«Έρως ανίκατε μάχαν», έγραφε ο Σοφοκλής στην αρχαία του τραγωδία «Αντιγόνη», στο γ’ στάσιμο. Μια ωδή στον έρωτα δύο νέων ανθρώπων και έκτοτε η φράση έμεινε παροιμιώδης.
Διαβάζω στην ετυμολογία της λέξης: «έρως»:
Σαρκική έλξη ενός ατόμου προς άλλο, έντονη επιθυμία.
Η σχέση μεταξύ ερωτευμένων.
Το αντικείμενο της ερωτικής επιθυμίας.
Η σαρκική επαφή, η ερωτική πράξη.
Βαθιά έλξη ή ενδιαφέρον για κάποιον ή για κάτι.
Και η αγάπη;
Η ρίζα της είναι το αγα (πιθανώς συγγενής με το άγαν= πολύ, πάρα πολύ και την ινδοευρωπαϊκή κατάληξη πα= προστατεύω. Άρα, προστατεύω πάρα πολύ. Η αγάπη, κατά τον Έριχ Φρομ, είναι Τέχνη. Είναι κίνητρο σύναψης διαπροσωπικών σχέσεων και έχει μεγάλη ψυχολογική σημασία. Η αγάπη είναι αρετή και, όταν αγαπάς δείχνεις ευγένεια, συμπόνια και στοργή.
Ξεχώριζαν, λοιπόν, οι αρχαίοι μας πρόγονοι, και, φυσικά, συνεχίζουμε κι εμείς να ξεχωρίζουμε τις λέξεις αγάπη και έρωτας. Πράγμα, ωστόσο, που υπάρχει ίσως, μόνο στη δική μας γλώσσα. Οι περισσότερες άλλες από τις γνωστές, τουλάχιστον, Ινδοευρωπαϊκές έχουν μία μόνο λέξη για να εκφράσουν τα δύο αυτά, συγγενικά μεν, αλλά όχι ταυτόσημα συναισθήματα.
 |
| ΟΔΟΣ: Love | 3.8.2023 | 1186 | σ. 17 |
Όταν αποφασίσαμε με τον διευθυντή της ΟΔΟΥ να αφιερώσουμε το φετινό τεύχος Ποίησης στον Έρωτα, έψαξα σε πηγές που θα με διευκόλυναν στη συλλογή ποιημάτων για τον έρωτα. Για την «αγάπη», έλεγαν όλες, τουλάχιστον στην Αγγλική και Γερμανική γλώσσα.
Λόγω της πληθώρας αφιερωμάτων και συλλογών, είχα καταλήξει να ασχοληθώ με τη μετάφραση μόνο αγγλόφωνων ποιημάτων, αφιερωμένων στην αγάπη. Αρωγός μου στάθηκε μία χαρισμένη ήδη συλλογή με τίτλο «Poems for Love», της ποιήτριας Λώρα Μπάρμπερ (Laura Barber).
Στον τόμο αυτό έχει συλλέξει αγγλόφωνη και μεταφρασμένη ποίηση. Ένας πολύτιμος, ομολογώ, βοηθός. Φρόντισα να μεταφράσω –όπως πάντα– όσο το δυνατόν πιο μικρά ποιήματα διαφόρων εποχών και από όλα τα μέρη, όπου οι ποιητές εκφράζονται στα Αγγλικά. Η ίδια έχει χωρίσει την ποίηση σε διάφορες εκφάνσεις του έρωτα και αυτήν ακολούθησα κατά τις μεταφράσεις.
Ωστόσο, δεν άντεξα στον πειρασμό να ρίξω μια ματιά και στη γερμανική ποίηση για τον έρωτα. Εντύπωση μου έκανε μία συλλογή με τα «ωραιότερα ερωτικά ποιήματα», πολύ γνωστών Γερμανών ποιητών.
Σκέφτηκα, λοιπόν, να τα συμπεριλάβω στο τεύχος αυτό και τα έβαλα στην αρχή κάθε σχετικής ενότητας, εκτός εκείνου του Γκαίτε, με το οποίο και αρχίζω την όλη ανθολόγηση των ποιημάτων περί έρωτος.
Δεν συμπεριέλαβα καθόλου ελληνική ποίηση, διότι αυτή από μόνη της θα χρειαζόταν τόμο ολόκληρο! Από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα οι Έλληνες ποιητές δεν έπαψαν να αφιερώνουν ποιήματα στον έρωτα και να τον υμνούν ή να τον επικρίνουν, ανάλογα με τα συναισθήματα, τα οποία θέλουν να εκφράσουν.
Καλή ανάγνωση σε όλους, ερωτευμένους και μη!
Χρυσούλα Πατρώνου-Παπατέρπου
Φρανσουά Πασκάλ Σιμόν Ζεράρ (1770–1837), Έρως και Ψυχή (1798), λεπτομέρεια. Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι Γαλλίας.
Γκαετάνο Πρεβιάτι (1852-1920) Πάολο και Φραντσέσκα ή ο θάνατος του Πάολο και της Φρεντσέσκα (1887). Ακαδημία Καράρα, Μπέργκαμο Ιταλίας.
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 3 Αυγούστου 2023, αρ. φύλλου 1186.
Θα ήθελα να δώ ένα κείμενο σε γλώσσα ινδοευρωπαική…..!!!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΑα ρεε Τσατσόμοιρε ευτυχής που έφυγες..!!
Ημίαιμος Πρίγκηψ
Μα τι λές τώρα εδώ την 28η Φεβρουαρίου 2010 στην Εγνατία οδό στο ύψος της Καβάλας συνελήφθησαν από την αστυνομία δύο έλληνες για αρχαιοκαπηλία. Μεταξύ των αντικειμένων ευρέθη κι ένα άγαλμα 60 εκ. μπρούτζινο άγαλμα του Αλέξανδρου χρονολογίας 2ο μισό του 2ου αιώνα πχ ανυπολόγιστης αξίας και φιλοτεχνημένο μάλλον από τον Λύσιππο προσωπικό γλύπτη του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το άγαλμα δεν μπορεί να εκτεθεί λόγω μη τελεσιδικίας της υπόθεσης..!!!!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΕάν αυτό δεν είναι κράτος μισελληνικό, γραικύλων, ανικάνων και ηλιθίων τότε τι είναι..;;;
Έρρωσθε οι ινδοευρωπέη
Δημήτριος Αγιασοφίτης
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
ΔιαγραφήΘα μου επιτρέψετε να έχω την δυνατότητα να κάνω τα σχόλια που εγώ θέλω παρότι σας ενοχλεί αν και ίσως να ήταν σκόπιμο να ζητήσετε από τον κύριο Μπαιρακτάρη να μου τα απαγορέψει. Εε τι λέτε, άντε λοιπόν θάρρος….
ΔιαγραφήΈρρωσθε και οι μη Μήτσοι
Δημήτριος Αγιασοφίτης
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
ΔιαγραφήΑυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
ΔιαγραφήMerry Christmas αγαπητή ΟΔΟΣ από τον Μεγαλεξανδρο
ΔιαγραφήΑυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ ΟΔΟΣ παρακαλεί τους σχολιαστές να αποφεύγουν τους προσβλητικούς χαρακτηρισμούς.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε παρεξηγήσατε [....] αντίθετα, είμαι μαζί σας τουλάχιστον σε αυτό το θέμα. Ήθελα να δείξω ότι το δημαρχείο αντικατέστησε την ελληνική γλώσσα με αμερικανικές μπούρδες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν μας έλειψε το θάρρος [....], αλλά τσέκαρε το κι εσύ ότι είναι άσχετο με την ανάρτηση.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌρεξη για μαμπέτι με τον Ανώνυμο είχες;