ΑΝΑΣΤΑΣΗ Κ. ΠΗΧΙΩΝ: Η θέση της γυναίκας στην κοινωνία

ΟΔΟΣ 12.2.2015 | 775

Στό «βιβλίο» τῆς Γενέσεως τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἀναγράφεται ὅτι ὁ Θεός ἀφοῦ “ἐποίησε” τόν Κόσμο καί ὅλα τά ἔμβια σʾαὐτόν ζῶα καί φυτά, ἐποίησε καί τόν Ἄνθρωπο· ἐνῶ ὅμως ἡ δημιουργία τοῦ Κόσμου ἔγινε ἅπλῶς διά τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, “εἷπεν ὁ Θεός καί ἐγένετο”, ἡ δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου ἔγινεν μέ ἰδιαίτερον τρόπον. Ὁ Θεός ἔπλασεν τόν ἄνθρωπο παίρνοντας “χοῦν ἀπό τῆς γῆς” δηλ. πῆρε χῶμα, ἔπλασε τόν ἄνθρωπο καί “ἐνεφύσησεν εἰς τό πρόσωπον αὐτοῦ πνοήν ζωῆς”. Ἡ ἰδιαίτερη αὐτή ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ γιά τήν δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου τονίζει τήν ἀνωτερότητα τοῦ ἀνθρώπου ἔναντι τῶν ἄλλων ὄντων καί τήν ἀξία αὐτοῦ. Ὁ Θεός ὅμως έθεώρησε ὅτι “οὐ καλόν εἶναι τόν ἄνθρωπον μόνον· ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθόν κατʾαὐτόν” καί πῆρε μία πλευρά τοῦ Ἀδάμ (Ἀδάμ στήν ἐβραϊκή γλῶσσα σημαίνει ἄνθρωπος) καί ἔκαμε τήν γυναίκα (Εὔα) τήν ὁποία καί ἔδωσε στόν Ἀδάμ ὡς σύντροφο καί βοηθό του. Ἡ δημιουργία τῆς γυναίκας ἀπό τήν πλευρά τοῦ ἄνδρα τῆς δίνει μεγαλύτερη ἀκόμη ἀξία καί ἀπό τόν Ἀδάμ γιατί αὐτή προῆλθε ἀπό τήν σάρκα του καί ὄχι ὅπως αὐτός ἀπό τήν γή.

Ὁ Ἀδάμ καί ἡ γυναίκα του, ἡ Εὔα, ἀποτέλεσαν τό πρῶτο ζευγάρι στή γή καί τήν πρώτη οἰκογένεια, ἡ ὁποία οἰκογένεια ἀποτελεῖ σέ κάθε κοινωνία τό βασικό κύτταρο της καί ἡ γυναίκα ὡς σύζυγος καί μητέρα τόν βασικό συνδετικό κρίκο, τήν καρδιά τῆς οἰκογένειας. Γιαυτό καί ἡ θέση τῆς γυναίκας σέ κάθε κοινωνία ἀποτελεῖ στοιχεῖο ἀδιάσειστο τοῦ τρόπου ζωῆς τῶν πολιτῶν καί τοῦ πολιτισμοῦ ἐν γένει τῆς κοινωνίας αὐτῆς. Ὑπάρχουν πολιτεῖες καί κοινωνίες πού ἔχουν σέ περίοπτη θέση τήν γυναίκα καί τήν τιμοῦν ἀναλόγως, καί ἄλλες πολιτεῖες καί κοινωνίες πού θεωροῦν τήν γυναίκα ὑποδεέστερο ὄν ἀπό τόν ἄνδρα, χωρίς καμία ἀξία καί δικαιώματα καί πολλές φορές τῆς συμπεριφέρονται σκαιῶς ὡσάν νά μήν εἶναι ἄνθρωπος.

Στήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας, ἀπό τήν ἀπώτερη ἀρχαιότητα μέχρι σήμερα, παρατηροῦμε διάφορες καί ποικίλες ἀπόψεις, συμπεριφορές καί θέσεις τῆς γυναίκας στίς διάφορες κοινωνίες, ἀπό τήν Μητριαρχία μέ τήν ὑπέρμετρη ἐξουσία σʾαὐτήν τῆς γυναίκας μέχρι τήν ἄποψη ὅτι ἡ γυναίκα εἶναι res δηλαδή πράγμα καί ὄχι ἄνθρωπος. Στά πολύ ἀρχαῖα χρόνια τόσο στόν Ἑλλαδικό χῶρο ὅσο καί στήν καθʾἡμᾶς Ἀνατολή ὑπῆρχε τό μητριαρχικό σύστημα τό ὁποῖο μετατράπηκε, προοδευτικά, στόν Ἑλλαδικό χῶρο, σέ πατριαρχικό. Στά ἔπη τοῦ Ὁμήρου ὑπάρχουν μητριαρχικά στοιχεῖα καθῶς, τά βασίλεια, πού ἀναφέρονται, ἀνήκαν σέ γυναῖκες, π.χ. στήν Κλυταιμνήστρα, τήν Ἑλένη, τήν Πηνελόπη κ.λ.π. καί οἱ βασιλεῖς ἤσαν σόγαμβροι.

Ἡ πατριαρχία ἐπεκράτησε στήν Ἐλλάδα, νομικά κατοχειρωμένη, ὅπως ἀναφέρει ὁ Αἰσχύλος στήν τραγωδία του Εὐμενίδες, μέ τήν ἀπόφαση τοῦ Ἀρείου Πάγου, τοῦ δικαστηρίου τῶν Ἀθηνῶν (τό πρῶτο στήν οἰκουμένη ὀρκωτό δικαστήριο) στό ὁποῖο προσέφυγε ὁ Ὀρέστης μετά τόν φόνο τῆς μητέρας του Κυταιμνήστρας. Ἡ ἀπόφαση τοῦ δικαστηρίου θά ἔκρινε τά ὡς τότε κοινωνικά κρατοῦντα καί θά εἶχε οὐσιώδη ἐπίπτωση στήν διαμόρφωση τῶν μετέπειτα κοινωνικῶν δοξασιῶν καί πραγμάτων· ἡ ἀπόφαση καί λύση τοῦ προβλήματος δέν μποροῦσε νά ἀφαιθεῖ στήν κρίση κοινῶν θνητῶν, ἔπρεπε νά ἔχει μιά θεϊκή ἰσχύ καί κατοχείρωση γιαυτό τό δικαστήριο ἰσοψήφισε καί τήν λύση τήν ἔδωσε ὁ ἀπό μηχανῆς θεός, μέ τήν ἀπό τότε θεσμοθέτηση ὅτι ἐπί ἰσοψηφίας ἡ ἀπόφαση εἶναι ὑπέρ τοῦ κατηγορουμένου.

Μέ τήν ἐπικράτηση τῆς πατριαρχίας στήν Ἐλλάδα, κατά τούς ἱστορικούς χρόνους, οἱ γυναῖκες δέν ἐμφανίζονται σχεδόν πουθενά νά παίζουν σοβαρό καί ἀξιόλογο ρόλο στά κοινά πράγματα τῆς πολιτείας, περιορίσθηκαν στά καθήκοντα τῆς οἰκοκυρᾶς, συζύγου καί μητέρας καί μόνον παρασκηνιακά ἐπηρέαζαν ἐνίοτε τά πολιτικά πράγματα. Εἶχαν ὅμως ἀπόλυτη ἐλευθερία καί μετεῖχαν ἐνεργά στήν λατρευτική ζωή τῆς πόλεως, ὅπως θά ἀναφέρω κατωτέρω.

Γιά τίς κοινωνικές συνθῆκες καί τήν θέση σʾαὐτές τῆς γυναίκας στίς κοινωνίες τῆς Μεσοποταμίας καί τῆς Αἰγύπτου, χῶρες συνορεύουσες τοῦ Ἑλληνικοῦ κόσμου, τό μόνο πού μπορῶ νά εἰπῶ εἶναι ὅτι καί ἐκεῖ ὑπῆρξε ἐποχή μητριαρχίας ὅπως φαίνεται αὐτό ἀπό διάφορες ἐπιγραφές, πού βρέθηκαν, στίς ὁποῖες ἀναγράφεται τό γενεολογικό δένδρο, ἀνδρῶν, μόνον ἀπό τήν πλευρά τῆς μητέρας καί δέν ἀναφέρονται καθόλου οἱ ἄρρενες πρόγονοι τους. Ἀναφέρονται πάντως γυναικεῖες προσωπικότητες σέ εὐάριθμο ἀριθμό, ὅπως τῆς Σεμιράμιδος στήν Μεσοποταμία, τῆς Ἀρτεμισίας στούς Περσικούς πολέμους, καί στήν Αἴγυπτο, ὄπου ὁ θρόνος ἀνῆκε στίς γυναῖκες γιαυτό καί οἱ Φαραώ παντρεύονταν τίς άδελφές τους καί ἀναφέρεται μόνον ἡ φαραώ Χαμσενούτ.

Στόν Ἑβραϊκό κόσμο, ἀπʾὄσα τουλάχιστον ἀναγράφονται στήν Παλαιά Διαθήκη, στήν ὁποία εἶναι καταγεγραμμένη ὅλη ἡ ἱστορία τοῦ Ἑβραϊοῦ ἔθνους, ὁ ἀριθμός τῶν γυναικῶν πού ἀναφέρονται νά ἔπαιξαν κάποιο οὐσιώδη ρόλο στήν ἱστορική τους διαδρομή, εἶναι εὐάριθμος καί τοπικοῦ χαρακτῆρα. Στήν Ρώμη ἡ θέση τῆς γυναίκας ὑποβιβάσθηκε σέ ἀφάνταστο βαθμό καθʾ ὅσον ἡ γυναίκα ἐθεωρεῖτο res δηλ. πράγμα. Ὅπως ὅμως σʾὅλα τά πράγματα, ἔτσι καί ἐδώ, ὑπάρχουν φωτεινές ἐξαιρέσεις ἀξιόλογων γυναικῶν, πλήν ὅμως αὐτό ἀποτελοῦσε τήν ἐξαίρεση τοῦ κανόνα.

Τήν θέση καί τόν ρόλο, καθῶς καί τήν ἀξία, πού ἀποδίδει κάθε κοινωνία στό πρόσωπο τῆς γυναίκας, ἐξαρτᾶται καί καθορίζεται ἐκτός ἀπό τό ἐπίπεδο τοῦ πολιτισμοῦ καί τῆς κουλτούρας τῆς κοινωνίας αὐτῆς, καί ἀπό τά θρησκευτικά πιστεύω καί τίς δοξασίες τοῦ λαοῦ πού τήν ἀπαρτίζει.

Ὑπάρχουν τεράστιες διαφορές ὡς πρός τήν φύση τοῦ ἀνθρώπου καί τήν ἀξία του, μεταξύ τῶν μεγάλων ἀνατολικῶν θρησκειῶν (Ἰνδουϊσμοῦ καί Βουδισμοῦ) καί τῶν μονοθεϊστικῶν τοιούτων (Χριστιανισμοῦ, Ἰουδαϊσμοῦ καί τοῦ Ἰσλάμ)· οἱ διαφορές αύτές καθορίζουν, ἐν πολοῖς, καί τήν θέση τῆς γυναίκας στίς κοινωνίες καί τούς λαούς, πού ἀποδέχονται τά δόγματα τῶν θρησκειῶν αὐτῶν καί διαμορφώνουν τίς κοινωνικές τους σχέσεις σύμφωνα μέ τά πιστεύω τῶν θρησκειῶν τους.
Περιληπτικῶς θά ἀναφέρω τί πρεσβεύουν γιά τόν ἄνθρωπο οἱ ἀνατολικές θρησκεῖες γιά νά γίνει ἡ σύγκριση μέ τῖς μονοθεϊστικές θρησκεῖες καί ἰδιαίτερα μέ τόν Χριστιανισμό, τήν κυρίαρχη θρησκεία τοῦ Δυτικοῦ Κόσμου ἡ ὁποία ἐπέδρασε πολιτισμικά καί στούς λαούς τῶν ἄλλων θρησκειῶν.

Οἱ ἰνδουϊστές πρεσβεύουν ὅτι τό ὑπέρτατο ὅν (πού δέν εἶναι ὄν ) εὶναι τό "Μπράχμαν" τό ὁποῖο εἶναι ὁ αἰθέρας, ἡ χαρά, ἡ ζωή, τό κενό, καί περιλαμβάνει ὅ,τι ὑπάρχει καί ὅ,τι δέν ὑπάρχει. Ἐπίσης στὸν Ἰνδουϊσμὸ ὑπάρχει καί ἡ ἔννοια τοῦ "Ἄτμαν", πού ταυτίζεται καὶ μὲ τὸ "Μπράχμαν" καὶ εἶναι τὸ ἀόρατο τμῆμα τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης. Στὸ σύμπαν ὑπάρχει μόνον ἕνα "Ἄτμαν" καί ἡ ἀνθρώπινη ὕπαρξη ἀποτελεῖ μέρος αὐτοῦ τοῦ σύμπαντος. Ἡ θεότης εἶναι ἀκατάληπτη καὶ ὁ κόσμος μὴ πραγματικός. Ἀφοῦ ἡ ὑπέρτατη οὐσία, τό "Μπράχμαν" ἤ "Ἄτμαν", εἶναι πέρα ἀπὸ κάθε ὁρισμό, εἶναι λογικὰ ἀδύνατο νὰ γίνει νοητή. Ὁ πολύμορφος κόσμος εἶναι φανταστικὴ εἰκόνα, ὀφθαλμαπάτη, ψευδαίσθηση, "μάγια" (maya) καὶ ὄχι πραγματικός.

Θεμελιώδεις ἔννοιες τοῦ Ἰνδουϊσμου, πού ἔχουν τεράστια σημασία στὴ ζωὴ τὴν ἀτομικὴ καὶ τὴν κοινωνικὴ τῶν ἰνδουϊστῶν, εἶναι οἱ ἔννοιες "σαμσάρα" καὶ "κάρμα". Σύμφωνα μὲ τὴν διδασκαλία περὶ "κάρμα" καὶ "σαμσάρα", τὸ ἀτομικὸ "ἀτμαν" παίρνει διάφορες μορφὲς ὑπάρξεως καὶ μπορεῖ νὰ ἐνσωματώνεται σὲ ἄνθρωπο, ἀνωτέρας ἤ κατωτέρας τάξεως, ἀλλὰ ἀκόμη καὶ σ' ἕνα ζῶο καὶ σ' ἕνα φυτό. Ἡ ἁλυσίδα τῶν γεννήσεων, θανάτων καὶ ἀναγεννήσεων στὴν ὁποία εἶναι καταδικασμένη ἡ "ψυχὴ", ὀνομάζεται "σαμσάρα", δηλαδὴ ἀνακύκληση τῶν μεταβιβάσεων. Τὸ ἂν μετὰ τὸν ὑλικὸ θάνατο μιὰ ὕπαρξη θὰ μετενσωματωθεῖ σὲ ἀνώτερη ἡ κατώτερη μορφή, ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν ποιότητα τῶν ἔργων, ἀπὸ τὸ "κάρμα".

Ἡ λύτρωση ἐπέρχεται ὅταν τὸ ἀτομικὸ ἐγὼ ταυτισθεῖ μὲ τὸ ὑπέρτατο ἐγώ. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος, αὐτὸ τὸ ἐπὶ μέρους "ἀτμαν", συνειδητοποιήσει βαθειὰ τὴν πλήρη ταυτότητά του μὲ τὸ ὑπέρτατο "μπράχμαν", ὅταν φθάσει σὲ θέση νὰ βιώσει τὴν ἀλήθεια αὐτὴ ἐνσυνείδητα, τότε λυτρώνεται σὰν ὕπαρξη ἀπὸ τὴν ἀνελέητη ἀνακύκληση τῶν μετενσωματώσεων καὶ εἰσέρχεται σὲ μιὰ κατάστασι ὑπέρτατης καὶ ἄρρητης μακαριότητος. Ὁ τελικὸς σκοπός, τὸν ὁποῖον πρέπει νὰ ἐπιδιώξει ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἡ λύτρωση ἀπὸ τὴν ἀδιάκοπη ροὴ τῆς "σαμσάρα" καὶ αὐτό τὸ ἐπιτυγχάνει, ὅταν συνειδητοποιήσει τὴν ταυτότητα πού ὑπάρχει ἀνάμεσα στὸ "ἀτμαν" καὶ τὸ "μπράχμαν ".

Μεγάλη σημασία στὴν κοινωνικὴ ζωὴ καὶ στὴ πρόοδο τοῦ Ἰνδικοῦ λαοῦ ἔπαιξε καὶ παίζει ἡ διαίρεσις τῶν ἀνθρώπων, σύμφωνα μὲ τὶς δοξασίες τοῦ Ἰνδουϊσμου, σὲ ἀνώτερους καὶ κατώτερους ἀνθρώπους. Εἶναι ἡ διαμόρφωσις τῆς Ἰνδικῆς κοινωνίας σὲ κάστες, οἱ ὁποῖες διακρίνονται ἀπόλυτα ἡ μιά ἀπό τήν ἄλλη . Οἱ τέσσερεις τάξεις εἶναι κατὰ σειρὰ ἀξίας, οἱ "Βραχμάνες" οἱ ἱερεῖς, οἱ "Ξατρίγιας" οἱ πολεμιστές, οἱ "Βάϊσυας" οἱ ἐπαγγελματίες καὶ οἱ "Σούντρας " οἱ χωρικοί, οἱ δοῦλοι. Οἱ τελευταῖοι δὲν ἔχουν κανένα δικαίωμα, εἶναι παρίες.

Στήν κατώτερη τάξη κατατάσονται καί οἱ γυναῖκες. Ἡ διαμόρφωση τῆς κοινωνίας σὲ τάξεις μαζί μὲ τὶς δοξασίες περὶ "κάρμα" καὶ "σαμσάρα" διαμορφώνουν στοὺς Ἰνδοὺς ἕνα αἴσθημα ἀπάθειας καὶ καταπνίγουν κάθε δημιουργικὴ προσπάθεια γιατί ὁ Ἰνδὸς πιστεύει ὅτι καλῶς βρίσκεται στὴν κατάσταση πού εἶναι, γιατί αὐτὸ εἶναι τὸ "κάρμα" του, καὶ δὲν μπορεῖ νὰ ἀλλάξει τίποτα στὴν παροῦσα ἐσωμάτωσή του. Ὅ,τι πράττει τώρα θὰ ἔχει ἀποτέλεσμα στὴ ἑπόμενη ζωή του.

Ο Βουδισμὸς ξεπήδησε ἀπὸ τοὺς κόλπους τοῦ Ἰνδουϊσμοῦ. Εἶναι μιὰ ἀπὸ τὶς ἀρχαιότερες καὶ σημαντικότερες θρησκεῖες, ἄν καί ξεκίνησε ὡς φιλοσοφικό κίνημα καί ἐξελίχθηκε σέ θρησκεία. Ξαπλώθηκε γρήγορα σ' ὅλην τὴν Ἀσία, δὲν μπόρεσε ὅμως νὰ ἐπικρατήσει στὶς ἴδιες τὶς Ἰνδίες. Σκοπὸς του εἶναι ἡ ἀπελευθέρωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὴν τραγικότητα τῆς ὑπάρξεως Ὁ Βούδας (φωτισμένος) υἱοθέτησε τὰ βασικὰ ἀξιώματα τοῦ Ἰνδουϊσμοῦ τῆς ἐποχῆς του: τὸ νόμο τῆς ἀτέρμονης ἐναλλαγῆς γεννήσεως - θανάτου - γεννήσεως, τὸ νόμο τοῦ " κάρμα " πού προσδιορίζει τὴν ἐξέλιξη κάθε ὄντος πρὸς τὸ καλύτερο ἤ τὸ χειρότερο, καὶ τὴ βεβαιότητα ὅτι ἡ λύση βρίσκεται στὸ σταμάτημα τῆς τραγικῆς αὐτῆς συνέχειας. Δὲν ἀναγνωρίζει προσωπικὸ οὔτε ἀπρόσωπο ὑπέρτατο Ὄν, καὶ δὲν φαίνεται νὰ ἐνδιαφέρεται γιὰ μιὰ ἄλλη μετὰ θάνατο ζωή.

Ὁ Βούδας κήρυξε σὰν δρόμο πρὸς τὴν τελικὴ λύτρωση τὴν "Μέση Ὁδὸ", ἀπεκήρυξε τὸν ἀδυσώπητο καὶ ἀπόλυτο ἀσκητισμό, ἀπέκλεισε κάθε ἄλλο τρόπο σωτηρίας πλὴν τῆς "Μέσης Ὁδοῦ ", καθώρισε καὶ δίδαξε ἕνα δικό του τρόπο ζωῆς καὶ πνευματικῆς συμπεριφορᾶς, μιὰ διδασκαλία μὲ αὐτόνομη λογικὴ συνοχή. Ὁ ἴδιος διεκήρυξε ὅτι εἶχε κατορθώσει νὰ φθάσει στὸ ἐπιθυμητὸ τέρμα.
Ὁ Βουδισμὸς δὲν δέχεται ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἀθάνατη ψυχή, ἡ ὁποία ἐξακολουθεῖ νὰ ὑπάρχει καὶ μετὰ τὸν θάνατό του καὶ νὰ βρίσκεται αἰώνια κάπου, σὲ οὐρανὸ εἴτε κόλαση. Ἀντίθετα τονίζει τὸν ὅρο "ἀνάττα - μὴ ψυχὴ". Ἡ ἄποψη αὐτὴ θεωρεῖται ἔννοια - κλειδὶ τοῦ Βουδισμοῦ καὶ τὸν διακρίνει ἀπὸ τὶς ἄλλες θρησκεῖες.

Καὶ τίθεται τὸ ἐρώτημα, ἂν δὲν ὑπάρχει ψυχὴ ἡ πρόσωπο, τότε τί ξαναγιεννιέται; Τί εἶναι τὸ μόνιμο κατὰ τὶς διάφορες ἐνσωματώσεις; Ἀκριβῆ ἀπάντηση δὲν μπορεῖ νὰ μᾶς δώσει ὁ Βουδισμός. Ὁ τελικὸς σκοπὸς του εἶναι τὸ σβήσιμο τῆς φλόγας τῆς ἐπιθυμίας (γιατί ὅλα τὰ κακὰ προέρχονται, κατ' αὐτόν, ἀπὸ τὴν ἐπιθυμία) καὶ σὰν συνέπεια τὸ σπάσιμο τῆς ἁλυσίδας τῆς συνεχιζόμενης ζωῆς. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος φθάσει σὲ πλήρη ἀπάθεια καὶ συνειδητοποιήσει "τὸ μὴ -ἐγὼ" , τότε φθάνει στὸ σβήσιμο τῆς ὑπάρξεως στὴν "Νιρβάνα".

Ἀπό τά ἀνωτέρω μπορεῖ κάλλιστα κανείς νά ἀντιληφθεῖ τό πόσο ὑποβαθμισμένη εἶναι ἡ ἀξία τοῦ ἀνθρώπου στίς θρησκεῖες αὐτές καί κατά συνέπεια καί ἡ θέση τῆς γυναίκας στίς κοινωνίες τους. Στόν ἰνδουϊσμό ἡ θέση τῆς γυναίκας τοποθετῆται κατώτερα καί ἀπό τούς "Σούντρας" τούς παρίες καί στό Βουδισμό συμβαίνει τό ἴδιο ὅπως φαίνεται καί ἀπό τήν δοξασία του, ὅτι δέν μπορεῖ ἡ γυναίκα νά φθάσει καί κερδίσει τήν Νιρβάνα ἄν προηγουμένως δέν ἀξιωθεῖ ὡς τελευταῖα της ἐνσωμάτηση νά λάβει τό σῶμα καί τήν ὑπόσταση ἀνδρός.

Αὐτά πρέπει νά γνωρίζουν ὅσοι καί ὅσες παρασύρονται ἀπό διαφόρους καί ἀσκοῦνται δῆθεν στήν Γιόγκα· οἱ ἀσκήσεις, εἶναι μία ἀπό τῆς μορφές γιόγκα καί ἀποσκοποῦν στό νά ἀκολουθήσει κανείς τήν "Μέση ὁδό" τοῦ Βουδισμοῦ καί νά ἀποδεχθεῖ τά πιστεύω καί τίς δοξασίες του. Εἶναι ἕνας παραπλανητικός τρόπος προσυλητισμοῦ στόν Βουδισμό.

Οἱ τρεῖς μονοθεϊστικὲς θρησκεῖες, ὁ Ἰουδαϊσμός, ὁ Χριστιανισμὸς καὶ τὸ Ἰσλάμ, ἔχουν τελείως διαφορετικὴ ἄποψη περὶ Θεοῦ, Κόσμου καὶ Ἀνθρώπου. Καὶ οἱ τρεῖς τους πιστεύουν στὴν ὕπαρξη ἑνὸς μόνον Θεοῦ, δημιουργοῦ τῶν πάντων , παντοδύναμου, ὁ ὁποῖος ἀφοῦ δημιούργησε τὸν Κόσμο καὶ τὸν Ἄνθρωπο, δὲν ἐγκατέληψε τὸ δημιούργημά του στὴν τύχη του ἀλλὰ προνόει καὶ συντήρει αὐτό.
Ἡ διαφορὰ τοῦ Χριστιανισμοῦ ἀπὸ τὶς δύο ἄλλες θρησκεῖες ἔγκειται στὸ ὅτι οἱ μὲν Ἰουδαῖοι πιστεύουν καὶ θέλουν τὸν Θεό τους, τὸν Γιαχβὲ, θεὸ τοῦ Ἰσραὴλ μόνον, οἱ δὲ ὀπαδοὶ τοῦ Μωάμεθ τὸν θεό τους, τὸν Ἀλλάχ, θεὸ τῶν Μουσουλμάνων, ὁ ὁποῖος θεὸς τους φροντίζει καὶ ἐνδιαφέρεται μόνον γιὰ τοὺς πιστοὺς τῶν θρησκειῶν αὐτῶν ἀντιστοίχως.

Ὁ Χριστιανισμὸς πιστεύει σέ ἕνα Θεό, ὁ ὁποῖος εἶναι Πρόσωπον, σέ ἕνα Θεὸ Πατέρα, Παντοκράτορα, ὁ ὁποῖος εἶναι συνάμα Μονὰς καὶ Τριάς, ἔχει δηλαδὴ τρία πρόσωπα - Πατήρ, Υἱὸς καὶ Ἅγιο Πνεῦμα - μὲ τὸν ὁποῖον ὁ ἄνθρωπος ἔρχεται σὲ προσωπικὴ σχέση καὶ διαλέγεται μαζύ Του, εἶναι Θεὸς ὅλων τῶν ἀνθρώπων καὶ προνοεῖ γιὰ ὅλους χριστιανοὺς καὶ μή, ὅπως καὶ γιὰ ὅλη τὴν δημιουργία του. Μόνο γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἔδειξε ὁ Θεὸς ἰδιαίτερη μέριμνα καὶ τὸν δημιούργησε ὄχι ὅπως ὅλα τὰ ἀλλὰ δημιουργήματά Του, ἀλλὰ μὲ μία ἰδιαίτερη δημιουργική Του ἐνέργεια. Τὸν ἔπλασε κὰτ΄ εἰκόνα Αὐτοῦ, πού σημαίνει ὅτι διακρίνεται ὁ ἄνθρωπος τῶν ἄλλων κτισμάτων, τοῦ προσδίδει μιά ἰδιαιτερότητα, μιά ἀξία, μιά ἀποστολὴ στὸν κόσμο αὐτόν καί τόν προίκισε μέ τό ὑπέρτατο ἀγαθό τῆς ἐλευθερίας τῆς βουλήσεως.

Όλοι οἱ ἄνθρωποι κατάγονται ἀπὸ τοὺς πρωτόπλαστους , τὸν Ἀδὰμ καὶ τὴν Εὕα -πού στὰ ἑλληνικὰ Ἀδὰμ σημαίνει ἄνθρωπος, καὶ Εὕα ζωὴ- ὥστε κατὰ τὸν Χριστιανισμὸ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε ἴδιοι, τέκνα τοῦ ἰδίου Θεοῦ, μὲ τὴν αὐτὴν ἀξίαν ἀπέναντί του, καὶ δὲν ὑπάρχουν διακρίσεις φυλετικαὶ, οὔτε χρώματος , οὔτε φύλου, οἱ δὲ διαφορὲς εἶναι μόνον ἐξωτερικὲς, καὶ τὰ ἔθνη εἶναι ἐνδοκοσμικὲς διαφορὲς πού προέκυψαν ἀπὸ ἱστορικὲς καὶ φυσικὲς συνθῆκες. Στόν Χριστιανισμό : «Οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδε Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδέ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καἰ θήλυ΄ πάντες γάρ ὑμεῖς εἷς ἐστέ ἐν Χριστῶ Ἰησοῦ.» (Πρὀς Γαλάτας ἐπιστολή 3/γ 28).

Ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ δευτέρου προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἱησοῦ Χριστοῦ καί ἡ πρόσληψη τῆς ἀνθρώπινης φύσης καί μάλιστα μέ τήν γέννησή Του ἀπό γυναίκα, τήν ὑπεραγία Θεοτόκο Μαρία, ἀποδεικνύει ἐμφανέστατα τήν ἀξία πού προσδίδει ὁ Θεός στό δημιούργημά του, τόν ἄνθρωπο καί ἰδιαίτερα στήν γυναίκα. Εἶναι πράγματι ἀξιοσημείωτη ἡ θέση τῆς γυναίκας στόν Χριστιανισμό καί ἰδιαίτερα στήν Ὀρθοδοξία, ἡ ὁποία κορυφώνεται στό πρόσωπο τῆς Παναγίας τήν ὁποία τοποθετεῖ ὑπεράνω καί τῶν ἀγγέλων Χερουβείμ καί Σεραφείμ.

Στίς ἄλλες μονοθεϊστικές θρησκεῖες ἡ γυναίκα τοποθετεῖται σέ ὑποδεέστερη θέση ἀπό τόν ἄνδρα, μέ ἀποτέλεσμα νά συμβαίνει τό ἴδιο καί στήν κοινωνία. Καί στόν μέν Ἰουδαϊσμό ἡ κοινωνία, ἐκκοσμικευμένη πλέον λόγω τῆς διασπορᾶς καί τοῦ συγχροτισμοῦ τῶν Ἑβραίων μέ τίς ἄλλες καί κυρίως τίς χριστιανικές κοινωνίες δέν διακρίνει διαφορές μεταξύ τοῦ ἄνδρα καί τῆς γυναίκας, τοποθετεῖ τήν γυναίκα στήν αὐτήν θέση μέ τόν ἄνδρα. Στό Ἰσλάμ ὅμως δέν συμβαίνει τό ἴδιο.

Ἡ θέση τῆς γυναίκας στίς μουσουλμανικές κοινωνίες –μέ ἐλάχιστες ἐξαιρέσεις ὁρισμένων ἐκκοσμικευμένων κοινωνιῶν- εἶναι σέ λίγο ὑψηλότερη θέση ἀπό αὐτήν τῶν ὑποζυγίων τους. Τόσο στήν κοινωνική ζωή ὅσο καί τήν οἰκογενειακή ἡ γυναίκα δέν ἔχει λόγο, καί δέν ἔχει σχεδόν καθόλου δικαιώματα. Κάθε ἡμέρα διαβάζουμε στόν ἔντυπο καί ἠλεκτρονικό τύπο ἤ βλέπουμε στίς τηλεοράσεις σκηνές βίας καί ἄλλες βάναυσες συμπεριφορές τῶν φανατικῶν μουσουλμάνων πρός τίς γυναῖκες, ἰδίως στίς κοινωνίες στίς ὁποῖες ἐφαρμόζεται ἡ σαρία δηλ. ὁ μουσουλμανικός νόμος.

Στόν χῶρο τῆς κυρίως Ἑλλάδος καί τίς περιοχές τοῦ Αἰγαίου ἡ θέση τῆς γυναίκας στήν κοινωνία, ἀπό τούς ἀρχαιοτάτους μέχρι σήμερα χρόνους, ποικίλει. Στά χρόνια πρό τῆς καθόδου τῶν Ἑλληνικῶν φύλων στήν περιοχή αὐτή, στούς κατοικοῦντες τἠν περιοχή αὐτή, προέλληνες ἤ Πελασγούς, κυριαρχοῦσε τό μητριαρχικό σύστημα καί ἡ γυναίκα ἤταν αὐτή πού κρατοῦσε τά ἡνία τῆς ἐξουσίας καί ἤταν αὐτή πού κατεῖχε τά περιουσιακά στοιχεῖα.

Μέ τήν κάθοδο στόν αἰγαιακό χῶρο τῶν Ἑλλήνων, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ξεπεράσει ἤδη τό μητριαρχικό στάδιο καί ἀκολουθούσαν τό πατριαρχικό σύστημα, βαθμιαῖα καί προοδευτικά ἐπεκράτησε τό πατριαρχικό σύστημα πλήν ὅμως διατηρήθηκαν πάρα πολλά μητριαρχικά στοιχεῖα στήν κοινωνία. Στήν θρησκεῖα π.χ. μπορεῖ νά ἔπαυσε νά θεωρεῖται ὑπέρτατη θεότης καί νά λατρεύεται ἡ "Μεγάλη Θεά" κατάλοιπα ὅμως τῆς λατρείας της βρίσκουμε στίς θηλυκές θεότητες τοῦ Δωδεκαθέου (Ἤρα, Ἀθηνά, Ἀφροδίτη κ.λ.π.) ὅπως καί στή λατρεῖα τῆς Δήμητρας Ἑστίας κ.λ.π.

Οἰ γυναῖκες, στούς ἱστορικούς χρόνους, μπορεῖ νά περιορίσθηκαν στά οἰκιακά μόνον καθήκοντα τους καί νά μήν εἶχαν λόγο στά τῆς πολιτείας, πλήν ὅμως διατήρησαν πρωτεύουσα θέση στήν λατρεία τόσο τήν ἐπίσημη τῆς πόλεως ὅσο καί τήν οἰκογενιακή. Στήν οίκιακή οἰκονομία πρωτεύοντα ρόλο εἶχε ἡ γυναῖκα καθώς καί στήν ἀνατροφή τῶν παιδιῶν ( σέ πολλές πολιτεῖες μέχρι μιᾶς ὁρισμένης ἠλικίας).

Τό πατριαρχικό αὐτό σύστημα καί ἡ θέση τῆς γυναίκας σʾαὐτό διατηρἠθηκαν καί στά ἐπόμενα χρόνια, μέ μικρές ἐνίοτε, ἀσήμαντες διαφοροποιήσεις, τῆς ὑποταγής τῶν Ἑλλήνων στούς Ρωμαίους, τά χρόνια τοῦ Βυζαντίου καί τῆς Τουρκοκρατίας. Στά ὕστερα χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας, σέ πολλές περιοχές τοῦ ἑλλαδικοῦ χώρου, ἐπειδή οἱ ἄνδρες μετανάστευαν ἤ ταξίδευαν ὡς ναυτικοί καί ἀπουσίαζαν ἐπί πολλά χρόνια ἀπό τά σπίτια τους, οἱ γυναῖκες ἀναλάμβαναν καί διεκπεραίωναν καί τίς δουλειές καί ὑποχρεώσεις τῶν συζύγων τους καί ἡ θέση τους στίς τοπικές κοινωνίες ἀναβαθμίζονταν.

Μετά τήν ἀπελευθέρωση ἀπό τόν Τουρκικό ζυγό, στό ἐλεὐθερο πλέον Ἑλληνικό Κράτος, ἡ θέση τῆς γυναίκας στήν κοινωνία ἀναβαθμίστηκε προοδευτικά. Τά κορίτσια ἄρχισαν νά μορφώνονται καί νά γίνονται ἐπιστήμονες, ἀπέκτησαν πολιτικά δικαιώματα –τοῦ ἐκλέγειν καί ἐκλέγεσθαι– καί καταλαμβάνουν ἤδη ἰκανό ἀριθμό θέσεων στό κοινοβούλιο, ἀναλαμβάνουν ὑψηλά κυβερνητικά ἀξιώματα, υπουργεία, ὑφυπουργεία καί διοικήσεις δημοσίων ὀργανισμῶν, κατέλαβαν καί τό ἀξίωμα τοῦ προέδρου τῆς Βουλής, καί πιθανῶς μελλοντικά νά ἔχουμε καί Πρωθυπουργό ἤ Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας γυναῖκα. Στόν ἐπιχειρηματικό τομέα οἱ ἐπιδώσεις τῶν γυναικῶν ἀποδείχθηκαν, σέ πολλούς τομεῖς, ἀνώτερες τῶν ἀνδρῶν· οἱ γυναῖκες ἀπέδειξαν ὅτι μπορούν νά διοικήσουν καί νά λειτουργήσουν πολλές ἐπιχειρήσεις καλύτερα ἀπό τούς ἄνδρες.

Η σύγχρονη Ἑλληνίδα σήμερα ἔχει ἀποδείξει ὅτι εὶναι ὄχι μόνον ἰσάξια τῶν ἀνδρῶν ἀλλά καί ἀνώτερη αὐτῶν σέ πολλούς τομεῖς. Δικαίως λοιπόν κατέχει ἰσάξια μέ τόν ἄνδρα θέση στήν κοινωνία καί ἀπολαμβάνει τήν τιμή καί τά σέβας τῆς κοινωνίας, πού πάντοτε, σέ ὑπολανθάνουσα μορφή, ἀπολάμβανε στόν ἐλληνικό κόσμο.
Οἱ Ἑλληνιδες πρέπει νά εἶναι ὑπερήφανες γι’ αυτό.

Υ.Γ. Σέ πρόσφατη ὁμιλία του ὁ πρόεδρος τῆς Τουρκίας κ. Ἐντοργκάν (στήν Τουρκία ὑποτίθεται ὅτι ἐπικρατεῖ τό ἤπιο Ἰσλάμ ) εἶπε, ὅτι: οἱ γυναῖκες δέν μπορούν νά εἶναι ἴσες μέ τούς ἄνδρες λόγω τῆς φύσης τους, καί ὅτι ἡ θρησκεία τους πρεσβεύει ὅτι ὁ σκοπός τῆς γυναίκας εἶναι μόνον ἡ τεκνογονία.

Φωτογραφίες:
σελ. 10. Γυναίκα με κερωμένο δίσκο και γραφίδα (η αποκαλούμενη "Σαπφώ" ή «Ψευδο-Σαπφώ»), στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης. Ρωμαϊκή τοιχογραφία περίπου το 50 μ.Χ., από την Πομπηία. Ανακαλύφθηκε το 1760 και είναι ένα από τα πιο διάσημα και αγαπημένα έργα ζωγραφικής. Στην πραγματικότητα απεικονίζει γυναίκα της υψηλής κοινωνίας της Πομπηίας, πλούσια ντυμένη με χρυσό-σπείρωμα στα μαλλιά και χρυσά σκουλαρίκια, φέρνοντας τη γραφίδα στο στόμα και κρατώντας τα κερωμένο δίσκο, εμφανώς με λογιστικά έγγραφα, τα οποία ως εκ τούτου δεν έχουν καμία σχέση με την ποίηση, και ακόμα λιγότερο με την διάσημη ελληνίδα ποιήτρια.
σελ. 11. Σελίδα από αραβικό χειρόγραφο του 12ου αιώνα, που απεικονίζει έναν άνδρα να παίζει το ούτι μεταξύ των γυναικών.
σελ. 11. Γλυπτό με το θηλυκό πνεύμα Απσάρα, πνεύμα-νύμφη των νεφών και των υδάτων, στην ινδουϊστική και βουδιστική μυθολογία. 12ο αιώνας, Uttar Pradesh, Ινδία.
σελ. 12. Leonardo da Vinci, Η Παναγία το Θείο Βρέφος , η Αγία Άννα και ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπιστής (1507-8), λεπτομέρεια, Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου, Μ. Βρετανία.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 12 Φεβρουαρίου 2015, αρ. φύλλου 775