Κάποτε στην Καστοριά

[στήλη]

Καστοριανοί συλλέκτες

Η συλλεκτική δραστηριότητα είναι μια ερασιτεχνική ενασχόληση, ένα χόμπι, το οποίο ικανοποιεί όχι μόνο τον συλλέκτη αλλά όλη την κοινωνία αφού πρόκειται για μια πρακτική που διαφυλάσσει την ιστορική, πολιτιστική και πολιτισμική κληρονομιά ενός τόπου και όχι μόνο. Στη Καστοριά υπάρχουν αρκετοί συλλέκτες διαφόρων αντικειμένων. Εμείς δεν τους γνωρίζουμε όλους αλλά μερικούς, για τους οποίους κάνουμε ειδική αναφορά, διότι κατά την γνώμη μας εκτός από την διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης, της πολιτιστικής και πολιτισμικής κληρονομιάς βοηθάνε και στην τόνωση του τουριστικού ενδιαφέροντος.
Είναι μια αξιέπαινε ενέργεια και δραστηριότητα που τιμά όχι μόνο τους ίδιους τους συλλέκτες αλλά και όλους τους συμπολίτες τους, που θα πρέπει να είναι υπερήφανοι, που έχουν τέτοιους συμπολίτες, που αξιοποιούν όχι μόνο τον ελεύθερο τους χρόνο δημιουργικά, αλλά ξοδεύουν και χρήματα δικά τους, ενώ από τα συλλεκτικά αντικείμενα ωφελείτε ό κοινωνικός τους περίγυρος.

Έτσι λοιπόν στην αντίληψή μας πέσανε δύο τέτοιες συλλογές, εκ των οποίων η μια βρίσκεται στον Βράχο και η άλλη στον Χλόη. Πρωτεργάτης της πρώτης είναι ο Χρήστος Αδαμόπουλος και της δεύτερης ο Αντώνης Δήμου. Εμείς είχαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε και τους δύο χώρους αυτών των συλλογών και να διαπιστώσουμε το μεράκι και την νοικοκυροσύνη αυτών των συμπολιτών μας για τα συλλεκτικά τους έργα. Παρά την ανεπάρκεια των χώρων που διαθέτουν, προσπαθούν να βολέψουν όλα τους τα συλλεκτικά αντικείμενα με τέτοιο τρόπο, που να μπορούν να είναι ορατά. Για την συλλογή δε αυτών εκτός από χρόνο ξοδεύουν και χρήματα όχι μόνο για να τα αποκτήσουν αλλά και να τα συντηρήσουν.
Εμείς θέλοντας να τους ευχαριστήσουμε και να τιμήσουμε την προσπάθειά τους για τους λόγους που προαναφέρουμε, κάνουμε αυτή την δημοσίευση, προκειμένου να γίνουν παράδειγμα προς μίμηση, καθότι πιστεύουμε, ότι η ιστορική μνήμη είναι ένας βασικός παράγων επιβίωσης ενός λαού και μιας κοινωνίας. Σε πρώτη φάση δημοσιεύουμε φωτογραφίες από την πρώτη περίπτωση του Βράχου και σε άλλο ειδικό αφιέρωμα θα κάνουμε ξεχωριστό αφιέρωμα και για τον Αντώνη Δήμου.

Κλείνοντας το άρθρο αυτό, θα πρέπει με την ευκαιρία αυτή να πούμε ότι, το χωριό Βράχος ήταν και αυτός ένας μαρτυρικός τόπος κατά την διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, αφού και εκεί δόθηκαν μάχες για την Ελληνικότητα της Μακεδονίας. Για το λόγο αυτό δημοσιεύουμε την αναθηματική μαρμάρινη πλάκα που βρίσκεται στον χώρο του λαογραφικού Μουσείου του Βράχου, ενώ θα έπρεπε να βρίσκεται σε κάποιο άλλο ποιο εμφανές σημείο. Ελπίζουμε σύντομα η μαρμάρινη αυτή στήλη να βρει την θέση που της ανήκει.
Θα πρέπει δε να πούμε ότι στον Μακεδονικό αγώνα δεν είχαμε αγωνιστές και θύματα μόνο από ντόπιο πληθυσμό της Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και από την Πελοπόννησο την Κρήτη την Θεσσαλία και άλλα μέρη της Ελλάδας. Αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο καθότι για την απελευθέρωση της Κρήτης, της Πελοποννήσου καθώς και της υπόλοιπης της λεγόμενης παλιάς Ελλάδας, υπήρξαν πάρα πολλοί Μακεδόνες που βοήθησαν στην απελευθέρωσή τους κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας.

Διά του λόγου του αληθές παραθέτουμε απόσπασμα από σχετική επετειακή έκδοση που ΜΜΑ- Καστοριάς για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Καστοριάς όπου εκεί διαβάζουμε:
«Ο Ζάχος Χριστόδουλος, γεννήθηκε στην Καστοριά το 1803. Ήταν μέγας ευεργέτης των σχολών της Καστοριάς. Οι γονείς του λόγω οικονομικών δυσχερειών το αποσύρουν από το σχολείο για να δουλέψει στη γούνα. Έχοντας συνέταιρό του τον γαμπρό του Θωμά Πουλιόπουλο, διενεργούσε εμπόριο γουναρικών με τις κυριότερες πόλεις της Ευρώπης (Λειψία, Βιέννη, Τεργέστη, Λονδίνο, Κάιρο). Διατηρούσε συγχρόνως και κεντρικό κατάστημα στην Καστοριά, με υποκαταστήματα σε Ιωάννινα, Λάρισα, Θεσ/νίκη, Κων/ πολη και Σμύρνη. «Δια διαθήκης του κατέλιπεν άπασαν την περιουσίαν του ανερχομένην εις 5.000 λίρας οθωμ. εις αγαθοεργίας, εις ναούς, μοναστήρια, ορφανοτροφεία, εις δε τα σχολεία της πόλεως εκληροδότησε λιρ. Οθ. 1500…». Απέστειλε στην αγωνιζομένη το 1866 Κρήτη 3000 μετζήτια (600 λιρ.οθ. περίπου) δια του καταστήματος γουναρικών Ιωάννου Ρίζου στην Λειψία. (βλ. Κουτσιαύτης, 2010, σελ. 149).
Ευχόμαστε τον αγαπητό Χρήστο δύναμη και υγεία, να ολοκληρώσει του ευγενείς πόθους του, και την σύζυγό του να τον στηρίζει στο πολιτισμικό και πατριωτικό έργο του.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 31 Ιανουαρίου 2013, αρ. φύλλου 677