα, για …
Ενώ, λοιπόν, ο άγιος έχει όλους αυτούς τους λόγους να λυπάται, έχει, ευτυχώς, και κάποιους να χαίρεται.
Ένας απ’ αυτούς είναι οι κάτοικοι αυτής της πόλης που, αν και ζουν στην εποχή όπου οι περισσότεροι ενδιαφέρονται αποκλειστικά και μόνο για τα προσωπικά και οικογενειακά τους προβλήματα και ασχολούνται μόνο μ’ αυτά που φαίνονται μεγάλα, εστιάζουν την προσοχή τους σε πράγματα που συμβαίνουν γύρω τους και δεν είναι ούτε προσωπικά ούτε οικογενειακά τους, σε πράγματα που άλλοι θα τα θεωρούσαν εντελώς ασήμαντα, ανάξια να κερδίσουν έστω και μισή ματιά τους.
Αυτοί οι συμπολίτες μας είναι που ξελαφρώνουν τη λύπη του Αϊλύπιου και κάνουν χώρο μες στην καρδιά του για λίγη χαρά. Και για πολλή ελπίδα…
[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 12.6.2008]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.