ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ έγραψαν

Λίγους μήνες πριν, τα ΜΜΕ, ασχολήθηκαν διεξοδικά με τα προβλήματα και τις επιπτώσεις από τα ντόπινγκ (αρσιβαριστών και κολυμβητών) και τα ηλιέλαια. Έτσι παρουσιάστηκαν πολλές πλευρές και απόψεις, οι περισσότερες των οποίων απείχαν από τη πραγματικότητα και την αλήθεια. Από την άλλη μεριά, οι εμπλεκόμενοι, προκειμένου να αποφύγουν διώξεις και ποινές, παρουσίαζαν από τη μεριά τους, διάφορες δικαιολογίες και παραστατικά, που δήθεν δικαιολογούσαν αυτούς και την αθωότητά τους.

Ας αρχίσουμε με το ντόπινγκ και την επιστημονική ανάλυση από τοξικολογική πλευρά δεδομένου ότι το ντόπινγκ αποτελεί περιεχόμενο της τοξικολογίας την οποία εδίδαξα επί 35 χρόνια και η διεθνής τοξικολογική εταιρία με εξέλεξε να οργανώσω και προεδρεύσω σε δύο διεθνή τοξικολογικά συνέδρια. Το θέμα παρουσιάσθηκε όταν το τοξικολογικό εργαστήριο της Κολωνίας γνωμάτευε ότι στα ούρα των 11 αρσιβαριστών βρέθηκε η απαγορευμένη μεθυλτριενολόνη, γεγονός που αποτελεί κλασικό παράδειγμα ντόπινγκ. Η δικαιολογία και τα προσκομισθέντα παραστατικά, ομιλούσαν για λάθος της κινέζικης εταιρίας συμπληρωμάτων διατροφής, η οποία, αντί να στείλει αθώα αμινοξέα, έστειλε την μεθυλτριενολόνη, την οποία εισήγαγε έμπορος εκ Λαρίσης και συσκεύασε φαρμακοποιός του Κολωνού. Τόσο ο έμπορος, όσο και ο φαρμακοποιός δεν ζήτησαν εξέταση της πρώτης ύλης, λάθος που έκανε και η ομοσπονδία αρσιβαριστών να μη ζητήσει από το ΓΧΚ ή τα εργαστήρια της ΕΣΚΑΝ ή άλλο κατάλληλο εργαστήριο, να κάνουν πλήρη ανάλυση αυτής (της πρώτης ύλης) για να δουν αν είναι αμινοξέα ή άλλη και ποιάς σύστασης ουσία είναι. Το λάθος τεράστιο. και ανεξήγητο, με μόνη τη δικαιολογία ότι βασίσθηκαν στα παραστατικά! Η δικαιολογία καταπίπτει από τα γεγονότα ότι από την μια μεν μεριά οι δόσεις που δόθηκαν (πολύ μικρή) δεν ήταν για αμινοξέα και από την άλλη, η ίδια ουσία βρέθηκε και σε (στους) κολυμβητές, γεγονός που αποδεικνύει ότι κυκλοφορεί και χορηγείται στους αθλητές μας. Το ότι έδωσαν μικρή δόση σημαίνει ότι, ήξεραν ότι η πρώτη ύλη δεν είναι αμινοξέα, αλλά άλλη, πολύ τοξική ουσία (μεθυλτριενολόνη),διότι η δόση που δόθηκε είναι αναποτελεσματική για αμινοξέα, ενώ αν έδιναν μεγάλη δόση αμινοξέων(2-3 γραμ),θα είχαμε θανάτους εκ δηλητηριάσεως εκ μεθυλτριενολόνης!

Άρα, συμπερασματικά, είτε έχουμε σοβαρή αμέλεια (από τούς δήθεν υπευθύνους, εισαγωγείς, συσκευαστάς κτλ) ελέγχου της πρώτης ύλης, είτε έχουμε χορήγηση απαγορευμένης ουσίας (μεθυλτριενολόνης).Τα άλλα είναι εκτός πραγματικότητας και εκ του πονηρού, κυρίως όμως είναι εκτός επιστημονικής (τοξικολογικής) τεκμηρίωσης και αποδείξεως. Δεν ξέρω αν η έρευνα, που διαξάγεται θα φθάσει μέχρι το κόκαλο (συνήθης έκφρασης των υπευθύνων, χωρίς νόημα και αντίκρυσμα), αλλά κάποτε πρέπει να σοβαρευθούμε και να μην λέμε αναλήθειες, αντιεπιστημονικές δικαιολογίες και κυρίως να μην παίζουμε με την υγεία των ατυχών αθλητών μας, οι οποίοι προφανώς, δεν ήξεραν τίποτε για το παιχνίδι που παίζονταν πίσω από τη πλάτη τους. Ερχόμαστε τώρα στο θέμα του ηλιελαίου που βρέθηκε στη Γαλλία (αρχικά) να έχει επιμολυνθεί και όχι νοθευθεί με ορυκτέλαια (αγνώστου συστάσεως) και το αλέρτ του ευρωπαϊκού ΕΦΕΤ δεν έτυχε σοβαράς αντιμετωπίσεως, διότι αφορούσε ποσότητες ηλιελαίου που μπήκε στη Γαλλία και δεν έλεγε τίποτε για Ελλάδα! Αντί λοιπόν να εκλάβουν την ευρωπαϊκή προειδοποίηση και πιστοποίηση ως καμπανάκι και να ειδοποιήσουν, οι κατά νόμον αρμόδιοι, αμέσως, όλες τις πόρτες εισόδου (τελωνεία, λιμάνια, ΓΧΚ κτλ) να προσέξουν και να μην αφήσουν να μπει ηλιέλαια από την Ουκρανία, πριν ελεχθεί αναλυτικά, άφησαν 15 ημέρες να εισάγεται, συσκευάζεται, κυκλοφορεί κτλ, το επίμαχο ηλιέλαιο στη ελληνική αγορά και να έχει ήδη φθάσει στην κατανάλωση και στα ράφια των σούπερ-μάρκετ! Εκεί εντοπίζονται οι έρευνές μας! Οι υπεύθυνοι μίλησαν πάλι για ολιγωρία, αμέλεια κτλ και ότι (το γνωστό σλόγκαν του συνδρόμου του γραμμοφώνου) η έρευνα θα φθάσει μέχρι το κόκαλο και θα αποδοθούν, αν υπάρχουν, ευθύνες στους φταίχτες, όσο υψηλά και αν βρίσκονται! Από εκεί και πέρα άρχισε να γίνεται το σήριαλ περίεργο και επιστρατεύθηκαν σοβαροί επιστήμονες για να ισχυρισθούν ότι η μικρή πρόσμειξη (1-5 τοις χιλίοις) δεν αποτελεί κίνδυνο δηλητηρίασης και επομένως, δεν κινδυνεύουμε! μην φοβάστε και εμείς έχουμε το νου μας και σας προφυλάσσουμε από κάθε τροφικό κίνδυνο και απειλή. Αυτά βέβαια δεν είναι αποτελέσματα αμέλειας ή άγνοιας, αλλά εγκληματικής ολιγωρίας και ανευθυνότητας διότι τα μέσα υπάρχουν και οι προδιαγραφές, για κάθε περίπτωση μας οδηγούν στο τι θα κάνουμε σε κάθε περίπτωση.

Ο ΕΦΕΤ δημιουργήθηκε (σε εφαρμογή κοινοτικής οδηγίας) πριν από 9 χρόνια, αλλά, ακόμα και τώρα η οργάνωσή του είναι ημιτελής και έχει μόνο 3,5 από τις προβλεπόμενες 13 περιφερειακές διευθύνσεις, ενώ η αλληλοκάλυψη εξακολουθεί να μην αφήνει τον καθένα να κάνει τη δουλειά του. Πέρα από αυτά, η επάνδρωσή του γίνεται με τη γνωστή τακτική αξιολόγηση με τα κομματικά και μόνο κριτήρια, με αποτέλεσμα να μην έχουν κάποιον να τους πεί τι είναι τοξικό και τι όχι. Έτσι, στην προκείμενη περίπτωση του ηλιελαίου, οι θέσεις των δήθεν υπευθύνων είναι ότι δεν είναι μάλλον τοξικό, λόγω της χαμηλής συγκέντρωσης ορυκτελαίου (1-5 τοις χιλίοις, ενώ τα όρια είναι 300 ππμ) και δεν ξέρουν ότι σε υψηλές θερμοκρασίες (που αναπτύσσονται στο τηγάνισμα και είναι πάνω από 250 βαθμούς Κελσίου) σχηματίζονται πολύ τοξικά προϊόντα από τις χημικές διεργασίες (διασπάσεις, οξειδώσεις, συνθέσεις, μεταθέσεις κτλ ) που λαμβάνουν χώρα στις θερμοκρασίες αυτές. Το ΓΧΚ δεν λέει τίποτε επ' αυτού! Ποιος όμως να σκεφθεί αυτές τις λεπτομέρειες και ποιός να διατάξει αμέσως έλεγχο και ανάλυση κάθε εισαγομένου ηλιελαίου από την Ουκρανία; Το αλέρτ στάλθηκε στις 23-4-08 και ο ΕΦΕΤ μας ενεργοποιήθηκε στις 8-5-08 δηλ μετά 15 ημέρες. Δεν βρέθηκε ένας υπάλληλος, έστω και κατώτερος, να εκφράσει την απορία ή τον φόβο του ότι τα εισαχθέντα στην Γαλλία μπορεί να σταλούν και στην Ελλάδα: Τόσο δυσκολονόητο είναι το αυτονόητο εδώ και στους υπευθύνους μας; Εννοείται ότι τη δυνατότητα ανάλυσης έχουν και οι ιδιωτικές εταιρίες εμπορίου ελαίων και κατεργασίες αυτών oι oπoίες δεν ενεργοποιήθηκαν ανάλογα. Συμπερασματικά λοιπόν και εδώ, όπως και στο ντόπινγκ, ενώ έχουμε τρείς ομάδες κρατικών χημικών αναλυτικών εργαστηρίων (ΓΧΚ, ΕΣΚΑΝ, ΕΦ ΕΤ - ΕΟΦ ),πλήρως εξοπλισμένων με αέριο-χρωματογράφους, χρωματογράφους μάζης και υψηλής πίεσης, ατομικής απορρόφησης κτλ, που θα μπορούσαν κάλλιστα να αναλύσουν τις πρώτες ύλες που εισήχθησαν (για τους αρσιβαρίστες και ηλιέλαια) ώστε να έχουμε πραγματική προληπτική ελεγκτική διαδικασία και έτσι να προφυλάσσουμε την υγεία των αθλητών μας και του κοινωνικού συνόλου, εμείς αδιαφορούμε, ολιγωρούμε, απαξιούμε τους επαΐοντες. και περί άλλων τυρβάζουμε.

Με τιμή και εκτίμηση
Αναστάσιος Β.Κοβάτσης
Δρ Χημικός-Υγιεινολόγος και Δρ Ιατρός-Τοξικολόγος
Καθηγητής της Βιοχημείας και Τοξικολογίας του ΑΠΘ

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 17.7.2008]