ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΠΗΧΙΩΝ: Φορολογική τακτική αλλού και εδώ

Ο τρόπος, πού ἐπέλεξε ἡ Κυβέρνηση νά ἀντιμετωπίσει τήν οἰκονομική κρίση ἡ ὁποία μαστίζει τήν χώρα μας καί τήν ἔξοδο ἀπ᾽αὐτήν, ἦταν καί εἶναι νά λάβει ὁρισμένα μέτρα, τά ὁποία κατά τήν γνώμη της, ἦταν ἀναγκαῖα καί τά μόνα, πάλιν κατά τήν γνώμη της, πού θά ἀπέτρεπαν, κατ᾽αὐτήν, τήν ἐπικείμενη χρεωκοπία τοῦ Ἑλληνικοῦ κράτους.

‘Αντί νά προσπαθήσει νά διορθώσει τά τοῦ οἴκου της, μέ τήν περιστολή τοῦ ὑπερτροφικοῦ καί ἀδηφάγου δημόσιου τομέα καί τῶν διαφόρων ὀργανισμῶν, πού ἐξαρτῶνται ἀπ᾽αὐτόν, μέ τήν χρηστή διαχείρηση τῶν δημόσιων οἰκονομικῶν, τήν περιστολή τῶν δαπανῶν, τήν πάταξη τῆς φοροδιαφυγής κ.τ.λ., ἐπέλεξε νά ὑπερφορολογήσει τόν ἰδιωτικό ἐπιχειρηματικό τομέα, τόν μόνο πού παράγει πλοῦτο, μέ αὔξηση τῆς φορολογίας καί ἔκτακτες εἰσφορές, νά αὐξήσει τό κόστος διαβιώσεως τοῦ ἁπλοῦ λαοῦ μέ τήν αὔξηση τοῦ ΦΠΑ καί νά περικόψει μισθούς καί συντάξεις μέ ἀποτέλεσμα τήν μείωση τῆς ἀγοραστικῆς ἰκανότητας τοῦ πληθυσμοῦ. ‘Αποτέλεσμα τῶν ἀνωτέρω εἶναι ἡ ὕφεση τῆς ἀγορᾶς, ἡ ἔλειψη προοπτικής γιά ἐπενδύσεις, μέ εἰσροή ξένων κεφαλαίων, καί ἡ ἀδυναμία ἀνάκαμψης τῆς οἰκονομίας καί ἔξοδο ἀπό τήν κρίση.

Δέν εἶμαι εἰς θέσιν οὔτε καί ἀρμόδιος νά κρίνω καί νά κάνω οἰκονομικές προβλέψεις καί προτάσεις, θά ἀναφέρω μόνον τρία περιστατικά, πού μοῦ διηγήθηκαν συμπατριῶτες μας καί ἕνα πού συνέβη σέ μένα. Εἶναι ἕνα δεῖγμα τοῦ πώς συμπεριφέρονται στούς φορολογούμενους πολίτες ἤ πελάτες τους οἱ ξένες κυβερνήσεις καί πιστωτικοί ὀργανισμοί.

Τά δύο πρῶτα συνέβησαν πρό ἑκατό καί πλέον ἐτῶν καί μοῦ τά διηγήθηκε συμπατριῶτης μας Καστοριανός, μακαρίτης ἤδη πρό πολλῶν ἐτῶν. Συνέβησαν στήν Γερμανία,σέ μιά μεγάλη πόλη, ὄπου εἶχε κατάστημα γουναρικῶν. Ὅταν ἄνοιξε τό κατάστημά του καί ἄρχισε νά δουλεύει περίμενε, μετά τήν πάροδο ὀλίγων ἐτῶν, νά κληθεῖ νά πληρώσει κάποιο φόρο. ΄Επειδή ὅμως δέ εἶχε καμία εἰδοποίηση ἤ ἐνόχληση ἀπό τήν οἰκεῖα ἐφορία, καί ἐπειδή, ὡς ξένος πού ἦταν, εἶχε μιᾶ ἔμφυτη ἀνασφάλεια, θεώρησε πρέπον, γιά νά ἐξασφαλισθεῖ, νά μεταβεῖ στήν ἁρμόδια ἐφορία, νά ἰδεῖ τί συμβαίνει. Ὁ ἔφορος, εὐγενέστατος, τόν ἕβαλε νά καθίσει καί ὅταν ἄκουσε τό αἴτημα του τόν ρώτησε ἀπό ποιό μέρος εἶναι. Ὁ συμπατριώτης μας ἀπάντησε, ἀπό τήν Καστοριά τῆς Μακεδονίας. Δέν εἶχε ἀπελευθερωθεῖ ἀκόμη ἡ Καστοριά ἀπό τόν Τουρκικό ζυγό. Εἶναι μεγάλη πόλις ἡ Καστοριά; τόν ξαναρώτησε. Ὄχι, ἀπάντησε. Θά ἔχετε τότε, εἶπε ὁ ἔφορος, καί κήπους καί ἀμπέλια νά καλλιεργεῖτε. Βεβαίως ἀπάντησε, ὁ δικός μας. Ὁταν φυτεύετε ἕνα ἀμπέλι ἤ ἕνα δένδρο στόν κῆπο σας δέν τό περιποιεῖσθε ὥστε νά μεγαλώσει, νά ἀνδρωθεί γιά νά ἀποδώσει καρπούς; δέν περιμένετε ἀπό τόν πρῶτο χρόνο νά ἔχετε καρπούς γιά συγκομιδή, συνέχισε ὁ ἔφορος. ‘Ασφαλῶς, εἶπε ὁ Καστοριανός. Αὐτό ἀκριβῶς κάνουμε καί ἐμεῖς, εἶπε ὁ ἔφορος. Ξέρουμε ποιός εἶσθε, ἔχετε τό κατάστημα γουναρικῶν στήν ὁδό τάδε, καί χαιρόμαστε γιατί οἱ δουλειές σας πηγαίνουν καλά. Μήν ἀνησυχεῖτε ὅμως, περιμένουμε νά ἀνδρωθεῖ ἡ ἐπιχείρηση σας καί τότε θά σᾶς φορολογήσουμε.
Καί ὄντως ἡ ἐπιχείρηση ἀνδρώθηκε καί ἀπέδωσε πολλά στόν πατριώτη μας καί ἀσφαλῶς καί στό Γερμανικό κράτος.

Ο ἴδιος συμπατριώτης μας μοῦ διηγήθηκε καί τό ἀκόλουθο περιστατικό (τό δεύτερο). Οἱ δουλειές του πήγαιναν καλά καί τά χρήματα, πού κέρδιζε τά κατέθετε στήν τράπεζα σέ λογαριασμό ὄψεως. Εἶχε συγκεντρώσει ἤδη ἕνα ἰκανό ποσό ὅταν ὁ διευθυντής τῆς τράπεζας τόν κάλεσε μιά μέρα στό γραφεῖο του. ‘Ανησύχησε, ὅπως μοῦ εἶπε, γιατί νά τόν καλέσει ὁ διευθυντής ὁ ἴδιος. Φοβήθηκε μήπως ἔχει κάποια ἐκρεμότητα. Ὁ διευθυντής, ἀφοῦ τόν χαιρέτισε καί τόν ἔβαλε νά καθίσει, τόν ρώτησε ἐάν θέλει νά τοῦ προσφέρει κάτι. Αύτός καθότανε σέ ἀναμένα κάρβουνα, ὅπως λέμε, καί περίμενε νά ἀκούσει τί χαμπέρια, ὅπως λέμε οἱ Καστοριανοί, θά τοῦ ἔλεγε ὁ διευθυντής τῆς τράπεζας.
Κύριε Β…, τοῦ λέγει ὁ διευθυντής, βλέπω ὅτι ἔχετε στήν τράπεζα ἕναν ἀρκετά μεγάλο λογαριασμό καί τόν ἔχετε σέ λογαριασμό ὄψεως. Μπορεῖτε νά τόν μετατρέψετε σέ προθεσμιακό λογαριασμό, πράγμα πού σᾶς συνβουλεύω νά κάνετε, ὥστε τό ἐπιτόκιο τῶν καταθέσεων σας νά εἶναι ἀρκετά ὑψηλότερο καί νά ἀποδίδει τό κεφάλαιο σας περισσότερα. ‘Εγώ ἀπάντησα, ὅπως μοῦ εἶπε, κ. διευθυντά γνωρίζετε καλά ὅτι εἶμαι ξένος καί θέλω νά εἶμαι πάντοτε συνεπής στίς ὑποχρεώσεις μου καί στίς συναλλαγές μου. Γιά τόν λόγο αὐτό θέλω νά ἔχω πάντοτε τήν εὐχέρεια νά μπορῶ νά ἐκταμιεύω ἄμεσα χρήματα ἀπό τήν τράπεζα γιά τίς ἐμπορικές μου ἀνάγκες. Ἐάν βάλω τά χρήματα σέ προθεσμιακό λογαριασμό δέν θά ἔχω αὐτήν τήν εὐχέρεια. Κύριε Β.., μοῦ ἀπάντησε ὁ διευθυντής, βάλτε τά χρήματά σας σέ προθεσμιακό λογαριασμό, νά ἔχετε τό αὐξημένο ἐπιτόκιο, καί σᾶς ἐγγυῶμαι ἐγώ προσωπικά ὅτι ἀνά πάσαν στιγμή καί ὥρα ἡ τράπεζά μας καί ἐγώ προσωπικά θά σᾶς διαθέτουμε οἰοδήποτε ποσό χρειαστεῖτε γιά τίς ἐμπορικές σας ἀνάγκες. Πράγμα πού ἐγένετο ἀπό τότε καί ἐφεξής.
Αὐτά συνέβησαν στήν Γερμανία πρό ἑκατονταετίας καί πλέον.

Τό τρίτο περιστατικό εἶναι πιό πρόσφατο. Μοῦ τό διηγήθηκε συμπατριώτης μας, Καστοριανός, ἐγκατεστημένος στίς ΗΠΑ, ὅπως τό ἔζησε τήν δεκαετία τοῦ 70. Μετανάστευσε στίς ΗΠΑ μετά τόν πόλεμο. Σπούδασε ἐκεῖ μηχανικός, παντρεύτηκε καί ἐγκαταστάθηκε ἐκεῖ μονίμως. Κατά τήν διάρκεια τῆς δικτατορίας ἡ ἑταιρεία, στήν ὁποία ἦταν καί μέτοχος, ἀνέλαβε ἔργα στήν Ἑλλάδα καί τήν ἐγγύς ‘Ανατολή καί τόν ἔστειλε ἐδῶ νά τήν ἀντιπροσωπεύσει. Ταυτοχρόνως ἀνέλαβε ἐδῶ καί δικές του δουλειές. Ὅταν ἐπέστρεψε στίς ΗΠΑ, τοῦ κοινοποίησε ἡ ἑταιρεία, ὅτι τόν κάλεσε ἡ ἐφορία νά παρουσιασθεῖ σ᾽αὐτήν γιά προσωπική του ὑπόθεση, γιατί χρεωστοῦσε χρήματα. Θωρηβήθηκε καί ἀνησύχησε γιατί στίς ΗΠΑ τά φορολογικά ἀδικήματα διώκονται αὐστηρά καί ἐκεῖ οἱ νόμοι ἀφαρμόζονται. Μετέβη πράγματι στήν ἐφορία συνοδευόμενος μάλιστα, γιά ἐνίσχυση, καί ἀπό τήν ἑλληνοαμερικανίδα σύζυγό του. Τόν ὑποδέχθηκε μία κυρία, ὑπάλληλος τῆς ἐφορίας. Κύριε Σ…, τοῦ λέει, βλέπω ὅτι ἐργαστήκατε στήν Ἑλλάδα τρία χρόνια καί τά εἰσοδήματα ἀπό τήν ἐργασία σας ἐκεῖ δέν εἶναι δηλωμένα ἐδῶ ἀπό τήν ἑταιρεία. Θά πρέπει νά καθορίσουμε τόν ἀναλογοῦντα φόρο πού θά πρέπει νά καταβάλετε. Θά τό ρυθμίσουμε αὐτό ἀμέσως. Τόν συμπατριώτη μας τόν ἔκοψε κρύος ἰδρώτας ἀναλογιζόμενος τό τί τοῦ ἔμελε νά πληρώσει. Ἡ ἐφοριακός ὑπάλληλος, προτοῦ ἀρχίσει νά κάνει τούς ὑπολογισμούς της, στρέφεται πρός τήν συνοδεύουσα σύζυγο του καί τήν ρωτάει ἀφελῶς, ἐσεῖς ἐργαζόσασταν στήν Ἐλλάδα; Ὄχι λέει ἐκείνη, ἁπλῶς βοηθοῦσα τόν ἄνδρα μου στό γραφεῖο του. Σᾶς πλήρωνε; Ὄχι, λέει αὐτή. Α! τότε ἀλλάζουν τά πράγματα, καθίστε, παρακαλῶ, στό σαλονάκι καί θά σᾶς καλέσω. Πράγματι μέ τήν πάροδο 15-20 λεπτῶν τούς κάλεσε ἡ ἴδια ὑπάλληλος καί τούς λέει. ‘Εσεῖς κύριε Σ… θά ἔπρεπε νά πληρώνετε τήν σύζυγό σας τουλάχιστον τήν κατώτερη ἀμοιβή, ἡ ὁποία γιά τά τρία χρόνια ἀνέρχεται στό Ἄλφα ποσόν. Τό ποσό αὐτό ἐκπίπτει ἀπό τά εἰσοδήματα σας. ‘Εσεῖς κυρία Σ… γιά τό ποσό αὐτό δέν ὑποχρεοῦσθε νά καταβάλετε φόρο γιατί εἶναι στό ἀφορολόγητο ὅριο. Ὅσον ἀφορᾶ ἐσᾶς κύριε Σ… μέ τήν ἔκπτωση τῶν εἰσοδημάτων σας, μέ τήν καταβολή τῶν χρεωστουμένων στήν σύζυγό σας, ὄχι μόνο δέν ὀφείλετε ἐπί πλέον χρήματα στήν ἐφορία ἀλλά ἐμεῖς πρέπει νά σᾶς ἐπιστρέψουμε ἕνα ποσό, ὡς ἀχρεωστήτως εἰσπραχθέν. Ὁρίστε ἡ ἐπιταγή τῶν ἐπιστρεφομένων χρημάτων και τοῦ ἐνεχείρισε τήν ἐπιταγή. Σᾶς λέει τίποτα αὐτό;

Καί τώρα στά δικά μας. Τήν δεκαετία τοῦ 60, ὑπηρέτησα γιά τρία χρόνια σέ πόλη τῆς Βορείου Ἑλλάδος, ὄπου καί ἐξήσκησα τήν ἰατρική. Ὅταν τόν τρίτο χρόνο πῆρα μετάθεση γιά τήν ‘Αθήνα, θεώρησα καλό νά πάω στήν ἐφορία τῆς πόλεως νά κλείσω τά βιβλία μου, γιά νά εἶμαι ἐντάξει ἀπέναντί της, καί νά ἀποσταλεῖ ὁ φάκελλος μου στήν Ἀθήνα. Ὁ ἔφορος μοῦ λέει ὅτι, ἀπό τά είσοδήματα πού εἴχα δηλώσει, θά μοῦ βάλει ἕνα ἀρκετά μεγάλο ποσό ἐπί πλέον καί μάλιστα καί γιά τόν πρῶτο χρόνο τῆς ἀσκήσεως τῆς ἰατρικῆς ἐκεῖ. Στήν έρώτησή μου, γιατί αύτό, μοῦ ἀπάντησε γιατί ἔχω φήμη καί πρέπει νά βγάζω περισσότερα. Μπορεῖ νά ἀπέκτησα κάποια φήμη μετά τρία χρόνια ἐξάσκησης τῆς ἰατρικῆς ἐκεῖ, τοῦ ἀπάντησα, ἀλλά τόν πρῶτο χρόνο, πού δέν μέ ήξερε κανείς, τί φήμη μποροῦσα νά ἔχω; ‘Εξάλλου, τοῦ λέγω, εἴμαστε δύο γιατροί τῆς αύτής είδικότητας στήν πόλη. Ὁ συνάδελφος εἶναι διωρισμένος στό Νοσοκομεῖο τῆς πόλης, στό ΙΚΑ καί σέ ἄλλες ὑπηρεσίες, ἐξασκεῖ δέ καί ίδιωτικῶς τήν ἰατρική. Τοῦ πῆρα, μόλις ἦλθα, ὅλη τήν πελατεία; ἀποκλείεται, τήν μιςή; Φορολογεῖστε με ἀναλόγως μέ τήν φορολόγηση αύτοῦ. Ὁ ἔφορος ἀνένδοτος μοῦ ἐπέβαλε τό κατ᾽ἐμέ άνέντιμο καί ἐπαχθές χαράτσι. Ὁμολογῶ ὅτι ἡ δήλωσή μου ἦταν εἰλικρινής τότε. Γιά τίς μετέπειτα δηλώσεις μου στήν ἐφορία, δέν παίρνω ὄρκο γιά τήν εἰλικρίνεια τους.

Τά συμπεράσματα τῶν ἀνωτέρω περιστατικῶν τά ἀφήνω στήν κρίση σας.