21.3.15

ΟΔΟΣ: Εν χορδαίς και οργάνοις


ΟΔΟΣ 18.12.2014 | 769

Πραγματοποιήθηκε (και φέτος) στο όνομα της δήθεν προβολής του καστοριανού καρναβαλιού και στο βωμό της τουριστικής ανάπτυξης εν χορδαίς και οργάνοις η ημερήσια εκδρομή και της αντιδημαρχίας πολιτισμού (επί των παραδοσιακών εκδηλώσεων) στην Θεσσαλονίκη. Το αμφιλεγόμενο happening που προβληματίζει αυτούς (τους δημότες) που απλά θέλουν να απολαμβάνουν το πατροπαράδοτο έθιμό τους χωρίς να γίνονται απαραίτητα τουριστική ατραξιόν, άρχισε παλιότερα και υιοθετήθηκε - επαναλήφθηκε με ενθουσιασμό από την νέα δημοτική αρχή.

Το γεγονός ότι στην σχετική ανακοίνωση του «δρώμενου» της Θεσσαλονίκης αναφερόταν ότι την φετινή «εκστρατεία» οργάνωσε (όχι απλά) ο Δήμος Καστοριάς (αλλά) και η αντιδημαρχία πολιτισμού, πέρασε βέβαια απαρατήρητο και ασχολίαστο. Ωστόσο σε συνδυασμό με παρόμοια φαινόμενα δικαιολογεί το ερώτημα αν (ο Δήμος Καστοριάς), έχει χωριστεί σε τιμάρια. Και εάν έχουν εκχωρηθεί διακριτές αυτονομίες σε αντιδημαρχίες. Αν η αντιδημαρχία πολιτισμού είναι κάτι άλλο από τον Δήμο Καστοριάς.

Πάντως επί του θέματος, σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά με το άφθονο φωτογραφικό και κινηματογραφημένο υλικό, το π. Σάββατο 13 Δεκεμβρίου και πάλι στην πλατεία Αριστοτέλους, μέλη «πολιτιστικών και εξωραϊστικών» σωματείων και μεμονωμένοι ιδιώτες υπό την αιγίδα του Δήμου Καστοριάς, της αντιδημαρχίας πολιτισμού (της έτερης αντιδημαρχίας πολιτισμού-παιδείας, της αντιδημαρχίας... αγροτικών θεμάτων και του προέδρου του δημοτικού συμβουλίου) και άλλων ανέλαβαν καθήκοντα διαχειριστών και εκπροσώπων όχι μόνο του καστοριανού καρναβαλιού. Αλλά και του τουριστικού «προϊόντος» της Καστοριάς.

Με συνοδεία ορχήστρας έμειναν, ήπιαν, χόρεψαν στην Αριστοτέλους, προκαλώντας σχετικό κυκλοφοριακό κομφούζιο σε ώρες εμπορικής αιχμής το π. Σάββατο με την πεποίθηση ότι με αυτό τον τρόπο διαφημίζουν και ωφελούν την Καστοριά και τα έθιμά της.

Συνωστίστηκαν σε φωτογραφικά στιγμιότυπα με τον δήμαρχο της συμπρωτεύουσας και προέβησαν σε βαρυσήμαντες δηλώσεις, γιατί άλλο (;) για το καρναβάλι. Αδιαφορώντας ότι στα μάτια κάποιων το θέαμα μπορεί να είναι αδιάφορο, ακόμη και κάπως φαιδρό, ενοχλητικό ή να παραπέμπει σε επαιτεία. Και να προκαλεί ακόμη και οίκτο ή εκνευρισμό σε ανυποψίαστους πεζούς και οδηγούς.

Προφανώς δεν υπάρχει σοβαρή αμφιβολία ότι εν έτει 2014 όσοι βορειοελλαδίτες είναι λάτρεις των παραδοσιακών ηθών και εθίμων, δεν περιμένουν το «μπουλούκι» της Αριστοτέλους για να πληροφορηθούν τα ήθη και έθιμα, ενός περιορισμένου γεωγραφικά χώρου. Φρόντισαν γι΄ αυτό περασμένες δημοτικές αρχές, η τηλεόραση και προπαντός η τεχνολογία (ίντερνετ). Επομένως δεν μένει αμφιβολία ότι σε όλους τους υπόλοιπους περαστικούς της Αριστοτέλους, σ’ αυτούς δηλαδή που δεν πίνουν νερό στο όνομα της παράδοσης, το θέαμα της Αριστοτέλους, στην καλύτερη περίπτωση ήταν αδιάφορα. Στην πιο πιθανή όμως μπορεί να προκάλεσε ακόμη και τα αντίθετα αποτελέσματα.

Το θετικό γεγονός ότι στο φετινό «δρώμενο» της πλατείας Αριστοτέλους ακούστηκαν αποκλειστικά ελληνικοί (καστοριανοί παραδοσιακοί ρυθμοί) και όχι τα σλάβικα χάλκινα που ορισμένοι βαφτίζουν «ακούσματά» «μας» και μονοπωλούν τα τελευταία χρόνια το εκφυλισμένο καρναβάλι της Καστοριάς εκτιμάται ότι έχει σχετική μόνο αξία.

Όχι μόνο διότι εδώ στην Καστοριά, αντίθετα απ’ ό,τι στην Αριστοτέλους, τα ξένα βαλκανικά ακούσματα δίνουν και παίρνουν, αν δεν αποχρωματίζουν και πλαστογραφούν την παράδοση. Αλλά και διότι το θέαμα και τα ελληνικά ακούσματα της πλατείας Αριστοτέλους αποκάλυψαν σοβαρό έλλειμμα αυτοπεποίθησης. Παρουσίασε μια διαφορετική μουσική εικόνα απ΄ αυτή που κατακλύζει τα τελευταία πολλά χρόνια το καστοριανό καρναβάλι. Και ενίσχυσε την υπόνοια ότι το μουσικό καπέλωμα του εθίμου, από τα σλάβικα ακούσματα, ίσως και να μην είναι ακριβώς τυχαίο.

Εν πάση περιπτώσει, στην πλατεία Αριστοτέλους ο Δήμος Καστοριάς -της αρχής γενομένης από χρόνια τώρα- όσο και οι λοιποί «εκφραστές» και ρέκτες του εξωραϊσμού και του πολιτισμού, με (λιγότερες αυτή την φορά) στόφες, αντεριά και τα συναφή μασκαρέματα, παρουσία του ίδιου του δημάρχου, του προέδρου του δημοτικού συμβουλίου και τριών αντιδημάρχων, πρώτα σύμφωνα με τις ανακοινώσεις τους… «αναβάθμισαν» ένα απλό έθιμο, όπως είναι τα καρναβάλια σε… «θεσμό» (θεσμός ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, θεσμός και τα καρναβάλια λοιπόν).

Στην συνέχεια -και ανεξάρτητα από τις καλές προθέσεις, προκάλεσαν για μια ακόμη φορά πλήγμα στην εικόνα του τόπου και το κύρος του εθίμου. Το οποίο παρουσιάστηκε σαν πανηγύρι παρά την ιδιωτικότητα των εθίμων, που ενυπάρχει σ’ αυτά ανεξάρτητα από την μαζικότητα της συμμετοχής.

Στο ίδιο μοτίβο, η ίδια αντιδημαρχία πολιτισμού, που σε πρόσφατο κείμενό της, διακήρυξε ότι θα εμποδίσει την εισβολή ξένων επιρροών στο καρναβάλι της Καστοριάς, διοργανώνει στις 3 Ιανουαρίου -και μάλιστα στον περίβολο της Κουμπελίδικης (το σύμβολο του δήμου) παραδοσιακό δρώμενο, με τον ξένο για την αληθινή μουσική παράδοση της πόλης, τίτλο, «Τα χάλκινα στην Καστοριά».

Πρόκειται -όπως αναφέρεται- για μουσική εκδήλωση με την συμμετοχή παραδοσιακών ορχηστρών στον αύλειο χώρο του Ι.Ν. Παναγίας Κουμπελίδικης Η εκδήλωση θα πλαισιωθεί και από το μουσικό συγκρότημα «Baildsa» και θα πραγματοποιηθεί σε συνδιοργάνωση με την Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς και την συνδρομή του Πολιτιστικού Συλλόγου «Τσαρσί».

Η προαναφερόμενη ορχήστρα, με την εύγλωττη ονομασία («Baildsa»), έχει ήδη εμφανιστεί στην Καστοριά από τον σύλλογο «Τσαρσί». Πλην όμως δεν είναι μια συνηθισμένη μουσική ορχήστρα με τα καλά και τα κακά της, αλλά έχει και εμφανή πολιτικό λόγο τον οποίο τα μέλη της διατυμπανίζουν χωρίς να μασούν καθόλου τα λόγια τους.

Διότι σε συνέντευξή τους στο “Balkon3”, παραδέχθηκαν ότι έχουν όραμά τους -«αγώνα» τον περιγράφουν-, την δημιουργία των United States of Balkans. Χωρίς να είναι ξεκάθαρο αν εννούν μουσικά τις United States, ή κάτι περισσότερο, πολιτικό ή γεωγραφικό όπως συμπεραίνει κανείς. Και εάν σ’ αυτή εντάσσουν όλη την επικράτεια, ή όχι. Παρουσιάζουν τους εαυτούς τους ως κατοίκων των USB (United States of Balkans).

Επίσης είναι εντυπωσιακό, και οπωσδήποτε αρκετά παρεξηγήσιμο, το γεγονός ότι στην ίδια συνέντευξή τους, αναφέρονται σε Βουλγαρία, Αλβανία, Τουρκία, «Μακεδονία» ενώ δεν βρήκαν σχεδόν τίποτε αρκετά ελληνικό να το επικαλεστούν. Αντίθετα παρά τις λεπτές ισορροπίες που υπάρχουν, περιγράφουν με την ελληνική λέξη «Μακεδονία» το κράτος της FYRoM, και με μια τούρκικη παραφθορά, δηλαδή “Istanbul”, την Κωνσταντινούπολη. Προτιμούν τις «επίσημες» εσωτερικές ή διεθνείς ονομασίες αυτές, με τρόπο μονόπλευρο.

Βεβαίως όλα αυτά, χωρίς να είναι σαφές αν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ακόμη και του νόμου, καθόλου δεν φαίνεται να προβλημάτισαν τον Δήμο Καστοριάς, που βάλθηκε να ψυχαγωγήσει και να εκπολιτίσει, με αυτόν τον τρόπο την Καστοριά, θέτοντας υπό την αιγίδα, προφανώς από αφέλεια, ορχήστρα της οποίας τα μέλη, εκφράζουν αυτές τις τουλάχιστον παράδοξες απόψεις. Και έτσι ετοιμάζεται να καεί το πελεκούδι, σλαβιστί ή τουρκιστί και μάλιστα σε μια περιοχή και πλατεία σύμβολο, όπου υποτίθεται ότι ο λαός της Καστοριάς περίμενε να λειτουργήσει η αρχιτεκτονική σχολή.


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 18 Δεκεμβρίου 2014, αρ. φύλλου 769


Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:

4 σχόλια:

  1. Τζουμτριαλαριλαρό !21/3/15

    Καλέστε τον Γλωσσαμύντορα ΑΜΕΣΩΣ !
    "εν χορδαίς και οργάνω"
    είναι το ορθόν λέγειν τε και γράφειν ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος21/3/15

    United States of Balkans!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Τι κάνει νιάου νιάου21/3/15

    Γιατί έπαιζαν μόνο Καστοριανά στη Θεσσαλονίκη? Δηλαδή ΜΟΝΟ ΕΛΛΗΝΙΚΑ?
    Ντρέπονταν να παίξουν τα... "άλλα"?
    Φοβόντουσαν?
    Τι αποδεικνύει αυτό?
    Μήπως, η μουσική έχει σύνορα, μόνο στη Θεσσαλονίκη?
    Μήπως, η μουσική αποδεικνύει την εθνική ταυτότητα, μόνο στη Θεσσαλονίκη?
    Μήπως, η μουσική είναι το dna ενός λαού, μόνο στη Θεσσαλονίκη?
    Μήπως, η Θεσσαλονίκη δεν σηκώνει [.........] προπαγάνδα, και θα έπαιρνε [...........] με τις πέτρες ο Άνθιμος?
    'Η μήπως, εδώ είμαστε [...........]?


    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ανώνυμος21/3/15

    @ Τζουμτριαλαριλαρό
    Την έκφραση αυτή, όλοι μας την ξέρουμε «εν χορδαίς και οργάνοις» και έτσι την χρησιμοποιούμε. Όμως, τον τελευταίο καιρό κάποιοι λαθολόγοι θεωρούν αμορφωσιά να γράψεις χορδαίς και οργάνοις επειδή, λένε, ο Ψαλμός 150 του Δαβίδ λέει «Αινείτε αυτόν εν χορδαίς και οργάνω». Πράγματι, ο Ψαλμός έτσι είναι. Ωστόσο, σήμερα έχει επικρατήσει να χρησιμοποιούμε τον πληθυντικό, και έτσι καταγράφεται η φράση π.χ. στο Φρασεολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής και σε άλλες συλλογές.
    Ακόμα και το γενικά «ρυθμιστικό» Λεξικό Μπαμπινιώτη δίνει τον τύπο ‘και οργάνοις’ αλλά προσδιορίζει ότι ο στίχος της Βίβλου είναι στον ενικό (‘και οργάνω’).
    Γιατί χρησιμοποιούμε πληθυντικό; Νομίζω ότι είναι πανίσχυρη η συμμετρία εδώ, και η αναλογία με άλλες βιβλικές φράσεις που φαίνονται ή είναι παρεμφερείς (μετά φανών και λαμπάδων, μετά βαΐων και κλάδων) και μας φαίνεται κάπως φτωχός ο πανηγυρισμός με ένα μόνο όργανο! Επιπλέον, κι ο ίδιος ο Ψαλμός 150 πριν και μετά από αυτόν τον στίχο απαριθμεί ένα σωρό όργανα, ολόκληρη φιλαρμονική («αινείτε αυτόν εν ψαλτηρίω και κιθάρα … αινείτε αυτόν κυμβάλοις ευήχοις») οπότε πιστεύω ότι με τον σημερινό πληθυντικό μάλλον υπηρετούμε το πνεύμα του ψαλμωδού παρά το προδίδουμε.
    https://sarantakos.wordpress.com/2009/09/06/spelldemon/

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ