Bertolt Brecht: Αν οι καρχαρίες ήταν άνθρωποι

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Χρυσούλας Πατρώνου
Καστοριά


"Aν οι καρχαρίες ήταν άνθρωποι" ρώτησε τον κ. Κ η κορούλα της οικονόμου του, "θα φέρονταν καλύτερα στα μικρά ψαράκια;"

"Ασφαλώς", απάντησε αυτός. "Αν οι καρχαρίες ήταν άνθρωποι, θα κατασκεύαζαν μέσα στη θάλασσα τεράστια κιβώτια για τα μικρά ψαράκια, με κάθε είδους τροφή εκεί μέσα, και φυτά αλλά και μικρά ζωάκια. Θα φρόντιζαν να υπάρχει πάντοτε φρέσκο νερό στα κιβώτια, και θα έπαιρναν γενικά όλα τα υγειονομικά μέτρα. Αν για παράδειγμα κάποιο ψαράκι τραυματιζόταν στα πτερύγια, θα του έβαζαν αμέσως επίδεσμο, για να μην πέθαινε πρόωρα και το στερούνταν οι καρχαρίες. Και για να μην μελαγχολούν τα ψαράκια θα διοργάνωναν κάπου κάπου μεγάλες υδάτινες γιορτές, γιατί τα χαρωπά ψαράκια είναι πιο νόστιμα από τα μελαγχολικά. Θα υπήρχαν φυσικά και σχολεία στα μεγάλα κιβώτια. Στα σχολεία αυτά θα μάθαιναν τα ψαράκια πώς να κολυμπούν μέσα στο φάρυγγα των καρχαριών. Θα χρειάζονταν για παράδειγμα Γεωγραφία, για να μπορούν να βρίσκουν τους μεγάλους καρχαρίες που ξαπλώνουν κάπου τεμπέλικα. Το κύριο θέμα θα ήταν φυσικά η ηθική εκπαίδευση των μικρών ψαριών. Θα διδάσκονταν, ότι το πιο μεγάλο και ωραίο είναι να θυσιάζεται ένα ψαράκι με χαρά και ότι θα έπρεπε όλα να πιστεύουν στους καρχαρίες, προ παντός όταν έλεγαν, ότι φρόντιζαν για ένα όμορφο μέλλον. Θα μάθαιναν στα ψαράκια ότι αυτό το μέλλον μόνον τότε μπορεί να εξασφαλιστεί, αν παρακολουθούσαν υπάκουα τα μαθήματα. Τα ψαράκια θα έπρεπε να φυλάγονται από όλες τις χαμερπείς, υλιστικές, εγωιστικές και μαρξιστικές τάσεις και θα έπρεπε να το αναφέρουν αμέσως στους καρχαρίες αν κάποιο απ` αυτά εκδήλωνε τέτοιες τάσεις.

Αν οι καρχαρίες ήταν άνθρωποι, θα διεξήγαγαν φυσικά και πολέμους μεταξύ τους, για να κατακτήσουν ξένα κιβώτια και ξένα ψαράκια. Θα έβαζαν τα ψαράκια τους να διεξάγουν τους πολέμους αυτούς. Θα μάθαιναν στα ψαράκια ότι ανάμεσα σ` αυτά και στα ψαράκια των άλλων καρχαριών υπήρχε τεράστια διαφορά. Τα ψαράκια, θα τα κήρυτταν, είναι ως γνωστόν βουβά, αλλά σιωπούν σε εντελώς διαφορετικές γλώσσες και γι αυτό είναι αδύνατον να συνεννοηθούν. Σε κάθε ψαράκι, που θα σκότωνε στον πόλεμο μερικά άλλα, εχθρικά ψαράκια, που σιωπούσαν σε άλλη γλώσσα, θα καρφίτσωναν ένα μικρό μετάλλιο από φύκια και θα του έδιναν τον τίτλο του ήρωα.

Αν οι καρχαρίες ήταν άνθρωποι, θα είχαν αναπτύξει φυσικά και τις Τέχνες. Θα υπήρχαν ωραίοι πίνακες με τα σαγόνια των καρχαριών σε λαμπερά χρώματα, οι φάρυγγές τους θα απεικονίζονταν σαν γνήσια πάρκα διασκέδασης, όπου μπορούσες να μεθύσεις από χαρά. Τα θέατρα στο βυθό της θάλασσας θα παρουσίαζαν, πώς κολυμπούν τα ηρωικά ψαράκια κατενθουσιασμένα και μπαίνουν στους καρχαρίες, και η μουσική θα ήταν τόσο ωραία, που τα ψαράκια κάτω από τους ήχους της, με την ορχήστρα πρώτη-πρώτη, θα συνέρρεαν μαγεμένα και νανουρισμένα από τις πιο ευχάριστες σκέψεις στους καρχαρίες.

Θα υπήρχε και θρησκεία, αν οι καρχαρίες ήταν άνθρωποι. Θα δίδασκε ότι τα ψαράκια θα άρχιζαν να ζουν πραγματικά μόνο μέσα στην κοιλιά των καρχαριών. Βέβαια θα έπαυαν να είναι όλα τα ψαράκια ίσα, αν οι καρχαρίες ήταν άνθρωποι. Μερικά απ` αυτά θα κατείχαν θέσεις ανώτερες από τα άλλα. Και τα κάπως μεγαλύτερα θα είχαν την άδεια να τρώνε τα μικρότερα. Αυτό θα ήταν πολύ ευχάριστο για τους καρχαρίες, γιατί έτσι θα μπορούσαν συχνότερα να τρώνε μεγάλες μπουκιές. Και τα μεγαλύτερα, εκείνα που κατείχαν τις θέσεις αυτές, θα φρόντιζαν για την τάξη ανάμεσα στα μικρά ψαράκια, διδάσκαλοι, αξιωματικοί, μηχανικοί για την κατασκευή των κιβωτίων κ.λ.π. με δυο λόγια, θα υπήρχε πράγματι ένας πολιτισμός στη θάλασσα, αν οι καρχαρίες ήταν άνθρωποι."


Bertolt Brecht:1898-1956 Γερμανός δραματουργός, ποιητής και λογοτέχνης, ένας από τους μεγαλύτερους του 20ου αιώνα. Με την άνοδο του ναζισμού έφυγε από την Γερμανία και επέστρεψε το 1948. Γνωστά του έργα "Ο Κύκλος με την Κιμωλία" "Μάνα Κουράγιο", "Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν" κ.ά.