ΗΛΙΑ ΠΑΠΑΜΟΣΧΟΥ: Λιμνιώτες

Τον κύριο Θανάση τον γνωρίζω από παιδί. Κείνα τα χρόνια που σπανίζαν οι ψηλοί ξεχώριζε. Είχ' ένα γουναράδικο επάνω στη στερνή στροφή του δρόμου που οδηγεί στο ρημαγμένο πια ξενοδοχείο Ξενία.
Πάνω από τα ρούχα τους οι γουναράδες, να μην γιομίζουν τρίχες, φόρμες φοράγανε σταχτιές, εκείνος προτιμούσε μια λευκή, μοιάζοντας έτσι πιο πολύ με δόκτορα.
Εκεί που παίζαμε, τον βλέπαμε να βγαίνει συντροφιά μ' έναν εργάτη, τη σταματούρα φορτωμένοι με τομάρια νοτισμένα για να τη βάλουνε καταντικρύ του ήλιου, κι ώρα μετά καθώς τα δέρματα ξασπρίζανε σαν τον ασβεστωμένο τοίχο της εκκλησιάς που φεγγοβόλαγε δυο βήματα παρέκει, βγαίναν για να την πάρουν πάλι μέσα.
Σαν πήρε να λευκοφοράει το κεφάλι του ο κυρ Θανάσης κρέμασε τη φόρμα και για να μην γυρνά χωρίς σκοπό, με τη δημοσιογραφία ασχολήθηκε, ένα παλιό μεράκι του.
Τα θυμηθήκαμε όλα αυτά καθώς συντρώγαμε πριν μέρες κι όταν τον παίνεσα για την πετυχημένη του ενασχόληση, σεμνά επήγε τη συζήτηση αλλού.
«Μην φανταστείς ότι το κάνω μόνο απ' αγάπη και μεράκι, το κάνω και για να ξεχνιέμαι, να μην σκέφτομαι...», μου 'πε και κοίταξε της λίμνης τα νερά, τα μαύρα σαν κατράμι, που πάνω πάνω αχνόλαμπαν απ' τη φτενή σελήνη.
Η λίμνη που έπνιγε τους καημούς του, που 'φερνε μήνυμα αγάπης στη γυναίκα του στα πάμπολλα ποιήματα που έγραψε στα νιάτα του για κείνη.
Μα κι έμπρακτα την ευαισθησία του φανέρωσε για της μικρής της πόλης μας το κόσμημα. Χρημάτισε επί πολλά έτη μέλος του συμβουλίου του Ναυτικού ομίλου κι εμφύσησε την έγνοια του για το υγρό στοιχείο στον δευτερότοκο τον γιο του, ο οποίος όχι μόνο ως κωπηλάτης διέπρεψε μα και μ' έναν ζήλο γνωστικό, μετεκπαιδεύτηκε στην περιβαλλοντολογία περνώντας τον Ατλαντικό, ώστε γυρνώντας στη γενέτειρα να ξαναδώσει με τα φώτα του στο θαμπό πια στολίδι την αίγλη τη χαμένη.
Ήτανε πιο μεγάλος τρία χρόνια από μένα μα οι θητείες μας στο στράτευμα συνέπεσαν. Υπηρετούσε στη Στρατονομία ως λοχίας κι εγώ στη Λέσχη Αξιωματικών μ' απόσπαση. Έφερε με το τζιπ κάποιους ανώτερούς του για να φάνε κι έτσι βρεθήκαμε. Ήταν χρυσό παιδί, τα μάτια του σερμπέτι, πράσινο χρώμα και βαθύ σαν το γλυκό το συκαλάκι.
Λίγο καιρό μετά απ' τη φορά εκείνη που τον είδα έγινε το κακό. Σε μια απ' τις εξόδους του, που τη μουντάδα τ' ουρανού αψήφησε, το πάθος του για το κουπί τον έφερε στον όμιλο. Μόνο τη βάρκα βρήκανε ώρες πολλές μετά. Για του παιδιού το κορμί έψαξε ο στρατός μ' όλα τα μέσα. Όσον καιρό το αναζήταγαν απ' το νερό ο κυρ Θανάσης δεν αλάργεψε στιγμή.
«Και να 'χεις και τον κόσμο, πως τάχατες τον είδαν στην Αθήνα χασίσι να πουλάει κι εικονίσματα, ή, πάλι, λέει, πως κλέφτηκε με κάποια που δεν τη θέλαμε η μάνα του κι εγώ και ζει στη Γερμανία, που 'ναι να ήταν κάτι απ' όλ' αυτά αληθινό κι ας μην τον έβλεπα ξανά», μου 'πε σκασμένος, κι όπως το βλέμμα σήκωσε κατά τους γύρω λόφους που 'τανε αλειμμένοι πια σκοτάδι, άρχισε να μιλά για έναν ταξίαρχο που μόνο του στιγμή να μείνει δεν τον άφηνε φοβούμενος μην κάνει καμιά τρέλα.
Ακόμη κι όταν έπαιρνε τα όρη ν' αγναντέψει, από κοντά κι ο φύλακας ο άγγελός του, ν' ανηφορίζει με τ' αμάξι τα ριζά, κι όλο διάκριση μετά, πίσω να κάθεται μακριά, να μην τον κάνει άβολα να νοιώσει.
Τι μου 'ρθε και του είπα, νομίζοντας πως το 'ξερε, ότι σκοτώθηκε δυο τρία χρόνια πριν στην Κύπρο ο Ταξίαρχος σ' ένα ατύχημα με ελικόπτερο.
Έγειρε τότε το κεφάλι του μπροστά κι είδα τα μάτια του πίσω από γυαλιά που τ' ασημένια μπράτσα τους χωνόντουσαν μέσα σε φουντωτές χιονάτες φαβορίτες, να ταξιδεύουνε θλιμμένα επάνω στο λευκό τραπεζομάντιλο, και θαύμασα το μεγαλείο του ανθρώπου που κι αν πένθος βαρύ τον άγγιξε, μέσα στο δράμα του την ανθρωπιά του άλλου εκθειάζει, ή που μες στη μαυρίλα του πιότερο κι απ' τον εαυτό του λυπάται τον συμπάσχοντα (για να κρατάει στη συμβία συντροφιά νωρίς γυρνούσε σπίτι του τα βράδια), κι όλα αυτά μου τα 'δειχνε καθώς καθόταν στην προβλήτα, ανάμεσα σε κείνη που μέσα της, σαν ερωμένη, κράτησε το παιδί του είκοσιοχτώ μερόνυχτα, και στην άλλη που πίσω μας ανέβαινε κι έφτιαχνε τη χερσόνησο, την άλλη, που μέσα της για πάντα θα κρατούσε τον Μιχάλη.