ήτοι περί του ορθώς λέγειν τε και γράφειν
-26.6.2015 Μερικές εφημερίδες και τηλεοπτικά κανάλια γράφουν: Ο κ. Γιάνης (ο γνωστός υπουργός που με τρικ και προσποιητά χαμόγελα θέλει να εντυπωσιάζει). Δεν έχουν νομικό και συνταγματικό δικαίωμα ούτε υποχρέωση να υποχωρούν στην ιδιοτροπία του ανδρός και να γράφουν Γιάνης. Τουλάχιστον να γράφουν "ο Γιάνης" εντός εισαγωγικών δηλαδή, για τους γνωρίζοντες τη διαφορά.
-27.6.2015 Αισθητική παρατήρηση σε άρθρο: Αίσθηση από τις διαφωνίες του για την διαφαινόμενη συμφωνία... Ανεπαισθήτως ο αρθρογράφος "έπαιξε" παρήχηση του φθόγγου φί. (πρβλ ο Σοφοκλής για τον Οιδίποδα: τυφλός τα τ' ώτα τόν τε νούν τοις όμμασιν εί: παρήχηση του ταύ).
-25.6.2015 τοπικός τύπος: α) ποιο κατανοητά, ποιο παραστατικά... Το ορθόν: πιο κατανοητά, πιο παραστατικά... Το πιο είναι μετασχηματισμένος τύπος του πλέον (πλέον κατανοητά = περισσότερο κατανοητά) ενώ το ποιος, ποια, ποιο είναι η γνωστή ερωτηματική αντωνυμία. β) Στο ίδιο άρθρο: (Η Κακία στον Ηρακλή): Θα περάσεις μια ζωή, χωρίς να καταβάλεις καμιά ιδιαίτερη προσπάθεια. Το ορθόν: να καταβάλλεις..., διότι είναι πασιφανές. Είναι παροντική ενέργεια (ενεστώς) κατά διαστήματα. ΝΑ καταβάλλεις εκάστοτε στο διάβα της ζωής... Πρβλ. Ο ήλιος ανατέλλει.
-24.6.2015 Αθηναϊκή εφημερίδα: Η παραδοχή της Επιτροπής του ελεγκτικού Συνεδρίου της παραλείψεως ενός μέλους της να σημειώσει... Διαβάζοντας ο αναγνώστης - γίνεται ολοφάνερο - οι αλλεπάλληλες γενικές δυσχεραίνουν την άμεση κατανόηση της παραγράφου του κειμένου και γίνονται κουραστικές. Η ... θεραπεία; Να αποφεύγονται οι αλλεπάλληλες γενικές με χρήση εμπρόθετων προσδιορισμών και άλλων ισοδύναμων όρων. Εν προκειμένω: Η παραδοχή της επιτροπής του Ε. Σ. ότι ένα μέλος της παρέλειψε να σημειώσει....
-28.6.2015 Διαβάζοντας σελίδες από την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους για την κρατούσα κατάσταση τον 14ο αιώνα στο Βυζάντιο, στέκομαι για λίγο σε επισήμανση του χρονικογράφου Παχυμέρη, ο οποίος για να δικαιολογήσει γιατί ο Ανδρόνικος Β' προτιμούσε μόνο μισθοφόρους Αλαμανούς και Καταλανούς (Γερνμανούς και Ισπανούς) ενίοτε και Σλάβους, αναφέρει: "των Βυζαντινών υπηκόων γυναικισθέντων άντικρυς... ουχ ήττον δε και από κακοθελούς γνώμης και προαιρέσεως". Τονίζει το κατάντημα, την ηθική πτώση των κατοίκων του Βυζαντίου κατά τον αιώνα αυτόν και μετέπειτα εξ αιτίας της εν γενικαίς γραμμαίς διαφθοράς συνειδήσεων και χαρακτήρων. Οι κάτοικοι - μας λέγει ο Παχυμέρης - "εξεθηλύνθησαν", συμπεριφέροντο σαν γυναίκες... όχι λιγότερο από την στρεβλή και κακότροπη γνώμη και προτίμησή τους. Γι αυτό η πολιτική και πνευματική ηγεσία της πατρίδος μας, οι συγγραφείς και κυρίως τα ΜΜΕ αλλά και όλοι οι κοινωνικοί φορείς και παράγοντες να προσπαθούν και να συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή του λαού μας, χωρίς να αλλοιώνουν τον χαρακτήρα του και το φρόνημά του με ξενόφερτες και δήθεν μοντέρνες "τεμέκ" νεωτεριστικές ιδέες. Και μια γλωσσική παρατήρηση: των υπηκόων γυναικισθέντων. Γυναικίζω και γυναικίζομαι = φέρομαι σαν γυναίκα, εκθηλύνομαι. Οι Πόντιοι λέγουν: Ο Λάμπων (ή ο Κωστίκας) γυναικίζ' = θέλει γυναίκα να παντρευτεί, έτσι και Σημέλα ανδρίζ'.
-29.6.2015. Ρωτήθηκα: επώδυνος: γιατί ωμέγα; Στις σύνθετες λέξεις, όταν το δεύτερο συνθετικό (επί + οδύνη) είναι όνομα ουσιαστικό, το αρχικό του φωνήεν παθαίνει εκτένεια, δηλαδή εκτείνεται από βραχύ σε μακρό. Έτσι, το όμικρον γίνεται ωμέγα. Επώδυνος, λοιπόν, όπως το όνομα και όνυμα στους αρχαίους σε σύνθεση γίνεται επώνυμο(ν), επώνυμος (π.χ. συγγραφέας, ηθοποιός, κλπ). Το ίδιο και η δυσωδία (δυσ- + οδωδή = οσμή). Τι είναι η δυσωδία; Είναι η δυσάρεστη, κακή οσμή. (και τα επίθετα δυσώδης και ευώδης).
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 9 Ιουλίου 2015, αρ. φύλλου 796
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.