12.4.16

Λόγος & Αντίλογος: Αγαπητή ΟΔΟΣ


ΟΔΟΣ 14.1.2016 | 819

Αγαπητή ΟΔΟΣ,

Καλή χρονιά «να έχουμε», που είναι και η νέα φράση–ευχή του συρμού όπως την άκουγα εσχάτως, με υγεία «πάνω απ' όλα» όπως ήταν η παλιότερη φράση της μόδας. Την χρειάστηκα βλέπεις την ευχή αυτές τις μέρες, όχι μόνο επειδή το 2016 είναι δίσεκτο, αλλά και επειδή έμεινα καθηλωμένος για 4-5 ημέρες λόγω κρυολογήματος. Οίκοι.

Έτσι πέρασα Πρωτοχρονιά και Καρναβάλια -συγνώμη «Ραγκουτσάρια» ήθελα να γράψω- παρακολουθώντας στο διαδίκτυο, την τηλεόραση και τις εφημερίδες την επικαιρότητα. Εγχώρια, εντόπια και πανελλήνια. Και αφού διάβασα, είδα και άκουσα όλα τα τοπικά, είπα να ανοίξω ΕΡΤ – πολύ την απόλαυσα τις γιορτινές ημέρες. Σαράντα φορές την ημέρα, όταν δεν εκφωνούσαν το φιλοκυβερνητικό ποίημα, καλημέρα και καλή χρονιά μου έλεγαν, να είμαι το 2016 με υγεία και προκοπή και λιγότερη φτώχεια και πολύ τους συμπάθησα τους ευχέτες μου.

Βέβαια τώρα που το σκέφτομαι, με τους 3-4 λογαριασμούς της -είδες η- ΔΕΗ που πληρώνω, πληρώνω και από 2-3 φορές υπέρ των βωμών και εστιών της ΕΡΤ. Οπότε, ήταν φυσικό και αναμενόμενο να δέχομαι 3-4 ευχές και χρόνια πολλά, όσο πιο πολλά χρόνια θα ζήσω, τόσο θα πληρώνω την –είδες η- ΔΕΗ και την ΕΡΤ. Αλλά και μαζί με αυτούς τους χρήσιμους και τα δημοτικά τέλη στον Δήμο μας, της Καστοριάς. Για να μπορεί ο κάθε εκλεγμένος να πραγματοποιεί αυτό το τεράστιο έργο που απολαμβάνω εν τιμή.

Το πόσο ευτυχείς ησυχοσυνειδησιακοί και ικανοί μου φάνηκαν, οι εκλεγμένοι μας, δεν λέγεται. Έβλεπα βλέπεις για την «εισροή του κόσμου» – όπως έλεγε την κοσμοσυρροή ο αρμόδιος τέως τέως (δηλαδή και πάλι νυν) επί του παραδοσιακού πολιτισμού αντιδήμαρχος και πολύ το χαιρόμουν που η Καστοριά ήταν ομορφότερη από ποτέ. Μάλιστα έμεινα άναυδος από τον πλούσιο, πολύχρωμο πλουμιστό στολισμό από κουρέλια και ρετάλια και την Πύλη που έκτισαν οι φιλοπαραδοσιακοί και αυθέντες του τόπου μιας, που ήταν «πάγιο αίτημα των Ραγκουτσαριστών».

Έτσι τους απεκάλεσε  ο αντιδήμαρχος επί των παραδοσιακών, που θα μπορεί πλέον να τιτλοφορείται και αντιδημαρχιστής.  Και τα ραγκουτσάρια: ραγκουτσαρισμός | ραγκουτσαριστής, όπως σοσιαλισμός | σοσιαλιστής.

Και που πολύ λυπήθηκα που από τον κάματο και την υπερπροσπάθεια, ρωτήθηκε την 1η ημέρα (των Φώτων) αν θα ντυθεί καρναβάλι ή ραγκουτσάρι, και εκείνος απάντησε –ειλικρινά– ότι δεν το είχε σκεφθεί ακόμη. Είχε τόσες σκοτούρες ο άνθρωπος –ανθρωπιστής καλύτερα. Που δεν πρόλαβε να σκεφθεί αν ντυθεί ραγκουτσαριστής. Άλλωστε η "λιθόκτιστη" πύλη στην αρχή της Μητροπόλεως κοντά στην πλατεία Δαβάκη αποδεικνύει το μεγάλο έργο που κτίζεται από τον Δήμο Καστοριάς.

Σου έγραφα πριν κανα μήνα, για το «δρώμενο» της πλατείας Αριστοτέλους και για την δήθεν διαφήμιση των ραγκουτσαριών και αυτοαποκαλούμενων «καρναβαλιών». Και για τον κόμπο ντροπής που αισθάνθηκα όταν είδα και άκουσα τον τέως τέως (και πάλι ξανά) αντιδήμαρχο κ. Δημήτρη Πετρόπουλο να γνωστοποιεί από τηλεοράσεως στο πανελλήνιο, την ετυμολογία της λέξης «Ραγκουτσάρια», από τον  «Τσάρο» και το (τον;) «Ραγκού», ή κάτι τέτοιο, και ήμουν άδικος.

Επειδή μέχρι τότε το μόνο «ραγκού» που γνώριζα είναι ένα λαδερό φαγητό, σαν το τουρλού ένα πράγμα, και αναρωτήθηκα αν από -τον «Τουρλού» και τον «Τσάρο» θα μπορούσαμε να επινοήσουμε -για του χρόνου τώρα πια- τα «Τουρλουτσάρια».

Ή αν τέλος πάντων η λέξη «Ραγκουτσάρια» προέρχεται από τα «Τσάρια», δηλαδή τα ζάρια στα οποία παίχτηκε η γούνα και τα γουνοφόρα «Ραγκούν», μιας και η Καστοριά είχε κάποτε και γούνα. Δηλαδή αν προέρχεται από ζώα σαν τους κάστορες που είχε η λίμνη και η σωστή ονομασία είναι τα «Ραγκουνζάρια» – δεν ξέρω αν έχει άποψη επί αυτού, επιστημονική και ουσιαστική, κάποιος από τους τόσους εμβριθείς συνεργάτες του δήμου Καστοριάς.

Εν πάση περιπτώσει δε γνώριζα βλέπεις, όταν σου έγραψα τον περασμένο Δεκέμβριο, αγαπητή ΟΔΟΣ, ότι δεν ήταν απλά ένα γλωσσικό ολίσθημα, τυχαίο και συμπτωματικό του τέως τέως νυν αντιδημάρχου. Αλλά κάτι πιο οργανωμένο και εμπεδωμένο, καθώς αρκετές ημέρες μετά, έπεσε στην αντίληψή μου βαρυσήμαντη συνέντευξη, που αγνοούσα όταν σου έγραφα:

Μια συνέντευξη που έδωσε την ίδια ημέρα στην Αριστοτέλους ο δήμαρχος Καστοριάς κ Ανέστης Αγγελής σε άγνωστο σταθμό. Τον άκουσα να αφηγείται και να εξηγεί ότι «η λέξη ραγκουτσάρια είναι μια σύνθετη λέξη, σε ελεύθερη απόδοση προέρχεται από τα ραγκού, μια λατινική λέξη και τα τσάρια, δηλαδή τον Τσάρο». Ναι αυτά είπε! Και πώς ήθελαν να πουν οι πρόγονοί μας -που δεν τάξεραν πάντως-  ότι «τούτες τις μέρες, παντρεύονταν οι φτωχοί με τους πλούσιους, οι ραγκού με τους Τσάρους». Αυτά είπε! Και πολύ συγκινήθηκα, ξύπνησε μέσα μου η επανάσταση. Η la revolution.

«Παιδιά σηκωθείτε να βγούμε με Τσάρους στους δρόμους, γυναίκες και άνδρες με σακάκια στους ώμους» Έτσι εμπνεύσθηκα το νέο Θούριο των Ραγκουτσαριών ελληνιστί και σκοπιανιστί. Αλλά μακριά από εμάς εθνικισμοί, όπως τόνισε τοπικός αξιωματούχος, προφανώς μας αρκούν οι ψεκασμοί και οι θεσμοί.

Και καθηλώθηκα αγαπητή ΟΔΟΣ. Καθώς αποδείχθηκε ότι τελικά ο τέως τέως αντιδήμαρχος, όχι μόνο δεν ήταν αυθαίρετος ή αποκλειστικός σ’ αυτόν τον ιστορικό, ετυμολογικό και εννοιολογικό ακροβατισμό του, ένα πραγματικό πραξικόπημα, αλλά είχε μαζί του, συμπαραστάτη του, τον ίδιο τον δήμαρχο Καστοριάς που επιβεβαίωσε την εξόχως πολιτικό-κοινωνική διάσταση του παραδοσιακού εθίμου των ραγκουτσαριών. Όπου έσμιγαν οι Ραγκού με τους Τσάρους, οι φτωχοί με του πλούσιους, γι’ αυτό φαίνεται είχαν τις κουδούνες και τις προβιές οι αείμνηστοι πρόγονοί μας. Για να διώχνουν τις κακές ταξικές διακρίσεις.

Και σκέφθηκα ότι μετά απ’ αυτά, λιγόστεψαν τα αστεία και γελοία που θα μπορώ να ακούσω στο μέλλον.

Βλέπεις αγαπητή ΟΔΟΣ, μου φαίνεται ότι οι ιθύνοντες, δήμαρχος, αντιδήμαρχος και η συνοδεία της ευτυχίας τους, που δεν γνωρίζουν και πολλά πράγματα για την Καστοριά -δεν είναι ντροπή αυτό- αντί να ζητήσουν από κανα παλιο Καστοριανό (μιας και το έθιμο της πόλης είναι και όχι των χωριών),να τους εξηγήσει, αν βέβαια γνωρίζει την λέξη και σε καταφατική περίπτωση τι να σημαίνει άραγε, αποφάσισαν να ρωτήσουν κάθε άλλον και μάλιστα κάποιον άσχετο, που προφανώς δεν ντύθηκε ποτέ καρναβάλι και είναι επιπλέον και σοσιαλιστής.

Είναι τόσα που έχουν να κάνουν πριν από εμένα για μένα οι καλοί μου, και αισθάνθηκα μικρός και ασήμαντος απέναντι στους κολοσσούς του Δήμου και το μακρόπνοο έργο των ίδιων αλλά και της Περιφέρειας που συνδιοργάνωσε για δεύτερη φορά χωρίς καμιά (μα καμιά) επιτυχία το βαλκανικό, σλαβικό δηλαδή κατά βάση, πανηγύρι της και σκέφθηκα ότι τελικά μέχρι και η "Αλεξιάδα" μάζευε περισσότερο κόσμο, ενώ ως θέαμα ήταν σαφώς πιο ενδιαφέρον.

Αλλά να που έφυγαν τιμωρημένοι και αποδοκιμασμένοι οι τέως, ήλθαν οι νυν, και αντί για ιππότες άλογα πανοπλίες και ασπίδες, αποφάσισαν να με εκπολιτίσουν με τα χάλκινα. Μεγάλος και υψηλός ο πολιτισμός, ποιος ξέρει ίσως μέσα απ’ αυτό το πανηγύρι να μπορέσω και εγώ ο φτωχός και ο πένης να σμίξω με το πλούσιο ταίρι, τον «Τσάρο» που μου υποσχέθηκε ο κ. δήμαρχος. Το οποίο προσδοκώ να συναντήσω στο 3ο βαλκανικό –με το συμπάθειο– πανηγύρι του 2017. Μέχρι τότε υπάρχει ευτυχώς και η ΕΡΤ να πληρώνω, η ΔΕΗ με τα δημοτικά τέλη, να ζούμε εμείς καλά. Και αυτοί καλύτερα.

Καλή χρονιά «να έχουμε».

Ο Ραγκού


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 14 Ιανουαρίου 2016, αρ. φύλλου 819.


Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:

2 σχόλια:

  1. Ανώνυμος12/4/16

    Περιμένατε τίποτε καλύτερο από τη συγκεκριμένη Δημοτική Αρχή; Από πού να γνωρίζουν οι άνθρωποι την παράδοση της πόλης;
    Πάντως, εξαίρετη η επιστολή! Μου έκανε τα κέφια, πρωί-πρωί, σε μια πόλη που πνίγεσαι στη θλίψη και στη μοναξιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος13/4/16

    @ Αυτή δεν είναι πόλη. Γκουαντάναμο είναι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ