ΛΕΩΝΙΔΑ ΠΟΥΛΙΟΠΟΥΛΟΥ: Νομοτελειακές οι «προφητείες» των οικονομικών κρίσεων;

Πριν περίπου ένα και πλέον χρόνο σε ένα δημοσίευμα με τίτλο «Οικονομική κρίση σε σχήμα V, L, ή U» γράφαμε τα εξής:
«Είναι αλήθεια ότι ξοδεύτηκε πολύ μελάνη για την οικονομική κρίση που ξέσπασε και θα ξοδευτεί ακόμη περισσότερη μέχρι να περάσει καθότι η ‘νύχτα’ προβλέπεται να είναι μακριά. Κάποιοι πίστεψαν ότι η κρίση θα ακολουθήσει μια διαδρομή σε σχήμα V που σημαίνει ότι μετά τον πάτο θα ξεκινήσει αμέσως η άνοδος. Άλλοι πάλι είπαν ότι, η κρίση θα ακολουθήσει την πορεία του σχήματος L που σημαίνει ότι μετά τον πάτο θα έρθει παρατεταμένη ύφεση.
Κάποιοι άλλοι όμως που προέβλεψαν την κρίση, πιστεύουν ότι η κρίση θα διαρκέσει τουλάχιστον δύο χρόνια και θα έχει την πορεία του γράμματος U που σημαίνει ότι δεν φθάσαμε ακόμη στον πάτο και η ύφεση θα συνεχισθεί για περίπου 24 μήνες και όχι για 8 όπως συνέβη σε προηγούμενες περιπτώσεις. Αυτό σημαίνει ότι η χρηματοπιστωτική κρίση γίνεται πλέον οικονομική κρίση στη συνέχεια κοινωνική και στην συνέχεια σε κρίση, που θα αλλάξει τον συσχετισμό των ‘αυτοκρατοριών’ και το τέλος της μονοκρατορίας των Η.Π.Α. της οποίας το δημόσιο χρέος είναι τόσο μεγάλο, που για να το υποστηρίξει είτε η Κίνα ή η Ρωσία δεν θα το κάνει χωρίς ανταλλάγματα».

Πέραν όμως των παραπάνω ‘’προφητειών’’ ή καλύτερα προβλέψεων ή εκτιμήσεων, υπάρχει και μια άλλη γνώμη που παρουσιάζει την κρίση σε σχήμα W που σημαίνει ότι ενώ μετά τον πάτο θα έρθει η ανάκαμψη, η οποία θα διαρκέσει προσωρινά για να πάμε πάλι σε μία άλλη ύφεση και πάει λέγοντας. Όλα αυτά φυσικά είναι εκτιμήσεις και ‘’προφητείες’’ οι οποίες λέγονται με τέτοιον τρόπο που θυμίζουν Πυθία.» Ήξεις αφίξεις ουκ εν πολέμω θνίξεις». Δηλαδή σε όλα μέσα, αφού εξαρτάται που βάλει κανείς το κώμα, στον χρησμό της Πυθίας.
 Ανεξάρτητα όμως από τις εκτιμήσεις του κάθε ειδικού ένα είναι σίγουρο, ότι κανείς δεν μπορεί να πει μετά βεβαιότητας πως θα εξελιχθεί η οικονομία σε βάθος χρόνου. Το θετικό είναι ότι υπάρχουν διεθνείς οργανισμοί, παρεμβάσεις, κοινωνικά κινήματα, συνδικάτα και άλλες οργανώσεις που ασκούν πιέσεις και η λύση δεν θα δοθεί όπως γινότανε άλλες εποχές. Ας ευχηθούμε ότι η ρύση του Ηράκλειτου ‘’Πατήρ πάντων πόλεμος εστί’’ δεν θα ισχύσει τόσο στο άμεσο όσο και στο απώτερο μέλλον.

 Η οικονομία της αγοράς, ή κατά την ποιο προσφιλή λαϊκή ή πολιτική έκφραση, το καπιταλιστικό σύστημα, απέδειξε ότι έχει αντοχές, εναλλακτικές λύσεις και παρά τις αδυναμίες του και τις ατέλειες του, δεν έφθασαν ακόμη οι κοινωνίες μας να το αμφισβητούν σοβαρά, ίσως διότι οι μνήμες είναι νωπές από την προσπάθεια κάποιων λαών να εφαρμόσουν με το ζόρι τον κρατικό σοσιαλισμό ή κατ’ άλλους τον κομμουνισμό. Αυτό τουλάχιστον φαίνεται και από την ισχνή αποδοχή και δύναμη των αριστερών κομμάτων αλλά και από τις πολιτικές που εφαρμόζουν τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα. Είμαστε λοιπόν υποχρεωμένοι να ζήσουμε σε ένα σύστημα ‘’καπιταλιστικό’’ το οποίο όμως θα πρέπει να έχει, κανόνες, αξίες, κατοχυρωμένα δικαιώματα και υποχρεώσεις, να είναι αντικειμενικά δίκαιο, δημοκρατικό (όχι απλά αντιπροσωπευτικό) και ανά πάσα στιγμή να μπορούμε να το αναπροσαρμόσουμε ανάλογα με τις ανάγκες κάθε εποχής.

’’Προφητείες’’ όπως: «Οι κρίσεις ήρθαν για μα μείνουν». Η Ευρώπη δεν θα αντέξει τα χρέη των προβληματικών χωρών και θα διαλυθεί». «Η Ελλάδα θα επιστέψει στη δραχμή». «Μετά την φούσκα των χρηματιστηρίων και των κατοικιών θα σκάσει η φούσκα των εμπορευμάτων». «Ο χρυσός δεν είναι λύση» και ένα σωρό άλλες προβλέψεις και εκτιμήσεις, που είναι τόσες πολλές, που κάποιες στο τέλος θα επιβεβαιωθούν. Ο απλός ο κόσμος που δεν γνωρίζει και πολλά πράγματα, δεν ξέρει τι να πιστέψει και γίνεται όλο ποιο δύσπιστος ανήσυχος ανασφαλείς με απρόβλεπτες κοινωνικές συνέπειες, που θα είναι εις βάρος όλων μας, αν οι πολιτικοί μας δεν σοβαρευτούν και δεν θεσπίσουν κανόνες πρωτίστως για τους εαυτούς των και μετά για τους άλλους.
Καταρχήν δεν θα πρέπει στους βουλευτές να ισχύει η λαϊκή παροιμία ‘’Γιάννης κερνάει Γιάννης πίνει’’, που σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να αποφασίζουν αυτοί για τον εαυτό τους. Δηλαδή σε απλά Ελληνικά δεν μπορούν οι ίδιοι να αποφασίζουν για τον μισθό τους, αλλά ο εργοδότης τους που είναι ο λαός. Γιατί δηλαδή τις αμοιβές των μελών των ΔΣ των ΑΕ τις εγκρίνει η Γενική Συνέλευση και τις αμοιβές των εκπροσώπων μας στο κοινοβούλιο να μην τις εγκρίνει ο λαός; Δεν μπορεί νομοθετική και εκτελεστική εξουσία να είναι το ίδιο πρόσωπο.

Σήμερα όλα τα κόμματα, πλην ενός που είναι σχετικά νέο, είναι ελλειμματικά, δηλαδή χρωστάν στις τράπεζες εκατομμύρια ευρώ. Και το ερώτημα που γενάτε εδώ είναι εύλογο. Πως αυτοί οι πολιτικοί οργανισμοί θέλουν να νοικοκυρέψουν το κράτος όταν δεν μπορούν να νοικοκυρέψουν τα κόμματά τους; Αλήθεια ο οικογενειακός προϋπολογισμός των πολιτικών μας πως είναι, ελλειμματικός ή πλεονασματικός; Αν είναι ελλειμματικός για όσους είναι, τότε δεν κάνουν για το πόστο που τους εξέλεξε ο λαός. Αν είναι πλεονασματικός κατά πολύ, τότε εφαρμόζουν άλλα μέτρα και άλλα σταθμά και πάλι δεν κάνουν για το πόστο που εξελέγησαν. Διότι δεν μπορεί να τακτοποιούμε τα του οίκου μας και το κοινωνικό σύνολο που ζούμε και από το οποίο αντλούμε την δύναμη και το πλούτο μας, να μην μπορούμε να το νοικοκυρέψουμε. Το να χρωστάνε στις τράπεζες τα ‘’αστικά κόμματα της πλουτοκρατίας’’ είναι αυτονόητο αλλά τα ‘’κόμματα του λαού’’ να ζητούν δανεικά από τις κακές κερδοσκοπικές τράπεζες του καπιταλιστικού συστήματος πως συνάδει με τα λεγόμενα τους;

Α ν συνεχίζουν οι εθνοπατέρες μας να λειτουργούν έτσι, που σημαίνει, άλλα λέω και άλλα κάνω, τότε σίγουρα οι ‘’προφητεία’’ της χρεοκοπίας θα επαληθευθεί στο ακέραιο. Το ότι το μέλλον δεν προδιαγράφεται ευοίωνο διαπιστώνεται από πολλά γεγονότα. Αναθεωρήσεις αξιών, αλλαγές στάσεων και πρακτικών και ένα σωρό άλλες αλλαγές που γίνονται βεβιασμένα και πρόχειρα. Όταν ολόκληρη Μπαρτσελόνα αναγκάζεται λόγο της κρίσης να περιορίσει το κοινωνικό και φιλανθρωπικό της έργο( τέρμα η χορηγία και η διαφήμιση της Unicef), τότε μπορεί να σκεφθεί κανείς τι κρίση μας περιμένει; Ίσως όμως αντιτάξει κανείς στην περίπτωση αυτή την ρήση που λέει ότι, ‘’τα φαινόμενα απατούν’’, προκείμενου να μας μείνει μια νότα αισιοδοξίας και να ελπίζουμε ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα όσο δείχνουν τα φαινόμενα. Επειδή η ελπίδα πεθάνει τελευταία εμείς πάντως πρέπει να ελπίζουμε ότι τα πράγματα σύντομα θα διορθωθούν.

Εξάλλου λίγο πολύ στη ζωή τα περισσότερα πράγματα είναι νομοτελειακά. Οι οικονομικές κρίσεις υπήρχαν ακόμη από την εποχή των ισχνών και παχιών αγελάδων και οι λόγοι και τα αίτια μπορεί να είναι διαφορετικά τα αποτελέσματα όμως πάνω κάτω είναι τα ίδια. Πολλές φορές ακούω ανθρώπους της γενιάς μετά τον εμφύλιο να διερωτώνται: Τι κόσμο ή τι οικονομία θα αφήσουμε στα παιδιά μας; Ας διερωτηθούν όμως πρώτα τι κόσμο παρέλαβαν αυτοί μετά από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και τον εμφύλιο. Σε τι κόσμο ήρθαν αυτοί που γεννήθηκαν την δεκαετία του 40 ή όσοι γεννήθηκαν την δεκαετία του 30 που δεν πήγαν ούτε σχολείο.

Φυσικά αυτό δεν αναφέρεται ως δικαιολογία, ούτε ότι θα πρέπει να δώσουμε συγχωροχάρτι σε όσους συνέβαλαν να ζούμε με δανεικά και να φθάσει η κοινωνία μας στην κατάσταση που ζούμε σήμερα. Οι ευθύνες είναι διαχρονικές και με ξεχωριστό ειδικό βάρος. Ο τελευταίος και λιγότερο που φταίει μπορεί να είναι ο απλός πολίτης, αλλά εκείνος που φταίει περισσότερο, σίγουρα είναι ο πολιτικός και κυρίως όσοι είχαν την εξουσία, δηλαδή το μαχαίρι και το πεπόνι. Το πρόβλημα δεν είναι τόσο η κρίση αλλά το μέγεθος και τα αίτια της κρίσης. Οι κρίσεις είναι νομοτελειακές υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν, το ζητούμενο όμως είναι αν οι κρίσεις κυρίως οι οικονομικές, δημιουργούνται από αμέλεια από άγνοια από ανικανότητα ή σκοπιμότητα κλπ. Αυτό θα πρέπει να αξιολογεί ο πολίτης και ο λαός και να τιμωρεί ανάλογα το σύστημα και τους υπεύθυνους.