27.2.09

ΧΑΡΑΣ ΣΑΡΡΗΓΙΑΝΙΔΟΥ: Μακριά από τα φώτα…

Πάει καιρός από τότε που είχα την ευκαιρία να διεισδύσω σε μια από τις παλιές και σημαντικές εκκλησίες του 14ου αιώνα της πόλης μας, τον άγιο Νικόλαο του Τζώτζα στην περιοχή Απόζαρι.
Σήμερα, λίγες μέρες μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων κλείνω τα μάτια για να ταξιδέψω μακριά από τα φώτα, μακριά από την οχλαγωγία. Μακριά από αποφάγια και εκδηλώσεις «πολιτισμού». Πιο κοντά στην καρδιά.

Κλείνω τα μάτια και βρίσκομαι ξανά μέσα στον ταπεινό εξωτερικά ναό του αγίου Νικολάου. Χώρος μυστικός και ιερός, χώρος ρημαγμένος και έρημος, ο ναός του αγίου που λατρεύτηκε περισσότερο από κάθε άλλον άγιο στην πόλη αυτή με τη λίμνη των σκοτεινών νερών και των δακρύων. Σαν μύστης αισθάνομαι την ενέργεια του χώρου ακατανίκητη να τρυπώνει μέσα μου. Ο ναός είναι σκοτεινός, λιτός και απέριττος. Μα πέρα από την αρχέτυπη Ομορφιά, η εικόνα είναι αποκαρδιωτική. Οι φθορές, εξαιτίας του χρόνου και της αδιαφορίας, είναι τεράστιες. Το μεγαλύτερο μέρος του τοιχογραφικού διακόσμου- ανεκτίμητης καλλιτεχνικής και ιστορικής αξίας- δεν σώζεται σήμερα. Οι φορητές θρησκευτικές παραστάσεις, οι εικόνες, εγκαταλελειμμένες, και σαρακοφαγωμένες. Τα θέματα που απεικονίζουν πολλές από αυτές είναι αδιάγνωστα σήμερα, καθώς παρουσιάζεται πλήρης απώλεια της ζωγραφικής τους επιφάνειας. Αραδιασμένες στα στασίδια οι περισσότερες και άλλες παρατημένες στο ρυπαρό πάτωμα του νάρθηκα. μοιάζουν να έχουν χάσει για πάντα το αρχικά παντοδύναμο νόημα τους. Το ταβάνωμα καταρρέει. Η υγρασία είναι παντού ορατή. Δυσωδία, ακαθαρσία. και μούχλα Θέαμα θλιβερό.
Η εικόνα έρχεται στο μυαλό μου ξανά και ξανά. Θέλω να τη σβήσω.

Ανοίγω τα μάτια γνωρίζοντας ότι η ίδια κατάσταση επικρατεί σε πολλά μνημεία της πόλης. Και αναρωτιέμαι, πώς θα ήταν αυτή η πόλη, αν οι τοπικοί άρχοντες και οι ιθύνοντες ήταν πραγματικά ευαισθητοποιημένοι σε θέματα διατήρησης πολιτιστικής κληρονομιάς και τέχνης. Και αναρωτιέμαι και φοβάμαι μήπως, όταν στις εξαγγελίες τους κάνουν λόγο για προτεραιότητα στον πολιτισμό, αναφέρονται απλά και μόνο στα ραγκουτσάρια,- (βέβαια, στο τριήμερο αυτό οι μάσκες επιτέλους πέφτουν και αυτό κατά μια έννοια προάγει τον πολιτισμό…) -τα οποία, ούτως ή άλλως και ανεξάρτητα από οποιαδήποτε οργανωμένη προσπάθεια της τοπικής εξουσίας, ως αυθεντική και αυθόρμητη έκφραση του λαϊκού πολιτισμού, έχουν επιβιώσει και έχουν ενταχθεί στη ζωή της σύγχρονης κοινωνίας.
Επομένως ο πολύς ζήλος περιττεύει και οι προσπάθειες των κρατούντων θα έπρεπε να έχουν διαφορετικό προσανατολισμό, ώστε να σωθεί τώρα έστω ό,τι είναι εφικτό πια να σωθεί από την τέχνη του μακρινού παρελθόντος αυτού του τόπου που μοιάζει χωρίς μέλλον άξιο λόγου ...


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 5.2.2009

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ