18.5.21

ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α. ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΥ: Τσαλαπετεινός, ένας πολύτιμος σύμμαχος του γεωργού


ΟΔΟΣ: εφημερίδα της Καστοριάς | Γεώργιος Δαουτόπουλος


Τους βλέπω και τους θαυμάζω στο κτήμα μου με τις καρυδιές. Ιδιαίτερα τις ημέρες που κόβω τα χόρτα με τον καταστροφέα. Προφανώς το μηχάνημα παγιδεύει και σκοτώνει έντομα και έτσι βρίσκουν άφθονη τροφή. Έχω παρατηρήσει μέχρι και τέσσερα ζευγάρια. Σταματώ και τα θαυμάζω με το πλουμιστό τους φτέρωμα. Ο φίλος μου ο Φώτης μου υπενθύμισε ότι στα μέρη τους το κελάηδημα του τσαλαπετεινού αποτελεί προάγγελο επερχόμενης βροχής. 

Άνοιξα το διαδίκτυο και διάβασα πολύ χρήσιμα πράγματα. Πρώτα τη μεγάλη ωφέλεια την οποία προσφέρουν στη γεωργία αφού τρέφονται με έντομα και άλλα ζωύφια (γρύλοι, ακρίδες, σκαθάρια, ψαλίδες, τζιτζίκια, μυρμήγκια και ημίπτερα). Έχουν ιδιαίτερη προτίμηση στους κρεμμυδοφάγους τους οποίους μάλιστα ανασύρουν από το έδαφος με το μεγάλο ράμφος τους και με τη βοήθεια των ισχυρών ποδιών τους. Στη διατροφή του τσαλαπετεινού συμπεριλαμβάνονται επίσης σκουλήκια, σαλιγκάρια, αράχνες μικρά ερπετά και βατράχια. 

Κατατάσσεται στα εντομοφάγα είδη. Συνεπώς, η προσέλκυσή τους στο κτήμα μας πρέπει να αποτελέσει άμεση προτεραιότητα αφού θα συμμετέχουν αδαπάνως για εμάς στην προστασία των καλλιεργειών μας. Προτιμούν εδάφη γυμνά ή με αραιή βλάστηση για την αναζήτηση της τροφής του. Γενικά, αναζητεί την τροφή του μοναχικά, συνήθως στο έδαφος, με τη βοήθεια της όρασης, ενώ σπάνια χρησιμοποιεί και την ακοή του. 

Μπορεί να τρέφεται και στον αέρα, εκεί όπου οι ισχυρές του πτέρυγες τον καθιστούν γρήγορο και ευέλικτο, για την καταδίωξη των εντόμων που πετούν κατά σμήνη.

Ο τσαλαπετεινός δρασκελίζει γρήγορα ανοικτές εκτάσεις, ενώ περιοδικά κάνει στάσεις για να βυθίσει το ράμφος του στο έδαφος, σχεδόν σε όλο το μήκος του. Με αυτόν τον τρόπο αναζητά και βρίσκει προνύμφες και νύμφες εντόμων. Τα ίχνη που αφήνει το ράμφος του στο έδαφος, μια μικρή στρογγυλή τρύπα ανά μικρές αποστάσεις, προδίδoυν την παρουσία του στην περιοχή. Επίσης, οι τσαλαπετεινοί αναζητούν έντομα ανασκαλίζοντας σωρούς φύλλων, ή ακόμη χρησιμοποιούν το ράμφος τους για να αναποδογυρίζουν πέτρες ή να αποκολλούν τον φλοιό δένδρων.

Διάβασα επίσης ότι φωλιάζουν σε κουφάλες των δένδρων και καθώς τα μεγάλα δένδρα είναι όλο και πιο λίγα αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα αναζήτησης χώρων φωλιασμού και αναπαραγωγής. Ο τσαλαπετεινός είναι αποδημητικό πουλί. Στα μέρη μας έρχεται κάθε άνοιξη από την Αφρική και αναχωρεί στις αρχές του φθινοπώρου. Ίσως στη Νότια Ελλάδα κάποια ζευγάρια να παραμένουν όλο το έτος.

Διάβασα επίσης για τις προσπάθειες που γίνονται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες να δημιουργήσουν τεχνητές φωλιές αναπαραγωγής και βρήκα την ιδέα πολύ καλή. Το πρόβλημα με το κτήμα μου είναι ότι ενώ στα πρώτα χρόνια η παρουσία πολλών πουλιών ήταν εμφανής, εδώ και 10 έτη άρχισαν να λιγοστεύουν μέχρι που έπαψαν πλέον να φωλιάζουν αφού με τα γουνοφόρα ζώα που διαφεύγουν από τη διπλανή μονάδα εκτροφής, αποτελούν εύκολη λεία.

Βρήκα όμως τη λύση. Θα τοποθετήσω τις ξύλινες φωλιές σε σιδερένιους πασσάλους ώστε να μην μπορούν να σκαρφαλώσουν τα γουνοφόρα ζώα. Μάλιστα οι φωλιές θα αφαιρούνται το φθινόπωρο και θα επανατοποθετούνται κάθε Φλεβάρη μήνα, λίγο πριν από την άφιξη των πουλιών, ώστε να προστατευτούν από τις καιρικές συνθήκες.

Οι φωλιές θα έχουν διαστάσεις 23 Χ 22 εκ. με ύψος 40 εκατοστά και στην πρόσοψη θα έχουν μια στρογγυλή τρύπα διαμέτρου 6,4 εκατοστών ως είσοδο. Στο εσωτερικό τους θα τοποθετήσω 2-3 εκατοστά πριονίδι και ροκανίδια ως υλικό φωλιασμού. Σχεδιάζω να κατασκευάσω 4 φωλιές και θα τις τοποθετήσω περιμετρικά της περίφραξης σε σημεία όπου η όχληση είναι ελάχιστη. Αν αποικιστούν όλες, την επόμενη χρονιά θα τις διπλασιάσω και θα ενθαρρύνω τους γείτονες δενδροκόμους να εγκαταστήσουν και αυτοί τεχνητές φωλιές.

Φαντάζομαι τη χαρά της εγγονής μου όταν θα αντικρύσει τα αυγά τους στη φωλιά και αργότερα τους νεοσσούς ενώ θα θαυμάζει το λοφίο τους και τα πλουμιστά τους χρώματα. Είμαι βέβαιος ότι θα εισπράξω ένα «μπράβο παππού» και έντονα αιτήματα προς τους γονείς της να την επιτρέπουν πιο συχνές επισκέψεις από το πολύβουο αστικό κέντρο στο κτήμα του παππού. Μεταξύ μας. Σε αυτό αποβλέπω. Αναζητώ μιμητές. 

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 8 Οκτωβρίου 2020, αρ. φύλλου 1049.


4 σχόλια:

  1. Ανώνυμος18/5/21

    Προφανώς μπορείτε να ζητήσετε την συνδρομή όλων αυτών των περιβαντολλογικών συλλόγων της Καστοριάς αλλά και στα πέριξ με την πλούσια τεχνογνωσία τους και την εντατική και άοκνη δράση τους.
    Πράγμα που φαίνεται έντονα από τις συνεχείς δενδροφυτεύσεις (εβδομαδιαία όμως) τους και τις απελευθερώσεις άγριας πανίδας.....

    Ο Πρωτοσύγκελος Αλφόνσο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ανώνυμος20/5/21

      Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.

      Διαγραφή
    2. Ανώνυμος20/5/21

      Προφανώς και δεν εννοείς τον πιτσαδόρο [....] εκ Πάτρας που το παίζει πουλατζής τα τελευταία χρόνια όταν δεν πραγματοποιεί χλωριοσυγκρίσεις στην γνωστή εταιρεία. Κάποτε και στον [....]. Τσαλαπετεινός ο τύπος. Κελαηδεί...

      Διαγραφή
  2. Λία20/5/21

    Ωραίο κείμενο κύριε Καθηγητά

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ