Η δίκη διήρκεσε περίπου μια εβδομάδα και κατά την διάρκειά της αφιερώθηκε σημαντικός χρόνος σε ενστάσεις επί διαδικαστικών ζητημάτων, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει η έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας. Ακολούθησε συστηματική προσπάθεια αμφισβήτησης της καλλιτεχνικής αξίας των τοιχογραφιών και του ολοκληρωτικού ευτελισμού τους και παράλληλα να πειστεί το Δικαστήριο, ότι το αρχοντικό Σομαλιά, κτίσθηκε μετά το 1850 (ώστε να μην θεωρηθεί η πράξη του κακούργημα), την στιγμή που αψευδής μάρτυρας της ηλικίας του είναι το πιο αξιόπιστο σύγγραμμα για την Καστοριά (Π. Τσαμίση «Η Καστοριά») αλλά και το υπέρθυρο που ανέγραφε «1780» και το οποίο σώζεται μέχρι και σήμερα. Επιχειρήθηκε ακόμη να παρουσιαστεί ο κατηγορούμενος ως Ρομπέν των Δασών, ή (και) ως Ζορό. Ο από μηχανής θεός που παρενέβη για να σώσει από την καταστροφή (κατάρρευση) τις …τοιχογραφίες. Και στον οποίο όχι μόνο δεν ταιριάζει η αποδοκιμασία, αλλά αντίθετα μπορεί να αξίζει ακόμη κάθε έπαινος.
Ναι! Έκλεψε (κατά το κατηγορητήριο) τις περίφημες τοιχογραφίες, αν και κατά την γραμμή υπεράσπισης δεν είχαν αξία!! Σπατάλησε δηλαδή ο κατηγορούμενος μια εβδομάδα επιστημονικής και αριστοτεχνικής πολυδάπανης δουλειάς, με κίνδυνο της σωματικής ακεραιότητάς του στο ετοιμόρροπο δάπεδο του αρχοντικού, κρυφά, στήνοντας ολόκληρη επιχείρηση με ακριβά τεχνικά μέσα, για να διασώσει τις («άχρηστες») τοιχογραφίες. Οι οποίες κατά το κατηγορητήριο άξιζαν 200.000,00 ευρώ, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις της εποχής της κλοπής, έφθαναν μέχρι και το 1 δισεκατομμύριο δραχμές!
Όμως το δικαστήριο δεν πείσθηκε από τις εκδοχές του κατηγορουμένου, αλλά από τα στοιχεία του κατηγορητηρίου, και τις καταθέσεις των μαρτύρων. Τουλάχιστον αυτών που κατέθεσαν όσα γνώριζαν ακριβώς. Γιατί σ’ αυτές τις περιπτώσεις, μερικά στόματα κλείνουν, και κλείνουν ερμητικά. Στο τέλος ο κατηγορούμενος κρίθηκε ένοχος για κλοπή σε βαθμό κακουργήματος. Καταδικάστηκε σε κάθειρξη 5 ετών, αναγνωρίζοντάς του ελαφρυντικό του έντιμου προτέρου βίου. Όπως αναμενόταν ο κατηγορούμενος -στον οποίο επιβλήθηκε και στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων- άσκησε έφεση και αφέθηκε ελεύθερος αφού πρώτα κατέβαλε και την εγγύηση που καθόρισε το Δικαστήριο.
Η ίδια υπόθεση θα οδηγηθεί επομένως σε ακόμη ανώτερο Εφετείο για να δικαστεί από την αρχή, ενώ όπως εκτιμάται είναι πολύ πιθανό έως τότε να σπάσει την σιωπή του ο κατηγορούμενος, ή να ανοίξουν όσα στόματα παρέμειναν κλειστά περιμένοντας να πέσει στα μαλακά η υπόθεση. Και μέχρι τότε, ίσως, να μην είναι λίγοι όσοι θα χάσουν τον ύπνο τους.
Για την εφημερίδα ΟΔΟ, η παραπομπή και η καταδίκη κάθε κατηγορουμένου δεν αντιστοιχεί πάντα στις πλήρεις ευθύνες για όλους τους υπευθύνους. Σε όσους εμπλέκονται από άποψη ηθικής και κοινωνικής ευθύνης. Η δίκη, η αθώωση ή και η καταδίκη των κάθε φορά κατηγορουμένων, αποτελούν μεν εκδηλώσεις εφαρμογής των νόμων, όμως δεν αποτελούν ούτε το παν, ούτε το άπαν σε κοινωνικό επίπεδο. Δεν εγγυώνται την «κάθαρση» για την οποία δικαστής είναι η συνείδηση του κάθε ανθρώπου και η συναίσθηση του καθήκοντος.
Ιδίως στην συγκεκριμένη υπόθεση η οποία, για την ΟΔΟ, έχει ευρύτερες διαστάσεις απ’ αυτές που συμπεριλήφθηκαν στο κατηγορητήριο, αλλά και μορφή πιο σύνθετη από το πρόσωπο του συγκεκριμένου κατηγορούμενου. Ο οποίος, κατά την εκτίμηση της εφημερίδας, αποτελεί ενδεχομένως ένα βασικό από τους υπευθύνους. Αλλά προφανώς όχι τον μόνο, καθ’ ότι δεν ευσταθεί λογικά η υπόθεση, ότι θα μπορούσε ποτέ μόνος του, ο κάθε δήθεν «ιδεολόγος» να οργανώσει λάθρα επιχείρηση τέτοιας έκτασης και μορφής, και τέτοιας δαπάνης, στο φως της ημέρας, επί 7 τουλάχιστον ημέρες, χωρίς προηγουμένως κάποιος, ή κάποιοι να μην τον καλύπτουν. Με τον ένα, ή με τον άλλο τρόπο. Καλός ο Ερμής ως από μηχανής θεός για την «σωτηρία» των τοιχογραφιών, αλλά σε ορισμένους καλλίτερος μοιάζει να φάνηκε ο Κερδώος Ερμής.
Η έκβαση της υπόθεσης στο στάδιο αυτό προκάλεσε πάντως αισθήματα ανακούφισης σ’ αυτούς που προσπάθησαν να αποδείξουν ότι οι εξαιρετικές τοιχογραφίες, οι οποίες έχουν σημαντική καλλιτεχνική και ιστορική αξία, ήταν κτήμα του λαού της Καστοριάς και κομμάτι της ιστορίας της πόλης που αποσπάστηκε βίαια στον βωμό του κέρδους και της απληστίας. Περιουσιακής, πολιτικής, καλλιτεχνικής, υπηρεσιακής, εμπορικής.
Στο τέλος, μετά την έκδοση της απόφασης διαδόθηκε η φήμη ότι δεν αποκλείεται να παραδοθούν στον Δήμο Καστοριάς οι θαυμάσιες τοιχογραφίες, αρκεί να εξασφαλιστεί χώρος για την τοποθέτηση και έκθεσή τους. Για την ιστορία να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά που κατηγορούμενος για την κλοπή μέρους της πολιτιστικής κληρονομιάς της Καστοριάς, φαίνεται να υφίσταται τις ποινικές συνέπειες της πράξης του.
Σχετικά κείμενα:
- ΟΔΟΣ: Μυστηριωδώς
- ΟΔΟΣ: Το [άλλοτε] αρχοντικό Σομαλιά
- Αρχοντικό Σομαλιά
- ΟΔΟΣ: Κύκλωμα
- ΟΔΟΣ: Στο έρεβος του σκοταδιού
- ΣΟΝΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ: Εβραΐδος και Αναισθησίας γωνία...
- ΜΕΡΟΠΗΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΓΓΕΛ: Το καλό δωμάτιο ή αυτόπτες μάρτυρες
- ΟΔΟΣ: Αυλαία
- Πολιτιστικός σύλλογος Καστοριάς «Αθ. Χριστόπουλος»: Σημεία των καιρών
- ΟΔΟΣ: Πολιτιστική κληρονομιά
- ΟΔΟΣ: Αυτιά, μάτια και στόματα
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 30 Οκτωβρίου 2008
Αλήθεια,το όνομα του κατηγορούμενου,γιατι δεν ανακοινώνεται;
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι υπόλοιποι, γνωστοί-άγνωστοι την γλύτωσαν, ή θα βγουν όλα τα άπλυτα στην δίκη του Εφετείου?
ΑπάντησηΔιαγραφή