8.4.15

ΠΑΝΤΕΛΗ ΖΑΤΤΑ: Ο Νοέμβριος




Ξεφυλλίζοντας κάποιο ορθογραφικό ή εγκυκλοπαιδικό λεξικό, βρίσκεις πολλές λέξεις και ονόματα που φαίνονται ανούσια ή άδεια σε περιεχόμενο, κακόηχα ή να προκαλούν θυμηδία, αλλά και λέξεις που να κερδίζουν την συμπάθεια ή κι ένα κρυφό χαμόγελο, λέξεις που να θυμίζουν ένδοξες ημέρες ή μεγάλες κατακτήσεις για το καλό της ανθρωπότητας. Βρίσκεις ονόματα που ούτε διανοήθηκε ο ποιητής να τα κάνει τραγούδι, μα και λέξεις, που από την πολυχρησία τους έχουν πεσμένη την προσωπικότητα, ώστε να λέμε «αυτή η λέξη έχει χάσει τη σημασία της».

Ενώ όμως υπάρχουν λέξεις και ονόματα που δίκαια ή άδικα τους δώσαμε μεγάλη αξία, υπάρχουν λέξεις και ονόματα που δεν τοποθετήθηκαν εκεί που πραγματικά άξιζαν· και μια τέτοια λέξη είναι ο Νοέμβριος.

Θα ’λεγε κανείς πως το Φθινόπωρο, χάρη στη γλυκιά μελαγχολία της φύσης του, έχει κατορθώσει ν’ αποκτήσει για λογαριασμό των μηνών του μια εξαιρετική φήμη, έτσι που ο Σεπτέμβριος με τον τρύγο κι ο Οκτώβριος με τ’ αγιοδημητριάτικα, να έχουν διεισδύσει βαθιά στην καρδιά του λαού και να έχουν μια αξιοζήλευτη τύχη πάνω στο θέμα της προσωπικότητας των λέξεων.

Αν όμως πρέπει να μακαρίσουμε τους δύο πρώτους μήνες του Φθινοπώρου δεν μπορούμε να κάνουμε το ίδιο και για τον τρίτο της Φθινοπωρινής συντροφιάς, το Νοέμβριο που για κακή του τύχη δεν έχει να μας δείξει τίποτε το ιδιαίτερα συγκλονιστικό ή τουλάχιστον τραγουδισμένο, απλά και μόνο, γιατί έτυχε ανάμεσα σε μήνες με εξαιρετική δημοτικότητα, μετά δηλαδή από τον τρυγητή και το σποριά και πριν από το γιορταστικό και μελωποιημένο με ορατόρια Δεκέμβριο κι από τον πλούσιο σε πανηγυρικό χαρακτήρα Ιανουάριο.

Αναμφισβήτητα για όλους τους λαούς που τυχαίνει να βρίσκονται στο Βόρειο ημισφαίριο, ο Νοέμβριος, είναι ένας ψυχρός μήνας, που στις μέρες του, μέρα με τη μέρα, περιμένουμε όλοι, μικροί-μεγάλοι, το πρώτο χιόνι, που θα μας φέρει κάτω από τη ζεστή οικογενειακή θαλπωρή, για ν’ αργοψήσουμε τα κάστανα στον πυρωμένο δίσκο της θερμάστρας, όπου δεν αντικαταστάθηκε από το καλοριφέρ- και να αισθανθούμε στο πρόσωπο τις γλυκιές πύρινες γλώσσες που μ’ ενθουσιασμό ξεπετιένται από το τζάκι- στα μέρη όπου ο ρομαντισμός κράτησε σε απόσταση την παρεξηγημένη μορφή του σημερινού πολιτισμού.

Η μειονεκτικότητα όμως, που φαινομενικά δείχνει ο Νοέμβριος, κρύβει μέσα στη σιωπή της πολλές όμορφες συναισθηματικές καταστάσεις, που γεννούν δημιουργικές προϋποθέσεις για πανανθρώπινες σκέψεις κι ευγενικούς οραματισμούς. Στις μέρες του και περισσότερο στις ατελείωτες και δίχως άλλα προβλήματα νύχτες του, δείχνουμε να ενδιαφερόμαστε κάπως περισσότερο, απ’ ότι τον υπόλοιπο χρόνο, για τον εαυτό μας. Αφιερώνουμε χωρίς λύπη πολλές ώρες στη μελέτη αυτού του προβλήματος που λέγεται «ο εαυτός μας και η τελειοποίησή του» και χωρίς δισταγμό, που παρουσιάζεται σε άλλες εποχές του χρόνου, αυτόοδηγούμαστε σε εξωνυχιστικές κι αμερόληπτες αυτοκριτικές.

Είναι σιωπηρά παραδεχτό, πως η χειμωνιάτικη αίσθηση της οικογενειακής συγκέντρωσης μας δίνει μια κάποια εσωτερική ευδαιμονία, μια απροσδιόριστη μακαριότητα κι ένα φορτισμένο σύμπλεγμα δημιουργικής ευδιαθεσίας. Είναι δε γνώρισμα της εποχής, η εσωτερική αυτή ευδαιμονία να καταναλίσκεται σε ώφελος της ατομικής καλλιέργειας, που θα μας φέρει πιο κοντά στον άνθρωπο, μια κι η κοινωνική αποξένωση μας οδηγεί μακριά του και να συγκεκριμενοποιήσουμε τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες απέναντί του και το σπουδαιότερο να επιδιώξουμε την έμπρακτη δικαιολόγηση της θέσης μας στο κοινωνικό μας περιβάλλον, αφού άλλωστε παράλληλα με τις πράξεις πρέπει να επικρίνονται ή να κατακρίνονται ανάλογα κι οι παραλείψεις.

Ίσως είναι λίγα όλα αυτά για να στηριχτεί η αξίωση ότι ο Νοέμβριος σαν λέξη και σαν ιδέα είναι αδικημένος, μέσα στην κοσμοπλημμύρα των λέξεων ή ίσως ακόμη στην προσπάθεια να του ανεβάσουμε λιγάκι το κύρος του ανάμεσα στους άλλους μήνες του χρόνου, του δίνουμε μεγαλύτερη αξία απ’ εκείνη που πραγματικά του πρέπει.

Είναι αλήθεια όμως ότι δεν μπορούμε να πούμε πως καταφεύγουμε στις μέρες του στον αυτοέλεγχο προκειμένου να γεμίσουν οι άδειες από κοινωνικά - με τη στενή έννοια- ενδιαφέροντα, ενώ δίχως ενδοιασμό θα μπορούσαμε να τον χαρακτηρίσουμε σαν το μήνα του εσωτερικού απολογισμού.

Μια βαθύτερη εσωτερική παρόρμηση οδήγησε στη γραφή των λίγων αυτών σειρών, μια παρόρμηση για εξωτερίκευση των όμορφων συναισθημάτων που φουντώνουν φορές μέσα μας, για κάποιο αντικείμενο ή κάποιο πρόσωπο, και γιατί όχι, για κάποια λέξη.

Η εξωτερίκευση αυτή άλλοτε γίνεται ποίημα, άλλες φορές ζωγραφιά κι όταν περιμένουμε κάτι με λαχτάρα ή το ζούμε πιο έντονα από μια συνηθισμένη κατάσταση, τότε γίνεται χρονογράφημα.


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 27 Νοεμβρίου 2014, αρ. φύλλου 766



Σχετικές αναρτήσεις:

2 σχόλια:

  1. Ανώνυμος13/4/15

    Ανήμερα Πάσχα κηδεύτηκε ο Παντελής, μια προσωπικότητα σπάνια της γραφής που διακρινόταν και για τη μεγάλη του καρδιά, πράγμα πολύ σπάνιο επίσης. Μπράβο στον κ. Μπαϊρακτάρη που μας χάρισε τον Νοέμβριό του, είναι τιμή για τον Παντελή, που μας μιλάει ακόμα μέσ' από τα κείμενά του κι είναι όφελος για εμάς να τον διαβάζουμε σήμερα. Ευχαριστούμε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος13/4/15

    Άλλο Κεφάλαιο της πόλης...
    Νωρίς...
    Πολυ νωρίς!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ