Την εντός εισαγωγικών σπουδαία φράση τη διάβασα στο τελευταίο άρθρο του Παντελή Μπουκάλα (Καθημερινή, 8/11) και είναι του μεγάλου μας ποιητή Κωστή Παλαμά. Είναι από τις λίγες φράσεις που απομνημόνευσα αμέσως και συνέβη να την εμπεδώσω αυτόματα, καθώς πράγματα που είδα κι άκουσα στη συνέχεια, μόνο με αυτήν κατάφερνα να τ’ αντιμετωπίσω.
Αργία σήμερα βλέπετε (11/11) κι ένιωσα την ανάγκη να χαλαρώσω λίγο, ξοδεύοντας -λόγω φιλοξενούμενων στο σπίτι μας- περισσότερο χρόνο μπρος στην τηλεόραση. Κι αντί να χαλαρώσω, μια είδηση που τη διαδέχτηκε μια εκπομπή με αναστάτωσαν κι ας μην ήταν ασυνήθιστο το περιεχόμενό τους. Εκ των υστέρων κατάλαβα πως η αναστάτωσή μου οφειλόταν πως αυτή τη φορά έβλεπα κιόλας, δεν άκουγα μόνο, όπως συνήθως κάνω, λόγω της απασχόλησής μου με κάτι άλλο που έχω οπωσδήποτε να κάνω, εκείνη την ώρα μάλιστα.
Η είδηση αφορούσε έναν μόλις δεκαοχτώ χρόνων αριστούχο μαθητή κάπου στη Νέα Ζηλανδία που πάσχει από επιθετική μορφή καρκίνου κι έκανε μια σπουδαία ομιλία στο σχολείο του. «Άδραξε τη στιγμή» ήταν το θέμα της, μα και πάλι δε θα με αναστάτωνε αν δεν έβλεπα την εικόνα: τον μαθητή να μπαίνει στην α σφυκτικά γεμάτη αίθουσα πάνω στο αναπηρικό του καροτσάκι, το κοινό –μέσα στο οποίο κι οι καθηγητές του- να τον χειροκροτά όρθιο, αλλά, προπαντός, το παλληκάρι να το στολίζει ένα ευγενικό, ευγενικότατο πρόσω πο, που καθρεφτίζει αναμφίβολα μια αληθινά αγγελική ψυχή. Μα το πιο συγκλονιστικό απ’ όλα ήταν ο αξιοπρεπέστατος τρόπος με τον οποίο πάλευε να συγκρατήσει τα δάκρυά του, όταν χρειάστηκε να παρακολουθήσει τον παραδοσιακό χορό που είχαν ετοιμάσει και χόρευαν προς τιμήν του οι συμμαθητές του: ήταν πραγματικά αξιοθαύμαστος όχι μονάχα ο τρόπος που στάθηκε, μα ολόκληρη η έκφρασή του. Για άλλη μια φορά το είδα πως η γλώσσα του σώματος λέει πολύ περισσότερα από τα χείλη και αποκαλύπτει το μέσα μας πολύ πιο ξεκάθαρα απ’ όσο νομίζουμε και υποψιαζόμαστε.
Εκ των υστέρων αντιλήφθηκα πως το παλληκάρι δεν είπε ούτε μία λέξη κι όμως με συγκλόνισε. Για άλλη μια φορά έβλεπα πως υπάρχουν άνθρωποι που, μολονότι η ζωή τους διαρκεί αφύσικα λίγο, έχουν να μας πουν πολύ περισσότερα, με τον τρόπο που τη ζουν. Είναι κάποιοι από αυτούς που έχουν τη δύναμη να φιλοσοφήσουν την ασύμμετρη απειλή της δικής τους ζωής, τον άνεμο που φυσάει ξαφνικά, εκεί που δεν τον περιμένεις, και σαρώνει τα πάντα με το φύσημά του, φέρνοντάς σε αντιμέτωπο με το ερώτημα «και τώρα τι;». Και ασυναίσθητα σου προκύπτει ένα μεγαλειώδες «πώς»∙ ένα «πώς» φωτεινό παράδειγμα για τους γύρω σου, ένας τρόπος με τον οποίο διδάσκεις τους άλλους εσύ που θα ‘πρεπε να ψάχνεις τον τρόπο και να γυρεύεις τον δρόμο…
Ναι, ο μαθητής που μίλησε μέσα στην αίθουσα με θέμα «άδραξε τη στιγμή» ήταν μόλις είκοσι χρονών κι όμως το είχε καταλάβει πολύ καλύτερα από πολλούς ενήλικες πως η ζωή ένα ποτάμι είναι που δεν κατεβάζει πάντα νερό καθαρό. Γι’ αυτό και προέτρεψε, φαντάζομαι, τους τόσους πολλούς φίλους του να απλώσουν τα χέρια τους και, κάνοντας τις χούφτες τους ποτήρια, να πιουν από το νερό το καθάριο. Να το πιουν, απολαμβάνοντάς το, γιατί ποιος το ξέρει, ίσως στην αμέσως επόμενη καμπή του ποταμού, εκεί όπου ο μαίανδρος κάνει μια γωνία, να θολώσει ξαφνικά το νερό, κάνοντάς σε να τα χάσεις. Κι εκεί είναι που χρειάζεται ό,τι ως τώρα έμαθες από τη ζωή, από τη ζωή που δεν είναι πάντα ρόδινη κι ας το νομίζεις πως είναι έτσι, τώρα χρειάζεσαι τη δύναμη να τα βγάλεις πέρα μόνος σου, όσους πολλούς αγαπημένους κι αν έχεις κοντά σου. Γιατί το πιο βέβαιο απ’ όλα είναι πως μονάχος του πορεύεται κανείς και στη ζωή και στον θάνατο και πρέπει να έχει τη γενναιότητα και την αντρεία να το κάνει και στις πιο δύσκολες συνθήκες.
 |
| ΟΔΟΣ 26.11.2015 | 813 |
Γι’ αυτό και είναι πολλοί όσοι παραπονιούνται πως όσα χρόνια κι αν έκατσαν στα θρανία κανείς δεν τους δίδαξε για τη ζωή. Αυτό θεωρείται επουσιώδες, ούτε καν μάθημα, ακόμη και σήμερα που ζούμε αγκαλιά με την κρίση, αλλ’ όμως είναι το πιο ουσιαστικό μάθημα, οπλίζει τα παιδιά με τα όπλα που ανυποψίαστα τοποθετούν μες στη φαρέτρα τους και κάποτε ίσως να τους φανούν πιο χρήσιμα από κάθε άλλη γνώση που έχουν αποκτήσει στα σχολεία όπου έχουν φοιτήσει. Γιατί κι η δύναμη κι η αγάπη κι η ενσυναίσθηση μπορεί να είναι έμφυτα σε κάποια άτομα, μπορούν όμως και να καλλιεργηθούν κι από το σχολείο κι από το σπίτι, αρκεί να γνωρίζει το σχολείο και το σπίτι την αξία τους και να πιστεύει σε αυτά με πάθος-θυμάστε τον Μπουσκάλια, τον Δάσκαλο της Αγάπης και τα αφιερωμένα στην Αγάπη βιβλία του, με τα οποία μας δίδασκε, επειδή δεν μπορούσαμε να τον ακούμε όλοι από κοντά;
Αλλά ήταν η μέρα μου φαίνεται, καθώς, πριν προλάβει να λιγοστέψει μέσα μου η εικόνα του μαθητή που εξέπεμπε απίστευτη δύναμη, ήρθε μια άλλη εικόνα, τηλεοπτική και πάλι: αυτή της ιστορίας-διδακτικότατης παραβολής του πατέρα, που σε μια κρίση χρόνιας απελπισίας (χρησιμοποιώ δικούς μου όρους), σκότωσε τον πάσχοντα από σχιζοφρένεια λατρευτό και μονάκριβο γιο του με τα ίδια του τα χέρια∙ τον «θυσίασε» για να σώσει τα άλλα του παιδιά από την αφόρητη και βασανιστική και αβίωτη εξαιτίας του ζωή τους. Βλέπαμε στην οθόνη να ξετυλίγεται το μαρτύριο των ανθρώπων και καταλάβαμε όλοι, πιστεύω, πως η μεγαλύτερη απ’ όλες τις δυσκολίες δεν ήταν ο προσωπικός Γολγοθάς του κάθε μέλους της οικογένειας, που εννοείται πως αγαπούσε πολύ τον βαριά άρρωστο άνθρωπό τους, αλλά ήταν το πάντοτε φριχτό κι αμείλικτο «τι θα πει ο κόσμος». Και αυτό ήταν που αυτή τη φορά ήταν το πιο βαρύ απ’ όλα: πως πολύ συχνά η κοινωνία, που τις περισσότερες φορές έχει πλήρη άγνοια, άρα δε δικαιούται να μιλάει, αυτή η κοινωνία, λοιπόν, είναι ο παράγοντας ο καταλυτικός, αυτός που υπαγορεύει, όχι φωναχτά, αλλά κρυφομιλώντας και πίσω από πλάτες γερμένες από φορτίο αβάσταχτο, τις απελπισμένες ενέργειες και κινήσεις ανθρώπων που παλεύουν να τα βγάλουν πέρα σε συνθήκες τρομακτικής πίεσης, συχνά τελείως αβοήθητοι και μην ξέροντας τι να κάνουν.
Κι είναι από αυτούς τους ανθρώπους που ακούς λόγια συγκλονιστικής σοφίας και τρυφερότητας και πόνου, λόγια που θα μπορούσαν να είναι μαθήματα ζωής για όλους τους άλλους που παρακολουθούν από μακριά, αρνούμενοι να καταλάβουν, έστω και ελάχιστα τον συνάνθρωπό τους, και με απόλυτη βεβαιότητα πως πρόκειται για καταστάσεις που δεν υπάρχει καμία περίπτωση να συμβούν στους ίδιους.
Μόνο που «δέντρο που περιγελάς», ή έστω κουτσομπολεύεις, «στον κήπο σου φυτρώνει» λέει η παροιμία και ο σοφός –κι όχι ο επιπόλαιος- λαός μας λέει πως όλα για τους ανθρώπους είναι, για όλους ανεξαιρέτως, άρα και για σένα που κακώς νομίζεις πως είσαι στο απυρόβλητο, γι’ αυτό πρόσεχε, στάσου ως άνθρωπος και στάσου στον άνθρωπο που σήμερα υποφέρει αυτός, ενώ αύριο, ποιος ξέρει ποιανού η σειρά είναι…
Και αν δεν ξέρεις πώς να σταθείς σε άνθρωπο, γιατί δεν το έχουν όλοι το χάρισμα της παρηγοριάς και της συμπαράστασης, στην πραγματικότητα πολύ λίγοι το έχουν πραγματικά, στάσου στην άκρη, σώπα, σεβάσου τους πόνους των ανθρώπων και μη γίνεσαι αιτία να γίνονται βαρύτεροι. Γιατί η ζωή κάθε ανθρώπου «και τραγική και αγία και μία» είναι. Όσο ασήμαντος κι αν αυτός φαίνεται στα μάτια τα δικά σου, όσο σημαντικός κι αν νομίζεις πως εσύ είσαι. Γιατί καθόλου δεν είσαι…
Αφιερώνεται εξαιρετικά στην Εριφίλη Δημητριάδη, που ξέρει να συμπαραστέκεται τρυφερά και με αγάπη, σε μια εποχή όπου ο άνθρωπος που ‘ναι «δροσιά» για τον άνθρωπο τείνει να γίνει είδος προς εξαφάνισιν…
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 26 Νοεμβρίου 2015, αρ. φύλλου 813
Ο έφηβος του Ζααρμπρίκεν (Saarbrücken Ephebe), ή ο έφηβος της Πρέβεζας ή ο γελαστός έφηβος, ορειχάλκινο άγαλμα του 4ου αι. π.Χ. Το 1998 οι γερμανικές εφημερίδες Berliner Zeitug και Frangfurter Algemeine, δημοσιεύουν την σύλληψη αρχαιοκαπήλων που είχαν στην κατοχή τους ορειχάλκινο άγαλμα εφήβου, από τον ενάλιο χώρο της Πρέβεζας. Την εποχή εκείνη εργάσθηκαν δεκάδες δύτες στην δημιουργία της υποθαλάσσιας σήραγγας Πρέβεζας-Ακτίου. Οι αρχαιοκάπηλοι διαπραγματεύονταν την πώληση του αγάλματος στο μουσείο Γκετί μέσω αντιπροσώπου έναντι 6-7.000.000 δολλαρίων, ενώ ιάπωνας βιομήχανος προσέφερε 6 εκατ.δολλάρια. Το άγαλμα τελικά επέστρεψε στην Ελλάδα μέσω της Ιντερπόλ και μετά από συντήρηση 8 ετών εκτέθηκε στο κοινό για πρώτη φορά στις 21 Δεκεμβρίου 2008. Αρχαιολογικό μουσείο Αθηνών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.