ΟΔΟΣ: "Πόλεμος"

ΟΔΟΣ 5.9.2024 | 1238

Δεν αντέχει την λογική ο οποιοσδήποτε εποχούμενος στρατιωτικός αξιωματούχος να καθορίζει με αυτό τον ιστορικά βλάσφημο τρόπο την Καστοριά. Κάποιος οφείλει να τους τα πει, έξω από τα δόντια. 

Κάποτε η Καστοριά και μέχρι την δεκαετία του 1990, είχε πολλές στρατιωτικές μονάδες (στρατόπεδα). Αυτή είναι μια πραγματικότητα που οι σημερινοί νέοι ίσως και να μη γνωρίζουν καθόλου ή να την πληροφορούνται έμμεσα. Και μόνο από τα κτήρια και τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις που εγκαταλείφθηκαν, όταν η μεταρρύθμιση του αμυντικού δόγματος, είτε σε εθνικό είτε σε συμμαχικό επίπεδο ΝΑΤΟ «επέβαλε» την κατάργηση των στρατιωτικών μονάδων. Το στρατόπεδο "Μαθιουδάκη" όπως και μεγάλα εμβληματικά κτήρια, που υπάρχουν ακόμη, είναι μάρτυρες πολλών δεκαετιών στρατιωτικής παρουσίας.

Ταυτόχρονα με την κατάργηση των στρατοπέδων, πολλές εκατοντάδες οπλιτών, υπαξιωματικών και αξιωματικών έγιναν πια για πάντα παρελθόν για την Καστοριά. Καθόσον είναι άλλο τόσο γεγονός ότι το στράτευμα, με το προσωπικό του, αποτελούσε επί δεκαετίες σημαντικό χορηγό όχι μόνο της κοινωνικής και αισθητικής πραγματικότητας, αλλά και του οικονομικού «μοντέλου», ιδιαίτερα της πόλης. Αλλά όχι μόνο της πόλης της Καστοριάς, αφού και το Άργος Ορεστικό αλλά και σε μεγάλα χωριά, υπήρχαν μεγάλα στρατόπεδα.

Στην πόλη, υπήρχε πρωτίστως και η Γούνα, αλλά παράλληλα υπήρχε και ο Στρατός. Έτσι ακριβώς δίπλα στο περίφημο και εμβληματικό ξενοδοχείο Ξενία στην διάρκεια της δικτατορίας είχε ανεγερθεί η Λέσχη Αξιωματικών Καστοριάς στην θέση του «δίδυμου» προς την οικία Βαλαλά, μεγάλου κτίσματος. Με αποτέλεσμα οι δεξιώσεις, οι χοροεσπερίδες και τα γκαλά δεκαετιών να μετατρέπουν το ψηλότερο σημείο της πόλης της Καστοριάς, σε φάρο της. Βασιλείς, πρωθυπουργοί, στρατηγοί, πρέσβεις, υπουργοί, μητροπολίτες, και άλλοι ανηφόριζαν με τις λιμουζίνες της εποχής, προς τον Ξενία και την Λέσχη. 

Μάρτιος 2023. Πρώτη κοπή των πεύκων.

Φαινόμενα παράλογα, όπως της κοπής καλλωπιστικών δένδρων αστικού πρασίνου εντός ή εκτός περιφραγμένων ιδιοκτησιών του ΥπΕθΑ, προκαλούν εύλογα απορίες και ερωτηματικά. Για το εάν η αποφασιστικότητα και το αξιόμαχο περιλαμβάνει και καταστροφικές ασκήσεις αυτού του είδους, της κοπής δένδρων. Εάν ο «εχθρός» είναι πια «εσωτερικός». Ή εάν μέσω αυτού του απίστευτου «πολέμου» επιτυγχάνεται η ενίσχυση του αξιόμαχού τους.

Όμως η κατάργηση των στρατιωτικών μονάδων δεν ήλθε από μόνη της. Ούτε έμεινε χωρίς επιπτώσεις. Έγινε τότε που όλα έδειχναν ότι η Καστοριά στο εγγύς μέλλον θα οδηγείτο στην καταστροφή καθώς είχε ξεκινήσει και η κρίση της Γούνας. Πλην όμως κανείς, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων στις οποίες περιλαμβάνονται αντικειμενικά η δεύτερη δημοτική θητεία του αείμνηστου δημάρχου Ανδρέα Οικονομίδη και πρώτη (αυστηρά η πρώτη) τετραετία του κ. Δημητρίου Παπουλίδη, δεν έκανε οτιδήποτε για να αντιστρέψει την κατάσταση.

Σήμερα, 30 χρόνια περίπου μετά, και αφού η άλλοτε ισχυρή 15η Μεραρχία της Καστοριάς υποβαθμίστηκε και παραμένει (με το ζόρι) τυπικά "Ταξιαρχία", τα θλιβερά απομεινάρια, κουφάρια των στρατιωτικών εγκαταστάσεων, που ανήκουν στην κυριότητα του κράτους – εν κράτει Στρατού (Ενόπλων Δυνάμεων), ξέμειναν να μαρτυρούν το παρελθόν. Σε συνδυασμό με τον μαρασμό της πόλης, αποτελούν το λαδόξιδο της Καστοριάς. Οι πολιτικοί της Καστοριάς, θυμίζουν παιδική χαρά. Δεν έχουν καν συνείδηση των ευθυνών τους.

Πέρα απ’ αυτά κανείς δεν μπορεί να κάνει κάτι περισσότερο, παρά μόνο να ελπίζει. Όπως ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις και ειδικά ο Στρατός ξηράς είναι πάντα αξιόμαχος και έτοιμος να εγγυηθεί την άμυνα και την ακεραιότητα της χώρας. Ωστόσο, φαινόμενα παράλογα, όπως της κοπής καλλωπιστικών δένδρων αστικού πρασίνου εντός ή εκτός περιφραγμένων ιδιοκτησιών του ΥπΕθΑ, προκαλούν εύλογα απορίες και ερωτηματικά. Για το εάν η αποφασιστικότητα και το αξιόμαχο περιλαμβάνει και καταστροφικές ασκήσεις αυτού του είδους, της κοπής δένδρων. Εάν ο «εχθρός» είναι πια «εσωτερικός». Ή εάν μέσω αυτού του απίστευτου «πολέμου» επιτυγχάνεται η ενίσχυση του αξιόμαχού τους.

Μάρτιος 2023. Πρώτη κοπή των πεύκων.

Είναι άγνωστο αν η κοπή δένδρων αποτελεί στρατιωτική άσκηση και εάν οι ιθύνοντες του στρατεύματος, θεωρούν ότι υπερασπίζονται το αξιόμαχό τους με αυτό τον απαράδεκτο τρόπο. Αλλά σίγουρα δεν έχουν το ηθικό και ιστορικό δικαίωμα να καταστρέφουν την Καστοριά κόβοντας πεύκα, έστω και εάν αυτό συμβαίνει σε ζώνες δικαιοδοσίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Κόβοντας τα πεύκα που ανήκουν στην Καστοριά και τα οποία στο κάτω-κάτω τους παρέδωσαν οι προκάτοχοί τους. Και όλα αυτά για το ευτελές και προσβλητικό θέαμα με τέντες και τα τραπεζάκια έξω. Και ολίγον μουσική.

Πριν ελάχιστα χρόνια, τέτοιες μέρες του 2021 στην αρχή της Λεωφόρου των Κύκνων, εντός οικοπέδου που τα ύστερα χρόνια στέγαζε το Στρατολογικό Γραφείο Καστοριάς (σε τμήμα του στρατοπέδου Μηχανικού, απέναντι από την ΔηΝαΚ), καταγράφτηκε το (ίσως) πρώτο γνωστό φαινόμενο αδικαιολόγητης κοπής όλων ή σχεδόν όλων των υπέροχων πεύκων. Ακολούθησε πέρσι, η βαρβαρότητα της κοπής πολλών πεύκων στο άλσος του Αγίου Αθανασίου, μέσα στην πόλη της Καστοριάς στην καρδιά του παλιού της κέντρου, παραπλεύρως της εμβληματικής οικίας, άλλοτε ιδιοκτησίας της σημαντικής οικογένειας Βαλαλά. Μια κατοικία - μνημείο η οποία επίσης καταρρέει και ούτως ή άλλως παρουσιάζει θλιβερή εικόνα νεκρού τοπίου. Με τους ξεραμένους κορμούς των μεγάλων πεύκων που κόπηκαν πρόσφατα κι αυτά.

Και έτσι, στο σημείο της πόλης που ήταν καταπράσινο, και αποτελούσε ένα υπέροχο πνεύμονα αστικού δάσους με πεύκα, που κοσμούσε το περιβάλλον και λόγω των κλίσεων του εδάφους, δεν ενοχλούσε και κανένα, άρχισε να επεκτείνεται το σαράκι της βαρβαρότητας.Το οποίο σαράκι δεν σταμάτησε εκεί και έως τώρα δεν προκάλεσε την αντίδραση του Δήμου Καστοριάς, που όφειλε να εμποδίσει άμεσα, με όλα τα νόμιμα μέτρα ακόμη και κινητοποιώντας τις ναρκωμένες ευαισθησίες της συλλογικότητας. 

Μάρτιος 2023. Πρώτη κοπή των πεύκων.

Ερωτηματικά για το εάν η αποφασιστικότητα και το αξιόμαχο του Στρατού περιλαμβάνει και καταστροφικές ασκήσεις αυτού του είδους, της κοπής δένδρων. Εάν ο «εχθρός» είναι πια «εσωτερικός». Ή εάν μέσω αυτού του απίστευτου «πολέμου» επιτυγχάνεται η ενίσχυση του αξιόμαχού τους. 

Ανεξάρτητα από την διερεύνηση του ιδιοκτησιακού ζητήματος του χώρου στο οποίο κόπηκαν τα δένδρα, όφειλε ο Δήμος Καστοριάς να αποδειχθεί εγγυητής του αστικού τοπίου της πόλης. Ενός τοπίου που περιλαμβάνει και το παλιό της πράσινο, αυτό που έχει ενσωματωθεί ως στοιχείο του ιστορικού και πραγματικού περιβάλλοντος της πόλης, της ιστορικής εικόνας της στο διηνεκές. Όπως είναι τα άλση της. 

Διότι Καστοριά, είναι η λίμνη, τα βυζαντινά μνημεία, οι ανηφοριές, το βουνό, τα λεγόμενα «αρχοντικά» (που εμπνέουν αυτόκλητους άρχοντες να αυτοπροσδιορίζονται ως ταξικά ευγενείς με συναφείς γραφικότητες). Είναι όμως και τα παλιά της δένδρα και άλση. Αυτά που υπήρχαν και όσα σώζονται. 

Έτσι πολύ απλά, η κοπή των δένδρων (πεύκων και πλατάνων) ισοδυναμεί με ανυπολόγιστη καταστροφή μνημειακού πλούτου. Θα έπρεπε μάλιστα η αρμόδια αντιδημαρχία να εισηγηθεί στο δημοτικό συμβούλιο ένα αυστηρό πλαίσιο κανόνων και να του προσδώσει νομική δεσμευτικότητα. Για το αν και πότε θα επιτρέπει την κοπή δένδρων. Αντ’ αυτών βέβαια, η αρμόδια αντιδημαρχία Καστοριάς, στην οποία ανήκει η δικαιοδοσία του Κοιμητηρίου, προχώρησε στα τελευταία χρόνια στην εκτεταμένη κοπή κυπαρισσιών και άλλων δένδρων και μέσα στο ίδιο το Κοιμητήριο. 

Ιούλιος 2021. Πριν την... ενίσχυση του αξιόμαχου. 

Δίπλα στο περίφημο και εμβληματικό ξενοδοχείο Ξενία στην διάρκεια της δικτατορίας είχε ανεγερθεί η Λέσχη Αξιωματικών Καστοριάς στην θέση του «δίδυμου» προς την οικία Βαλαλά, μεγάλου κτίσματος. Με αποτέλεσμα οι δεξιώσεις, οι χοροεσπερίδες και τα γκαλά δεκαετιών να μετατρέπουν το ψηλότερο σημείο της πόλης της Καστοριάς, σε φάρο της. Βασιλείς, πρωθυπουργοί, στρατηγοί, πρέσβεις, υπουργοί, μητροπολίτες, και άλλοι ανηφόριζαν με τις λιμουζίνες της εποχής, προς τον Ξενία και την Λέσχη.

Το φαινόμενο της αλόγιστης και ολικής καταστροφής του περιβάλλοντος που προκαλείται στα δάση από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού, για μια ακόμη χρονιά καταγράφτηκε στην Ελλάδα και στο φετινό καλοκαίρι. Η ελληνική κυβέρνηση με μια άνευ προηγουμένου εκστρατεία αντιστροφής –προς τους πολίτες– της ευθύνης για την προστασία του πρασίνου από τις πυρκαγιές, και με την απειλή αυστηρών κακουργηματικών ποινών, «άναψε» το πράσινο φως στην αποψίλωση. Οδήγησε κατά χιλιάδες τους Έλληνες στην διαδικασία αποψίλωσης των οικοπεδικών εκτάσεών τους, αλλά και των εκτός σχεδίου πόλεως, που περιλαμβάνει και την κοπή δένδρων. Που δεν φαίνεται να απέτρεψε ούτε τις πυρκαγιές ούτε τους πυρομανείς. Με μια αδικαιολόγητη αναχρονιστική λογική, υποδαυλίζει τους καταδότες. Αλλά δεν κατορθώνει και σπουδαία αποτελέσματα. 

Στο σημείο αυτό και στο ίδιο θέμα, θα μπορούσε κάποιος να παρατηρήσει ότι τα καμένα και τα κομμένα δένδρα οδηγούν στο ίδιο θέαμα. Και να προτείνει την παραπομπή ακόμη και για κακουργήματα των αιρετών για τις πυρκαγιές στα δάση μιας και η κυβέρνηση που ενθαρρύνει τις καταγγελίες μεταξύ των Ελλήνων, οφείλει να αντιμετωπίζει με ίσους όρους απλούς πολίτες και αιρετά όργανα, αλλά και υπηρεσιακούς παράγοντες. 

Ιούλιος 2024. Δεύτερη κοπή των πεύκων.

Kαι έτσι, στο σημείο της πόλης που ήταν καταπράσινο και αποτελούσε ένα υπέροχο πνεύμονα αστικού δάσους με πεύκα, που κοσμούσε το περιβάλλον και λόγω των κλίσεων του εδάφους, δεν ενοχλούσε και κανένα, άρχισε να επεκτείνεται το σαράκι της βαρβαρότητας. Το οποίο σαράκι δεν σταμάτησε εκεί και έως τώρα δεν προκάλεσε την αντίδραση του Δήμου Καστοριάς, που όφειλε να εμποδίσει άμεσα, με όλα τα νόμιμα μέτρα ακόμη και κινητοποιώντας τις ναρκωμένες ευαισθησίες της συλλογικότητας.

Στην πόλη της Καστοριάς, η αποκρουστική και χωρίς καμμιά αντίσταση ενέργεια (δεύτερης) κοπής και άλλων πεύκων έξω από την Λέσχη Αξιωματικών, τον περασμένο μήνα με προφανή ευθύνη της στρατιωτικής ιεραρχίας τοπικά, αναμένεται να «μεταλαμπαδευθεί» στους ιδιώτες. Αλλά και στα γειτονικά πεύκα, προς το Βυζαντινό Μουσείο, καθώς ως συνήθως, αυτό που έλειπε, ήταν να κάνει κάποιος το ξεκίνημα. 

Η ίδια στρατιωτική αρχή, μέσα στα πολυάσχολα αμιγώς στρατιωτικά της καθήκοντα, είχε την… πολυτέλεια και βρήκε τον χρόνο να συνεχίσει το ίδιο έγκλημα κατά του αστικού περιβάλλοντος της Καστοριάς. Κόβοντας και το σύνολο σχεδόν των πεύκων μπροστά από τους εξώστες της βορειανατολικής πλευράς της Λέσχης Αξιωματικών Φρουράς Καστοριάς, καλοκαιριάτικα (το θέμα σχολιάστηκε στο φύλλο της ΟΔΟΥ αφιερωμένο στην ποίηση).

Δεν είναι γνωστό αν η αποκρουστική κοπή έγινε με πρόσχημα την ασφάλεια από τις πυρκαγιές ή δήθεν νόσο των πεύκων που υπήρχαν, και είναι προφανές ότι θα έγιναν «νομότυπα». Άλλωστε και ο Νέρων ήταν υπεράνω κάθε υποψίας. Ωστόσο η κοπή ήταν παράλογη και γίνεται προκλητική αφού ήδη ανοίχτηκαν οι «τέντες» σκίασης στους εξώστες της Λέσχης Αξιωματικών, δίνοντας την εικόνα μετατροπής του χώρου σε καφετέρια, –εκτός από την λειτουργία του άτυπου εστιατορίου σίτισης, εχόντων και κατεχόντων, υπό ένα καθεστώς άγνωστο. 

Και αχαρτογράφητο, μιας και η κριτική στην Καστοριά, είναι σπάνιο σπορ και δεν περιλαμβάνει την στρατιωτική διοίκηση της πόλης, που έχει αναδείξει σε ένα ακόμη ταμπού την κριτική και την διαμαρτυρία ακόμη και στους δήμιους. 

Δεν αντέχει την λογική ο οποιοσδήποτε εποχούμενος στρατιωτικός αξιωματούχος να καθορίζει με αυτό τον ιστορικά βλάσφημο τρόπο την Καστοριά.

Είναι άγνωστο αν η κοπή δένδρων αποτελεί στρατιωτική άσκηση και εάν οι ιθύνοντες του στρατεύματος, θεωρούν ότι υπερασπίζονται το αξιόμαχό τους με αυτό τον απαράδεκτο τρόπο. Αλλά σίγουρα δεν έχουν το ηθικό και ιστορικό δικαίωμα να καταστρέφουν την Καστοριά κόβοντας πεύκα, έστω και εάν αυτό συμβαίνει σε ζώνες δικαιοδοσίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Κόβοντας τα πεύκα που ανήκουν στην Καστοριά και τα οποία στο κάτω-κάτω τους παρέδωσαν οι προκάτοχοί τους. Και όλα αυτά για το ευτελές και προσβλητικό θέαμα με τέντες και τα τραπεζάκια έξω. Και ολίγον μουσική. 

Δεν αντέχει την λογική ο οποιοσδήποτε εποχούμενος στρατιωτικός αξιωματούχος να καθορίζει με αυτό τον ιστορικά βλάσφημο τρόπο την Καστοριά. Κάποιος οφείλει να τους τα πει, έξω από τα δόντια. Η βουλευτής Καστοριάς, δεν δείχνει καν να έχει αντιληφθεί την μέγιστη πολιτική σημασία αυτών των καταστροφών. Σε κάθε περίπτωση η ηχητική ομοιότητα των φράσεων «κόψιμο» και «κάψιμο» με το αποτέλεσμα τους να είναι και στις δύο περιπτώσεις ακριβώς το ίδιο, θα έπρεπε να προκαλέσει και τις ίδιες συνέπειες. Πριν το παράδειγμα του Νέρωνα με το πριόνι, εμπνεύσει και άλλους σε αυτή την ποιοτικά κάπως αλλόκοτη Καστοριά. 

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 5 Σεπτεμβρίου 2024, αρ. φύλλου 1238

Επιλογή σχετικών αναρτήσεων

• ΟΔΟΣ: Σαν ολοκαύτωμα
• Στην Αρχόντισσα [βίντεο]
• ΙΩΑΝΝΗ ΣΚΟΡΔΑ: Αγαπητή ΟΔΟΣ [6.4.2023]
• ΙΩΑΝΝΗ ΣΚΟΡΔΑ: Αγαπητή ΟΔΟΣ[1.8.2024]
• ΟΔΟΣ: Βαρβαρότητα στην Καστοριά
• ΟΔΟΣ: «Προσοχή στο γκαζόν!»
• ΟΔΟΣ: «Αρχόντισσα», τελεία και παύλα.