23.9.12

ΑΝΑΣΤΑΣΗ Κ. ΠΗΧΙΩΝ: Συλλογικότης και κοινωνική συνοχή


ΟΔΟΣ 5 Ιουλίου 2012 | 649

Ὁ ἄνθρωπος, στήν πορεία τῆς έξέλιξης του, διεπίστωσε μέ τό λογικό του ὅτι γιά νά έπιβιώσει καί άντεπεξέλθει στίς προκλήσεις τοῦ βίου, ἔπρεπε νά συμβιώσει μέ τούς συνανθρώπους του καί μέ τήν συνεργασία νά έντεπεξέλθει τῶν προκλήσεων. Ἔτσι, άπό τίς άπαρχές τοῦ έλλόγου βίου του, ἐπεδίωξε τήν ανάπτυξη σχέσεων μέ τούς συνανθρώπους του, τήν κοινωνία μαζί τους καί τήν σύμπηξη ὁμάδων. Άπό τήν οίκογένεια, στήν φατρία, στό γένος, στήν πόλη, στό ἔθνος, στό κράτος.
Τό ίδανικότερο εἶδος κοινωνίας καί συμβιώσεως τῶν άνθρώπων, πού έπιτεύχθηκε στήν ἱστορία τῆς άνθρωπότητος ἤταν ἡ πόλις-κράτος τοῦ ἑλληνικοῦ κόσμου τῆς άρχαιότητος.
Μέ τήν ἔνταξή του σέ ὁμάδα, ὁ ἄνθρωπος, ἀπεμπόλισε τόν άτομοκεντρισμό του καί ὑποχρεώθηκε νά δεχθεῖ κανόνες, οἱ ὁποῖοι καθορίσθηκαν ἀπό τήν κοινότητα.

Διατυπώνεται τελευταίως, τόσο στόν ἔντυπο τύπο ὅσο καί στίς διάφορες συζητήσεις στόν ἠλεκτρονικό, ὅτι ἕνα μέτρο πού πρέπει ἀπαραιτήτως νά ἐπιδιωχθεῖ καί ἐπιτευχθεῖ, γιά τήν ἔξοδο τῆς χώρας ἀπό τήν κρίση, πού διέρχεται, εἶναι ἡ συλλογικότης τοῦ πληθυσμοῦ. Βέβαια αὐτό δέν ἀπηχεῖ τήν πλήρη ἀλήθεια διότι ὁ ὅρος συλλογικότης δέν ἀποδίδει τί πράγματι πρέπει νά ἐπιιδιωχθεῖ δηλαδή τήν κοινωνική συνοχή.

Εἴθισται, τά τελευταία χρόνια νά παραποιοῦνται οἱ ἔννοιες πολλῶν λέξεων ἀπό τούς πολιτικούς μας ἤ ἀπό κύκλους ἐμφορούμενους ἀπό διάφορες ἰδεολογίες καί ἰδεοληψίες. Ἔτσι ἄλλο σημαίνει ὁ ὅρος κοινωνία καί ἄλλο ἡ συλλογικότης.

Κοινωνία (ἀπό τό ῥῆμα κοινωνῶ) εἶναι ἡ σχέσις καί τό ἀποτέλεσμα τοῦ κοινωνῶ καί στήν πολιτική πράξη τό σύνολο ἀνθρώπων ὡς ὠργανωμένον τι ὅλον νοούμενον, ἐντός ὡρισμένων τοπικῶν καί χρονικῶν ὁρίων διαβιοῦν (1), καί κατ᾽ ἐπέκταση κοινωνικότης καί κοινωνική συνοχή εἶναι ἡ τάσις πρός συμβίωσιν ἐν τῆ κοινωνία μετ᾽ ἄλλων ἀνθρώπων καί ἡ προσαρμογή εἰς τάς ἐκ ταύτης ὑποχρεώσεις (2). Ὁ δε Ἀριστοτέλης λέγει: Ἡ πόλις (σήμερα το κράτος ) εἶναι εἶδος τι κοινωνίας, πολιτεία δέ ἡ πρός ἀλλήλους σχέσις τῶν πολιτῶν.

Ἀντιθέτως ὁ ὅρος συλλογικότης προέρχεται ἀπό τό συλλογικός.
Συλλογικός: ὁ ἀνήκων ἤ ἀναφερόμενος εἰς σύλλογον, εἰς συντεταγμένην ὁμάδα, ὁ περιλαμβάνων ἤ ἀφορῶν πολλἀ πρόσωπα ἤ πράγματα ἤ ὁ ἀπό πολλῶν ὁμοῦ προερχόμενος (3).
Στήν πατρίδα μας, δυστυχῶς, ἡ συλλογικότης, ὐπό τήν ἀνωτέρω ἔννοια ἀνθεῖ καί κυριαρχεῖ εἰς βάρος μάλιστα τῆς κοινωνικότητος καί τῆς κοινωνικῆς συνοχῆς.

Εἶναι ἴδιον τῶν ἀνθρώπων νά θέλουν νά ἀνήκουν, νά μετέχουν σέ μία ὁμάδα ἀνθρώπων. Οἱ ἀνήκοντες στίς ὁμάδες αὐτές ἔχουν μιά συλλογικότητα ἡ ὁποία ἀποβαίνει τίς περισσότερες φορές εἰς βάρος τοῦ κοινωνικοῦ συνόλου. Ἀπό τήν συλλογικότητα τῆς συντεχνίας τῶν βουλευτῶν μας, τῶν πανεπιστημιακῶν, τῶν διαφόρων συνδικαλιστικῶν ὀργανώσεων, ἀκόμη καί μέχρι τῶν ὀπαδῶν τῶν διαφόρων ποδοσφαιρικῶν ὁμάδων, ὅλοι ἐνδιαφέρονται καί φροντίζουν μόνο γιά τά συμφέροντα τῆς συλλογικῆς τους ὑπόστασης, πολλές φορές μάλιστα καί εἰς βάρος τῶν ἄλλων ὁμάδων καί τοῦ συνόλου. Μιά τέτοια συλλογικότης δέν ἔχει καμιά σχέση μέ τήν κοινωνικότητα καί ὄχι μόνον δέν μπορεῖ νά ἀποτελέσει ὄργανο ἀνόρθωσης τῆς χώρας καί ἔξοδο ἀπό τήν κρίση ἀλλά προκαλεῖ καί ἀνεπανόρθωτα δεινἀ. Ἄς μήν ξεχνοῦμε ὅτι καί οἰ συμμορίες τῶν ληστῶν ἔχουν συλλογικότητα.

Αύτό πού λείπει λοιπόν ἀπό τούς Ἕλληνες δέν εἶναι ἡ συλλογικότης - ἡ ὁποία μάλιστα πλεονάζει στίς ἐπί μέρους ὁμάδες - ἀλλά ἡ κοινωνικότης δηλαδή η ἀρμονική σχέσης κοινωνίας τῶν πολιτῶν μεταξύ τους καί μεταξύ αὐτῶν καί τοῦ κράτους. Γιατί κατά τόν ‘Αριστοτέλη ἡ πόλη (κράτος) ἤ ἀλλιῶς ἡ πολιτειακῶς ὀργανωμένη κοινωνία εἶναι ἕνα εἶδος κοινότητας πού εἶναι ἀνώτερη ἀπό ὅλες τίς κοινωνίες – συλλογικότητες - ( οἰκογένειες, ἐπαγγελματικές τάξεις κ.λ.π.) γιατί ἐπιδιώκει τό ἀνώτερο ἀπ᾽ὅλα τά ἀγαθά. Τήν εὐζωΐαν. Γιατί τά διάφορα εἴδη τῶν ἐπί μέρους κοινωνιῶν (συλλογικοτήτων) ἐπιδιώκουν κάποιο ἐπιμέρους συμφέρον, ἀγαθό, γιά τήν ζωή τῶν μελῶν τους. Ἡ πολιτική κοινωνία, ἡ πόλη ἐπιδιώκει τό συμφέρον τοῦ συνόλου. Αὐτή εἶναι ἡ εἰδοποιός διαφορά μεταξύ συλλογικότητας καί κοινωνίας.

Ἡ ἔλλειψη αὐτή τῆς κοινωνικότητας τῶν Ἑλλήνων ἔχει τά αἴτιά της, μερικά τῶν ὁποίων, κατά τήν γνώμη μου, εἶναι καί τά ἀκόλουθα:

α) Ἡ συμπεριφορά τοῦ κράτους ἔναντι τῶν πολιτῶν –τόσο τῶν ἀρχόντων ὅσο καί τῆς κρατικῆς δημοσιοϋπαλληλικῆς μηχανής - τό κράτος συμπεριφέρεται, τίς περισσότερες φορές ἐχθρικά πρός τούς πολίτες καί ἀντιστρόφως οἱ πολίτες ἀντιμετωπίζουν τό κράτος ὡς ξένο πρός αὐτούς καί τό ἀντιμάχονται· καί αὐτό συμβαίνει γιατί οἱ μέν ἄρχοντες ἀποβλέπουν στό ἴδιον ἤ κομματικό καί μόνον συμφέρον, οἱ δέ κρατικοί λειτουργοί στό συλλογικό συμφέρον τῆς συντεχνίας τους καί ὄχι στό συμφέρον τῆς κοινωνίας. Εἶναι δέ ἴδιον τοῦ Ἕλληνος νά καθίσταται δικτατορίσκος καί νά ταλαιπωρεῖ τούς συνανθρώπους του ὅταν ἀναλάβει μιά ἐξουσία ἤ μιά ἀρχή.

β) Ἡ ἀτομικότης (ἀτομοκεντρισμός) τῶν Ἑλλήνων. Οἱ Ἕλληνες ἔχουν σέ ὕψιστο βαθμό ἀνεπτυγμένη τήν ἀτομικότητά τους, θεωροῦν τόν ἑαυτό τους ὅτι εἶναι τό κέντρο τοῦ σύμπαντος (εἶναι χαρακτηριστική ἡ ἔκφραση «ξέρεις ρέ ποιός εἶμαι ἐγώ;») καί νομίζουν ὅτι δέν πρέπει νά ὑπόκεινται σέ, καί νά ἀκολουθοῦν, κανόνες. Τήν νοοτροπία αὐτήν τοῦ Ἕλληνα τήν ἐξέθρεψε ἀκόμη περισσότερο καί τήν κατέστησε νά θεωρεῖται σήμερα ὡς ἀνεφέρετο δικαίωμα, ἡ πολιτική ἐξουσία άπό τό 1981 καί ἐντεύθεν καί ἡ στρεβλή ἀντίληψη, πού καλλιεργήθηκε, περί δημοκρατικῶν, δῆθεν, δικαιωμάτων καί ἀτομικῶν τοιούτων. Τό ἀτομικό συμφέρον θεωρεῖται ὕψιστο ἀγαθό καί ἀνεφέρετο δικαίωμα τοῦ ἀτόμου εἰς βάρος τοῦ κοινωνικοῦ συνόλου καί τῶν ὑποχρεώσεων τῶν ἀτόμων πρός τήν κοινωνία. Τό κακό ἐπιτάθηκε καί μέ τόν θεσμό «τῆς προστασίας τοῦ Πολίτη» καί περί τοῦ ἀπορρήτου τῶν προσωπικῶν δεδομένων καί ἄλλων τοιούτων καινοφανῶν διατάξεων. Ὅλα αὐτά βέβαια ἐπιβεβαιοῦν τήν ἀνυπαρξία κράτους δικαίου, γιατί σέ μιά εὐνομούμενη κοινωνία δέν χρειάζεται νά ὑπάρχει ὀ θεσμός τῆς προστασίας τοῦ πολίτη, αὐτός προστατεύεται κάλλιστα ἀπό τήν ἐφαρμογή τῶν δίκαιων νόμων τοῦ κράτους.

Ἡ ἀτομικότης αύτή τῶν Ἑλλήνων ἐξέθρεψε ἐκτός τῶν ἄλλων καί τήν φαυλοκρατία. Ὁ Εὐαγγ. Κοροβίνης στό βιβλίο του “Ἡ Νεοελληνική Φαυλοκρατία” γράφει:
Ἡ Ἑλληνική ἀτομικότητα εἶναι ὁ ἀμιγέστερος ἀτομικός τύπος ἀνθρώπου πού ἐμφανίστηκε στήν Ἱστορία [.....] τό ‘Εγώ αὐτοτοποθετεῖται ὑπεράνω κάθε συλλογικῆς ἀξίας. Εἶναι τό ἄτομο πού ἔχει χάσει μέσα του τήν ἱκανότητα τοῦ συλλογικῶς ὑφίστασθαι. [.....] Ἡ φαυλοκρατία, καλλιέργησε ἔντεχνα καί ὑπέρμετρα τά ἀρνητικά χαρακτηριστικά τῆς ἐλληνικῆς ἀτομικότητας (4).

Ἡ ἀτομικότης ἔχει κατακριθεῖ διαχρονικά, ἀπό πολλούς συγγραφεῖς καί διανοητές, ἀπό τήν ἀρχαιότητα μέχρι σήμερα σἐ ἀντίθεση μέ τήν κονωνικότητα τήν ὁποία ὅλοι προβάλουν ὡς ὕψιστο ἀγαθό γιά τήν ἀρμονική συμβίωση τῶν πολιτῶν ἑνός κράτους, μιᾶς κοινωνίας. ‘Αναφέρω τίς γνῶμες περί κοινωνικότητας ὁρισμένων διακεκριμένων ἀνθρώπων, διαχρονικά.
Ὁ Ἡράκλειτος, ὁ σκοτεινός φιλόσοφος, λέγει ὅτι σέ ὅ,τι κοινωνοῦμε εἴμαστε ἀληθεῖς, σέ ὄ,τι δέ εἴμαστε ἀτομιστές τότε εἴμαστε ψεύτικοι· «Καθ᾽ὅ,τι ἄν κοινωνήσωμεν, άληθεύομεν, ἅ δε ἄν ίδιάσωμεν, ψευδόμεθα» (5).
Ὁ Ἀριστοτέλης στά πολιτικά του ἐκθειάζει τήν κοινωνικότητα γιατί «Φύσει μέν ἐστιν ἄνθρωπος ζῶον πολιτικόν» καί «Ἡ πόλις εἶναι εἶδος τι κοινωνίας, πολιτεία δέ ἡ πρός ἀλλήλους σχέσις τῶν πολιτῶν», «ὁ κύριος δέ σκοπός τῆς κοινωνικῆς ζωῆς καί διά τό σύνολον καί δι̕ ἕνα ἕκαστον εἶναι ἡ εὐζωϊα» (6).

Ἀπό τούς μεταγενέστερους ὀ Μ. Βασίλειος τονίζει ὅτι «ούδέν γἀρ οὔτως ἴδιον τῆς φύσεως ἡμῶν, ὡς τό κοινωνεῖν άλλήλους» (7) εἶναι στή φύση μας νά κοινωνοῦμε μεταξύ μας. Δέν πρέπει βέβαια νά λησμονοῦμε καί τό τοῦ Μακρυγιάννη  «Ὄχι τό ἐγώ ἀλλά τό ἐμεῖς».

Ὁ μ. Κώστας Παπαϊωάννου ἕλληνας φιλόσοφος, πού διακρίθηκε στή Γαλλία, «Τό ἀνθρώπινο ἄτομο δέν ὑπάρχει καθ᾽ἑαυτό ἀλλά μόνο σάν συνάρτηση ὅλης τῆς δημιουργικῆς προσπάθειας τῆς κοινωνίας [....]. Τό ἄτομο δέν ἔχει ἀξία παρά μόνο στό μέτρο πού συμμετέχει στή δημιουργική προσπάθεια τῆς ὁλότητας. Ἡ κοινωνία δέν ἔχει ἀξία παρά μόνον στό μέτρο πού μεταμορφώνεται σέ φορέα πολιτισμοῦ », γιατί θεωρεῖται ὕψιστο ἀγαθό καί φορέας πολιτισμοῦ τό κοινωνεῖν ἀλλήλοις.
«Ἠθική, ἀγάπη, ἀδελφοσύνη, δικαιοσύνη, ὅλα αὐτά ἐκφράζουν τήν κοινωνική ἀλληλεγγύη. Ἡ ἀνθρωπότητα ἀναπτύσσεται καί προοδεύει, στηριγμένη μόνο σ' αὐτές τίς ἀρχές, διαφορετικά χάνεται» (8). Κατά δέ τόν Χρῆστο Γιανναρᾶ «Ὁ άτομοκεντρισμός (εἶναι) τυπικό γνώρισμα πρωτογονισμοῦ ὑπανάπτυκτων κοινωνιῶν» (9).

«Ὅποιος ἀδυνατεῖ νά ζήσει σέ ὀργανωμένη κοινωνία ἤ ὅποιος δέν ἔχει ἀνάγκη ἐπειδή εἶναι αὐτάρκης, εἶναι ἤ θηρίο ἤ Θεός»(10). Καί ἐπειδή βεβαίως ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ να εἶναι θεός γίνεται θηρίο.
Αὐτό τό θηρίο, πού ὑπάρχει ὑποσυνειδήτως μέσα μας, πρέπει νά τιθασεύσουμε καί νά κοινωνήσουμε ἀλλήλοις. Νά δημιουργήσουμε μιά “ὁρθή” πολιτειακῶς ὀργανωμένη κοινωνία, μιά “πολιτεία” (11).
Μιά τέτοια “πολιτεία” μιά πολιτισμένη κοινωνία στηρίζεται ἐπάνω σὲ τρεῖς βάσεις :
Τὴν διατήρηση ἑνὸς ἱκανοποιητικοῦ βιοτικοῦ ἐπιπέδου, τὴν ἠθικότητα ( ἦθος ) τοῦ λαοῦ, καὶ τοὺς πολιτικοὺς θεσμοὺς ἢ τὸ σύνταγμα (12).

Δυστυχῶς καί τά τρία ἀνωτέρω λείπουν σήμερα ἀπό τήν ἐλληνική κοινωνία. Τό βιοτικό ἐπίπεδο τοῦ λαοῦ ἔχει ὑποστεῖ τεράστια μείωση, λόγω τῆς οἰκονομικῆς κρίσεως καί τῶν σκληρῶν μέτρων πού ἐπεβλήθηκαν, ἡ ἠθικότητα-τό ἦθος- βρίσκεται σέ πολύ κρίσημη κατάσταση μέ πτωτική τάση, ἀπότοκο τοῦ ἔμφυτου ἀτομοκεντρισμοῦ, τῆς ἔλλειψης παιδείας καί τῆς, μετά τό 1981 ἐπικράτησις τῆς νοοτροπίας ὅτι ὅλα ἐπιτρέπονται καί ἐν πολλοῖς ὅτι αὐτό εἶναι ἀνεφέρετο δικαίωμα στό ὄνομα μιᾶς στρεβλῆς ἰδέας περί Δημοκρατίας, ὅτι ὁ λαός ἔχει μόνον δικαιώματα καί ὄχι ὑποχρεώσεις καί τέλος δέν τηροῦνται, ὄχι μόνον άπό τούς πολιτές ἀλλά καί ἀπό τούς ἄρχοντες, οἱ πολιτικοί θεσμοί καί τό σύνταγμα. Τό στίγμα τῆς ἠθικῆς ἐκπτώσεως, τοῦ ἤθους, τό δίνουν οἱ ἴδιοι οἱ ταγοί τῆς κοινωνίας μέ τήν συμπεριφορά καί τίς ἐνέργειές τους. Ὅσον ἀφορᾶ ἐξ᾽ἄλλου τήν τήρηση τῶν πολιτικῶν θεσμῶν, τῶν νόμων καί τοῦ συντάγματος, ὅλα αύτά καταπατοῦνται ἀσυστόλως ἀπό τούς ἴδιους τούς κυβερνῶντες, τά πολιτικά κόμματα καί κατ᾽ἐπέκταση καί ἀπό τούς πολίτες.

Μιά κοινωνία ὀργανωμένη σέ καλῶς λειτουργοῦσα πολιτεία πρέπει νά στηρίζεται καί νά τηρεῖ ὀρισμένους κανόνες καί ἀρχές. Ἐκτός τῶν ἀνωτέρω ἀναφερομένων ἀπό τόν Σού Γιάτ Σέν, πρέπει νά ἔχει ὁμοιογένεια, κοινά ἰδανικά, κοινούς σκοπούς, ἀρχές, καί ἀξιοκρατικά κριτήρια στήν ἐπιλογή τῶν ταγῶν της, οἱ πολίτες της δέ νά διέπονται ἀπό τό τοῦ Σόλωνος «Δεῖ δέ τόν πολίτην τόν ἀγαθόν ἐπίσθασθαι καί δύνασθαι καί ἄρχεσθαι καί ἄρχειν» (12). Οἱ πολίτες νά ὑπακούουν καί νά τηροῦν τούς νόμους γιατί «΄Αρίστη πολιτεία εἶναι έκείνη τῆς ὁποίας οἱ πολῖτες ὑπακούουν άπόλυτα στούς νόμους καί έλάχιστα στοὐς πολιτικούς»(13). Οἱ ἄρχοντες νά ἐπιλέγονται καί ἐκλέγονται μέ ἀξιοκρατικά καί μόνον κριτήρια καί νά φροντίζουν καί ἐργάζονται γιά τό καλό καί μόνο τοῦ συνόλου τῶν πολιτῶν καί ὄχι γιά τό ἴδιον συμφέρον ἤ τοῦ κόμματός τους, νά τηροῦν τούς νόμους καί νά φροντίζουν νά ἰσχύει στήν πολιτεία ἡ ίσονομία ἡ ίσηγορία καί ἡ ίσοπολιτεία, νά μήν χρηματίζοντα, νά εἶναι εἰλικρινεῖς ἔναντι τοῦ λαοῦ καί γενικά νά λειτουργοῦν ὡς ὑπηρέται τῆς πολιτείας καί ὄχι ὡς κυρίαρχοι καί δυνάστες τοῦ λαοῦ.

Τά πολιτικά κόμματα, ἀνεξαρτήτως τῶν ἰδεολογικῶν τους διαφορῶν καί τῶν διαφορετικῶν προγραμμάτων τους πρέπει νά ἔχουν ὡς ὕπατο σκοπό τήν πρόοδο τῆς πολιτείας καί τήν “εὐζωΐαν” τῶν πολιτῶν καί ὄχι τό συμφέρον καί μόνον τοῦ κόμματός τους καί τῆς τάξεως, πού ἐκπροσωποῦν. Γιατί «Ἐκεῖ ὅπου ἡ ἐξουσία ἑνὸς κόμματος σημαίνει τὸν πραγματικὸ ἀποκλεισμὸ τοῦ ἄλλου ἀπὸ τὴν πολιτικὴ ζωή, οἱ συμφορὲς ἐπέρχονται πάντοτε» (14) «Κάθε τάξη (πολιτικό κόμμα) πού κυβερνᾶ ἕνα κράτος, πρέπει μεταξύ στά ἰδανικά της (του), νά ἔχει καί τήν εἰκόνα τοῦ κράτους, τή συνείδηση, πώς κάτι τό κοινό ἔχουν ὅλοι ὅσοι κάνουν τό κράτος, καί ὅλες οἱ τάξεις τῆς κοινωνίας, καί ὅτι καί οἱ ἄλλες τάξεις, μ᾽ὅλες τους τίς διαφορές, ἔχουν κάποια κοινά αἰσθήματα, κοινές ἰδέες, κοινές παραδόσεις, κοινά συμφέροντα, κοινές ἀνάγκες, καί τή μεγάλη ἀνάγκη τῆς ἀλληλεγγύης ἀναμεταξύ τους. Δέν μπορεῖ νά τά παραγνωρίσει αύτά ἡ τάξη πού κυβερνᾶ γιατί ἀλλιῶς δέν στέκεται» (15). Τό κράτος γενικά, ἡ κρατική ἐξουσία, πρέπει νά εἶναι φιλικό πρός τούς πολίτες οἱ δέ κρατικοί λειτουργοί νά εἶναι πραγματικοί λειτουργοί καί ὄχι δυνάστες τῶν πολιτῶν.

Ἕνα ἄλλο κύριο στοιχεῖο, άπαραίτητο, μιᾶς κοινωνίας πού θέλει νά λειτουργεῖ όρθά καί νά παρέχει “εὐζωΐα” στούς πολίτες της, εἶναι ἡ αὐτάρκεια. Εἷναι ἀδύνατο νά λειτουργήσει καί νά σταθεῖ μιά κοινωνία ἡ ὁποία ἀδυνατεῖ νά παράγει τά ἀγαθά, πού ἀπαιτοῦνται γιά τήν διαβίωση τοῦ πληθυσμοῦ της καί στηρίζεται σέ ἐξωτερικούς παράγοντες γιά τήν ἀπόκτηση τῶν ἀγαθῶν αὐτῶν. Άφ᾽ἑνός μέν παύει νά εἶναι ἀνεξάρτητη, ἀφ᾽ἑτέρου δέ, ἀργά ἤ γρήγορα θά ἀνακύψουν ταξικές διαφορές μέ ἀπότοκο τήν άναρχία, πράγμα πού πρέπει νά ἀποφευχθεῖ, πάση θυσία, νά συμβεῖ σέ μιά κοινωνία, γιατί «Ἀπὸ τὴν ἀναρχία κατάρα μεγαλύτερη καμιὰ· αὐτὴ γκρεμίζει πόλεις, ἀναστατώνει σπίτια, αὐτὴ σκορπᾶ τὸν πανικὸ στῆς μάχης τὴν ἀντάρα» (16).

Γιά νά ὑπάρξει λοιπόν κοινωνική συνοχή στήν χώρα μας καί νά ἀποφύγουμε ἀπευκταῖα φαινόμενα, ὅπως άναρχία κ.λ.π. πράγματα, πού ἐπιδιώκουν ὀρισμένοι κύκλοι, ἐσωτερικοί καί ἐξωτερικοί, γιά ἰδίους σκοπούς, πρέπει, πάση θυσία, νά προσπαθήσουμε νά ἀλλάξει ἡ νοοτροπία καί συμπεριφορά τόσο τῶν ἀρχόντων ὅσο καί τῶν ἀρχομένων, πράγμα δύσκολο γιατί ἀπαιτεῖται χρόνος καί παιδεία τοῦ πληθυσμοῦ, ἡ ὁποία, ὅπως εἶναι γνωστό, χωλαίνει βαρέως. Τό πρῶτο μέλημά τα θά πρέπει νά εἶναι νά ἀποκτήσει ὁ λαός παιδεία ( ὑπό τήν ὀρθή ἔννοια τοῦ ὄρου ), νά παύσει νά παρασύρεται ἀπό τίς διάφορες σειρῆνες πού τοῦ ὑπόσχωνται ἀνύπαρκτα ἀγαθά, νά ἀποβάλει τόν ἀτομοκεντρισμό του, νά βάλει τό γενικό καλό πάνω ἀπό τό ἀτομικό συμφέρον, νά προσπαθήσει νά καταστεῖ αὐτάρκης, μέ σκληρή δουλειά καί ὄχι μέ ἐπιδοτήσεις καί δανεικά καί τέλος νά καταστεῖ ἐνεργός καί ὑπεύθυνος πολίτης σκεπτόμενος καί ἐνεργῶν μέ τήν λογική καί ὄχι μέ τό συναίσθημα καί τό θυμικό.


ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Μέγα λεξικό τῆς Ἐλληνικῆς Γλώσσης: Δ.Δημητράκου – λῆμμα Κοινωνία.
2. ὄ.π.π.- λῆμμα κοινωνικότης.
3. ὄ.π.π.- λῆμμα συλλογικός
4. Εὐαγγ.Κοροβινης, Ἡ Νεοελληνική Φαυλοκρατία, σελ 28  ‘Εκδόσεις ‘Αρμός
5. Diels-Kranz, I, 148,29-30 ) Ἡράκλειτος
6. ‘Αριστοτέλους, Πολιτικά
7. Μεγ. Βασιλείου: Ὅροι κατά πλάτος Β´, έρωτ. Γ´, 1,13-14.
8. Σου Γιατ Σεν.
9. Χρῆστος Γιαναρᾶς. Ἕξι φιλοσοφικές ζωγραφιές. Σελ.22
10. Ἀριστοτέλους Πολιτικά. 1253 α, 27-30
11. Ἱστορία τῆς ἑλληνικῆς πολιτικῆς σκέψεως. T. A. Sinclair. Εἰσ. Σελ.5
12. Παρά ‘Αριστοτ. Πολιτ. 1277 b 14,15
13. Χίλων ὁ Λακεδαιμόνιος
14. Ἱστορία τῆς ἑλληνικῆς πολιτικῆς σκέψεως. T. A. Sinclair Σελ.154
15. Ἵων Δραγούμης
16. Σοφοκλέους Αντιγόνη (665-669) (Μέτ. Γ. Γεωργουσόπουλος) κ.χ. Μύρης Ἔκδ. Κάκτος.


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 5 Ιουλίου 2012, αρ. φύλλου 649


3 σχόλια:

  1. Ανώνυμος24/9/12

    Εκπληκτικό άρθρο, πολλές αλήθειες, ζούμε σε μια κοινωνία υπανάπτυκτη και έχουμε γύρω μας ανοιχτές πληγές και χρόνια νοσήματα, που δεν γιατρεύονται απ΄την μέρα στην άλλη, δυστυχώς.

    Αν μπορούσαν οι περισσότεροι να κοιτάξουν με ειλικρίνεια στον καθρέφτη και να αποδεχτούν τις αλήθειες, που πολύ σωστά αναγνωρίσατε ως πηγή του προβλήματος, θα μπορούσαμε να ελπίζουμε σε κάποιο θαύμα.

    Πρέπει να δώσουμε ένα τέλος στο ελληνικό σύστημα, βοηθώντας τις νέες γενιές να εξελιχθούν ως επίπεδο κοινωνίας.
    Προσωπικά πιστεύω πως η σημερινές γενιές ενηλίκων είναι περιπτώσεις ανίατες και πως θα πρέπει να ασχοληθούμε αποκλειστικά με την προφύλαξη και προστασία των παιδιών μας από την κολλητική νόσο.

    Θέλει πράξεις και όραμα και δουλειά, κι αυτές τσαλαπατημένες αξίες του ελληνικού συστήματος.

    ΣΖ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος24/9/12

    Ελληνες. Η Ελλάδα είναι υπο κατοχή.Η συγκυβέρνηση των προδοτών εκχωρεί κυριαρχικά δικαιώματα, εξαθλιώνει τον Λαό, κουρελιάζει το Σύνταγμα, ασκεί έμπρακτο φασισμό. Εχουμε υποχρέωση άρθρο 120 του Συντάγματος όλοι Λαός & Στρατός να ανατρέψουμε τούς προδότες.ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ, ΛΑΙΚΗ ΕΞΕΓΕΡΣΗ, ΕΚΔΙΩΞΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΟΤΩΝ. Δαναός_8

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ιωαννα28/9/12

    Δεν μπορουμε να ζησουμε χωρις προοδο,δεν μπορουμε να προοδευσουμε χωρις παραδοση. Το να αξιοποιουμε την παραδοση ειναι το ξεκινημα για να παμε προς την προοδο,δηλαδη [αυτο ειναι προοδος] προς τη δημιουργια του νεου, το οποιο δεν θα ειναι μονο νεο, αλλα και αξιολογικως ανωτερο απο το παλιο.Πρεπει να αγωνιστουμε ωστε το νεωτερο να ειναι οντως προοδος..




    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ