ΛΕΩΝΙΔΑ ΠΟΥΛΙΟΠΟΥΛΟΥ: 100 χρόνια από την ίδρυση του συλλόγου “Ομόνοια” της Νέας Υόρκης

Σε λίγο καιρό συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ίδρυση του συλλόγου “Ομόνοια” των Καστοριανών της Νέας Υόρκης. Με την ευκαιρία αυτή, θεώρησα υποχρέωση μου να αναφερθώ σε μερικά άγνωστα για το πολύ κόσμο ιστορικά γεγονότα που αφορούν το πρώτο πρόεδρο του ιστορικού αυτού συλλόγου, τον αείμνηστο Γιώργο Οικονομίδη. Πριν ξεκινήσω την ιστορική καταγραφή για τον αξιολογότατο αυτόν συμπολίτη μας, θα πρέπει να ευχηθώ και να ελπίσω ότι το αφιέρωμα που ετοιμάζει η νομαρχία Καστοριάς για το ιστορικό αυτό σωματείο της ομογένειας, να συμπεριλάβει και αυτό το άγνωστο μέχρι σήμερα ιστορικό υλικό, του πρώτου τους προέδρου.
Το φωτογραφικό υλικό όπως θα διαπιστώσουν οι αναγνώστες, προέρχεται από τον αείμνηστο γνωστό συμπολίτη μας φωτογράφο Παντελή Παπάζογλου (πιθανότατα γιός του Λεωνίδα Παπάζογλου), ο οποίος ίσως θα ήταν και ο μοναδικός εκείνη την εποχή. Είναι μια φωτογραφία, που τυπώθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1920, όπου απεικονίζεται ο πρώτος πρόεδρος του καστοριανού συλλόγου “Ομόνοια” της Νέας Υόρκης Γιώργος Οικονομίδης με την σύζυγό του Ευγενία (το γένος Κωστάκη Πουλιόπουλου) την κόρη του Καλλίτσα τους γονείς του Ανδρέα και Καλλιόπη, και μια του αδελφή.

Ποιος ήταν λοιπόν ο Γιώργος Οικονομίδης και ποιος ο ρόλος του στα δρώμενα της Καστοριάς; Ο Θείος Γιωργάκης (έτσι τον προσφωνούσαμε ακόμη και μεγάλο, όπως συνηθίζονταν εξάλλου τότε και με άλλους συμπολίτες μας), γεννήθηκε στο ένδοξο Βογατσικό το 1884. Τελείωσε το γυμνάσιο Τσοτυλίου στις αρχές του 1900 και μετά πήγε να δουλέψει για δύο χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, σε κάποιον Βογατσιώτη που είχε εργαστήριο μακαρονοποιίας, πριν ταξιδέψει για σπουδές στην Αμερική, όπου εκεί βρίσκονταν ήδη τα δύο μεγαλύτερά του αδέλφια. Σπούδασε οδοντιατρική στο πανεπιστήμιο Κολούμπια και στα τέλη της δεκαετίας του 1910 επιστέφει στην Καστοριά και ανοίγει το πρώτο οδοντιατρείο στην Δυτική Μακεδονία. Παρότι είχε προτάσεις για να γίνει καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, προτίμησε να παραμείνει στην Καστοριά για να βοηθήσει το τόπο του, όπως έλεγε.

Ο εμφύλιος τον βρίσκει να είναι πρόεδρος του τοπικού Ερυθρού Σταυρού Καστοριάς, και ένα ατυχές γεγονός (που δείχνει τα δημοκρατικό ήθος του), να βρεθεί σε “κατ’ οίκον” περιορισμό, σε ένα μοναστήρι εκτός Καστοριάς με το όνομα Αγία Τριάδα, κοντά στον Αυγερινό περιοχής Νεάπολης με πολλούς άλλους Καστοριανούς. Συγκρατούμενοί του ήταν πολλοί Καστοριανοί μεταξύ τον οποίων ο κουμπάρος του Χρήστος Γκολομπίας (συμβολαιογράφος), ο μπατζανάκης του Χρυσός Νάντσιος (γουνοποιός), ο έμπορος Δημήτριος Μπούσιος, ο Βουΐτσης ο βιβλιοπώλης, ο Γιάννης Μαλεγκάνος και άλλοι Καστοριανοί. Όταν τους επισκέφθηκε ο Βένγκερ, εκπρόσωπος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού από τη Θεσσαλονίκη, έχοντας την δυνατότητα να πάρει μόνο τον Γιώργο Οικονομίδη μαζί του στην Θεσσαλονίκη, αυτός αρνήθηκε, διότι δεν ήθελε να αφήσει μόνους τους συμπατριώτες του. Πριν τους μεταφέρουν στο μοναστήρι όταν βρισκόταν στο πλησιέστερο χωριό, του οποίου το όνομα δεν θυμόταν να μου το πει ο σχεδόν αιωνόβιος κ. Χρήστος, δανείστηκε μια λίρα από κάποιον Καραγιάννη, που γνώριζε από την Αμερική και αγόρασε ψωμιά τα οποία μοίρασε σε όλους τους συγκρατούμενους.

Στο νεοκλασικό του σπίτι στην οδό Χριστοπούλου, το οποίο παραμένει διατηρητέο, είχαν περάσει και φιλοξενηθεί διάφορες προσωπικότητες όπως ο Φλέμινγκ, με την τότε γραμματέα του και αργότερα σύζυγό του Αμαλία Βουρέκα, ο τότε δημοσιογράφος και αργότερα συγγραφέας Καραγάτσης, ένας βούλγαρος βυζαντινολόγος κ.α. Στο σπίτι του διέμεινε επίσης ο πρωθυπουργός Πλαστήρας ένας από τους φτωχότερους πρωθυπουργούς, όπως αναφέρει και η Μαρία Ρεζάν στο βιβλίο της. Διετέλεσε πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Καστοριάς, γεγονός που πρέπει να τιμά τον ιατρικό σύλλογο και τους συναδέλφους του. Ευτυχώς άφησε διάδοχη κατάσταση αφού ο γιός του Ανδρέας και η εγγονή του Ευγενία ακολούθησαν το επάγγελμα του οδοντιάτρου, έτσι η ψυχή και το πνεύμα του Γιώργου Οικονομίδη θα είναι ικανοποιημένο αφού άφησε διάδοχη κατάσταση. Εμείς με την σύντομη αυτή ιστορική αναφορά, σε έναν πολύ γνωστό μεν τότε, αλλά άγνωστο σήμερα συμπολίτη μας, που προσέφερε στον τόπο μας με τον τρόπο του, ελπίζουμε ότι αποτίνουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής, σε έναν αξιόλογο συμπατριώτη μας. «Καλωσορίζω τον στρατάρχη των μικροβίων που εκστράτευσε τα μικρόβια εναντίων των μικροβίων», ήταν η προσφώνηση του Γιώργου Οικονομίδη, ως προέδρου του Ιατρικού συλλόγου, προς τον εφευρέτη Φλέμινγκ όταν ήρθε στην Καστοριά. Εντυπωσιάσθηκε ο αείμνηστος Φλέμινγκ όπως και ο κ. Χρήστος Γκολομπίας που ακόμη θυμάται εκείνο τον αξέχαστο λόγο του κουμπάρου του.

Μεγάλη ψυχή, ή ψυχή βαθιά, κατά τον τίτλο της ταινίας του Παντελή Βούλγαρη, ένας πραγματικός αρχοντάνθρωπος με ανιδιοτελή προσφορά χωρίς τυμπανοκρουσίες αλλά με σεμνότητα και ταπεινότητα, με βαθιά μόρφωση και γνώση του νοήματος της ζωής. Ένας ουμανιστής επιστήμονας για τον οποίο μόνο καλά λόγια έχουν να πουν όσοι τον γνώρισαν. Φυσικά υπάρχουν και άλλες λεπτομέρειες που μπορούσα να αναφέρω για τον άνθρωπο αυτόν, αλλά σεβόμενος την επιθυμία της οικογένειας που δεν επεδίωξε ούτε επιδιώκει την αυτοπροβολή, περιορίζομαι στα προαναφερθέντα αφήνοντας τα υπόλοιπα στην ιστορική καταγραφή.