Μια φορά κι έναν καιρό καθόλου μακρινό ήταν ένα όμορφο χωριό χτισμένο στις όχθες μιας λίμνης. Ήταν μια λίμνη όμορφη που στόλιζε με την ομορφιά της μιαν αρχοντική πόλη κι όλα τα μέρη γύρω της. Ώσπου άρχισαν τα πάθη της. Οι άνθρωποι την έβλεπαν να υποφέρει, μιλούσαν πού και πού με λύπη για τα βάσανά της, αλλά ξεχνούσαν πολύ γρήγορα.
Τα παιδιά όμως δεν ξεχνούσαν ποτέ. Με κάθε ευκαιρία όλο τη λίμνη τους σκέφτονταν, όλο γι’ αυτή μιλούσαν. Άλλωστε, δεν μπορούσαν να καταλάβουν πώς γίνεται να ζουν δίπλα της και να μην μπορούν να κολυμπούν μέσα της όπως έκαναν οι μπαμπάδες τους και οι μαμάδες τους όταν ήταν παιδιά.
Έτσι, λοιπόν, όμορφα μέρη τους ζητούσαν στο σχολείο τους να περιγράψουν, τη λίμνη τους περιέγραφαν. Και μονάχα ένα τους, ο Γιώργος, δεν ήθελε να κάνει την παραμικρή κουβέντα για το τι είχε πάθει η καημένη. Τα άλλα δεν έκρυβαν τα παθήματά της: «Αναρωτιέμαι πώς μπορούν και ρίχνουν σκουπίδια μέσα της», έγραφε η Βαρβάρα. «Παλιά δεν ήταν μολυσμένη, τώρα όμως είναι», έλεγε η Μαρία. Κι ο Ιωάννης τα λέει εντελώς έξω από τα δόντια: «Έτσι όπως κατάντησε, δεν εντυπωσιάζεται κανείς από το χωριό ούτε ξένος δεν έρχεται να τη δει. Έχει πράσινο χρώμα, έχει μέσα σκουπίδια. Δε μου κάνει καθόλου εντύπωση, γιατί είναι βρόμικη».
Αυτά έγραψαν τα παιδιά και πέρασαν πολλές μέρες από τη μέρα εκείνη. Ώσπου οι δάσκαλοι του σχολείου ζήτησαν για κάποιο λόγο να ζωγραφίσει το κάθε παιδί τη δική του ευχή για το 2009 που πλησιάζει.
Τι γι’ αγάπη μίλησαν τα παιδιά με τις ζωγραφιές τους, τι για φιλία, για ευτυχία κι ευτυχισμένες οικογένειες, αλλά και για χαρούμενα παιδιά που πάνε σχολείο παντού σ’ όλη τη γη…
Όχι όλα τους όμως. Γιατί το ένα τρίτο των παιδιών την αγωνία του για το περιβάλλον ζωγράφισε. «Όλοι αξίζουμε ένα καλύτερο περιβάλλον» έγραψε ο Μάκης της Στ’ τάξης. Άλλοι ευχήθηκαν με τη ζωγραφιά τους να μη λείψει ποτέ από τη γη το νερό που πίνεται . Αρκετοί άλλοι όμως πάλι τη λίμνη θυμήθηκαν, δείχνοντας με τον τρόπο αυτό πως η λίμνη με τα προβλήματά της είχε γίνει ένας αληθινός καημός μέσα τους. Διαβάζουμε, λοιπόν, τις ευχές τους που την αφορούν-όλες ανεξαιρέτως διατυπωμένες με τρόπο που δείχνει πως τα παιδιά πιστεύουν πως μπορούν να πραγματοποιηθούν: «Εύχομαι να καθαριστεί η λίμνη μας», ζωγράφισαν η Μάγδα, ο Χρήστος και οι δυο Γιώργηδες της Γ’, ο καθένας με το δικό του τρόπο∙ «Μακάρι να είναι καθαρή η λίμνη» η Βαρβάρα της Δ’, «Μακάρι να καθαριστεί η λίμνη μας» η ίδια ευχή, αυτή τη φορά από τη Μαρίνα της Δ’∙ «Μακάρι να έχουμε καθαρή λίμνη για πάντα» έσπευσε να κατοχυρώσει τη διάρκεια στο όνειρο η μια Μαρία της Δ’, ενώ η άλλη Μαρία με την ιδιαίτερη αγάπη στην ποίηση ευχήθηκε έμμετρα:
«Εύχομαι οι λίμνες να καθαρίσουν
και τα ποτάμια να γεμίσουν».
Και όλα, μα όλα τους, ζωγράφισαν τη λίμνη μας πεντακάθαρη και πεντάμορφη, έτοιμη να δεχτεί τα παιδιά στη δροσερή αγκαλιά της, να τη χαρούν όχι μόνο βλέποντάς την, αλλά και κολυμπώντας εντελώς άφοβα μέσα της ∙ σαν πραγματικά δελφινάκια της Ορεστιάδας λίμνης…
Πάντοτε έτσι γίνεται. Πάντοτε από τα παιδιά λέγονται οι πιο μεγάλες αλήθειες. Το πρόβλημα όμως είναι ότι τις περισσότερες φορές αυτές τις μεγάλες αλήθειες τις ακούνε μόνο οι δάσκαλοί τους. Και ξέρετε γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί, πολύ απλά, το σχολείο, καθώς δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να εκφράζονται με διάφορους τρόπους, εκ των πραγμάτων είναι και αυτό που τα ακούει και αποκρυπτογραφεί τις απαντήσεις τους.
Αυτή τη φορά όμως τα πράγματα δεν κύλησαν ακριβώς έτσι. Γιατί πλησίαζε η μέρα που στο χωριό θα ερχόντανε κάποιοι επιστήμονες που εδώ και μήνες είχαν ανασκουμπωθεί και, χρησιμοποιώντας τις γνώσεις τους και μάλιστα με τη θέλησή τους, χωρίς να τους έχει υποχρεώσει κανείς, πάλευαν να βρουν μια λύση ∙ τη λύση για να σωθεί η λίμνη που τόσο αγαπούσαν τα παιδιά.
Τότε ακριβώς ήταν που οι ζωγραφιές και τα λόγια των παιδιών έφτασαν στα χέρια του αρχηγού της ομάδας. Μεταξύ μας, χωρίς την ελπίδα να τα προσέξει, γιατί οι μεγάλοι σχεδόν πάντα έχουν- ή νομίζουν πως έχουν- πιο σοβαρά πράγματα να κάνουν από το να ασχολούνται με το τι λένε τα παιδιά με τις ζωγραφιές και με τα ίδια τους τα λόγια . Κι αυτό γίνεται γιατί δεν ξέρουν πως τα παιδιά λένε τα πιο σημαντικά πράγματα.
Κι όμως ∙ αυτή τη φορά δεν έγινε αυτό που γίνεται συνήθως. Ο αρχηγός της ομάδας των εθελοντών όχι μόνο δεν αδιαφόρησε για τα μηνύματα των παιδιών, αλλά έκανε στην άκρη και χάρισε στα παιδιά το χρόνο του για ν’ ακουστεί η δική τους φωνή. Ήθελε, καθώς φαίνεται, να δώσει σε όλους τους μεγάλους μες στην αίθουσα σήμερα τη σπάνια ευκαιρία να ακούσουν ό,τι άκουσε ο ίδιος, να δουν ό,τι αυτός είδε και, το κυριότερο απ’ όλα, να νιώσουν ό,τι αυτός ένιωσε.
Κατάλαβε, όπως φάνηκε, πως αυτά ειδικά τα μηνύματα είχαν μιαν εντελώς ιδιαίτερη αξία και δύναμη, γιατί ήταν εντελώς αυθόρμητα. Αυτό ακριβώς, άλλωστε, αποδεικνύει πόσο πολύ απασχολεί τα παιδιά το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα ζήσουν, ένα περιβάλλον που θα παραλάβουν ταλαιπωρημένο και πληγωμένο από τα λάθη και τις αβλεψίες άλλων.
Μεταξύ μας, τα παιδιά ξέρουν κι ένα σπουδαίο μυστικό: θέλουν, αλλά δεν μπορούν να σώσουν τη γη, που είναι το μεγάλο μας σπίτι. Δηλαδή, δεν μπορούν μόνα τους να τη σώσουν. Έχουν καταλάβει πως μόνο με τη βοήθεια των μεγάλων θα μπορέσουν να αλλάξουν τον κόσμο. Μόνο με τη δική μας βοήθεια.
Λοιπόν, ένα μονάχα απομένει: αυτή τη βοήθεια κανείς μας να μην τους την αρνηθεί. Κανείς, ούτε για μια στιγμή και για κανέναν απολύτως λόγο. Για κανέναν….
Εκ μέρους όλου του σχολείου
Η δασκάλα του
Σόνια Ευθυμιάδου- Παπασταύρου
Σόνια Ευθυμιάδου- Παπασταύρου
(*) Το κείμενο αυτό ακούστηκε στην ημερίδα που πραγματοποίησε η Εθελοντική Επιστημονική Ομάδα για τη σωτηρία της λίμνης στο Μαυροχώρι την π. Κυριακή με θέμα: «Η λίμνη της Καστοριάς και φιλοπεριβαλλοντικές μέθοδοι γεωργίας», όπου, επιπλέον, οι αναρτημένες ζωγραφιές των παιδιών τα έλεγαν όλα, δίνοντας μιαν ασυνήθιστη διάσταση στο θέμα που παρουσιαζόταν.
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 27.11.2008
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.