ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΥ: Τα Ζωνιανά, μέσα από τα μάτια μιας Καστοριανής που εργάζεται εκεί

Την ίδια γεμάτη απορία και έκπληξη έκφραση έβλεπα στα πρόσωπα των κατοίκων του Ρεθύμνου όταν άκουγαν ότι έχω τοποθετηθεί στο Νηπιαγωγείο των Ζωνιανών. Όλοι με ρωτούσαν -πριν γίνει το γνωστό περιστατικό με την ενέδρα και τον πυροβολισμό του αστυνομικού- να μάθουν πώς είναι τα πράγματα εκεί πάνω, γιατί όπως έλεγαν "οι άνθρωποι εκεί είναι άγριοι".

Σε μία τυχαία συνάντηση μ' έναν τυροκόμο από την Αξώ, ένα χωριό λίγο πιο κάτω από τα Ζωνιανά, μάθαμε ότι "παντού υπάρχουν λαμόγια", όπως χαρακτηριστικά είπε, "σ' αυτό το χωριό (τα Ζωνιανά) υπάρχουν λίγα παραπάνω, αλλά μη φοβάστε, γιατί αυτούς τους ανθρώπους αν δεν τους πειράξεις, είναι πολύ φιλόξενοι".
Και πραγματικά είναι πολύ φιλόξενοι. Καθημερινά μας καλούν για καφέ και φαγητό στα σπίτια τους. Την 28η Οκτωβρίου οι γονείς της σημαιοφόρου έκαναν το τραπέζι σε όλους τους εκπαιδευτικούς του χωριού, με ψητά αρνιά, κρασάτους λαγούς, παραδοσιακά γλυκά, ρακές και κρασί 12 ετών.

Το χωριό δεν σου θυμίζει σε καμμία περίπτωση τα ορεινά χωριά της Μακεδονίας, με τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους. Είναι ένα χωριό που δίπλα από τις στάνες στέκονται ολοκαίνουριες πολυτελείς βίλλες, με φοίνικες στους κήπους και ωραία λουλούδια. Είναι ένα χωριό γεμάτο αντιθέσεις.

Η πρώτη επαφή που είχα με τους κατοίκους, ήταν η ημέρα γνωριμίας με τους γονείς. Ήρθαν μόνο γυναίκες, όπως ήταν φυσικό, και μέσα σ' ένα τέταρτο συνεννοήθηκαν να καθαρίσουν και να βάψουν το σχολείο. Όλες έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για την μόρφωση των παιδιών τους. "Θα μάθουν περισσότερα αν μένουν στο σχολείο ως τις 4" έλεγαν, γι' αυτό και το νηπιαγωγείο των Ζωνιανών είναι το μοναδικό στα χωριά του Ψηλορείτη που λειτουργούν δύο ολοήμερα τμήματα, ενώ καμμία από τις μητέρες δεν είναι εργαζόμενη.

Μια πρώτη φορά δεν ένοιωθα πολύ μικρή για να μιλάω σε γονείς για την πρόοδο και την συμπεριφορά των παιδιών τους, αφού πολλές από τις μητέρες είναι μόλις 21 ετών και έχουν τρία και τέσσερα παιδιά. Οι περισσότερες -για να μην πω όλες- οι κοπέλες στο χωριό, εγκαταλείπουν το σχολείο ακόμη και το γυμνάσιο ή για να παντρευτούν ή γιατί το αγόρι με το οποίο διατηρούν δεσμό, τους το επιβάλλει!

Οι περισσότερες παντρεύτηκαν στα 15 και τον άντρα τους τον είδαν για πρώτη φορά την ημέρα του αρραβώνα! Μέχρι να μεγαλώσουν τα παιδιά τους δεν φεύγουν από το χωριό και μόλις αρχίσουν να πηγαίνουν σχολείο παίρνουν το δίπλωμα οδήγησης και αγοράζουν αυτοκίνητα των 30.000 και 40.000 ευρώ, για να φέρνουν το φαγητό στο σχολείο.

Είναι πολλές οι φορές που τις ακούσαμε να λεν ότι θέλουν να φύγουν από τα Ζωνιανά, όχι μόνο για τις ίδιες αλλά και για τα παιδιά τους, αφού δεν υπάρχουν φροντιστήρια, λογοθεραπευτές, γυμναστήρια και άλλου είδους δραστηριότητες για να ασχοληθούν, πέρα από τα όπλα και τα κλεμμένα μηχανάκια.

Θέλουν να μάθουν τα παιδιά τους να μιλάνε σωστά. "Να ξέρουν να μιλάνε όταν θα βγουν έξω από τα Ζωνιανά". Άλλες πάλι δεν θέλουν να φύγουν, τους αρέσει το χωριό και τονίζουν ιδιαίτερα στις συζητήσεις τους ότι δεν παντρεύτηκαν από προξενιό αλλά από έρωτα!

Σήμερα, μετά τα γεγονότα της 5ης Νοεμβρίου, έρχομαι αντιμέτωπη με τις ίδιες εκφράσεις και τις ίδιες απορίες, μόνο που τώρα δεν προέρχονται από τους κατοίκους του Ρεθύμνου, αλλά από όλους, σε όλη την Ελλάδα! Ενάμιση μήνα μετά, υπάρχουν ακόμη στις δύο εισόδους του χωριού περιπολικά και αστυνομικοί που κάνουν ελέγχους. Καμμιά φορά από τα παράθυρα του σχολείου βλέπουμε να ψάχνουν στα βουνά, και ακούμε κάποιο ελικόπτερο να περνάει. Κατά τα άλλα, από την στιγμή που απομακρύνθηκαν οι αστυνομικοί από το κέντρο του χωριού, οι κάτοικοι ξαναβρίσκουν σιγά-σιγά τους καθημερινούς ρυθμούς τους.

Όταν έγινε το περιστατικό με την ενέδρα, εγώ βρισκόμουν στο σχολείο και το μάθημα διέκοψε το τηλεφώνημα της μητέρας μου, από την Καστοριά, η οποία με ψυχραιμία προσπαθούσε να με ρωτήσει αν είμαι καλά. Είχε ενημερωθεί από έκτακτο δελτίο για τον πυροβολισμό του άτυχου αστυνομικού έξω από τα Ζωνιανά. Μισή ώρα μετά περνούσα από το σημείο όπου έπεσαν οι σφαίρες, αλλά τίποτα δεν υπήρχε το διαφορετικό, εκτός από την ταμπέλα μιας ταβέρνας, η οποία ήταν έτοιμη να καταρρεύσει από τις σφαίρες. Το ίδιο σκηνικό επικρατούσε και την Τρίτη στις 6 Νοεμβρίου. Όλα άλλαξαν την επόμενη ημέρα. Για να μπούμε στο χωριό, έπρεπε να περάσουμε από τέσσερα μπλοκ αστυνομικών και ένα των ΜΑΤ. Όλα τα όργανα φορούσαν αλεξίσφαιρα, ήταν σαν να είχε ξεσπάσει πόλεμος. Τόσους αστυνομικούς είχα ξαναδεί, τόσα όπλα όμως όχι.